«ابتکار» نسبت درآمدها به هزینه‌ها در خانوارهای ایرانی را بررسی می‌کند خط فقر: 10 میلیون تومان!

کیمیا نجفی
درآمد این ‌روزهای افراد با توجه به مشکلات مختلف از شیوع ویروس کرونا گرفته تا رویدادهای اقتصادی به کمترین مقدار خود رسیده و مردم شرایط سختی را سپری می‌کنند. فشارهای اقتصادی همچون افزایش افسارگسیخته تورم، کاهش درآمد، کاهش قدرت خرید و افزایش فقر از یک‌ سو و هزینه-های ناشی از شیوع ویروس کرونا از سوی دیگر چالش‌های بسیاری را برای افراد به وجود آورده است.
افزایش لجام گسیخته تورم و نابسامان بودن اقتصادی بار دیگر خط فقر را جابه‌جا کرد، آنطور که گفته می‌شود خط فقر در جامعه برای خانوار ۴ نفره ۱۰ میلیون تومان است. آخرین آماری که در مورد خط فقر منتشره شده، مربوط به اردیبهشت ماه امسال است، که ۹ میلیون تومان تخمین زده شد، حال با توجه به رشد افسار گسیخته تورم و افزایش گرانی‌های زنجیره‌ای طی چهار ماه گذشته در بخش‌های مختلف اقتصادی به نظر می‌رسد که خط فقر از ۱۰ میلیون تومان نیز گذشته باشد. خط فقر 10 میلیون تومان گویای شرایط سخت خانوارهای کم‌درآمد به خصوص کارگران است، البته متناسب نبودن درآمدها با خط فقر داستانی تکراری در کشور بوده اما اکنون افزایش هزینه‫های سبد خانوارها به دلیل شیوع ویروس کرونا این عدم تناسب را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است‌. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار با اشاره به متناسب نبودن حقوق و دستمزد با خط فقر به «ابتکار» گفت: دولت با تعریف خط فقر می‌تواند گام بزرگی برای حل بخشی از مشکلات اقتصادی کشور که حقوق‌بگیران با آن دست‌ به گریبان هستند بردارد، بنابراین نیاز به تعریف خط فقر امروز بیش از گذشته احساس می‌شود. باید نهادهای مسئول (بانک مرکزی، سازمان آمار و بخش رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) هرچه زودتر خط فقر را اعلام کنند چراکه خط فقر یک مبنای صحیح و دقیق برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری است. ارقامی که اکنون از گوشه و کنار برای خط فقر اعلام می‌شود مسئولانه نیست و این عدد را باید نهادهای مسئول منتشر کنند. ما از گذشته تا کنون نتوانستیم یک مبنای دقیق برای تعیین دستمزد کارمندان و کارگران داشته باشیم. درست است که هرساله مقداری برای افزایش حقوق درنظر گرفته می‌شود اما متاسفانه شرایطی که اکنون شاهدش هستیم اصلا تناسبی با رقم‌ها اضافه شده ندارد. علت چالش‌هایی که پیش‌روی خانوارها قرار دارد شکاف عمیقی است که بین دستمزد پرداختی دولت با دستمزدی است که می‌تواند هزینه‌های یک خانواده را تامین کند. واقعیت این است که در شرایط فعلی دستمزدها با هزینه‌ها اصلا هم‌خوانی ندارد و جبران این عدم ناسب در کوتاه‌مدت کاری بسیار دشوار خواهد بود.
وی با اشاره به معضل اشتغال ادامه داد: ما مشکلات گسترده‌تری داریم که در کنار خط فقر و مشکلات اقتصادی جامعه را رنج می‌دهد. مساله بیکاری از جمله مواردی است که این‌روزها دغدغه‌های بسیاری را برای خانوارها به وجود می‌آورد. اکنون ظرفیت‌های اشتغال به دلیل تحریم و کرونا هر روز کاهش پیدا می‌کند و بازار کار ما بسیار محدود شده است. این مساله نگرانی را نسبت به آینده افزایش می‌دهد و من گمان می‌کنم که در پایان سال شرایط سخت‌تر و شکننده‌تر از چیزی باشد که امروز تجربه می‌کنیم.


وی افزود: اگر کمی به سطح جامعه نگاه کنیم خواهیم دید که هر روز بر جمعیت فقیران اضافه می‌شود. برآورد می‌شود که بیش از 35 میلیون نفر از جمعیت کشور محتاج سریع حمایت‌های دولتی هستند، چراکه اکثریت کارگران و کارمندان، حقوق‌بگیران حداقلی بوده و تامین نیازهای‌شان به سختی انجام می‌شود.
این کارشناس اظهار کرد: امروزه بررسی تورم در بخش‌های مختلف اقتصاد نشان‌دهنده وضعیت دشوار معیشتی است. به عنوان نمونه می‌توان به وضعیت قیمت در بخش مسکن، هزینه‌های بهداشتی و درمانی، نرخ کالاهای اساسی و هزینه‌های ناشی از کرونا چه برای سرپرستان و چه فرزندانی که داش‌آموز هستند و نیاز به وسایلی برای ادامه تحصیل در دوران کرونا دارند اشاره کرد.
