روزنامه ابتکار
1399/08/18
«ابتکار» راهکارهای اصلاح اقتصاد سوداگرایانه کشور را بررسی کرد بحران تورم دوستی در اقتصاد
کیمیا نجفیافزایش تورم فقط به اقتصاد یک کشور مربوط نمی‌شود و بسیاری از ناهنجاری‌ها و رفتارهای اجتماعی به دنبال این پدیده اقتصادی شکل می‌گیرد. هنگامی که تورم با سرعت زیادی افزایش می‌یابد، افراد احساس ناامنی نسبت به داراریی‌ها و پس‌اندازهای‌شان کرده بنابراین یکی از بازارهای اقتصادی را برای سرمایه‌گذاری، کسب سود و حفظ ارزش دارایی‌ها‌یشان انتخاب می‌کنند. اینگونه رفتارها بیش از هر چیزی بی‌اعتمادی آحاد جامعه را نسبت به آینده اقتصاد یک کشور بازتاب می‌دهد. در چنین شرایط افراد برای سود کلان‌تر تمایل بیشتری به افزایش تورم و بی‌ثباتی‌های قیمتی دارند.
شاید عبارت «اقتصاد تورم‌دوست» در نگاه اول بسیار بی‌معنا به نظر برسد، اما اگر رفتار جامعه را طی روزهای گذشته نسبت به ریزش قیمت‌ها در بازارهای مختلف بررسی کنیم به معنای این عبارت پی می‌بریم. ریزش قیمت ارز، طلا، سکه، خودرو طی روزهای اخیر از جمله مسائل پرحاشیه بود، اما آنطور که انتظار می‌رفت عقب‌گرد قیمت‌ها نتوانست اتفاقی دلچسب برای جامعه باشد، چراکه جامعه به دلایل متفاوتی مدتی است که به سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمولد اقتصادی روی آورده و در چنین شرایطی افراد تصویر از دست رفتن سرمایه‌شان را در ریزش قیمت‌ها می‌بینند، به همین دلیل است که برخی‌ها در اقتصاد از افزایش تورم دفاع می‌کنند. در این میان باید اشاره کرد که ایران در طول سال گذشته تورم افسارگسیخته‌ای را در بازارهای مختلف تجربه کرده است و همین مسئله افراد جامعه را نسبت به آینده دچار هراس کرده، پس در چنین شرایطی نمی‌توان تنها رفتارهای سوداگرایانه مردم را متهم کرد، چراکه اینگونه رفتارها نشات گرفته از ضعف‌های اقتصادی است. بنابراین هنگامی که منافع افراد در تورم باشد، استارت کاهش قیمت در بخش‌های مختلف اقتصادی اتفاقی ناخوشایند برای آنها خواهد بود. علی مروی، کارشناس اقتصادی صداوسیما در این رابطه با بررسی تمایل اقتصاد و جامعه به پدیده تورم به «ابتکار» گفت: متاسفانه ما با اقتصادی روبه‌رو هستیم که تورم‌خواه بوده و تورم شرایط دلچسب‌تری را برای جامعه فراهم می‌کند. دولت انضباط مالی ندارد و درگیر حجم بالایی کسری بودجه است، از سوی دیگر نظام بانکی ما مرتبا خلق پول انجام می‌دهد و نهادهایی داریم که بهره‌وری پایینی داشته و از منابع در دسترس‌شان به درستی استفاده نمی‌کنند.
وی همچنین افزود: بنابراین سه عامل یعنی دولت غیرمنضبط، نظام بانکی با خلق اعتبار بالا و پایین بودن بهره‌وری عوامل تولید سبب شده است که اقتصاد ما حتی برای عوام از مسیر اصلی خارج و درگیر با تورم‌دوستی شود. این کارشناس اقتصادی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به این مسئله که تورم عاملی برای پنهان کردن مسائل مختلف است، گفت: به عبارتی دیگر در شرایط فعلی تنها مسئله‌ای که می‌تواند حال عمومی اقتصاد را خوب جلوه دهد، تورم است. چراکه تورم باعث میشود دارایی‌های دولت افزایش قیمت پیدا کند و این افزایش قیمت می‌تواند عملکرد دولت را مثبت نشان دهد. از سوی دیگر تورم باعث میشود بانک‌ها اجازه خلق اعتبار بیشتری داشته باشند و این در حالی است که افزایش قیمت، بهره‌وری پایین عوامل تولید را پنهان می‌کند.
مروی همچنین با بیان مثالی به بررسی رابطه تورم و معیشت خانوارها پرداخت و در این خصوص ادامه داد: به عنوان مثال اگر قرار بر این باشد که بر اساس بهره‌وری به کارگران حقوقی داده شود باید نسبت به بهروی حقوق را کاهش دهیم اما با توجه به تورم میزان حقوق و دستمزد هر ساله افزایش می‌یابد. بنابراین بررسی تمام این مسائل نشان می‌دهد که اقتصاد ایران تورم‌خواه است و ما با تورم بالا حال بهتری داریم تا با تورم پایین. به بیان دیگر وقتی معیشت دشوار میشود اساسا با تورم بالا بیشتر کنار می‌آییم.
