شو‌های دست چندم!

جلال جلالی زاده: نماینده باید قانون را به خوبی بشناسد و از ظرفیت‌های آن استفاده کند اما رفتارهایی مانند اعتصاب غذا قرار است چه خروجی داشته باشد؟
آیا فرد مورد نظر علاقه مند است به عنوان یک قهرمان خطاب شود؟
آفتاب یزد- گروه سیاسی: اعمال سیاست برای دستیابی به خواسته‌های مدنظر از طرف هر فرد یا طیف سیاسی ابرازهای مختلفی را می‌طلبد، اینکه چگونه بتوان اهداف خود را به نتیجه رساند نیاز به لابی، اعمال فشار، استفاده از امکانات و همچنین نیروی مردم دارد. در میان برخی حرکات نمایشی نیز گاه می‌تواند کمک‌کننده باشد از این حیث که توجه‌ها را به خود جلب کند. اینکه چگونه می‌توان توجه‌ها را به خود جلب کرد و از چه جایگاهی و بر سر چه موضوعی می‌توان این اقدام را انجام داد نیازمند ظرافت بسیاری است. به عنوان نمونه محمود احمدی‌نژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود برای جلب توجه و دست یابی به اهداف خود 11روز خانه نشینی را برگزید اما به نتیجه‌ای نرسید و چه بسا همان 11روز او را از حامیان اصلی‌اش جدا کرد! بنابراین حرکت‌های نمایشی گاه می‌تواند نتیجه معکوس هم داشته باشد. برخی حرکات نمایشی نیز اصولا بی‌تاثیر است. مثلا وقتی در سال 2018 دونالد ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد برخی در مجلس وقت آمدند و برجام را به آتش کشیدند برای جلب توجه اما درحالی این اتفاق رخ داد که سیاست بر این بود که برجام به‌رغم خروج آمریکا ادامه یابد. به طور کلی در سال‌های اخیر نمایندگان مجلس در زمینه فعالیت‌های نمایشی برای جلب توجه در صدر مسئولین بوده‌اند. اینکه چرا نمایندگان بیشتر از این اقدامات انجام می‌دهند به این دلیل است که آنها قدرت اجرایی ندارند اما به هرحال دارای قدرتی در ساختار سیاسی هستند بنابراین چون رای خود را از مردم گرفته‌اند تلاش می‌کنند با حرکات نمایشی به مردم ثابت کنند که آنها تلاش خود را می‌کنند اما این دولت به عنوان مجری است که اقدامات لازم برای بهبود زندگی مردم را انجام نمی‌دهد. از این دست اقدامات در سال‌های اخیر کم ندیده ایم.
> تاریخچه اقدامات نمادین


مثلا شاید یکی از این موارد زمانی بود که در سال 93 وقتی وضعیت ریزگردها در خوزستان بسیار بحرانی بود از سوی نمایندگان این استان در مجلس نهم انجام شد. نمایندگان استان خوزستان در نشست علنی یکشنبه ۲۶ بهمن مجلس شورای اسلامی در اعتراض به وضعیت نامناسب و آلوده هوا و عملکرد نامناسب دستگاه‌های ذی‌ربط، در حالی که ماسک‌های ضدآلودگی بر چهره داشتند، در صحن علنی حضور یافتند. در مجلس دهم نیز نمایندگان استان اصفهان در اعتراض به وضعیت آب در این استان و شرایط زاینده رو اعلام کردند که همگی قرار است استعفا دهند. محسن کوهکن در آذر 97 در این باره گفته بود: استان اصفهان بیست نماینده در مجلس دارد که به جز نماینده خوانسار و گلپایگان که عدم همراهی خود را اعلام کرد، بقیه این استعفانامه را امضا کردند. وی ادامه داد: بعضی از نمایندگان در مجلس حضور نداشتند که با آنها تماس گرفتیم و آنها نیز تلفنی رضایت خود را برای همراهی با این کار اعلام کردند. یعنی از ۲۰ نفر نماینده اصفهان، ۱۹ نفر این استعفانامه را امضا کردند. نماینده مردم لنجان در خصوص دلیل استعفا گفت: بیش از دو سال از شروع به کار مجلس دهم می‌گذرد و در این مدت در مکاتبات، مراودات و جلساتی که همکاران بنده برگزار می‌کردند، بدون توجه به گرایشات سیاسی، همواره پیگیر مشکل آب استان اصفهان بوده و