روزنامه مردم سالاری
1399/08/12
یک پروفسور ایرانی «پدر علم نوین گردشگری جهان» شد
چند روز پیش، عنوان «بنیانگذار و پدر علم نوین گردشگری جهان» به یک محقق ایرانی رسید؛ به کسی که هم رئیس سازمان گردشگری کشور بوده و هم در طول این سالها، کتابهای بسیاری در حوزه صنعت توریسم نگاشته است. تئوری پردازیهای پروفسور محمدشریف ملکزاده در بخش گردشگری و ثبت اولین اختراع او در این صنعت، اتحادیه بین المللی رؤسای دانشگاههای جهان را واداشت تا به این محقق ایرانی، عنوان «بنیانگذار و پدر علم مدیریت نوین گردشگری جهان» رااعطا کند.
پانزدهم اکتبر 2020 (24 مهرماه 99)، سازمان جهاني جهانگردي سازمان ملل متحد و دانشگاههاي معتبر جهان، اولین اختراع در صنعت گردشگری و ارائه نظریه MFT توسط دكتر ملكزاده را تائيد كردند. بسیاری از دانشمندان جهان و اساتید حوزه گردشگری کشورهای مختلف، حمایت رسمی خود را از نظریه MFT اعلام کردند و آن را نقطه عطفی در پیشرفت دانش توریسم برشمردند. این اختراع با عنوان «فرآیند مدیریت، کنترل کیفی انواع تورها با علایق ویژه با تعیین جاذبهها، مسیرها، امکانات و شاخصهای گردشگری» ثبت شد و اساتید صاحب نام دانشگاهها و مراکز گردشگری مهم دنیا همچون خوزه کاستا رئیس دانشکده توسعه و برنامهریزی گردشگری پرتغال، پروفسور دانیل فسن مایر از انستیتو گردشگری اریک فیدمن دانشگاه فلوریدا آمریکا، دکتر فارگاس سانچز استاد تمام دانشگاه هولوا اسپانیا و پروفسور کای چون رئیس دانشکده مدیریت هتلداری و گردشگری دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ در روزهای گذشته دكتر ملکزاده را به دلیل دریافت اولین جایزه و اختراع در صنعت گردشگری تقدير و لقب «پروفسور و پدر علم نوين گردشگري جهان» را به وي اعطا كردند. اتحادیه بین المللی رؤسای دانشگاههای جهان که این محقق ایرانی در آن فعالیت میکند، 55 سال پیش با همکاری دانشگاههای آکسفورد انگلستان، آمریکا، کره جنوبی، فیلیپین و چند کشور دیگر راه اندازی شد و در انگلستان فعالیت خود را آغاز کرد. یکی از اهداف این اتحاديه، افزایش تبادل تجربیات و ایجاد شبکه ارتباط بین رؤسای دانشگاههاست. ایجاد یک مجمع مطلع برای رؤسای دانشگاهها در سطح جهان، ارتقای دیدگاه جهانی نسبت به آموزش عالی و تقویت بینالمللی موسسات آموزش در سطح دنیا، رساندن صدای رهبران آموزش به گوش جهانیان و حمایت از توسعه پایدار در قالب شایستگی جهانی از ديگر اهداف این اتحاديه است.
اتحادیه بینالمللی رؤسای دانشگاههاي جهان در سراسر دنیا دفاتر منطقهای دارد و یکی از مهمترین اتفاقاتی که پنجم اسفندماه سال 97 در حوزه گردشگری ایران افتاد، راهاندازی دفتر منطقه آسیای مرکزی و خاورمیانه بود که در جزیره کیش کلید خورد.
در واقع IAUP یا اتحادیه بینالمللی رؤسای دانشگاههای جهان، برخلاف تصور عدهای، یک موسسه یا انجمن کوچک نیست بلکه یک شورای اجرایی دارد که رؤسای دانشگاههای اتریش، ژاپن، آرژانتین، ترکیه، مکزیک، چین، اسپانیا، آفریقا، کانادا، آمریکا، استرالیا و ایران در آن فعالیت میکنند.
ریاست منطقه خاورمیانه و آفریقای مرکزی برعهده پروفسور ملکزاده است که این روزها به دلیل ثبت اولین اختراع در صنعت گردشگری، بیش از گذشته نامش بر سر زبانها افتاده است.
اين محقق ايراني گفت: شناسايي نخبگان صنعت گردشگري و اهل فن و اشتراك آخرين دستاوردهاي علمی و پژوهشی آنان در سطح جهان و دانشگاههای عضوIAUP، یکی از مهمترین کارهایی است که این اتحادیه در حوزه تبادلات علمی در جهان انجام داده است.
وزیر اسبق سازمان گردشگری کشور با اشاره به نقش حمایتیIAUP از ایدهای که او در حوزه توریسم ارائه داده، تاکید میکند که اختراعش چند سال پیش توسط سازمان اسناد و املاک کشور و اداره مالکیت معنوی و ثبت اختراعات، ثبت گردید و متعاقب آن در بسیاری از کشورهای جهان، پتنت گرفت و ثبت مالکیت معنوی و وایپو شد. برهمین اساس، وزارت علوم و سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران نیز در آن زمان این افتخار علمی را به ملکزاده تبریک گفتند و اعلام کردند که این اختراع و تئوری، تحولی عظیم در صنعت گردشگری و رونق اقتصاد به وجود
خواهد آورد.
