کارت‌های سوخته نتانیاهو و هراس ترامپ از انتخابات

اولين مناظره ترامپ و بايدن با حواشي زياد برگزار شد. ارزيابي شما از اين مناظره چيست؟
اين مناظره با انتقادات زيادي همراه بوده است.اين انتقادات نيز بيشتر متوجه ترامپ بود. هنگامي که با يک شخصيت متين مانند بايدن مواجه هستيد مي‌توان جريان مناظره را به صورت مرسوم ادامه داد. اين در حالي است که هنگامي که يک نفر با فرهنگ عاميانه به روند مناظره روند عاميانه مي‌دهد به ناچار طرف مقابل را نيز از کوره به‌در مي‌برد. بايدن چنين شخصيتي ندارد که به کسي که رئيس‌جمهور کشور است و خودش مي‌خواهد جانشين وي شــود بگويد: «خفه شو مرد». استفاده از چنين عباراتي نشان مي‌دهد اين مناظره در چه سطحي برگزار شده است. نکته ديگر اينکه در اين مناظره تلاش کردند طرفين را به مشکلات مالي متهم کنند. ترامپ پسر بايدن را متهم کرد و بايدن نيز عنوان کرد ترامپ ماليات خود را پرداخت نمي‌کند. اين اتفاق در مناظرات انتخابات رياست‌جمهوري ايران نيز در سال 96 رخ داد. در آن مناظرات نيز طرفين تلاش مي‌کردند ديگران را به فساد اقتصادي متهم کنند. به نظر مي‌رسيد بايدن مسائل زيادي براي انتقاد به ترامپ را در اختيار داشت و به همين دليل موضوع عدم‌پرداخت ماليات توسط ترامپ را مطرح کرد. در اين لحظه ترامپ عنوان کرد مدارک پرداخت ماليات خود را علني خواهد کرد که بايدن از کلمه «ان‌شاءا...» استفاده کرد.
چرا بايدن از کلمه «ان‌شاءا...» استفاده کرد؟
«ان‌شاءا...» يک کلمه عربي بين‌المللي است که به معناي نوعي دلخوشي براي انجام کاري است. هنگامي که ترامپ عنوان کرد مدارک ماليات خود را منتشر خواهد کرد بايدن از اين کلمه استفاده کرد تا نشان دهد که بايد ببينيم آيا در واقع چنين کاري را انجام مي‌دهد يا خير. يکي از ويژگي‌هاي بارز مردم کشورهاي غربي راستگو بودن آنهاست. به همين دليل هنگامي که يک رئيس‌جمهور دروغ مي‌گويد براي آن جامعه گران تمام مي‌شود. در گذشته نيکسون را به دليل دروغگويي مجبور به استعفا کردند. اين وضعيت درباره کلينتون نيز وجود داشت و به دليل دروغگويي به مجلس فراخوانده شد. استفاده از کلمه ان‌شاءا... در کشورهاي غربي به معناي دروغگويي نيست؛ بلکه به معناي نگفتن حقيقت است.


ميزان محوبيت ترامپ و بايدن قبل و بعد از مناظره به چه ميزان تغيير کرد؟
قبل از مناظره بايدن مورد تاييد حدود 52 درصد مردم بود، اين در حالي است که اين وضعيت درباره ترامپ 44 درصد بود. پس از مناظره ميزان اقبال نسبت به ترامپ به 26 درصد کاهش پيدا کرد؛ در حالي که اقبال نسبت به بايدن به 56 درصد افزايش پيدا کرد.
