روزنامه ایران
1399/08/25
پیشگامی مردم برای موزه‌داری در آذربایجان شرقی
زهره توکلی
خبرنگار
موزه‌ها روایتگر تاریخ و تمدن هستند. با توجه به تاریخ غنی و پر فراز و فرود خطه آذربایجان، وجود ده‌ها موزه عمومی و تخصصی در تبریز و سایر شهرهای استان آذربایجان شرقی باعث شده تاریخ این دیار زنده و حاضر پیش روی مردم باشد. این استان از نظر قدمت و تعدد موزه‌ها پس از تهران در جایگاه دوم کشور قرار دارد. در این استان 32 موزه رسمی و غیررسمی فعال است. از 23 موزه رسمی موجود در آذربایجان شرقی، تبریز به تنهایی 17موزه را در خود جای داده و ۲موزه نیز در مراغه قرار دارد. شهرهای سراب، بناب، اهر، خامنه و خدا آفرین نیز هرکدام یک موزه تخصصی دارند. رئیس امور موزه‌های استان آذربایجان شرقی در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: 32موزه در استان آذربایجان شرقی داریم که برخی از آنها از سوی میراث فرهنگی مجوز فعالیت دارند و برای برخی دیگر پیگیر دریافت مجوز هستیم تا فعالیت‌های آنها قانونی‌تر شود و چارچوب‌های اولیه را رعایت کنند.
مهدی بزاز دستفروش افزود: هم موزه‌های خصوصی و هم موزه‌های تحت پوشش میراث فرهنگی و موزه‌های غیروابسته یعنی موزه‌هایی که توسط سایر دستگاه‌ها ایجاد می‌شوند و در این حوزه فعالیت دارند از تنوع موضوعی خوبی برخوردار هستند.
بزاز دستفروش در خصوص موزه‌های مهم این استان گفت: از نظر قدمت و تقدم فعالیت در عرصه موزه داری، موزه آذربایجان، جزو قدیمی‌ترین موزه‌های ایران محسوب میشود که به‌لحاظ مجموعه غنی و گستره آثاری که دارد پس از موزه ملی ایران، دومین موزه کشور است یعنی کمتر موزه‌ای را بتوان به لحاظ غنای آثار، پس از موزه ملی با موزه آذربایجان مقایسه کرد. رئیس امور موزه‌های استان آذربایجان شرقی اضافه کرد: بالغ بر 15هزار قلم شیء در این موزه نگهداری میشود و از تنوع زیادی برخوردار است چرا که آثار اغلب محوطه‌های شاخص تاریخی ایران در این موزه مشاهده میشود. وی اظهار داشت: همچنین موزه ایلخانی مراغه این استان، کاملاً تخصصی است چون آذربایجان و بویژه شهر مراغه قبل از شهر تبریز، مقر تشکیل نخستین حکومت ایلخانی پس از مغولان بوده و آثار متعددی در این شهر برجای مانده است لذا علاوه بر تخصصی بودن این موزه، به نوعی از یک قطعه پژوهشی بهره‌مند است که مورد توجه پژوهشگران است.
بزاز دستفروش با اشاره به موزه قاجار به‌عنوان دیگر موزه مهم این استان گفت: در دوره قاجار، تبریز به‌عنوان دارالسلطنه یا ولیعهد نشین قاجار بوده و در واقع تبریز به لحاظ اهمیت، پایتخت دوم کشور است بنابراین موزه قاجار، موزه جالب توجهی در این استان محسوب میشود چون هم به لحاظ مجموعه‌ای که در آن ارائه شده برای بازدیدکنندگان غنی است هم به لحاظ ساختمان و معماری شاخصی که دارد از اهمیت بسیاری برخوردار است.
وی با بیان اینکه سیاست سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان با تبعیت از سیاست‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور این است که به تشکیل موزه‌های خصوصی و نیز موزه‌های غیروابسته تخصصی که سایر دستگاه‌ها آن را اداره می‌کنند کمک کند، اظهار داشت: کمک و پیگیری می‌کنیم تا موزه داران خصوصی فعالیت‌های خود را نظام مند کرده و پروانه مجموعه‌داری و موزه‌داری را اخذ کنند. رئیس امور موزه‌های استان آذربایجان شرقی افزود: خوشبختانه طی سال‌های اخیر در این زمینه فعالیت‌های خوبی داشته‌ایم به‌طوری که 9مجموعه دار این استان توانستند پروانه فعالیت دریافت کنند علاوه بر آن 2موزه خصوصی شامل موزه صدا و موزه خودروهای کلاسیک نیز در استان راه‌اندازی شده است و هم اکنون در حال فعالیت هستند. وی ادامه داد: موزه «کبریت ممتاز تبریز» نیز آماده شده و فعال است که افتتاح رسمی آن بزودی انجام میشود. این موزه به‌عنوان یکی از موزه‌های صنعتی استان بسیار جالب است چون کارخانه کبریت فعالی است که در کنار آن، این موزه تشکیل شده است.
