جزیره‌ای عمل نکنیم

سپیده پیری
خبرنگار
می گویند به مردم آدرس غلط ندهید، سر نخ مشکلات را که بگیری ردش را در خیابان‌های تهران حوالی میرداماد و باب همایون می‌یابید، در میشیگان و آریزونا خبری نیست که نیست. درست بر خلاف آنهایی که بخشی از رشد و توسعه کشور را در گرو ورود به اقتصاد جهانی و مناسبات سازنده می‌دانند. در این میان نظرات متفاوت است و تحلیل‌ها هر یک سویه‌ای از موضوع را می‌بیند اما عقلانیت از مسیرافراط و تفریط نمی‌گذرد. در همین حین به گمان بسیاری از کارشناسان، متخصصان و مسئولان صرف ارتباط با جهان نمی‌توان برمشکلات اقتصادی کشور فایق آمد اما نادیده انگاشتن یک رخداد جهانی که نه تنها در ایران بلکه چشم‌ها را از کل جهان به‌دنبال خود می‌کشاند، تقلیل موضوع و تحلیل نادرست است.همان موضوعی که علی قنبری، استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس به بیان دیگر مطرح می‌کند. او معتقد است که در مدیریت تعاملات و ارتباطات نمی‌توان جزیره‌ای عمل کرد. ما باید به‌دنبال تحقق منافع ملی باشیم و ارتباطاتی از جنس منطق و به دور از زورگویی و ظلم را ایجاد کنیم. او در گفت‌و‌گو با «ایران» از الزامات و ابزارهای لازم برای ورود به اقتصاد جهان می‌گوید. این استاد دانشگاه در زمینه از سرگیری ارتباط با امریکا می‌گوید: «ما نیازمند زمان هستیم تا اعتماد‌سازی صورت بگیرد.»
با نهایی شدن انتخابات امریکا و ورود «جوبایدن» به کاخ سفید شیوه تعامل کشورمان با امریکا و ازسرگیری برجام را چگونه برآورد می‌کنید؟


با توجه به دشمنی 40 ساله‌ای که میان دو کشور ایران و امریکا وجود دارد زمان زیادی لازم است تا شرایط به حالت عادی برگردد. امریکا به‌عنوان قدرت جهانی همواره عملکردش همراه با ظلم و زور و ستم در قبال ایران بوده است. با این حال در شرایط کنونی اوضاع خطرناکی برای ایجاد ارتباطات منطقی برای ایران وجود دارد. مسئولان امریکایی‌ باید سعی و تلاش کنند تا بتوانند اعتماد مسئولان جمهوری اسلامی ایران را جلب کنند. البته در صورت تحقق این مهم برقراری وضعیتی آرام در منطقه خاورمیانه محقق می‌شود و شرایطی فراهم می‌شود که نتیجه و خروجی آن مهیا شدن ارتباطات منطقی و دیپلماتیک برای ایران در منطقه است.
آیا در شرایط کنونی کشور ما از ابزارهای لازم برای ورود به اقتصاد جهان و تعامل با جهانیان بهره‌مند است؟
خیر، اکنون و با توجه به شرایط فعلی موقعیت مناسبی در کشور به منظور برقرار کردن ارتباطات جهانی مهیا نیست. ما اکنون نیازمند زمان هستیم. در صورت تعامل با امریکا باید اعتمادسازی بواسطه عملکرد مناسب امریکا صورت بگیرد تا ایران هم ارتباطات منطقه‌ای و جهانی را برقرار کند. متأسفانه باید اعلام کنم که قدرت‌های بزرگ جهانی ایران را مورد ظلم خود قرار داده‌اند. حرف‌ها و عملکردهایی که موجب ایجاد فشار و تحریم به کشور و ظلم به مردم شد.ظلمی که نتیجه آن اعمال تحریم است و می‌بینیم چه چالش‌های عظیمی برای کل اقتصاد کشور و به تبع آن برای معیشت مردم ایجاد شد. با این تفاسیر زمان زیادی لازم است تا ایران در یک وضعیت اعتماد و آرامش قرار بگیرد و بتواند تعامل را از سر بگیرد و چالش‌های اقتصادی ایجاد شده به تبع تحریم‌ها را سامان بخشد.