از ديدگاه شما چه کسي برنده مناظره بود؟
به نظر بنده بايدن برنده مناظره بود. بايدن به‌رغم شائبه‌ها و انتقاداتي که نسبت به ترامپ وجود دارد اما عليه ترامپ دروغ نگفت و به وي تهمت نزد. اين در حالي بود که ترامپ هم دروغ مي‌گفت و هم به بايدن تهمت مي‌زد. در اين مناظره موضوعات مهم سياسي و اقتصادي مطرح نشد و بيشتر شکل مناقشه داشت. ترامپ به دليل اينکه يک شومن بوده گمان مي‌کند به صحنه تسلط دارد. اين در حالي است که بين يک صحنه سرگرمي و صحنه سياسي تفاوت زيادي وجود دارد و کسي که در شومن سرگرمي بوده نمي‌تواند يک صحنه سياسي را به خوبي مديريت کند. بايدن تسلط بيشتري نسبت به يک صحنه سياسي از خود نشان داد. خانم نانسي پلاسي رئيس مجلس نمايندگان آمريکا چند روز پيش به بايدن توصيه کرد در مناظره با ترامپ شرکت نکند. خانم پلوسي معتقد بود ترامپ انسان قابل‌اعتمادي نبوده و از ثبات شخصيت برخوردار نيست. با اين وجود بايدن با ترامپ مناظره کرد.در نهايت نيز اين مناظره به سود وي تمام شد و همه مشاهده کردند که ترامــپ در حالي بازي کردن نقـش تخريبي است. براي بايــدن که سال‌ها در مناصب سياسي حضور داشته و با اصول سياست آشناست دشوار بود که فردي مانند ترامپ که پولدار است و با بقيه مانند کارمند خود رفتار مي‌کند مرتب سخنان وي را قطع کند. بـه همين دليل نيز نسبــت به رفتار ترامپ واکنش نشان داد. ترامپ گمان مي‌کنند به دليل اينکه از ثروت زيادي برخوردار است بايد با بقيه افراد مانند کارمند و زير‌دست رفتار کند. رفتاري که ريشه در ضعف شخصيتي وي دارد. بايدن از نظر ادب و رفتار اجتماعي انسان خوشنامي است و تاکنون رفتار ناشايستي از وي ديده نشده است.اين در حالي است که ترامپ از نظر اخلاقي رفتارهاي ناپسندي از خود بروز داده است. نمونه بارز آن رفتاري است که وي با روزنامه‌نگاران در نشست‌هاي خبري انجام داده و تاکنون چندين روزنامه‌نگار را به دليل پرسيدن سوال از جلسه بيرون کرده است. اخلاق ترامپ بيشتر اخلاق مناسب بار و کاباره است که رئيس بار چند فرد قوي هيکل را در اختيار دارد و به آنها دستور مي‌دهد کساني که مزاحمت ايجاد مي‌کنند را از بار اخراج کنند.اين در حالي است که محفل روزنامه‌نگاري و مناظره سياسي با فضاي بار و کاباره متفاوت است.همه اين مسائل نشان مي‌دهد ترامپ بازنده اصلي اين مناظره بوده و قابليت رياست‌جمهوري بر مهم‌ترين و ثروتمندترين کشور جهان را ندارد.اخلاق و رفتار ترامپ به شکلي است که راديکال‌ترين و تندخوترين نزديکانش نيز وي را ترک کرده‌اند. نمونه بارز اين افراد بولتون بود که از برخي از اقدامات ترامپ انتقاد مي‌کرد.اين مسأله نشان مي‌دهد بولتون که فردي افراطي و تندرو بود و مغرضانه عمل مي‌کرد نيز به برخي اصول پايبند بود در حالي که ترامپ به هيچ اصولي پايبند نيست.
با توجه به اين مناظره چه احتمالاتي درباره مناظرات بعدي وجود خواهد داشت؟آيا در مناظرات بعدي نيز مناظره در حالت مناقشه برگزار خواهد شد يا اينکه مسائل محتوايي و بنيادي مطرح خواهد شد؟
مجري مناظره سوال‌هايي را به صورت انفرادي مطرح مي‌کند تا بايدن و ترامپ به سوالات وي پاسخ بدهند. اين در حالي است که بهتر است، کاري کند که بايدن و ترامپ در مقابل هم قرار بگيرند.اين در حالي است که به احتمال زياد در مناظره‌هاي بعدي نيز ترامپ مناقشه ايجاد خواهد کرد و مناظره را به مناقشه تبديل خواهد کرد.ترامپ تعادل و ثبات رواني ندارد. اين نکته‌اي بود که در ماه‌هاي نخست رياست‌جمهوري وي توسط گروهي از روانپزشکان و روانشناسان آمريکا مطرح شد.اين گروه عنوان کردند ترامپ شخصيت اجتماعي ندارد؛ بلکه انفرادي است. از سوي ديگر خودخواه، خود‌محور، پرادعا و کم‌محتوا است.اين در حالي است که بايدن داراي يک شخصيت متعارف است. وي تحصيلکرده و از فرهنگ بالايي برخوردار است.ممکن است برخي با بايدن از نظر سليقه متفاوت باشند و ديدگاه‌هاي ديگري داشته باشند اما کسي نمي‌تواند منکر شخصيت وي شود.
