تیغ قاچاقچی داروی داخلی برگردن بیماران

سرویس جامعه جوان آنلاین: دارو‌های تخصصی که در سیستم توزیع یارانه‌ای کشور قرار می‌گیرند، به‌صورت قاچاق و غیر‌قانونی از کشور خارج می‌شوند و مهم‌ترین دلیل خروج بی‌رویه دارو از کشور ارزان بودن قیمت دارو در کنار افت این سال‌های ارزش ریال است.
کالایی پر سود برای قاچاق
‌طبق آمار‌های سازمان غذا و دارو، تفاوت قیمت دارو با کشور‌های همسایه از جمله کشور‌های منطقه خلیج فارس باعث شده تا قاچاق دارو از ایران به این کشور‌ها خیلی بیشتر از قبل شود.
علاوه بر قاچاقچیان که از این فرصت برای کسب سود حداکثری استفاده می‌کنند و به طرق مختلف دارو‌های موجود در بازار کشور را خارج می‌کنند، قاچاق چمدانی هم وجود دارد؛ هم مسافران خارجی که به ایران می‌آیند و هم ایرانیانی که به کشور‌های همسایه سفر می‌کنند، همه می‌دانند که یکی از اقلام پرسود برای انتقال و فروش آن در خارج کشور داروست که بازار مصرف هم دارد.


بی‌اعتنایی به تولید بیش از حد دارو‌های خاص
از ابتدای سال ۹۷ دولت با تصور کنترل قیمت‌ها نرخ قطعی ۴ هزارو ۲۰۰ تومان را برای ارز دولتی اعلام کرد. رفته رفته با شروع فاصله گرفتن بیشتر نرخ ارز آزاد از ارز دولتی خصوصاً در طول یک سال اخیر، انگیزه‌های شرکت‌های واردکننده دارو و مواد اولیه دارویی برای سوءاستفاده از این ارز قوت گرفت. در حال حاضر نرخ ارز آزاد تقریباً شش برابر نرخ ارز دولتی است. این فاصله غیرمعقول، تضعیف انگیزه تولید در کشور را در پی داشته‌است. همچنین انگیزه‌های سوداگران برای سوءاستفاده و حتی قاچاق معکوس این دارو‌ها به خارج از کشور را افزایش داده‌است.   بنا به گفته رئیس سازمان غذا و دارو «از دیگر دلایل قاچاق دارو افزایش تولید دارو‌های بیماران خاص و صعب‌العلاج است. مصارف این دارو‌ها در کشور ما بسیار بالاتر از نرخ جهانی است. به‌طوری‌که نسبت این دارو‌ها به‌کل دارو‌ها بیش از ۴۰ درصد از کل بودجه دارویی کشور است در حالی‌که در کشور‌های پیشرفته این عدد به‌طور میانگین ۳ تا ۴ درصد است و در بدترین حالت در تعدادی از کشور‌های اروپایی به ۵ تا ۶ درصد می‌رسد. حتی در امریکا که این آمار درگذشته ۱۱ درصد بود به‌شدت کاهش پیدا کرده و اکنون به ۶ درصد رسیده و کاهش این نرخ ادامه دارد.»
به نام بیماران خاص به کام دلالان
محمدرضا شانه‌ساز افزود: «این در حالی است که تعداد بیماران خاص و صعب‌العلاج ما بسیار پایین است و حدود ۴۰۰هزار نفر جمعیت دارند و در مقایسه با کل دارو‌هایی که جمعیت ۸۰ میلیونی کشور را در برمی‌گیرد این نسبت بسیار خطرناک و هزینه‌ساز است و موجب قاچاق شده است.»
شانه‌ساز با بیان اینکه دیگر موضوعی که به قاچاق و خروج غیرقانونی دارو از کشور دامن می‌زند تجویز‌های غیرقانونی پزشکان است، افزود: «این تجویز غیر قانونی باعث می‌شود که تأمین نیاز دارویی کشور مطابق درآمد بنگاه‌های واردکننده یا تولیدکننده شکل گیرد، اما شرکت‌های متخلف، پزشکان را تشویق به تجویز دارو‌های خارج از فهرست می‌کنند.» دارو‌هایی که در نهایت چمدانی از کشور خارج می‌شوند.
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها هم روز گذشته درباره حذف ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی دارو گفت: «حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی دارو و تخصیص منابع حاصل از آن بدون واسطه به مردم ایده منطقی و قابل قبول است».
بیمه‌ها باید خصوصی شوند
احمد علیرضابیگی با بیان اینکه شاهد قاچاق دارو به کشور‌های همسایه هستیم، گفت: «درحال حاضر به دلیل قیمت پایین دارو در ایران شاهد قاچاق آن به کشور‌های همسایه هستیم. این موضوع کاهش دارو‌های خاص همچون انسولین در بازار را به دنبال داشته است».
نماینده مردم تبریز با بیان اینکه اصلاح ساختار بیمه‌های خدمات درمانی پیش‌نیاز حذف ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی دارو است، گفت: «ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی دارو باید حذف و مابه‌التفاوت آن به صورت ریالی به بیمه‌ها پرداخت شود. البته بیمه‌ها نیز باید امانتداری کنند و پوشش دارویی خود را گسترده‌تر کنند. بیمه‌های خدمات درمانی باید خصوصی شوند و نظارت بر آن‌ها افزایش یابد. در این صورت قطعاً پاسخگو هم خواهند بود.»
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو هم در همین زمینه با تأیید موضوع قاچاق معکوس اضافه کرد: «ارز ۴ هزار و ۲۰۰ در واقع پرداخت یک یارانه کور است. برای خود من اتفاق افتاده دارویی را از عراق برایم آورده‌اند که برچسب اصالت خودمان روی آن بوده‌است!» رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران هم چندی قبل با اشاره به دریافت ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی برای مواد اولیه تولید دارو در کشور تصریح کرد: «بسیاری از کارشناسان معتقدند ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی دارو باید حذف شود، زیرا در بلندمدت تداوم این روند این صنعت را به یک جزیره جدا مانده از دیگر بخش‌های اقتصاد ایران تبدیل می‌کند. می‌توان برای جبران نقش حمایتی دولت از صنعت دارو، هزینه‌های موجود را به بیمه‌ها انتقال داد تا بدین ترتیب هم صنعت روال عادی کار خود را دنبال کند و هم بیماران از طریق بیمه، حمایت‌های لازم را دریافت کنند.»
افزایش ذخایر دارویی بدون نظارت
نجفی‌عرب ادامه داد: «وقتی ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی داده‌می‌شود، هزینه تمام‌شده برای تولید پایین است و از این‌رو، این خطر وجود دارد که برخی سودجویی‌ها در بازار شکل بگیرد و داروی ایرانی به خارج از کشور قاچاق شود. هرچند در این زمینه ارزیابی دقیقی صورت نگرفته‌است، اما گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که قاچاق دارو به خارج از ایران ادامه دارد». وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۷ شرکت‌های داروساز تلاش کردند موجودی مواد اولیه خود را افزایش دهند، توضیح داد: «افزایش ذخایر با توجه به قرار گرفتن کشور در تحریم‌های شدید یک موضوع عقلانی بوده و قابل‌تأیید است، اما اگر به دلیل عدم نظارت برخی از این کالا‌ها قاچاق شوند؛ قطعاً در شرایط فعلی به ضرر اقتصاد ایران تمام خواهد شد.»