روزنامه وطن امروز
1399/07/05
رمز و راز پرواز مرغ‌ها
گروه اقتصادی: قیمت هر کیلو مرغ ماشینی در بازار وارد کانال 20 هزار تومان شده است، این یعنی رشد 72 درصدی قیمت مرغ ظرف 6 ماه اخیر. بررسی‌ها نشان می‌دهد دلیل اصلی این افزایش نرخ، رشد قیمت نهاده‌های مرغی است؛ نهاده‌هایی که تا پیش از این با ارز 4200 تومانی وارد کشور می‌شد اما طی هفته‌های اخیر به دلیل مشکلات ارزی، بانک مرکزی به آن ارز ترجیحی اختصاص نداده است. جالب اینجاست که در حال حاضر یک میلیون و 541 هزار تن ذرت (خوراک مرغ) در گمرکات کشور وجود دارد. این واردات به صورت اعتباری انجام شده و واردکنندگان متصور بودند ارز 4200 تومانی به آنها اختصاص خواهد یافت اما حالا با توجه به اقدام بانک مرکزی اساسا ترخیص کالای آنها در هاله‌ای از ابهام است. با فرض اینکه محموله‌های سویا و ذرت با قیمت ارز نیمایی وارد کشور شود، باید منتظر رشد 400 درصدی قیمت نهاده‌های مرغی و به دنبال آن مرغ و تخم‌مرغ باشیم. به گزارش «وطن امروز»، از نیمه دوم شهریور‌ماه روند افزایش قیمت در برخی اقلام مصرفی از جمله کره، تخم‌مرغ، میوه، سبزیجات و مرغ شدت بیشتری داشته است که در این میان دلایل مختلفی مانند عدم تخصیص ارز ترجیحی، صادرات به کشورهای همسایه، تورم حاکم بر اقتصاد، تعطیلی واحدهای تولیدی و عدم طراحی سیاست تولیدی توسط دولت مطرح شده است. به نظر می‌رسد تمام این موارد در کنار هم باعث اتفاقات اخیر شده است و داستان پرواز مرغ‌ها هم از این قاعده مستثنا نیست. با وجود اینکه پرورش مرغ در داخل کشورمان انجام میشود اما خوراک اولیه آن وارداتی است. قیمت نهاده همواره بر قیمت تمام‌شده محصول تاثیر بسزایی دارد. سویا و ذرت از اصلی‌ترین خوراک‌های مرغ است که نزدیک به 2 هفته است رشد قیمت عجیبی داشته‌اند. قیمت مصوب هر کیلو کنجاله سویا 2 هزار و 700 تومان است اما به دلیل عدم تامین ارز و افزایش تقاضا در بازار قیمت آن به 15 هزار تومان رسیده است. از سوی دیگر قیمت ذرت که تا پیش از این 1300 تومان بود با رشدی نزدیک به 100 درصد به 3 هزار تومان رسیده است. آنطور که از شواهد پیداست بخشی از واردکنندگان به صورت اعتباری نهاده‌های مرغی وارد کشور کرده‌اند اما ناگهان متوجه شدند بانک مرکزی تصمیمی برای تسویه ارزی با ارز 4200 تومانی ندارد، به همین دلیل قصدی برای ترخیص کالای خود ندارند. مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک جمهوری اسلامی، در گفت‌و‌گو با «وطن امروز»، در این رابطه اظهار داشت: یک میلیون و 541 هزارتن ذرت در گمرکات کشور وجود دارد. قسمت عمده‌ای از کالاهای اساسی که در حال حاضر ترخیص نشده‌اند، در انتظار تأمین ارز هستند؛ بعضی از این اقلام به صورت اعتباری خریداری و به بنادر حمل شده و اسناد مالکیت نیز در اختیار خریدار داخلی قرار دارد اما درباره برخی از این کالاها، هنوز مالکیت به صاحب کالا منتقل نشده است. وی اظهار داشت: به رغم اینکه گمرک، بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، ترخیص قطعی 5 قلم کالای اساسی «ذرت، جو، کنجاله سویا، دانه‌های روغنی و روغن خام» را بدون ارائه کد رهگیری بانک بلامانع اعلام کرده‌اند اما صاحبان کالا به دلیل عدم اطمینان از تأمین ارز رسمی یا ترجیحی کالاهای اشاره شده در آینده، علاقه‌ای به ترخیص این اقلام قبل از تأمین ارز این کالاها ندارند. تعداد شناورهای منتظر در لنگرگاه بنادر کشور 9 فروند کشتی حاوی 469 هزار تن کالای اساسی و تعداد شناورهای در حال تخلیه در بنادر 10 فروند کشتی حاوی 545 هزار تن کالای اساسی است. این اقدام بانک مرکزی منجر به انتقاد کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی شده است. * بانک مرکزی روی ریل امنیت غذایی حرکت نمی‌کند رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی گفت: تنها 55 درصد از نهاده‌های مورد نیاز کشور وارد شده است به همین دلیل شاهد کمبود در بازار هستیم. سیدجواد ساداتی‌نژاد اظهار داشت: نهاده‌های دامی مانند سویا با نرخ دولتی 2 هزار