«حزب‌های ِشب انتخاباتی» نبايد هم جواب دهد

اين روزها کشور با مشکلات اقتصادي و سياسي فراواني رو‌به‌رو است. مشارکت مردم در انتخابات چه کمکي به بهبود شرايط مردم و کشور خواهد کرد؟
مردم مي‌دانند نتيجه رأيي که مي‌دهند، مستقيما به خودشان بازمي‌گردد. اگر به فرد داراي صلاحيت رأي داده شود، مردم با راي خود به اهداف نزديک مي‌شوند و در مسير آن هدف قرار مي‌گيرند. اگر مردم نتيجه صندوق‌هاي رأي را ببينند، قطعا در انتخابات شرکت مي‌کنند. در بعضي کشورها به تقويت‌هاي سياسي، اقتصاد يا اجتماعي نياز است، گاهي اوقات کشوري در حال جنگ است و نياز به کمک در مسائل نظامي دارد، هر هدفي که مردم داشته باشند، مي‌تواند از طريق صندوق رأي محقق شود. اين به شرطي است که مردم نتيجه رأي به صندوق انداخته شده را لمس کنند. مردم زماني با صندوق رأي قهر مي‌کنند که ببينند رأيي که مي‌دهند، به نتيجه مطلوب نمي‌رسد. وقتي اين احساس در مردم به‌وجود بيايد، مشارکت آنها کم مي‌شود. اولين گام براي انتخابات رقابتي ، جلب نظر عمومي است. به‌نظر من جلب نظر مردم نيز با انتخابات آزاد حل مي‌شود. اينکه به مردم بگوييم، در انتخابات بر گفته ما صحه بگذاريد، نتيجه مطلوبي که يک نظام دموکراسي مي‌خواهد را محقق نمي‌سازد. مردم با اين مساله سر آشتي ندارند تا پاي صندوق راي حاضر شوند.
ما تجربه انتخابات دوم اسفند را نيز داريم. علت اينکه مردم مشارکت مورد انتظار را نداشتند چيست؟ آيا مي‌توانيم اميدوار باشيم که دست مردم براي انتخابات 1400 بازتر باشد؟
بستر انتخابات بايد با رعايت قانون اساسي براي حضور سلايق مختلف باز باشد. هيچکس انتظار ندارد، کسي قانون اساسي کشور که مطابق اعتقادات مردم است را زيرپا بگذارد. هر کشوري قوانين و مقرراتي دارد. اگر در چارچوب همين قوانين، بستر براي حضور سلايق باز باشد و مردم يقين داشته باشند رأيي که به صندوق ريخته‌اند، با امانت‌داري حفظ شده، حضور پرشوري در انتخابات خواهيم داشت. رهبري فرموده‌اند رأيي که مردم به صندوق رأي مي‌ريزند، حق‌الناس است. حق‌الناس چيزي است که خدا هم از آن نمي‌گذرد. تا زماني که اين دِين ادا نشود، حتي عبادات هم پذيرفته نيست. حتي خدا هم در برابر حق‌الناس از خدايي خود استفاده نمي‌کند. اينجا هم اگر مردم حس کنند، رأي آنها محفوظ و نتيجه‌اش ملموس است، قطعا و يقينا در انتخابات مشارکت مي‌کنند. شما ببينيد که هنوز انتخابات رياست جمهوري آمريکا تمام نشده، بي‌اعتمادي‌ها آغاز شده است. به‌دليل وجود کارت الکترال، گاهي نامزدي با رأي کمتر، برنده انتخابات مي‌شود. اين اتفاقات سبب بي‌اعتمادي مي‌شود. هرچه ميزان اعتماد عمومي بيشتر باشد، رأي بيشتري به صندوق‌ها ريخته مي‌شود. هرچه سلايق مردم با نظر به قانون اساسي لحاظ شود، مشارکت افزايش مي‌يابد. کسي انتظار ندارد، در نظام جمهوري اسلامي يک کمونيست کانديدا شود. اگر در چارچوب قانون اساسي همه سليقه‌ها در انتخابات وجود داشته باشند و انتخاب مردم بين دو يا سه نفر خلاصه نشود، مي‌توان انتظار حضور مردم را داشت. اينطور نباشد که دو يا سه نفر جلو بيايند و بگويند همين است و جز اين نيست. چند نفر هستند که در هر انتخاباتي حضور دارند، عاشق انتخابات و صندوق رأي هستند. اگر مردم بدانند نتيجه رأي خود را در مدت کوتاهي پس از انتخابات حس مي‌کنند، اعتماد مي‌کنند و پاي صندوق راي مي‌آيند.