برای حل مشکلات گردشگری
نباید فقط به یک راهکار دل بست
این مدیر فعال عرصه گردشگری گفت: مفهوم سنتی توریسم تا اواخر قرن بیستم، هم دربرگیرنده دانش و معرفت بشر در حوزه شناخت پیرامون خود بود و هم تعریف صنعت توریسم را شامل میشد. به گفته او، بر اساس اطلاعات موجود، آنچه در ابتدای سال ۲۰۱۵ میلادی به عنوان تعریف مرجع این دانش و صنعت مطرح شده، گردشگری و توریسم به هر نوع جابه جایی مکانی به منظور تفریح و سرگرمی، اوقات فراغت، امور مذهبی، دید و بازدید و یا کسب و کار اطلاق میشد. در واقع براساس روش اصل موضوعی و مدل نگاشتی میتوان به اثبات این مسئله پرداخت که دانش و صنعت توریسم سنتی مبتنی بر سه عنصر بنیادی مکان، زمان و انسان بود.
وي که چندی پیش نامش به عنوان پدر علم نوین گردشگری جهان ثبت شد، معتقد است: تعریف وضعیت سیستم گردشگری تا سالهای متمادی براساس عبارت توصیفی «برای چه به گردش میرویم؟» و «چه الگوی سیاحتی برای من مناسب است؟!» به عنوان راهکار محوری و ساختار بنیادی دانش توریسم و صنعت گردشگری مطرح بوده است. به قول او، محوریت ایجاد چنین ساختار تک بعدی، انتقال یک عبارت توصیفی به فضای درک و بر معرفت خبره گردشگری استوار است. در واقع، در سیستم فعلی ایجاد مکانیزم گردشگری بر محوریت دانش فرد خبره یا تعریف زمان و مکان مناسب و همچنین مفهوم فضاهای آرامشی (هدف از گردش) بنا نهاده شده است. ملکزاده در توضیحات بیشتری پیرامون نظریه خود در حوزه گردشگری میگوید: دو تئوری سیستم بنیادی نخبه و آرامش ذهنی باعث میشود تا به علت ماهیت فضا و آرامش ذهنی، سیستم توریسم تک بعدی کنونی قادر به ادامه فعالیت خود باشد اما عنایت به این موضوع، ضروری است که رخ دادن هرگونه رخداد تغییردهنده ماهیت کارکردی الگوی فرد خبره با آرامش ذهنی باعث میشود که سیستم توریسم فعلی نتواند کارکرد خود را حفظ کند. به عقیده او، این رخدادهای پویا و عواملی نظیر آنچه در دهه ۹۰ میلادی در ژاپن و هنگ کنگ اتفاق افتاد و همچنین رخدادهای مالی وال استریت، بحران اقتصادی اتحادیه اروپا، جنگ اول و دوم خلیج فارس و اتفاقات سوریه، نمونه بارز عدم کارکرد سیستم توریسم فعلی است.
عضو شورای اجرایی و رئیس منطقه آسیای مرکزی و خاورمیانه اتحادیه بینالمللی دانشگاههای جهان میافزايد: تجربیات 25 سالهای که در حوزههای گوناگون مدیریت ساختاری و تئوری سیستمها در حوزه دانش و کاربردی توریسم داشتهام موجب شد بتوانم در سایه توجهات حق تعالی و در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، تئوری «چارچوب مدیریت توریسم مبتنی بر علایق» را به عنوان نسل بعدی چارچوب مدیریت توریسم در ابتدای سال ۲۰۱۵ میلادی مطرح کنم.
از نظر دكتر ملكزاده، این نکته را نباید فراموش کرد که توریسم یک مفهوم چند بعدی است و آنچه باعث شده این صنعت در برخورد با رویدادهای سال 2004 به بعد انعطافپذیری داشته باشد، ایجاد فضای یک بعدی و در نظر گرفتن ابعاد دیگر در محیط سیستم است.
رئیس منطقه آسیای مرکزی و خاورمیانه اتحادیه بینالمللی دانشگاههای جهان با اشاره به جایگزینی مفهوم توریسم نوین با توریسم سنتی، تاکید میکند که با ثبت این اختراع، یک تئوری و تفکر جدید در حوزه گردشگری در دنیا گوشزد شد و بسیاری از اساتید صاحب نام جهان به این نتیجه رسیدند که به یک محقق ایرانی، لقب «پدر علم نوین گردشگری جهان» بدهند.
ملکزاده این موفقیت را حاصل زحمات تمام همکارانش در طول سالهای خدمت خود در عرصههای مختلف میداند و میگوید: این افتخار جهانی را به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور
تقدیم میکنم.
سایر اخبار این روزنامه