خواستار اجرای مصوبات قانونی شورای عالی آب بودند، یعنی حتی خواسته ما به گونه‌ای نبود که در توان دولت نباشد. وی در ادامه گفت: ما از دولتی که وعده جاری کردن آب در زاینده رود را می‌داد و اکنون حتی ردیف و اعتباری برای آب شرب آن نیز قائل نشده است، به نوعی ناامید شدیم و با توجه به اینکه ما وظیفه حل مشکلات مردم را داریم و در غیر این صورت وجودمان منفعتی ندارد، این تصمیم را گرفتیم. با وجود این دلیل‌هایی که اعلام شد، تغییر خاصی نیز در شرایط اصفهان رخ نداد. یا در حرکت نمادین دیگری نمایندگان استان‌های شمالی در اعتراض به طرح انتقال آب دریای خزر همگی به جایگاه هیئت رئیسه رفتند و پلاکاردهایی را در مخالفت با این اقدام نشان دادند. در این برگه نوشته شده بود که «ملت اجازه نابودی دریای خزر را نمی‌دهند. بلایی را که بر سر زاینده‌رود و دریاچه ارومیه آوردید، درباره دریای خزر تکرار نکنید. انتقال آب دریای خزر، مساوی با نابودی محیط‌زیست است «نه به انتقال دریای خزر». درهمین یک ماه پیش نیز نمایندگان استان خوزستان در حرکتی نمایشی نشست آنلاین با رئیس جمهور را ترک کردند. سید کریم حسینی رئیس مجمع نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی در رابطه با ترک جلسه توسط نمایندگان خوزستان که به صورت ویدئوکنفرانس با رئیس جمهور برگزار شد، اظهار کرد: امروز نمایندگان خوزستان به جلسه‌ای به صورت ویدئو کنفرانس با رئیس جمهور دعوت شدند که در این جلسه وزیر راه و شهرسازی اطلاعات غلطی از آخرین وضعیت راه‌های مناطق سیل‌زده خوزستان ارائه داد. وی افزود: در این جلسه وزیر راه مدعی شد همه راه‌های آسیب دیده از سیل در استان‌های سیل زده به ویژه خوزستان اصلاح، ترمیم و تکمیل شده‌اند. نماینده مردم اهواز، باوی،کارون و حمیدیه در مجلس شورای اسلامی گفت: بنده در این جلسه گفتم که این آمارها دروغ است و صحت ندارد به همین دلیل رئیس جمهور در این جلسه از وزیر راه سوال کرد، در این استان‌ها مشکلی در حوزه راه‌ها وجود ندارد و وزیر در پاسخ گفت: خیر مشکلی وجود ندارد. حسینی افزود: رئیس جمهور سپس از نمایندگان خوزستان حاضر در جلسه سوال کرد آیا این آمارها را قبول دارید که نمایندگان در پاسخ گفتند: خیر قبول نداریم و به نشانه اعتراض جلسه آنلاین را ترک کردند.
> ورژن جدید نمایش
اما حالا دو روزی است که یک نماینده به نظر می‌رسد قرار است رکورد حرکت نمایشی را بزند! رضا حسینی قطب آبادی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در نطق میان دستور خود در انتقاد از وضعیت اقتصادی گفت: مردم می‌گویند اقتصادشان موقعی رو به زوال رفت که ربا وارد آن شد و دستور خدا، قرآن و دین در آن نادیده گرفته شد. بانک‌ها پول مردم را جمع کردند و از همان پول به مردم وام دادند و سودهای کلان گرفتند و تاخیر و جریمه اخذ کردند در نتیجه هم اقتصاد خراب شد و هم اسلام بدنام. نماینده مردم شهربابک در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مردم می‌گویند جبهه‌های اصولگرا و اصلاح‌طلبی موجبات اختلاف‌های خانوادگی را فراهم کرده است و همچنان برادر با برادر و پدر با پسر را به دنبال منافع فردی و حزبی انداخته و هر روز به کالبد کشور آسیب می‌زند. او در ادامه نطق خود تحصن و اعتصاب غذای خود در دفتر کارش در طبقه ششم مجلس را اعلام کرد و ضمن عذرخواهی از خانواده‌اش گفت: به عنوان سرباز ولایت در حمایت از محتاجین به نان شب و گرفتاران و به خاطر عدم صداقت برخی مسئولان این کار را انجام خواهم داد.
