کام تلخ شیرینی‌فروشی‌های یزد



شیما جهانبخش
خبرنگار


بهمن ماه سال گذشته در حالی که مردم در تکاپوی آغاز خانه تکانی و مهیا شدن برای سال جدید بودند سر و کله کرونا در کشور پیدا شد و همه چیز و همه کس را تحت‌الشعاع خود قرار داد. درست زمانی که بسیاری از اصناف برای بازار شب عید آماده شده بودند این ویروس تمام برنامه هایشان را بر هم زد و بسیاری از کاسب‌ها نه تنها سودی نصیبشان نشد بلکه ضرر زیادی کردند و زمینگیر شدند. قنادی‌ها و شیرینی‌فروشی‌ها یکی از اصنافی بودند که چندین ماه قبل از عید، مواد اولیه برای تولید شیرینی شب عید خود را تهیه کرده و بسیاری از آنها حتی شیرینی‌های خود را از قبل تولید کرده بودند به‌همین خاطر بیشترین ضرر را متحمل شدند و این روزها بازار کسب و کار آنها دیگر رونق گذشته را ندارد.
در این میان حتی بازار شیرینی‌های معروف یزدی که شهرت قطاب و باقلوای آن تا آن سوی مرزها هم رفته تعریفی ندارد و آن‌طور که رئیس اتحادیه شیرینی فروشان این استان می‌گویند در شرایط فعلی رکود بر بازار شیرینی حاکم شده و اگر شرایط به این شکل ادامه داشته باشد 70 درصد شیرینی فروشی‌های یزد تا پایان سال مجبور به تعطیلی هستند.
ضربه کرونا به شیرینی فروش‌ها
«حاج محمد جواد شیرینی ساز» از صاحبان یکی از معروف ترین برندهای شیرینی یزدی در این باره به «ایران» می‌گوید: با شیوع بیماری کرونا شیرینی‌فروشی‌ها و قنادی‌ها از چند جهت ضربه دیدند. از یک سو این ویروس در زمانی وارد کشور شد که ما بازار شب عید را از دست دادیم. علاوه بر این از اسفند تا پایان فروردین با دستور ستاد مقابله با کرونا مغازه‌ها بسته شدند و همین موضوع باعث شد شیرینی‌های ما از بین برود. همه می‌دانیم شیرینی فاسد شدنی است و شاید در مقایسه با دیگر صنوف ما بیشترین آسیب را دیدیم. هر سال بهمن ماه حدود 40 درصد به نیروهای کارمان اضافه می‌کردیم اما امسال فقط توانستیم تعدیل نیرو نداشته باشیم و با همان 250 نیرو ادامه دهیم. او شرایط فعلی بازار را هم بسیار شکننده می‌داند و می‌افزاید: درست است در حال حاضر در مقایسه با روزهای اوج کرونا، اوضاع فروش شیرینی بهتر شده است، اما هنوز ما شرایط خوبی نداریم. هتل‌ها، رستوران‌ها، تالارهای عروسی و... بسته شده‌اند و هیچ مراسمی برگزار نمی‌شود به همین خاطر فروش ما کم شده و در حال حاضر از جیب هزینه می‌کنیم. ما چون با سرمایه خودمان کار می‌کنیم شرایط بهتری داریم اما همکارانمان که وام گرفته‌اند یا مستأجر هستند وضعیت خوبی ندارند. خیلی‌ها مغازه هایشان را بسته‌اند.
کمبود مواد اولیه
شیرینی ساز یکی دیگر از مشکلات این صنف را کمبود و گرانی چندین برابری مواد اولیه اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: در کنار همه مشکلات باید درگیر تهیه مواد اولیه هم باشیم. چند هفته است روغن در بازار نیست. شیر 40 درصد و مغز پسته 30 درصد گران شده است. سال گذشته هل را کیلویی 700 هزار تومان و زعفران را کیلویی 8 میلیون تومان ‌خریدیم اما امسال باید هل را کیلویی یک میلیون و 200 و زعفران را 12 میلیون تومان بخریم. با این شرایط مجبور هستیم قیمت‌ها را افزایش بدهیم و چون بسیاری از مردم قدرت خرید ندارند فروشمان هر روز کمتر می‌شود.ازطرفی چون پرواز‌ها کنسل شده‌اند و امکان صادرات نداریم ضرر زیادی متحمل شده‌ایم اما چون چندین خانواده از این کار نان می‌خورند باز هم ادامه می‌دهیم. این شیرینی فروش باسابقه در مورد حساسیت مردم نسبت به مسائل بهداشتی، اظهار می‌کند: شیرینی‌ها در دمای بالا پخته می‌شوند و برای بسته‌بندی هم تمام موارد بهداشتی رعایت می‌شود. بازرسان اداره بهداشت و بازرسان اتحادیه به طور مرتب بر روند کار ما نظارت دارند و مردم نباید دراین زمینه نگران باشند. شرایط در حال حاضر به نحوی است که همه باید به هم کمک کنیم.
