دانشجویان در جزیره های دور افتاده از هم

آفتاب یزد – گروه اجتماعی : از اواخر زمستان 98 با توجه به فراگیر شدن بیماری کرونا برای پیشگیری از همه گیر شدن آن ، آموزش حضوری در دانشگاه ها جای خود را به آموزش آنلاین داد و دانشجویان از صحن دانشگاه به پشت سیستم آمدند و ماه هاست که کلاس های درس را ندیده اند . این نوع آموزش مزایا و معایب بسیاری را به همراه داشت و دارد . در این مدت برای آموزش دانش آموزان تدابیر زیادی اندیشیده شد ولی به چالش های دانشجویان کمتر پرداخته شد چرا که مسئولیت برگزاری کلاس های دانشگاه به عهده خود نهاد دانشگاه افتاد .
>کمبود امکانات برای دانشجویان خوابگاهی
فائزه دانشجوی دانشگاه تهران برای ادامه دادن به مسیر نوازندگی پیانو ، به ساز خود که در قزوین بود نیاز داشت ولی زمانی که برای حضور در دانشگاه باید به تهران مهاجرت می کرد از بسیاری امکانات محروم شد . او می گوید:« مشکل زیادی با اینترنت و قطعی آن و همچنین ضعف سامانه ها دارم و این یکی از دلایلی است که در بسیاری از کلاس ها شرکت نمی کنم یا صرفا حضور دارم ولی به مطالب گفته شده توجه ای نشان نمی دهم .» او یکی از مهمترین دلایل عدم تمایل و عدم همکاری دانشجویان را ، نبود اجبار توسط دانشگاه و اساتید می داند.
>من هنوز چهره بسیاری از اساتید را ندیده ام !


فاطمه دانشجوی دانشگاه علامه نیز در این خصوص
می گوید:« من به دلیل عدم دسترسی فیزیکی به اساتید
نمی توانم ارتباط درستی با اساتید برقرار کنم و صرفا فضای یادگیری مرا ، تصویری از پاور پوینت و صوت استاد تشکیل داده اند . » انگار که او به دنبال آن روح ارتباط است که در آموزش آنلاین از بین رفته، او می گوید : « در گذشته می توانستم با شرکت در کلاس های دیگر به صورت مستمع آزاد ، بسیاری از علائق خود را دنبال کنم اما اکنون تنها محدود به واحد های درسی خود شده ام» . فاطمه در آخر به این نکته اشاره کرد :‌« خصوصا در رشته های علوم انسانی بسیاری از ابعاد یادگیری منوط به بحث های میان دانشجویان است و در کلاس های مجازی این بحث ها به درستی شکل نمی گیرند و اساتید مثل قبل ارزشی برای وقت دانشجویان در نظر نمی گیرند، گاها مجبوریم نیم ساعت انتظار آنلاین شدن استادی را بکشیم . علت عدم تمایل دانشجویان به شرکت در کلاس های مجازی ، ماشینی شدن یادگیری و ارتباط با اساتید و دیگر دانشجویان است . » درواقع حقیقی نبودن این نوع ارتباط ، او را بسیار آزرده است.
>وقت کمتری تلف می شود !
زهرا دانشجوی ترم 5 کارشناسی نیز در این خصوص به
آفتاب یزد گفت : « یکی از بارزترین مزایای این نوع آموزش ، آزادی برای عدم شرکت در کلاس های بی اهمیت و دارای بار علمی پایین است . در حقیقت من دیگر مجبور به حضور در بسیاری از کلاس ها نیستم و می توانم صرفا با آنلاین بودن و اعلام حضوری ، به کار های دیگر از جمله مطالعه بپردازم ، حقی که در کلاس های حضوری از من سلب شده بود، اما دیگر تمرکز قبل را در کلاس ها ندارم . » او در ادامه می گوید:« بسیاری از اساتید قادر به تدریس در این فضای آنلاین نیستند و بسیاری از کلاس ها صرفا با
صوت های ضبط شده توسط اساتید پیش می روند و این کیفیت یادگیری را به شدت پایین آورده است زیرا فرصت مشارکت کلاسی از دانشجویان گرفته شده است.» او همچنین به بالا بودن قیمت اینترنت های تلفن همراه اشاره کرد که هزینه های زیادی
بر دوش عده ای گذاشته است .»
>دانشگاه چیزی جز آموزش بود !