او دیروز نیز در مصاحبه‌ای از تکمیل اعتصاب غذای خود در روزهای آینده گفت: من اهل استعفا نیستم؛ محکم می‌مانم. الان اعتصاب غذا کرده‌ام و اگر خواسته‌های مردم عملی نشود بعد از مدتی اعتصاب آب را هم به آن اضافه می‌کنم به نشانه این‌که وقتی شما (مردم) آب ندارید بخورید ما هم نمی‌خوریم. نماینده شهر بابک در توضیح دلیل انتخاب مجلس برای اعتصاب غذا و این که تا چه زمانی به این اقدام خود ادامه
خواهد داد گفت: مجلس، خانه ملت و محل کار من است بهترین جا همین جاست و امید مردم هم به مجلس شورای اسلامی است. این امر بستگی به تصمیمات مقامات و مسئولین مربوطه دارد. من تا رفع مشکلات مردم حوزه انتخابیه‌ام به اعتصاب غذایی‌ام ادامه می‌دهم.
> می خواهد قهرمان خطاب شود؟
درباره این نوع حرکت‌های نمایشی با یک نماینده سابق مجلس گفتگو کردیم. جلال جلالی زاده به «آفتاب یزد» گفت:«یکی از مهمترین مشکلاتی که در رابطه با نمایندگی مجلس وجود دارد این است که ما در کشور احزاب قوی و موثر نداریم که به انتخابات ساختاری منظم ببخشند و این احزاب باشند که نسبت به مردم پاسخگویی داشته باشند بنابراین هر فردی به تنهایی تصمیم به شرکت در انتخابات مجلس می‌گیرد و با رویه فردی به مجلس راه می‌یابد. هرچند که در کلان شهرها وضعیت تا حدی لیستی شده است اما در شهرهای کوچک اینگونه نیست. درچنین وضعیتی فرد مذکور برای جلب رای، وعده‌های مختلفی را در دوران انتخابات به مردم می‌دهد اما وقتی وارد مجلس می‌شود مشاهده می‌کند که نمی‌تواند انتظاراتی را که به وجود آورده پاسخ دهد بنابراین شاهد برخی اقدامات عجیب هستیم.» او افزود:«اقداماتی مانند اعتصاب غذا در راستای وظایف نمایندگی نیست و کمکی نیز به وضعیت نمی‌کند اولین موضوع در این شرایط این است که نماینده باید درک درستی از شرایط کلان کشور و شاخص‌های اقتصادی، درآمدها و سایر امکانات اقتصادی کشور داشته باشد و بعد همه نمایندگان با بررسی راهکارهای کارشناسی در قالب یک نظر واحد به دنبال تصویب یک قانون جدید یا ارائه یک راهکار به دولت باشند، نماینده زندانی نیست که برای دستیابی به حداقل‌های خود اعتصاب غذا کند و درواقع درخواستی فردی و قابل حل را داشته باشد، تغییر زندگی مردم در شرایط کنونی نیازمند تدبیر و تلاش شبانه روزی همه مسئولان است و نه اینکه یک نفر اعتصاب غذا کند تا زندگی مردم بهبود یابد.» این نماینده مجلس ششم در ادامه گفت:«نماینده باید قانون را به خوبی بشناسد و از ظرفیت‌های آن استفاده کند اما رفتارهایی مانند اعتصاب غذا قرار است چه خروجی داشته باشد؟ آیا فرد مورد نظر علاقه مند است به عنوان یک قهرمان خطاب شود؟ یا انتظار دارد دیگران با او همراهی کنند؟ این روش جوابگو نیست و بعداز چند روز درحالی که توجه خاصی به او نخواهد شد مجبور می‌شود پشیمان شود و اعلام کند اعتصاب غذای خود را شکسته است!» این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تاکید کرد:«چنین اقدامی نه به نفع شخص نماینده، نه مجلس و نه ساختار سیاسی کشور است و واکنشی که از سوی مردم ایجاد خواهد شد این است که یک مسئول هیچ راهکاری نداشته است هیچ اقدام اصولی در دستور کار نداشته است که به روشی چون اعتصاب غذا روی آورده است. بنابراین اعتماد مردم را نیز با چنین رویه‌هایی کاهش می‌دهند. این بدعت‌ها در جامعه پیامدهای مثبتی نخواهد داشت. مشخص نیست خطاب به چه کسی این اعتصاب غذا آغاز شده است!» به طور کلی به نظر می‌رسد برخی سیاسیون و به ویژه نمایندگان در ایران هیچگاه نتوانسته‌اند از ابزارهای نمایشی به درستی استفاده کنند و با اقداماتی که در نهایت به عقب نشینی آنها منجر شده تنها مدت اندکی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی برای خود توجه می‌خرند اما بعد از چند روز یا چند هفته این توجه به پایان می‌رسد و حتی باعث می‌شود بیش از آنکه چنین رویه‌هایی استفاده درست از ابزارهای نمایشی باشد تنها به یک عوامفریبی ساده لوحانه تبدیل شود.