گرانی هم به کرونا اضافه شد
«سید علیرضا آسایش»، رئیس اتحادیه شیرینی پزان استان یزد هم در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: در شرایط فعلی یزد جزو استان‌های قرمز است و تعداد مبتلایان به کرونا در این استان زیاد است. یک هفته است که تمام شیرینی فروشی‌ها دوباره تعطیل بوده‌اند. در حال حاضر هم ساعت‌های کاری آنها محدود شده و عملاً با تعطیلی هیچ تفاوتی ندارد اما اگر بخواهیم از ابتدای آغاز بیماری را در نظر بگیریم باید بگوییم این صنف یکی از شغل‌هایی بوده که بیشترین آسیب را دیده است.
وی ادامه می‌دهد: اسفند ماه که بهترین زمان برای فروش است اتحادیه شیرینی پزان استان به طور کلی تعطیل بود. درست از ۱۱ اسفند ماه تا اواخر فروردین که اوج فروش شیرینی است هیچ مغازه‌ای باز نبود و همین موضوع باعث شد تمام قنادان ضرر سنگینی را متحمل شوند. در واقع ما اوج فروش را از دست دادیم و بعد از آن هم مردم تمایل کمی به خرید شیرینی داشتند. در واقع شرایط حاکم  به صورتی بود که مردم جرأت خرید شیرینی را نداشتند.
آسایش با تأکید بر اینکه در حال حاضر شیرینی فروش‌ها درگیر دو معضل کرونا و بالا رفتن صددرصدی قیمت مواد اولیه هستند، می‌افزاید: گرانی و کمیابی مواد اولیه در ماه‌های اخیر شیرینی فروشی‌ها را به تعطیلی کشانده و اگر روند به این شکل ادامه داشته باشد تا پایان سال بیش از ۷۰ درصد از شیرینی فروشی‌های استان یزد تعطیل می‌شود. از یک سو ما نمی‌توانیم شیرینی‌ها را گران کنیم چون مردم توان خرید را ندارند و از سوی دیگر نمی‌توانیم از کیفیت کار کم کنیم پس چاره‌ای جز تعطیلی نداریم.
فروش تقریباً صفر است
رئیس اتحادیه شیرینی پزان استان یزد با اشاره به اینکه در شهرستان یزد ۴۰۰ تا ۴۵۰ واحد شیرینی فروشی فعال است، می‌گوید: در حال حاضر اغلب این واحدها نیروهای خود را تعدیل کرده‌اند و با یک سوم نیرو کار می‌کنند. بازرسان اتاق اصناف و بازرسان اداره بهداشت هم بر روند کار قنادی‌ها نظارت دارند و تمام پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود اما فروش تقریباً صفر است. بسته‌های حمایتی دولت هم کمک زیادی به صاحبان مشاغل نکرده است چون این کمک‌ها به واحدهایی تعلق گرفت که نیروهای خود را تعدیل نکرده بودند اما متأسفانه به‌دلیل شرایط کرونا، اغلب واحدهای شیرینی فروشی استان نیروهای خود را تعدیل کردند و مشمول دریافت این کمک‌ها نشدند.
وی یکی دیگر از مشکلات شیرینی فروشی‌ها را کمبود مواد اولیه بخصوص روغن می‌داند و می‌گوید: در حال حاضر یک قوطی روغن 17 کیلویی که در ماه های گذشته ۱۷۰ هزار تومان بود به نزدیک ۵۰۰ هزار تومان رسیده و با همین قیمت هم پیدا نمی‌شود، کسی حاضر به فروش نیست. قیمت ‏آردهم کیسه‌ای ۱۲۰ هزار تومان بوده که الان آرد آزاد به حدود ۲۲۰ هزار تومان و آرد سامانه‌ای به ۱۷۰ هزار تومان رسیده است. در واقع حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد آرد دولتی مخصوص قنادی‌ها گران شده اما درآمد آنها کمتر هم شده است.

نیم نگاه
رئیس اتحادیه شیرینی پزان استان یزد :  در شهرستان یزد ۴۰۰ تا ۴۵۰ واحد شیرینی فروشی فعال است، در حال حاضر اغلب این واحدها نیروهای خود را تعدیل کرده اند و با یک سوم نیرو کار می کنند.  فروش تقریباً صفر است. بسته های حمایتی دولت هم کمک زیادی به صاحبان مشاغل نکرده است  چون این کمک ها به واحدهایی تعلق گرفت که نیروهای خود را تعدیل نکرده بودند اما به دلیل  شرایط کرونا اغلب واحدهای شیرینی فروشی استان نیروهای خود را تعدیل کردند