گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: سالهاست بر قطع وابستگی و رسیدن به خودکفایی تاکید می کنیم و تمامی مسوولان ادعای نزدیک شدن به این هدف را بارها مطرح کرده اند، اما واقعیت چیز دیگری است. بسیاری از بخشهای تولیدی کشور توان پاسخگویی به بازار را ندارند و معلوم نیست چرا نمی توانیم به اهداف تعیین شده دست پیدا کنیم. مهندسی معکوس، تولید کالاهای مورد نیاز، قطع وابستگی، مقابله با تهاجم و بسیاری ادبیات دیگر بارها از سوی مسوولان مطرح شده اما هنگامی که با چشم باز به شرایط نگاه می کنیم، وابستگی را با تمام وجود لمس می کنیم. اظهارات برخی مسوولان نشان می دهد که بسیاری از اهداف ما در اندازه حرف باقی مانده و باعث شده از شعار زدگی آقایان دچار بحران روحی شویم.

وابستگی اقتصاد به دلار

زمانی پی به عمق فاجعه می بریم که وزیر اقتصاد در برابر دیدگان جامعه درباره دلیل افزایش تورم اعتراف به وابستگی می کند به نوعی که فرهاد دژپسند گفت: در دورههای مختلف افزایش تورم علل متفاوتی داشته است. علت عمده را باید ناشی از افزایش هزینه دانست. ۷۰ تا ۸۵ درصد واردات مربوط به کالاهای واسطهای، مواد اولیه بوده است که وقتی قیمت این قبیل کالاها متاثر از افزایش قیمت ارز افزایش مییابد این افزایش در پروسه تولید مینشیند و قیمت کالاهای تولید شده را زیاد میکندکه به دلیل دلاریزه بودن اقتصاد ایران متاثر از آن قیمت کالاها نیز افزایش مییابد. وزیر اقتصاد افزود: فاصله گرفتن از دلاریزه بودن اقتصاد ایران منوط به توسعه شرکتهای دانش بنیان و ایفای نقش محوری آنها در اقتصاد است. یکی از برنامههای ما برای جهش تولید بهبود فضای کسبوکار است با اقداماتی که در زمینه کاهش زمان ثبت شرکتها انجام دادهایم اکنون فردی را داشتیم که در عرض ۲۰ دقیقه شرکت خود را ثبت کرده است.

تکمیل۲ هزار پراید

دلمان نمی خواهد به این واقعیت تاسف بار اعتراف کنیم، اما وقتی قائم مقام فروش گروه خودروسازی سایپا اعلام می کند که کمتر از ۲ هزار خودرو پراید ناقص وجود دارد که پس از تامین قطعه به مشتریان تحویل می شود، افسرده می شویم و این سوال در ذهنمان نقش می بنند که چرا خودرو بی کیفیتی که سالها قبل از خط تولید خارج شده، هنوز نمی توانیم برخی قطعات آن را تولید کنیم. مجید باقری گفت: خودروهای ناقص به دلیل اینکه از مجموع قطعاتی که دارند یک یا ۲ قطعه ناقصی داشتند، در پارکینگ نگه داشته می شد و قرار بود هر زمانی قطعات تامین شد، خودرو تکمیل و تحویل مردم شود.وی گفت: یک سری خودرو ناقص پراید داشتیم که به مرور قطعات آن به دستمان رسیده و وقتی کامل شود به کسانی که تعهد داشتیم خودرو را تحویل می دهیم. وی درباره تحویل خودورهای ناقص به مشتریان و شایعه ادامه دار بودن تولید پراید، گفت: در مراسم رسمی آخرین پراید تولیدی شرکت سایپا به نمایش گذاشته شد و بعد از آن خطوط تولید این خودرو به طور کامل جمع شد.

دلار بلای جان اقتصاد

در این رابطه یک اقتصاددان وابستگی به دلار را بلای اصلی جان اقتصاد دانست و گفت: سالهاست زیر سلطه اقتصاد دلار و یورو قرار داریم، یا به عبارت دیگر اقتصاد ایران از دو جهت زیر سلطه آمریکا قرار دارد، سلطه پولی و دلار و سلطه تحریمی، هر چند که اروپا هم با یورو بر اقتصاد ما به اشکال مختلف سلطه دارد. عبدالمجید شیخی افزود: آمریکا از دو ابزار دلار و تحریمی که البته به کمک مدیران و سیاست گذارانی که با اشتباهات خود شمشیر ابزارهای دشمن را علیه اقتصاد تیزتر میکنند، به نفع تحمیل خواستههای خود استفاده میکند. این استاد دانشگاه افزود: آمریکا با سلطه تحریمی با جلوگیری از مبادلات کالا و فروش نفت بر ایران فشارهای مختلفی وارد میکند، آمریکا با سلطه فیزیکی تحریم تمام شرکتها، بنگاهها، سرمایه گذاران و تجارت ایران را تحت فشار خود قرار داده است. اگر استقلال اقتصادی در بسیاری از حوزههای اقتصادی برای مسوولین مهم است حذف ارتباط ما با دلار و یورو یک ضرورت است. در حالی که دولتها و دولت آقای روحانی باید وابستگی به دلار و یورو را با برنامه ریزیهای مدیریتی به حداقل ممکن میرساندند، بی عملی و بی توجهی دولت به این موضوع تبدیل به نقطه ضعفی برای ما در برابر دشمنان شده است.