راهکارهایی برای خروج اقتصاد از مسیر تورم‌دوستی
این استاد دانشگاه در ادامه صحبت‌هایش به راهکارهایی برای اصلاح مسیر اقتصاد اشاره کرد و گفت: برای خروج اقتصاد از مسیر تورم‌دوستی و قرار گرفتن آن در راهی صحیح باید سه عامل ذکر شده سامان یابند و به جای اصلی‌شان بازگردند. به عبارتی دیگر نظام مالی دولت باید اصلاح شود، دولت باید به آنچه که در بودجه آمده پایبند باشد و از شر کسری بودجه به این حجم و اندازه خلاص شود. نظام بانکی باید نسبت به خلق پول پاسخگو باشد و شبکه بانکی خلق پول را در اختیار نگیرد ودر نهایت عوامل تولید از بنگاه‌ها گرفته تا مدیریت، سرمایه‌گذار، نیروی کار و ... دغدغه افزایش بهره‌وری داشته باشند. البته باید توجه داشته باشیم که نتیجه این سه راهکار را می‌توان در بلندمدت دید.
مروی از راهکار موثر دیگری برای سامان دادن شرایط فعلی یاد کرد: یک راهکار دیگری وجود دارد که می‌تواند همانند پیچ‌ومهره مسیر اصلاح را کامل کند و آن اصلاح نظام مالیاتی است. به بیانی دیگر اگر نظام مالیاتی به گونه‌ای باشد که هر افزایش ارزشی به جز تولید را مشمول مالیات کند خواسته و ناخواسته مجموعه‌های دیگر را برای اصلاح به خط می‌کند. وی با اشاره به تاثیر مستقیم مالیات‌ستانی با اصلاح ساختار اقتصاد ظهار کرد: به عنوان نمونه اگر مالیات بر ثروت و مالیات بر افزایش ارزش ناشی از تورم را داشته باشیم افراد تمایلی برای رفتارهای سوداگرایانه پیدا نمی‌کنند. از سوی دیگر اگر مالیان بر مجموع درآمد وجود داشت سرمایه‌گذار، مدیران و نیروی کار مجبور می‌شدند نسبت به مجموع درآمدشان مالیاتی بپردازند که متناسب با بهره‌وری‌شان است. بنابراین اصلاح نظام مالیاتی به ویژه با تاکید به مالیات بر ثروت و مالیات بر مجموع درآمد می‌تواند کمک کند که اقتصاد از تورم‌خواهی فاصله گرفته و به مسیر تولیددوستی نزدیک شود.
سرمایه‌گذاری در بازار ارز خارجی گزینه مناسبی برای فعالیت نیست
علی مزیکی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی نیز در رابطه با نوع رفتار افراد جامعه به هنگام تورم بالا به «ابتکار» گفت: در هیچ زمانی سرمایه‌گذاری در بازار ارز خارجی برای هیچ اقتصادی گزینه مناسبی نیست و از ریسک بالایی برخوردار است اما متاسفانه اقتصاد ما طی سال‌های اخیر در مسیری قرار دارد که افراد برای کسب سود و یا حفظ ارزش دارایی به سراغ چنین رفتارهایی می‌روند و ما باید بدانیم این یک واکنش طبیعی نسبت به یک اقتصاد ناامن است، این نوع رفتارها به یک‌سری از سیاست‌های داخلی کشور باز‌می‌گردد. این کارشناس اقتصادی در ادامه صحبت‌هایش به راهکار اصلاح شرایط موجود اشاره کرد و گفت: اصلاح اقتصاد سوداگری از دوجنبه اقتصادی و سیاسی امکان‌پذیر است، اما آنطور که به نظر می‌رسد مهم‌ترین راهکار در شرایط فعلی تعامل با دنیا و ایجاد رابطه‌ای با ثبات با کشورهای دیگر است.
وی افزود: با این راهکار می‌توانیم روابط اقتصاد را بهبود ببخشیم و بهبود شرایط اقتصاد می‌تواند رفتار ریسک‌پذیری و سرمایه‌گذاری‌های سوداگرایانه را اصلاح کند.
سایر اخبار این روزنامه
سالن‌های سینما و تئاتر دوباره باز می‌شوند
ساعت کاری اداری برای تئاتر و سینما؟!
رضا دهکی
کی از این جا بوی خلد آید تو را
270 رای الکترال نامزد دموکرات بالاخره کامل شد
بایدن، برنده ماراتن انتخابات
«ابتکار» راهکارهای اصلاح اقتصاد سوداگرایانه کشور را بررسی کرد
بحران تورم دوستی در اقتصاد
تغییرات در ایالات متحده آمریکا چه تاثیری در معادلات سیاسی کشور دارد؟
چالش جناح‌های سیاسی در مواجهه با بایدن
حسن روحانی:
دولت آینده آمریکا به تعهدات خود برگردد
دولت راه‌های تامین غیرتورم‌زای طرح را بسته است
آثار مخرب طرح حمایت معیشتی
مشاغل غیرضروری از ۲۰ آبان بعد از ظهرها تعطیل می‌شوند
محمد جواد ظریف:
مشخص است بین بایدن و ترامپ تفاوت است
رئیس قوه قضائیه:
باید به مدیران شجاع و انقلابی جرات ریسک پذیری بدهیم
در پیامی به رییس مجلس افغانستان
تاکید قالیباف به همکاری کشورهای منطقه برای خشکاندن تروریسم
270 رای الکترال نامزد دموکرات بالاخره کامل شد
بایدن، برنده ماراتن انتخابات