مصطفی دانشجوی جامعه شناسی نیز به نکات مهمی اشاره می کند : « آموزش آنلاین هزینه مستمری به دوش دانشجویان نمی اندازد به این دلیل که سامانه آموزشی دانشگاه ها حجمی از اینترنت را استفاده نمی کنند، برخلاف آن حضور فیزیکی در دانشگاه ها ، هزینه های زیادی از جمله هزینه حمل و نقل و تغذیه را بر دوش دانشجو می گذاشت . کیفیت ارتباط با اساتید بهتر شده است زیرا از نظر من بهترین روش برای ارتباط علمی در قالب استاد شاگردی ، روش مکتوب است به این دلیل که دارای دقت بالایی به نسبت روش کلامی است و ما در آموزش مجازی در بسیاری از اوقات مجبور به استفاده از این روش هستیم . دقتی که در متن وجود دارد هیچگاه در سخن نمی گنجد ! این دقت هم در دانشجو و هم در استاد بالا می رود .
ولی به ارتباط خود دانشجویان با یکدیگر لطمه بزرگی وارد شده است زیرا دانشگاه حوزه عمومی ای بود که محل متشکل شدن دانشجویان را می ساخت و باعث می شد فرد در این دوره از زندگی اش بتواند از این فضا استفاده کند و به کنش سیاسی، فرهنگی و ... بپردازد . بسیاری از تشکل های دانشجویی با مجازی شدن آموزش از بین رفته اند و حتی حیات بسیاری از نشریه های دانشجویی به خطر افتاده است و دانشجویان برای پاسخ به این نیاز های خود مجبور به روی آوردن به بسیاری از موسسات پولی شده اند یا سرریز می شوند به بسیاری از فضاهای عمومی شبه روشنفکری رسانه ای مانند اینستاگرام .همواره دیالوگ دانشجویان با یکدیگر حتی تفریحی ، دست کم در دانشگاه های برتر کشور فرصتی برای یادگیری بود زیرا حداقل دانشجو فرصت مواجه شدن با افرادی با گرایشات متضاد خود را داشت اما امروزه این کمبود ، خصوصا در فضای علوم انسانی احساس می شود . محدودیت های کلاس های حضوری عامل افزایش تمرکز بود که کمترین این محدودیت ها ، وجود تنبیه اجتماعی است . ولی در پشت سیستم عوامل مختلفی برای از بین بردن تمرکز وجود دارد . » او می گوید : « تنها دلیل من برای تمایل به بازگشایی دانشگاه ، دلسوزی برای تشکل های دانشجویی ، آخرین سنگر جامعه مدنی در ایران‌ است »
>دانشجویان در جزایر دورافتاده از هم قرار دارند !
محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزشی در خصوص علت عدم تمایل دانشجویان به آموزش آنلاین در گفت و گو با آفتاب یزد می گوید : « اساسی ترین مشکل در آموزش آنلاین ، دغدغه یادگیری است زیرا ما در این نوع آموزش بسیار نوپا هستیم، یعنی هر دو گروه دانشجویان واساتید در آموزش آنلاین بسیار بی تجربه هستند . ما با شیوع این بیماری غافلگیر شدیم و زیرساخت های مناسبی برای این نوع آموزش وجود ندارد و بسیاری از اساتید مسلط به تولید محتوای آموزشی نیستند زیرا بسیاری از مهارت ها را نیاموختند به همین دلیل نه اساتید راغب به این نوع آموزش هستند نه دانشجویان . اصل آموزش ،
آموزش حضوری است . دانشجویان در جزایر دور افتاده از هم قرار دارند و این خود کیفیت یادگیری را به شدت پایین
می آورد . از دیگر موانع سرعت پایین اینترنت است که در بسیاری از اوقات به دلیل همین سرعت پایین امکان ارتباط تصویری از بین می رود و ارتباط بین استاد و دانشجو صرفا صوتی می شود . و این نوع تعامل پاسخگوی دغدغه دانشجویان درسخوان نیست .» وی افزود : « اهداف پرورشی چه فردی چه اجتماعی که بعدی از آن را تعاملات بین دانشجویان ساخته است در این فضای آموزش مجازی از بین رفته است و دانشجویان همچنان دنبال برگشتن به فضای دانشگاه به صورت حضوری هستند » .
بعد از سال ها آموزش حضوری ، امروزه آموزش آنلاین با تمام مزایا و معایب تنها روشی است که دانشجو برای جویای دانش بودن می تواند از آن استفاده کند. معایبی چون ماشینی شدن آموزش که روح ارتباط را از بین برده ، سرعت پایین اینترنت که کیفیت آموزش را به شدت پایین آورده است‌ و در سمت دیگر مزایایی مانند کاهش هزینه ها و صرفه جویی در
وقت از جمله مزایا و معایب آموزش برخط یا آنلاین است .
امید می رود که علاوه بر تقویت زیرساخت های آموزشی به مسائل درصد کمی از دانشجویان که به اینترنت و امکانات ، دسترسی ندارند پرداخته شود.