برخي از رسانه‌هاي آمريکايي و حتي در درون ايران بازنده اصلي اين مناظره را مردم و دموکراسي آمريکا قلمداد کرده‌اند. آيا اين اتفاق در واقع رخ داده و مردم آمريکا بازنده اصلي اين مناظره بوده‌اند؟
اين‌گونه سخنان بيشتر جنبه شعاري و هيجاني دارد که مختص به همان لحظه مناظره است.شايد مردم آمريکا انتظار داشتند مسائل مهم‌تري در اين مناظره مطرح شود که مهم‌ترين آن‌ مشکلات اقتصادي و کرونا بوده است.هنگامي که فردي ديگري را نقد مي‌کنند مردم به دنبال اين هستند که وي چه برنامه‌اي براي آينده دارد و هدفش از اين انتقادها چيست.افکار عمومي آمريکا به دنبال اين سوال بودند که آمريکا تا کجا از رژيم اسرائيل حمايت خواهد کرد و عرب‌هايي که طرف دوستي آمريکا هستند تا کجا مورد اعتماد خواهند بود.بايدن از قبل اعلام کرده هيچ‌کدام از اقدامات ترامپ را تأييد نمي‌کند.به عنوان مثال بايدن عنوان کرده کموضوع اورشليم شرقي و قدس که رژيم اسرائيل به کمک ترامپ انجام داده را قبول نمي‌کند. نکته قابل‌تأمل اينکه در زماني که مناظره بين ترامپ و بايدن برگزار مي‌شد نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل نيز در سازمان ملل سخنراني مي‌کرد. اتفاقي که بدون دليل نبوده؛ بلکه با برنامه‌ريزي قبلي با ترامپ بوده است. نتانياهو تلاش کرد در سخنان خود از ترامپ حمايت کند و با طرح مسائل جنجالي جديد اذهان را منحرف کند. نتانياهو اين نکته را فراموش کرده که اين احتمال وجود دارد که چند ماه ديگر ترامپ در قدرت حضور نداشته باشد و بايدن به عنوان رئيس‌جمهور انتخاب شود. در نتيجه نبايد همه کارت‌هاي خود را به سود ترامپ باطل کند.
چرا ترامپ هر چه به زمان انتخابات نزديک‌تر مي‌شود شائبه تقلب در انتخابات را قوي‌تر مي‌داند و به اين موضوع دامن مي‌زند؟
ترامپ از شکست در انتخابات هراس دارد و خود را بازنده مي‌داند. به همين دليل نيز تلاش مي‌کند با طرح موضوع تقلب از شکست خود جلوگيري کند.اين ادعاي ترامپ در حالي مطرح مي‌شود که وي رئيس‌جمهور مستقر است و سيستم انتخاباتي همه در اختيار وي است. سوال اينجاست که هنگامي که سيستم انتخاباتي در اختيار وي است چگونه قرار است تقلب صورت بگيرد؟در آمريکا دولت سايه وجود ندارد که اختيارات اصلي را در اختيار داشته باشد و به هر شکلي که تمايل دارد رفتار کند.امروز پول و قدرت در اختيار جمهوري‌خواهان و ترامپ است. اين يک واقعيت است که همواره جمهوري‌خواهان ثروتمندتر از دموکرات‌ها بوده‌اند.اين اتفاقات در گذشته نيز رخ داده و جمهوري‌خواهان در حالي که الگور از وضعيت بهتري در انتخابات برخوردار بود در نهايت اجازه ندادند به رياست‌جمهوري برسد و جورج بوش پسر که مورد حمايت جمهوري‌خواهان بود دو‌باره به رياست‌جمهوري رسيد.در چنين شرايطي الگور مي‌توانست سيستم دموکراسي آمريکا را به هم بزند اما چنين کاري نکرد.
