روزنامه ابتکار
1399/06/25
حضور بازیگران خارجی چه تاثیری بر کیفیت و فروش فیلم‌های ایرانی گذاشته است؟ لژیونرها روی پرده نقره‌ای
گروه فرهنگ و هنر – گرچه استفاده از بازیگران خارجی در تمام دنیا و همین‌طور در ایران بی‌سابقه نیست اما چند سالی است که استفاده از اینگونه بازیگران، خصوصا زنان خارجی، در سینمای ایران مد شده و تازگی‌ها هم آنقدر تکرار شده که دیگر تعجب برانگیز نیست. اما به واقع چرا سینماگران ایرانی به رغم وجود بازیگران ایرانی با توانایی‌های کافی باز هم به سراغ بازیگران خارجی می‌روند؟شاید مطرح‌ترین حضور یک بازیگر خارجی در فیلم‌های ایرانی به سال 1355 بازگردد. زمانی که آنتونی کویین، بازیگر فقید سینما برای بازی در یک فیلم درام - ماجرایی به نام «کاروان‌ها» محصول و ساخته مشترک ایران و آمریکا مقابل دوربین رفت. محمد علی کشاورز هم کی از همبازی‌های آنتونی کویین در این فیلم بود.
گرچه تاریخچه حضور بازیگران خارجی در فیلم‌های ایرانی تنها به سال‌های اخیر برنمی‌گردد اما کمتر فیلمساز ایرانی در این سال‌ها توانسته موفق به حضور ستارگان بزرگ سینمای دنیا در فیلم‌های ایرانی شود و به نظر می‌رسد حضور بازیگر خارجی در فیلم‌های ایرانی تاکنون تنها بهانه‌ای بوده برای جلب‌نظر تماشاگران. علاوه بر اینکه باید در نظر بگیریم که استفاده از بازیگر خارجی می‌تواند بسیاری از محدودیت‌ها را پشت سر بگذارد و فیلم را کمی پر رنگ و لعاب کند. چنین میشود که در فیلم‌هایی مانند تگزاس، من سالوادور نیستم، خانم یایا و فیلم‌های دیگر از بازیگرانی استفاده میشود که نه نامی دارند و نه چندان هم بازیگر قابلی هستند! همین مضمون در فیلم «خوب، بد، جلف 2» هم دستمایه شوخی نویسنده قرار گرفته بود که نشان می‌دهد خود سینمایی‌ها هم این را قبول دارند!
حسن هدایت، تهیه‌کننده و کارگردان سینما و تلویزیون، در همین زمینه گفته است: گاهی فیلمنامه می‌طلبد بازیگر زن خارجی حضور داشته باشد و ایفای نقش کند، اما قاعدتا پشت چنین چیزی نیت خیری وجود ندارد. هدف کارگردانان و تهیه‌کنندگان از این کار فقط این است با جذابیت‌های بصری مخاطب جذب کنند. چون این خانم‌ها در کشور خودشان نه شهرت درست و حسابی دارند و نه بازی خوبی ارائه می‌دهند، تنها به دلیل ظاهر و تاثیری که می‌توانند در فروش یک فیلم سینمایی داشته باشند از آنها استفاده میشود. با تمام این وجود دستمزد‌های بالایی به دلار و یورو هم می‌گیرند.
او انتخاب بازیگران خارجی برای فیلم‌های ایرانی را خطای استراتژیک دانست و بیان کرد: فیلمی که در آن بازیگر مطرح خارجی حضور دارد تنها در دو صورت می‌تواند موفق شود یا اینکه قصه خیلی قوی باشد یا آن بازیگر بسیار توانمند و حرفه‌ای باشد. در غیر این صورت، چون تماشاگران ایرانی از این بازیگران در فیلم‌های کشور خودشان تصویر دیگری دارند دچار تناقض می‌شوند. به نظر من این یک خطای استراتژیک است. تهیه‌کنندگان و کارگردانان باید در انتخاب‌هایشان بیشتر دقت کنند.
پیمان عباسی، نویسنده سریال قلب یخی نیز درمورد دلایل افزایش همکاری تهیه‌کنندگانی ایرانی با بازیگران زن خارجی گفت: مدت‌هاست که تهیه‌کننده‌های ایرانی برای دیده شدن فیلم‌هایشان سعی می‌کنند از بازیگران خارجی استفاده کنند. آنها حتی گاهی از نویسنده می‌خواهند که برای یک بازیگر زن خارجی نقش نوشته شود و یا پس از خواندن فیلمنامه از نویسنده می‌خواهند که یکی از کاراکترها را به گونه‌ای شخصیت‌پردازی کند که بتوان برای آن کاراکتر، بازیگر زن خارجی انتخاب کرد.
وی افزود: این واقعیت امروز سریال‌ها و سینمای ما است. حال باید این واقعیت را بیان کرد و فکری به حالش کرد و یا با پنهان کردن آن، هزار و یک مشکل دیگر به بار آورد؟
عباسی با تاکید بر اینکه این روزها تهیه‌کنندگان اعتقاد دارند بازیگر زن خارجی مخاطب‌آور است، اعلام کرد: ما بازیگر زن ایرانی کم نداریم، بازیگران خارجی که از آنها دعوت به همکاری می‌کنیم هم چندان حرفه‌ای نیستند اما کسی به این موارد کاری ندارد. برای کسی مهم نیست که آیا فلان بازیگر زن خارجی می‌تواند از پس نقش بر بیاید یا خیر بلکه فقط به این فکر میشود که یک کاراکتر که شباهتی با دیگر بازیگران زن نداشته باشد مقابل دوربین برود و مخاطب جذب کند.
