روایتی از اختلاف دولتی‌ها و ریزش شدید سهام صندوق پالایش یکم

سرویس اقتصاد جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، صندوق پالایش یکم در بازار سرمایه را باید نمادی از اعتماد نکردن مردم به وعده‌های دولت نامید؛ دولتی که مردم را به حضور در بورس و خرید سهام پالایشگاهی زیرقیمت بازار تشویق می‌کرد، اما خود به آن آتش زد و موجب از دست رفتن سرمایه‌های مردم شد. تاریخ فراموش نمی‌کند که دولتی‌ها چگونه مردم را برای حضور در بورس و خرید برخی سهام تشویق کردند، اما خود از ارزش آن کاستند تا بزرگ‌ترین متضرر این وضعیت، مردمی باشند که همه سرمایه‌های خود را وارد این بازار کردند.
براساس تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور به دولت اجازه داده شده است که باقیمانده سهام خود در شرکت‌ها را به روش‌های معمول یا از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (EPF) عرضه و به فروش برساند. متعاقب این ظرفیت قانونی در ابتدای سال جاری، هیئت‌وزیران به وزارت امور اقتصاد و دارایی اجازه داد در قالب سه صندوق سرمایه گذاری قابل معامله باقیمانده سهام دولت را واگذار کند.
در این راستا، نخست صندوق سرمایه گذاری قابل معامله بانک و بیمه شامل باقیمانده سهام دولت در بانک‌های صادرات، ملت، تجارت و شرکت‌های بیمه البرز و اتکایی امین و سپس دومین صندوق سرمایه گذاری قابل معامله پالایشی شامل باقیمانده سهام دولت در پالایشگاه‌های اصفهان، تهران، بندرعباس و تبریز در بازار سرمایه عرضه شدند.
درباره صندوق پالایشی


صندوق دارا دوم که قرار بود مرداد سال جاری عرضه شود، پس از علنی‌شدن اختلاف وزرای اقتصاد و نفت در این زمینه، بازار سرمایه را به یک چالش جدی وارد کرد. این اختلاف در آن زمان منجر به منتفی‌شدن موقت عرضه این سهم شد. برخی کارشناسان جرقه ورود بورس به فاز اصلاح را برملاشدن این اختلاف و ایجاد بی‌اعتمادی به بازار می‌دانند.
این صندوق که متشکل از چهار نماد پالایشگاهی شتران، شبریز، شپنا و شبندر می‌باشد، بعد از گذشت ۴۰ روز از زمان واگذاری هنوز قابل معامله نیستند و به نظر می‌رسد که تا پایان آبان‌ماه نیز امکان خرید و فروش این نماد فراهم نشود.
طبق مصوبه سازمان خصوصی‌سازی و تصویب در هیئت دولت، مقرر شد نماد دارا دوم یا پالایش یکم با ۳۰ درصد تخفیف متناسب با قیمت روز این چهار سهام پالایشگاهی عرضه شود.
قیمت‌ها در ۴ شهریورماه پس از اصلاح دو هفته‌ای از زمان ریزش بازار نشان می‌دهد دولت می‌توانست هر واحد پالایش یکم را با تخفیف ۳۰ درصدی با قیمت ۱۵ هزار تومان به‌فروش برساند، اما اختلاف دو وزارتخانه و علنی‌شدن آن این فرصت را از دولت گرفت.
طبق گفته داود رزاقی، مدیر صندوق پالایشی یکم، حدود ۴ میلیون نفر واحد‌های صندوق پالایش یکم را خریداری کردند که ارزش واحد‌های خریداری شده، بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان است.
آماری از ضرر
با همین آمار، می‌توان گفت دولت با کاهش ارزش این چهار نماد، طی دو هفته تقریباً چیزی معادل ۵/ ۶ هزار میلیارد تومان ضرر کرده است. البته باید نقش بی‌اعتمادی به وعده دولت را در این مسئله نیز مؤثر دانست؛ این بی‌اعتمادی سبب شد، تعداد افرادی که پالایش یکم را خریداری کرده‌اند، نسبت به تعداد افرادی که دارا یکم خریده‌اند، کاهش چشمگیری داشته باشد.
قیمت فعلی نماد پالایش یکم بدون اعمال تخفیف حدود ۸ هزار و ۵۰۰ تومان و با تخفیف تقریباً ۶ هزار تومان می‌ارزد. یعنی حدود ۱۵ تا ۴۰ درصد از ارزش پالایش یکم کاهش یافته است و افرادی که این نماد‌ها را خریده‌اند درحال حاضر متضرر شده‌اند.
با نگاهی به آنچه طی ماه‌های گذشته رخ داده است، عملکرد دولتمردان به اعتماد به بازار سرمایه لطمه جدی زده است. این مسئله می‌تواند برای آینده بازار سرمایه به شدت مضر باشد و اعتمادی که بسیاری از ارکان بازار به دنبال ایجاد و تثبیت آن بودند، در حال کمرنگ‌شدن است.
دولت برای واگذاری شرکت‌های دولتی راه‌حل صندوق‌های ETF را در نظر گرفته است که با روند فعلی می‌توان گفت اعتماد عمومی برای خرید از این صندوق‌ها کاهش یافته و در صورتی که دولت به جبران ضرر سهامداران این صندوق اقدامی نکند، در آینده به مشکل بر خواهد خورد. پیش از این اعلام شده بود سومین صندوق سرمایه گذاری قابل معامله شامل صنایع خودرویی و فلزی (باقیمانده سهام دولت در شرکت‌های ایران خودرو، سایپا، فولاد مبارکه و ملی صنایع مس) است که به نظر می‌رسد، آنچه قرار است در قالب دارا سوم عرضه شود، باقیمانده سهام دولت در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران است.
این موضوع به تصویب هیئت‌وزیران رسیده است و سقف سرمایه گذاری هر شخص حقیقی در صندوق یادشده ۵۰میلیون ریال تعیین می‌شود. با این وجود هیچ تردیدی وجود ندارد که با اقدامات دولت در بورس، کمتر کسی است که به برنامه‌های بورسی دولت اعتماد داشته باشد و بخواهد در بورس سرمایه‌گذاری کند.