آيا اين احتمال وجود دارد که ماجراي جورج بوش و الگور اين بار بين بايدن و ترامپ تکرار شود؟
خير، بنده چنين شرايطي را مشاهده نمي‌کنم.در ماجراي الگور و جورج بوش تفاوت آرا بسيار نزديک به هم بود. اين در حالي است که به نظر مي‌رسد تفاوت آراي ترامپ و بايدن بسيار زياد خواهد بود. در انتخابات گذشته آمريکا نيز آراي خانم کلينتون سه ميليون بيشتر از ترامپ بود. با اين وجود ترامپ با توجه به کالج‌هاي الکترال در نهايت به پيروزي دست پيدا کرد.در شرايط کنوني پايگاه اجتماعي ترامپ ريزش زيادي کرده است.در انتخابات گذشته کساني که اميدوار بودند وضعيت اقتصادي بهتري پيدا کنند يا شغل مناسبي پيدا کنند به ترامپ رأي دادند. اين در حالي است که در طول چهار سال گذشته اتفاق خاصي براي اين افراد رخ نداده است.از سوي ديگر بسياري از مردم آمريکا انتقادات جدي به ترامپ و دولتش براي مديريت ناکارآمد بحران کرونا دارند. اين در حالي بود که ترامپ در ابتداي شيوع ويروس کرونا در آمريکا عنوان کرد با تزريق مواد شوينده مي‌توان کرونا را درمان کرد. به همين دليل نيز بايدن حين مناظره چندين بار ترامپ را دلقک خواند.البته طرفداران ترامپ تلاش مي‌کنند وضعيت را به شکلي نشان بدهند که هر دو طرف و مردم آمريکا را بازنده اين مناظره نشان بدهند که نشان‌دهنده يأس و استيصال طرفداران ترامپ است.
به نظر مي‌رسيد يکي از موضوعـات مـحوري اين مناظره ايـران باشد. اين در حــالي است که چنين اتفاقي رخ نداد. چرا موضوعات مرتبط با ايران در اين مناظره مطرح نشد؟
موضــوع ايــران بسيــار جدي است. به همين دليل اين احتمال وجود دارد که در مناظرات بعدي که وارد مصاديق محتوايي و سياسي مي‌شوند موضوع ايران نيز مطرح شود. ترامپ سرمايه مادي و معنوي زيادي براي مقابله با ايران هزينه کرده است. به همين دليل نيز تلاش زيادي خواهد کرد که در مناظرات اقدامات خود عليه ايران را با تب و تاب زيادي مطرح کند و از آن دفاع کند. ايران‌هراسي به همان ميزان که در دوران ترامپ در خاک آمريکا وجود داشته در داخل ايران نيز وجود داشته است. بسياري از اظهارات راديکال و تندي که از تريبون‌هاي رسمي ايران عليه آمريکا و متحدانش مطرح مي‌شود به موضوع ايران‌هراسي در جهان دامن مي‌زند و آن را تقويت مي‌کند.ايران‌هراسي در خاک آمريکا عمقي 40 ساله دارد. اين در حالي است که ترامپ تلاش مي‌کند از اين عمق بهره‌برداري سياسي به سود خود انجام بدهد.در چنين شرايطي بايدن عنوان مي‌کند اگر به عنوان رئيس‌جمهور انتخاب شود به برجام بازخواهم گشت. هنگامي که وي چنين ديدگاهي را مطرح مي‌کند به معناي اين است که وي بيش از اينکه به دنبال تنش و جنگ‌افروزي باشد به دنبال مذاکره و رويکردهاي مسالمت‌آميز است.