باتوجه به مشکلات اين روزهاي کشور، شخصي که نامزد رياست‌جمهوري مي‌شود بايد چه مشخصه‌هايي داشته باشد و مردم به چه نامزدي اقبال خواهند داشت؟
نامزد دوره‌ بعدي رياست‌جمهوري بايد مطابق قانون رجل سياسي باشد. يک هنرپيشه، کاسب يا استاد دانشگاه نمي‌تواند در انتخابات نامزد و رئيس‌جمهور شود. ما کلمه رجل سياسي را در قانون داريم. البته رجل سياسي تاکنون تعريف نشده و چيستي آن به تعريف شوراي محترم نگهبان وابسته است. کساني که در پست‌هاي سياسي مانند دستگاه تقنين يا اجرا بوده‌اند، به‌عنوان رجل سياسي شناخته مي‌شوند. به همين علت انتخابات رياست جمهوري نمي‌تواند به همه اقشار جامعه تسري پيدا کند. هرچند کساني نيز بودند که اعتماد عمومي را جلب کردند و در انتخابات حاضر شدند. مردم نيز به‌دنبال همين اعتماد بروند. گاهي يک نامزد تلاش مي‌کند با يک جمله يا چند کلمه موجي ايجاد کند. مردم نبايد به‌دنبال چنين چيزي باشند. مردم به‌دنبال شناخت فرد بروند. اينکه فردي از اقوام يا اطرافيان يک نامزد دچار مشکلاتي باشند، دليل نمي‌شود که خود او نيز دچار چنين مسائلي باشد. مردم رفتار خود نماينده را رصد کنند. مديراني که نامزد مي‌شوند، همگي امتحان خود را پس داده‌اند و سابقه اجرايي آنان مشخص است. بررسي عملکرد اين افراد چندان مشکل نيست و مردم مي‌توانند ميزان صداقت رفتار و قدرت سياسي آنان را درک کنند. رياست‌جمهوري مانند مجلس نيست که ناگهان کسي با يک نطق از حوزه انتخابيه راي بياورد. رجل سياسي کسي است که در اين کشور کار سياسي کرده است.
احزاب و جريان‌هاي سياسي براي انتخابات پيش‌رو چه برنامه‌اي خواهند داشت؟
احزاب در کشور ما پا نگرفته‌اند. ما جريانات سياسي به نام اصلاح‌طلب، اصولگرا و ساير اسامي داريم. چه در انتخابات مجلس و چه رياست جمهوري، حزبي وجود ندارد که مردم به حزب اعتماد کنند. احزاب کارنامه‌اي در طول سال ندارد که بگويند فلان مشکل کشور را ما طرح داديم و حل شد. اينکه جمعي از افراد کنار هم جمع مي‌شوند، براي اين است که جريان آنها در کشور زنده بماند. چون ما حزب نداريم و جريان سياسي شب انتخابات داريم، مردم به اين موضوعات اعتنا نمي‌کنند. در انتخابات شهر تهران که مردم همه افراد را نمي‌شناسند، هر ليستي که اقبال داشته باشد، مردم به همه اعضاي آن ليست راي مي‌دهند ولي در شهرستان‌ها مردم کاري به اصلاح‌طلب و اصولگرا ندارند، بلکه به فردي که مي‌شناسند، راي مي‌دهند. ما اميدواريم مردم مانند شهرهاي کوچک، بر اساس عملکرد فرد قضاوت کنند.