با این حال نمی‌توان از مزایا و کارکردهای ارتباطات جهانی غافل شد. ارتباط با جهان موجب برقراری ارتباطات فرهنگی و اقتصادی و سیاسی خواهد شد. ما نیازمند برقراری چنین ارتباطاتی هستیم. همه کشورهای جهان باید بتوانند در یک فضای مناسب و منطقی با هم ارتباط برقرار کنند. نکته قابل توجه آنکه این ارتباطات باید مبتنی بر عدم ظلم، فشار و زورگویی باشد. اگر ارتباطات براساس تأمین منافع ملی باشد می‌تواند زمینه پیشرفت و توسعه کشور را فراهم کند. در زمینه اقتصادی، ایران کشوری است که از ذخایر قابل توجه معدنی، نفتی و گازی برخوردار است. در تولیدات کشاورزی و نیروی انسانی ایران ظرفیت های بالایی دارد و می‌توانیم در این زمینه برای دنیا مفید باشیم. اگر روابط اقتصادی ایران با دنیا برقرار باشد همه کشورهای دنیا از این منافع برخوردار خواهند شد و هر کشور می‌تواند منافع ملی خود را حفظ کند. صادرات و واردات همراه با تولید محصولات مختلف توأم با فعالیت در زمینه گردشگری دوجانبه و چندجانبه می‌تواند منافع ملی ایران را در برقراری با کشورهای جهان تأمین کند. توسعه روابط همه جانبه و منطقی با کشورها و حفظ منافع مردم و شکوفایی اقتصادی و رسیدن به رفاه اجتماعی محور این ارتباط جهانی است.
آیا ما برای برقراری ارتباط با جهان و ورود به اقتصاد جهانی با خلأهای قانونی مواجه هستیم که لازم باشد در مجلس مورد بازبینی قرار بگیرد؟
کشور ما در هر زمینه‌ای نیازمند اتخاذ قانون‌های پولی است که بتواند تأمین کننده منافع ملی و ارتباطات صحیح منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران در جهان باشد. ما باید ضمن برقراری ارتباطات جهانی منافع ملی کشور را در نظر بگیریم.
با توجه به اینکه در زمینه تعاملات بانکی دچار مشکلات جدی هستیم برجام یا اف ای تی اف(FATF) کدام یک می‌تواند در بازه زمانی کوتاه‌تری از اقتصاد کشور گره‌گشایی کند؟
کشور ما نیازمند برقراری ارتباطات جهانی براساس حفظ منافع مردم است. در واقع هم برجام و هم اف ای تی اف مهم است و تفکیک این دو را اقدام درستی نمی‌دانم. ما باید در هر زمینه‌ای بتوانیم با جهان ارتباط داشته باشیم.
ما باید با تمام دنیا رابطه منطقی و اصولی براساس تأمین منافع ملی مردم برقرار کنیم.این مهم با اتکا به همه توانمندی‌های کشور و سرمایه‌های خودمان تحقق می‌یابد و می‌تواند کشور را به جایگاه مناسبی برساند.
شما مشکلات فعلی اقتصاد کشور را ناشی از عوامل درون زا می‌دانید یا معتقدید متأثر از رخدادها و اتفاقات خارجی است؟
مشکلات اقتصادی کشور هم سرمنشأ داخلی و مدیریتی دارد و هم نشأت گرفته از رخدادهای خارج کشور است بنابراین نمی‌توانیم مسائل داخل کشور را بدون توجه به اتفاق‌های خارجی حل و فصل کنیم.
مسائل سیاسی و اجتماعی می‌تواند بر روابط ایران با جهان و برعکس تأثیر‌گذار باشد. دنیا کوچک است و ارتباطات نزدیک است. مضاف بر آنکه سرعت انتقال اطلاعات بالاست و اگر می‌خواهیم موفق باشیم و مشکلات اقتصادی را حل کنیم باید ارتباطات مستمر و منطقه‌ای و جهانی داشته باشیم. باید به مسائل داخلی و خارج از کشور متناسب به نوع مشکلی که برای کشور پیش می‌آید توجه ویژه داشته باشیم.
 ایران باید با دنیا تعامل داشته باشد. به‌صورت واضح و شفاف می‌گویم که نمی‌توانیم جزیره‌ای عمل کنیم. در گذشته شاید شرایط به‌گونه‌ای بود که امکان پیشرفت با عملکردهای جزیره‌ای هم وجود داشت اما در شرایط کنونی این امکان وجود ندارد و کشورها باید تعامل سازنده و به دور از تنش با دنیا داشته باشند.