نقشآفرینی ارزهای خارجی در اقتصاد

وی افزود: وقتی دلار فرماندار و سکان دار اقتصاد میشود، دشمن با محدودیتهایی مثل عدم فروش نفت ایران و تحریمهای بانکی اقتصاد وابسته به دلار ایران را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد، از سوی دیگر عوامل داخلی دشمن با دلالی و پول بازی با ارز اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار میدهند، بنابراین همهی این عوامل دست به دست هم میدهند تا روی هزینههای تولید به شدت اثر بگذارند. با توجه به اینکه بخشی از هزینهی تولید مستقیما وابسته به وارداتی است که ارز بر است، قطعا هزینههای تولید تحت تاثیر قرار میگیرد، بخش مستقیم همان افزایش نرخ مواد اولیه و مواد واسطهای است که باز هم قیمت نهایی را گران و تولید و تولید کننده را با مشکلات عدیدهای رو به رو میکند. دلار و تحریمهای آمریکا به صورت غیر مستقیم روی ستاندهها و کالاهای نهایی اثر میگذارد، بخشی هم از این تأثیر غیرمستقیم تاثیر حبابی و روانی موضوع است.

حفظ ارزش پول با دلار

وی گفت: وقتی مردم با گرانی دلار مواجه میشوند اقدام به خرید میکنند تا سرمایه خود را حفظ کنند، در حالی که باعث گران ترشدن نرخ دلار و یورو و در نتیجه تورم و گرانی میشوند. شیخی افزود: میتوانیم بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز تولید را در داخل تهیه کنیم. بسیاری از نیازهای بخش کشاورزی از طریق امکانات داخلی قابل تهیه و برداشت است. ما میتوانیم روغن خوراکی خود را از طریق کشت زیتون در دامنههای تپهها و دشتها تامین کنیم، میتوانیم کنجاله خود را در داخل تهیه کنیم، میتوانیم با آماده سازی الگوی کشت و بهبود آبیاری مزارع و با تجهیز کردن زمینهای کشاورزی به روشهای آبیاری تحت فشار و قطرهای بسیاری از نیازهای داخلی را برطرف کنیم. نیازهای خوراک دامی در داخل به راحتی قابل تولید است، ما میتوانیم مرغ نژاد آرین داخلی را به جای مرغ وارداتی انگلیسی پرورش دهیم، بنحوی که با همین فناوری موجود کشاورزی میتوانیم غذای ۳۰۰ میلیون نفر جمعیت را تهیه کنیم و برای این جمعیت غذا تولید کنیم، اما متاسفانه بخش کشاورزی به حال خود رها شده، الگوی آبیاری و کشت به صورت درست پیاده نمیشود. متاسفانه ما حدود ۶ میلیون تن کنجاله ذرت سویا خوراکی دام و علوفه وارد میکنیم، در حالی که از داخل قابل تامین است، اگر دولت به این موارد توجه میکرد و برای رسیدن به این برنامه هدف گذاری میکرد از تمام بخشهای اشاره شده ارزش افزوده قابل توجهی به دست دولت میرسید که در عوض آن میتوانست به جای ارز نیاز خود را برای تامین کسری بودجه از داخل تهیه کند، ضمن اینکه برای واردت این اقلام نیازی به انتقال و خروج ارز از کشور نبود.

بی توجهی به سیاست گذاری کلان

سالهاست مقام معظم رهبری بر توجه به ظرفیت داخلی و فاصله گرفتن از نیاز به خارج تاکید کرده اند. ایشان فرمان اقتصاد مقاومتی را صادر کردند تا همگان بدانند در چه شرایطی قرار داریم و چگونه باید با آن مقابله کنیم اما در عمل اتفاق خاصی را شاهد نیستیم. گویا هنوز باور نداریم که ایرانی تا چه اندازه توانمند است و تا چه اندازه می تواند به خواسته های خود دست یابد.