روزنامه جوان
1399/07/08
بحران قره‌باغ زیر سایه سنگین خارجی
شکی نیست که باکو از هر موقعیتی برای بازپس‌گیری منطقه ناگورنو قره‌باغ یا قره‌باغ کوهستانی استفاده می‌کند و حجم بالای بودجه نظامی آن شاهدی بر این مدعا است. در حالی که ارمنستان در بودجه نظامی سال ۲۰۲۰ خود کمتر از ۴ درصد تولید ناخالص ملی و حدود ۶۲۵ میلیون دلار در نظر گرفته، بودجه نظامی آذربایجان برای همین سال ۲ میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار یا تقریباً چهار برابر بودجه نظامی ارمنستان است. این حجم نامتوازن از هزینه‌های نظامی باعث میشود باکو خود را در یک رویارویی برنده بداند و گاه به گاه شانس خود را برای بازپس‌گیری ناگورنو قره‌باغ محک بزند، حتی اگر بتواند بخش کوچکی از آن را تصرف کند. بنابراین، وقوع درگیری در این منطقه تنها بسته به مویی است و هر بهانه‌ای می‌تواند باعث شروع درگیری شود. با این حال، نباید نقش عوامل خارجی را در این معادله نادیده گرفت، چرا که این عوامل با تأمین تسلیحات و حمایت سیاسی از آذربایجان یا ارمنستان توان تشدید یا توقف درگیری‌ها را نیز دارند.سخنان سفیر ارمنستان در روسیه ورطان توگانیان با توجه به این موضوع قابل ارزیابی است. او یک روز بعد از درگیری‌ها از سران سازمان امنیت و همکاری اروپا درخواست مداخله سریع در موضوع کرده و از ترکیه خواسته «از مداخله تهاجمی در امور منطقه قفقاز خودداری کند.» علاوه بر این، او از آمادگی ایروان برای تحویل تسلیحات نظامی جدید از روسیه گفت هرچند که تأکید کرد «تاکنون صحبتی در این باره نشده است.»می‌توان این اظهارات توگانیان را نوعی پیام غیرمستقیم مسکو به آنکارا تلقی کرد که مواظب مداخله خود در حوزه قفقاز باشد. در واقع، آنکارا عملاً در دو حوزه سوریه و لیبی در مقابل روسیه قرار گرفته، هرچند که دو طرف سعی کردند رویارویی خود را در این دو حوزه به نوعی کنترل کنند. حالا حوزه قفقاز مبدل به سومین حوزه رو در رویی آنکارا با مسکو شده است که اگر شدت تنش فعلی در این حوزه بیشتر از حد درگیری‌های کوتاه‌مدت مرزی شود، امکان دارد رویارویی مسکو با آنکارا نیز جدی‌تر از دو حوزه دیگر شود. به این ترتیب، مسکو از همین ابتدا و به صورت غیرمستقیم پیام خود را به آنکارا می‌رساند که فکری برای کنترل اوضاع بکند و از نفوذ خود بر باکو برای رسیدن به هدف استفاده کند.
از سوی دیگر، آنکارا خود را شریک استراتژیک باکو می‌داند و با تأمین تسلیحات سعی داشته توان نظامی آن را افزایش دهد و باکو نیز با اتکا به این حمایت بی‌دریغ آنکارا است که راهبرد درگیری‌های مقطعی برای بازپس‌گیری قره‌باغ را در پیش گرفته است. بنابراین، آنکارا نمی‌تواند به طور کامل دست از مداخله در حوزه قفقاز بردارد و نهایت سعی خود را خواهد کرد تا به حمایتش از باکو ادامه دهد، اما مسئله اینجا است که آیا پیام مسکو را گرفته و آماده قبول آن است؟ تجربه تعامل آنکارا در دو حوزه سوریه و لیبی نشان داده که در خصوص روسیه آماده همکاری بوده و از این رو، می‌توان گفت که در حوزه قفقاز و تنش فعلی نیز می‌توان انتظار چنین رویکردی را از طرف آنکارا داشت. در واقع، نقش ارمنستان در ترتیبات امنیتی روسیه آن‌قدر اهمیت دارد که مسکو حاضر نمی‌شود با شکست ارمنستان در قره‌باغ این نقش نیز از میان برود به ویژه اینکه ارمنی‌های مقیم در غرب فاکتور قابل‌توجهی برای کشاندن این کشور به سمت غرب هستند. از این رو، مسکو در عین اینکه سعی می‌کند آرامش خود را در قبال این تنش حفظ کند، اما حد و حدود خود را هم دارد که اگر از سوی باکو یا آنکارا نادیده گرفته شوند، مسکو نیز ناچار میشود برای حفظ ارمنستان در ترتیبات امنیتی خود وارد معرکه شود. به این ترتیب، سایه بازیگران خارجی بر تنش فعلی در قره‌باغ بسیار سنگین‌تر از آن است که باکو بتواند با اتکا به هزینه سنگین نظامی‌اش اوضاع را در آنجا به نفع خود تغییر دهد.
سایر اخبار این روزنامه
چالش موتور پارکینگی!
اوباش تهران میهمان پلیس!
زیباکلام: موسوی‌خوئینی‌ها آزادی و دموکراسی را درک نمی‌کند
دفاع مقدس، تبلور عقلانیت ملت ایران
خیال خام تفرقه‌افکنی در سپاه
از «ایستاده در غبار» ما تا «کودتای خزنده» بی‌بی‌سی
رئیس دستگاه قضا علیه زندانبانی
استقلال و کرامت هزینه‌ها دارد
بازی تعطیلی سفارت امریکا در بغداد با ژست تهاجمی
رکورد شکنی اخبار جعلی در بازار سرمایه
بحران قره‌باغ زیر سایه سنگین خارجی
تیغ قاچاقچی داروی داخلی برگردن بیماران