و 700 تومان به دست مرغداران نمی‌رسد و آنها مجبور هستند نیاز خود را در بازار آزاد تامین کنند. وی افزود: مرغداران برای جبران هزینه تولید خود مجبور به فروش محصول با قیمت بالا هستند و این موضوع بازار را به هم می‌زند. رئیس کمیسیون کشاورزی با اشاره به اینکه با نرخ‌های دستوری نمی‌توان بازار را کنترل کرد، ادامه داد: بیش از 10 نشست در کمیسیون کشاورزی مجلس با موضوع تامین نهاده‌های مورد نیاز مرغداران و با حضور دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار شده است؛ برای کنترل قیمت محصولات پروتئینی باید نهاده مورد نیاز واحدهای تولید را تامین کنیم. ساداتی‌نژاد همچنین با تاکید بر اینکه اهتمام وزیر جهاد کشاورزی برای کنترل قیمت تخم‌مرغ قابل تایید است اما بانک مرکزی در تخصیص ارز به واردات نهاده‌های دامی با مشکل مواجه شده و روی ریل امنیت غذایی قرار ندارد، خاطرنشان کرد: اولویت تخصیص ارز بانک مرکزی باید واردات نهاده‌های دامی باشد و وزارت جهاد کشاورزی با کنترل سامانه‌هایی مانند بازارگاه نیاز مرغداران را با دقت تامین کند. *** [عدم تخصیص چند ماهه ارز دولتی به نهاده‌های طیور] رئیس هیأت‌مدیره انجمن مرغداران گوشتی علت افزایش قیمت مرغ را گرانی نهاده‌های طیور دانست و در این باره به «وطن امروز» گفت: نهاده‌های مرغ به دلیل کمیاب بودن، گران شدند. با همین قیمت مرغ هم، تولید مرغ برای مرغداران صرفه اقتصادی ندارد ولی با همت مرغداران، کمبودی در زمینه تامین مرغ در کشور نداریم. محمد یوسفی در تشریح هزینه‌های تولید مرغ و تاثیر عوامل مختلف بر قیمت نهایی آن خاطرنشان کرد: خوراک مرغ‌های گوشتی، تخم‌گذار و مادر تفاوت چندانی ندارد و فقط درصد جیره‌های‌شان فرق می‌کند. ذرت و سویا خوراک‌های اصلی مرغ هستند که با ارز 4200 تومانی وارد می‌شوند. همچنین این ۲ خوراک اساسی، 85 درصد از هزینه‌های تولید مرغ را به خود اختصاص می‌دهند. 15درصد دیگر، شامل هزینه‌های پرداخت دستمزد و حقوق، حمل‌و‌نقل و انرژی مصرفی میشود. وی ادامه داد: سایر خوراکی‌های افزودنی با ارز نیمایی و آزاد تامین میشود اما به دلیل آنکه درصد مصرفش پایین است تاثیر چندانی روی قیمت مرغ ندارد. رئیس هیأت‌مدیره انجمن مرغداران گوشتی ضمن اشاره به افزایش قیمت نهاده‌ها و قاچاق این محصولات، بیان کرد: نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار برای کنجاله سویا 2700 تومان است اما مرغداران ناچارند آن را از بازار آزاد با قیمت 15 هزار تومان تهیه کنند. مرغداران گاهی مجبورند برای تامین خوراک مرغ‌های‌شان، نهاده‌هایی را که به صورت قاچاق وارد شده است و هیچ اطمینانی از درصد پروتئینش ندارند از بازار آزاد خریداری کنند. به طور مثال پروتئین کنجاله سویا باید نزدیک به 43درصد باشد اما برخی از اقلامی که دلال‌ها می‌فروشند، پروتئینش به 30 درصد هم نمی‌رسد. یوسفی درباره فرآیند واردات و تخصیص ارز دولتی به نهاده‌های مرغی گفت: برای واردات نهاده‌های مورد نیاز کشور، ابتدا وزارت جهاد کشاورزی درخواست نیاز خود را به وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌فرستد و پس از آن وزارت صمت درخواست تخصیص ارز را به بانک مرکزی می‌دهد و در انتها این بانک دستور پرداخت و تخصیص ارز را به نهاده‌های وارداتی می‌دهد. وی عدم تخصیص ارز به واردات نهاده‌های طیور توسط بانک مرکزی را یکی از عوامل افزایش قیمت نهاده‌ها دانست و خاطرنشان کرد: نهاده‌های مرغی جزو کالاهای اساسی مورد نیاز کشور است و بانک مرکزی باید ارز مورد نیاز برای واردات این کالاها را تامین کند اما متاسفانه این بانک ارز را برای فروشندگان حواله نکرده است و فروشندگان نیز به همین دلیل، اجازه ترخیص کالاها را به واردکنندگان نمی‌دهند. رئیس هیأت‌مدیره انجمن مرغداران گوشتی درباره ثبت سفارش واردات نهاده‌های مرغی بیان کرد: ثبت سفارش و تخصیص ارز دولتی به نهاده‌ها چند ماهی است که انجام نشده است. مسؤولان وعده‌هایی مبنی بر واردات نهاده‌های مرغی داده‌اند که منتظر اجرای آنها هستیم.