اما در سال‌های اخیر کدام فیلم‌ها از بازیگران خارجی هم بهره گرفته‌اند؟ «شیرین»، فیلمی متفاوت از کیارستمی بود که نگاه ۱۱۳ بازیگر زن به دوربین را به تصویر می کشید و تعداد زیادی از مهم‌ترین بازیگران زن ایرانی در آن حضور داشتند. در این فیلم ژولیت بینوش نیز حضور داشت و به جز او، مابقی بازیگران شیرین ایرانی بودند. در این میان نقش ژولیت بینوش، مهم‌تر از بقیه نبود ولی طبعاً به خاطر خارجی بودن، بیشتر دیده می شد.
پیر داغر، بازیگر لبنانی در فیلم «سی و سه روز» به کارگردانی جمال شورجه و سریال «مدار صفر درجه» ساخته حسن فتحی بازی کرد. شورجه گفته بود «سی و سه روز» قرار بوده در کشورهای عربی هم اکران شود اما به دلیل اختلافات منطقه میان کشور ایران و همسایگان ما این امر محقق نشد. با این حال حتی در خود لبنان هم فیلم گیشه سردی داشت.
دارین حمزه دیگر بازیگر لبنانی است که در «کتاب قانون» نشان داد بازیگر توانمندی است و حضورش به فیلم کمک می‌کند. او به دلیل عدم محدودیت حجاب او توانست در بخش ابتدایی فیلم که در لبنان می‌گذرد بدون روسری جلوی دوربین برود و همین به باورپذیری نقش (تحول او بعد از اسلام آوردن) کمک کرد. کارول ویدوتی جزو بازیگران متوسط سینمای برزیل است که در فیلم «من سالوادور نیستم» بازی کرد. البته این فیلم به خاطر فضای کمدی و برخورداری از رضا عطاران به گیشه موفقی دست یافت اما حضور این بازیگر را نمی‌توان در این موفقیت چندان موثر دانست.
آلیسا کاچر روسی در «استرداد» به کارگردانی علی غفاری حضور داشت. تنها دستاورد حضور کاچر باورپذیری یک فیلم با موضوع تاریخی است. این اتفاق با هر بازیگر خارجی دیگری هم می توانست رقم بخورد. اما کاچر حتی نتوانست به گیشه داخلی «استرداد» کمک کند.
دیا میرزا نیز که بازیگری از هند است در فیلم «سلام بمبئی» حضور داشت. حضور دیامیرزا و دیگر بازیگران هندی در فیلم یک کارگردان ایرانی از جمله گام‌ها برای رسیدن به تولیدات مشترک بود. میرزا بازیگر مطرحی در بالیوود است اما نمی‌توان همه سهم فروش «سلام بمبئی» را به حساب او گذاشت. سهم محمدرضا گلزار و بنیامین بهادری و همسرش را در داغ شدن گیشه فیلم فراموش نکنیم.
نورگل یشیلچای ترک نیز در فیلم «جن زیبا» حضور داشت که البته با حواشی بسیاری همراه شد. این حواشی تا آنجا پیش رفت که صحبت از ضابطه‌مند شدن حضور بازیگران خارجی در فیلم‌ها مطرح شد.
در فیلم تگزاس، خانم یایا و دیگر فیلم‌ها هم از حضور بازیگران خارجی خصوصا زنان بهره گرفته شده است. به تازگی هم اعلام شده که فیلم کمدی فانتزی «هولیا» هم به کارگردانی مرتضی آتش زمزم در ترکیه و با بازی بازیگران خارجی تمام شده است.
با این حال گرچه فیلمسازی مشترک بین کشورها اتفاقی به نفع سینما است اما باز هم باید این پرسش را مطرح کرد که آیا حضور هر بازیگر خارجی در هر سطحی در فیلم‌های ایرانی ضروری است؟
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
حضور بازیگران خارجی چه تاثیری بر کیفیت و فروش فیلم‌های ایرانی گذاشته است؟
لژیونرها روی پرده نقره‌ای
جلال خوش چهره
سورپرایز اکتبر
بررسی زوایای مختلف مذاکرات صلح افغانستان از دیدگاه سه طرف اثرگذار
ابهام‌های مذاکرات صلح افغانستان
از آمار کودکان رها شده در خیابان کاسته شده است
آمارهای شیرین و تلخ از فرزندخواندگی
جهانگیری: طرح فروش اوراق سلف نفتی از دستور کار خارج شد
عقب‌نشینی دولت از فروش نفت به مردم
«ابتکار» وضعیت راه‌اندازی کسب و کار جدید در شرایط اقتصادی فعلی را بررسی می‌کند
کارآفرینی در دست‌انداز تحریم و کرونا
فتاح، جلیلی، زاکانی، بذرپاش یا حتی احمدی‌نژاد؛ کدام یک نامزد اصلی پایداری‌ها میشود؟
جبهه پایداری بر سر چهارراه انتخاب کاندیدا
رئیس قوه قضائیه:
دولت اجازه ندهد سودجویان با اخلال در بازار مردم را رنج دهند
رئیس پلیس راهور تهران خبر داد
افزایش تصادفات موتورسیکلتی در شرایط کرونا
سفیر ایران:
هیچ برنامه ای برای سفر زایران اربعین به عراق نداریم
نشست شورای حکام آژانس در سایه تدبیر هوشمندانه ایران