بزاز دستفروش ادامه داد: موزه هنری آثار استاد احد حسینی نیز آماده افتتاح است و جزو موزه‌های هنری بخش خصوصی محسوب میشود که موضوع آن مجسمه‌سازی است و شامل مجسمه‌هایی میشود که استاد احد حسینی طی سال‌ها آنها را ساخته است. این آثار قبلاً در قالب یک نمایشگاه در استان آذربایجان شرقی و به‌صورت امانی و موقت به نمایش گذاشته بود اما هم اکنون این امکان فراهم شده که به‌عنوان یک موزه مستقل فعال شود. وی اضافه کرد: در صددیم که به سایر مجموعه دارانی که پروانه مجموعه‌داری را اخذ کرده‌اند و در این حوزه فعالیت می‌کنند، کمک و فعالیت هایشان را تسهیل کنیم تا به سمت تأسیس موزه‌های خصوصی بروند.
رئیس امور موزه‌های استان آذربایجان شرقی در خصوص سازمان‌ها و دستگاه‌های مشتاق این استان در حوزه مجموعه‌داری و موزه‌داری گفت: یکی از ارگان‌های فعال در حوزه موزه داری، شهرداری تبریز بوده که تاکنون حدود 5موزه در تبریز تأسیس کرده و ما نیز کمک می‌کنیم که شهرداری موزه‌های خود را نظام مند و پروانه رسمی فعالیت را اخذ کند. به طور مثال در سال‌جاری موزه فوتبال شهرداری تبریز پروانه فعالیت گرفت. وی افزود: موزه فوتبال آذربایجان، نخستین موزه فوتبال کشور است که متولی آن شهرداری تبریز است. همچنین موزه تاریخ شهر و شهرداری تبریز و موزه ادبی استاد شهریار از دیگر موزه‌هایی است که شهرداری تبریز نسبت به تأسیس آنها همت کرده است. بزاز دستفروش اضافه کرد: اغلب موزه‌های استان آذربایجان شرقی تخصصی هستند و ویژگی‌ها و جذابیت‌های خاص خود را دارند لذا به طور مثال هر فردی بخواهد با تاریخ ایران دوره ایلخانی آشنا شود بهترین مکان موزه ایلخانی استان آذربایجان شرقی است یا موزه آذربایجان، تصویر کلی از تاریخ باستان شناسی ایران پیش و پس از اسلام را به بازدید کننده نشان می‌دهد. همچنین موزه قاجار، با مجموعه‌های متنوع خود، ایران را در دوره قاجار و نقش تبریز در این دوره را معرفی می‌کند. وی در خصوص استقبال از تأسیس موزه در این استان گفت: موزه، برای تاریخ و فرهنگ یک منطقه، فرصت و غنیمت محسوب میشود چون سازمان میراث فرهنگی امکان و توانایی حفظ همه آثار بویژه اسناد و مدارک تاریخی، نسخ خطی و... را که ممکن است با گذشت زمان فرسوده شده و از بین بروند ندارد لذا مجموعه داران در این زمینه می‌توانند کمک کنند تا این آثار و اسناد در قالب موزه حفظ و صیانت شود یا از کشور خارج نشود. بزاز دستفروش اضافه کرد: علاقه‌مندی برخی به فعالیت مجموعه‌داری و تأسیس موزه‌های خصوصی در این استان برای سازمان میراث فرهنگی استان غنیمت به شمار می‌آید چون بخشی از بار فعالیت سنگین ما را به دوش می‌کشند و مددکار سازمان‌های میراث فرهنگی هستند لذا از این بابت بسیار ارزشمند است. استان آذربایجان شرقی نیز به لحاظ فرهنگی و حتی سوژه‌های جدید مثل موزه فوتبال و موزه کبریت استانی غنی است چون این سوژه‌ها، سوژه‌های کاملاً تاریخی و باستان شناسی نیستند و مواردی است که شاید بتدریج از بین رفته یا فراموش شوند.
سایر اخبار این روزنامه
# من - ماسک - می‌زنم
پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی درگذشت حجت‌الاسلام دکتر جواد اژه‌ای
حلقه وصل ایران با اسلام‌شناسان دنیا
آماده باش برای آذرماه
رئیس جمهوری با تعطیلی تهران مخالف نیست
حراج پاییزی کرونا!
مخالفت 137 کشور با تحریم‌ها علیه ایران
پرداخت یارانه کالاهای اساسی رد شد
زندان، مقصد جدید قاچاقچیان سوخت
افت تقاضا؛ کاهش قیمت
ضرورت‌هایی که کرونا گوشزد کرد
شیوه استراماچونی برای دریافت پولی که حقش نیست، پوپولیستی است
پیشگامی مردم برای موزه‌داری در آذربایجان شرقی
صفحه ویژه ایران قرن
شکست کرونا در هماهنگی حاکمیتی و مردمی
کتابخوانی، راهی برای عبور از سختی‌ها
رهاورد اقتصادی- امنیتی سفر ظریف به پاکستان
رفع فضای بی‌دفاع شهری افزایش احساس امنیت اجتماعی زنان
محدودیت‌ها در مناطق قرمز: 100 شهر، تهران و مراکز استان‌ها