نبود یک شاخص دقیق برنامه‌ریزی را مشکل می‌کند
وی در پاسخ به این پرسش که دولت با چه راهکاری می‌تواند چالش‌های پیش‌روی حقوق‌بگیران را از بین ببرد گفت: اگر دولت تصمیم دارد گام‌هایی را برای رفع مشکلات بردارد در ابتدا باید خط فقر را مشخص کند. اگر یک شاخص دقیق برای برنامه‌ریزی در اختیار نباشد امکان اینکه بخواهیم هدفمند مشکلات را سامان دهیم وجود نخواهد داشت. ما همیشه با اعلام شفاف خط فقر مشکل داشته‌ایم و به همین دلیل با چنین مسائلی روبه‌رو شده‌ایم. اگر خط فقر به موقع و صحیح اعلام می‌شد قطعا دستمزدها مناسب درنظر گرفته می‫شد و از سوی دیگر اگر شکافی میان دستمزد و هزینه‌ها به وجود می‌آمد می‌توانستیم با سوبسیدهایی که وظیفه دولت بود جبران کرد.
وی ادامه داد: چرا خودروسازان حق دارند هر سه ماه یک‌بار قیمت‌ها را ارزیابی کنند اما دستمزد کارگران و کارمندان هر سه ماه یک‌بار بررسی نمی-شود؟ چرا کالاها در بخش‌های مختلف هر چند وقت یک‌بار از لحاظ قیمتی تغییر پیدا می‌کند اما حقوق‌ها تغییری را تجربه نمی‌کنند؟ چرا حقوق‌بگیران باید با یک دستمزد ثابت تمام کالاهای مصرفی از جمله تخم مرغ، لبنیات، روغن و... را که به صورت روزانه و ماهانه افزایش قیمت پیدا می‌کنند را خریداری کنند؟ این پرسش‌ها بسیار جدی است. تقاض میان حقوق و هزینه-ها ‌ظالمانه بوده و اجحاف به حقوق‌بگیران است. بنابراین مسئولان باید توجه داشته باشند که دستمزدها باید متناسب با افزایش قیمت‌ها در بازار تغییر کند. اینکه در پایان هر سال برای 12 ماه آینده افراد دستمزدی را تعیین کنیم با این بی‌ثباتی اقتصادی و شرایط پرنوسان منطقی نیست و حتما باید شرایط را متناسب کنیم.
حمایت در شرایط بحران و تنش وظیفه دولت‌ها است
حاج‌اسماعیلی گفت: گام بعدی حمایت‌هایی است که دولت باید انجام دهد. هنگامی که اقتصاد و جامعه با نوسان و تنش روبه‌رو می‌شود یکی از وظایف دولت‌ها بر اساس آن‌چیزی که در قانون اساسی آمده این است که به حقوق-بگیران سوبسید پرداخت کند. درست است که اکنون مبلغی تحت عنوان یارانه پرداخت می‌شود اما این یارانه پس از این همه سال‌ اثرگذاری خود را از دست داده و حتی اگر امروز آن را حذف کنند کمبود آن اصلا به چشم نمی-آید. من معتقدم کالاهای اساسی را باید با سوبسید در اختیار حقوق‌بگیران قرار دهیم. دولت می‌گوید که برای تهیه کالاهای مصرفی سوبسید پرداخت می‌کند اما همین کالا هنگامی که به بازار می‌رود تا به دست مردم برسد چند برابر قیمتی می‌شود که دولت ادعا می‌کند با ارز دولتی وارد کرده است.
وی در پایان با اشاره به مسائل سیاسی و چالش کرونا گفت: ما با مشکلات و مسائل سیاسی داخلی و خارجی مواجه‌ هستین. انتخابات بانی تحریم‌ها (آمریکا) و انتخابات ریاست جمهوری ایران نگاه‌ها را به سمت‌وسوی مسائل سیاسی سوق می‌دهد و این در حالی است که مساله کرونا هنوز حل نشده است. کرونا شرایط را در کشور بدتر می‌کند و هزینه‌های بالایی را به مردم و کشور تحمیل می‌کند دولت باید آستین بالا بزند و به داد کشور برسد، باید توجه داشت که اگر اقدامات جدی صورت نگیرد قطعا شاهد مشکلات بیشتری خواهیم بود.
سایر اخبار این روزنامه
قایدی بهترین بازیکن هفته پایانی لیگ قهرمانان آسیا شد محمدعلی وکیلی تحلیلی برکنش‫های اخیرخوئینی‫ها سینمای ایران در انتخاب لوکیشن چه چالش‌هایی دارد؟ جغرافیای کوچک فیلم‌های ایرانی زمامداری دموکرات‫ها چه تاثیری بر سایر کشورهای جهان خواهد داشت؟ تصمیم‫های مهم بایدن درصورت پیروزی کانون‌های تجمع موش‌های تهران شناسایی می‌شوند طغیان جمعیت موش‌ها در پایتخت حاشیه‌های مجلس یازدهم یکی پس از دیگری از راه می‌رسند سبقت «واکسن آنفولانزا» از «دنا پلاس» «ابتکار» نسبت درآمدها به هزینه‌ها در خانوارهای ایرانی را بررسی می‌کند خط فقر: 10 میلیون تومان! رئیس‌جمهوری در دستوراتی به کمیته‌های مقابله با کرونا مطرح کرد رئیس قوه قضائیه در سفر به استان اردبیل: ساختارهای فسادزا موجب تولید پرونده‌های قضایی می‌شود خطیب‌زاده: شکست‌های مستمر در یمن، عربستان را به هذیان‌گویی واداشته است دفاع از حقوق بشر، از نوع کانادایی دیدار سفیر کشورمان با نخست‌وزیر تایلند