روزنامه آفتاب یزد
1399/09/04
معماران برجام در تیم سیاست خارجی بایدن
آفتاب یزد- گروه سیاسی: جو بایدن حالا سه هفته بعد از پیروزی در انتخابات کم کم درحال اتخاذ تصمیم برای انتخاب کابینه است. چشم بسیاری به نفر اول وزارت خارجه ایالات متحده و همچنین پست مشاور امنیت ملی است. از قرار و براساس اخبار رسانه‌های آمریکایی، رئیس جمهور منتخب تصمیم خود را گرفته و امشب رسما نفرات را معرفی خواهد کرد. بلومبرگ می‌نویسد:«جو بایدن در حالی که دونالد ترامپ هنوز به شکست انتخاباتی خود اعتراف نکرده است، در حال چیدن تیم دولت خود است و در این میان بنا به گزارش سه نفر از افرادی که با موضوع در ارتباط هستند، آنتونی بلینکن را برای سمت وزیر خارجه در نظر گرفته است. همچنین بنا به گفته دو تن از افرادی که صاحب اطلاع خوانده شده‌اند، «جک سالیوان»، یکی از نزدیک‌ترین مشاوران هیلاری کلینتون، به عنوان مشاور امنیت ملی بایدن در نظر گرفته شده است.» پیش از این «رون کلین» که به عنوان رئیس دفتر آینده بایدن انتخاب شده، روز یکشنبه گفته بود که بایدن قصد دارد کابینه اولیه و کوچک خود را در سه‌شنبه معرفی کند. هم سالیوان ۴۳ ساله و هم بلینکن ۵۸ ساله در زمانی که بایدن معاون رئیس جمهوری بود مدتی به عنوان مشاور امنیت ملی برای او کار می‌کردند. بلینکن پس از اینکه به عنوان مشاور امنیت ملی بایدن در زمان معاونت ریاست جمهوری وی خدمت کرد، به سمت معاونت وزارت خارجه دولت باراک اوباما ارتقا یافت. بلینکن همچنین
پیش از آن و هنگامی که بایدن هنوز سناتور بود، به عنوان مدیر کمیته
روابط خارجی سنای بایدن فعالیت داشت. بلینکن در دولت اوباما همچنین به عنوان یکی از بنیانگذاران یک شرکت استراتژی سیاسی تحت عنوان «وست‌اگزک» شناخته شده بود. به نوشته بلومبرگ، انتخاب بلینکن به عنوان وزیر خارجه نشان‌دهنده قصد بایدن برای به کارگیری افراد کارکشته در پست‌های کلیدی کابینه است. «هیل» دیگر رسانه معتبر آمریکایی نیز تایید کرده است که بلینکن وزیر خارجه بعدی آمریکا است. علاوه بر این خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به نقل از چند فرد نزدیک به تیم برنامه‌ریزی جو بایدن، اعلام کرد انتظار می‌رود رئیس جمهور منتخب ایالات متحده آمریکا، آنتونی بلینکن را به‌عنوان وزیر امور خارجه معرفی کند.
آنتونی بلینکن ۵۸ ساله در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، به‌عنوان قائم مقام وزارت خارجه و نفر دوم این وزارتخانه در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ فعالیت کرد. پیش از آن، وی معاون مشاور امنیت ملی در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ بود. وی همچنین در دوره‌ای به سمت مشاور امنیت ملی جو بایدن معاون وقت رئیس جمهوری آمریکا رسید. پیش از این گزینه‌هایی مانند سوزان رایس و سناتور کریس کونز نیز برای این پست مطرح شده بودند. طبق گزارش آسوشیتدپرس، بلینکن اخیرا در یک جلسه توجیهی امنیت ملی با جو بایدن و کامالا هریس معاون وی شرکت کرده و موضوعات قابل توجه سیاست خارجی در مصر و اتیوپی را مورد سنجش قرار داده است. بلینکن متولد شهر نیویورک و فارغ التحصیل دانشگاه هاروارد و دانشکده حقوق کلمبیا است. وی مدت کوتاهی وکالت می‌کرد و در اواخر دهه ۱۹۸۰ وارد سیاست شد و حضوری طولانی مدت در حوزه سیاست خارجی حزب دموکرات آمریکا دارد. وی با بسیاری از مقام‌های سابق امنیت ملی که خواستار سرمایه‌گذاری مجدد در دیپلماسی آمریکا و تعامل جهانی هستند هماهنگ است. وی در گفت‌وگویی که در ماه اکتبر با رویترز داشت گفت که ایالات متحده آمریکا نباید نقش رهبری خود در جهان را واگذار کند و تاکید کرد که گرچه به نظر می‌رسد سخت و دشوار است اما جایگزینی آن از نظر به خطر افتادن منافع و زندگی آمریکایی‌ها بسیار بدتر است. طبق گزارش رویترز، کسانیکه با سبک مدیریت وی آشنا هستند، بلینکن را «دیپلمات دیپلمات‌ها» معرفی می‌کنند که «خوش‌بیان» است و در سیاست خارجی کاملا تسلط دارد. تام شانون که در دهه ۱۹۹۰ با بلینکن در شورای امنیت ملی و در وزارت خارجه دوران اوباما کار می‌کرد، گفت: «من هرگز ندیدم که او خونسردی خود را از دست بدهد.»
برخی رسانه‌های آمریکایی از وی به‌عنوان یکی از شخصیت‌های پرنفوذ پشت پرده مذاکرات هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران نام می‌برند. وی در ماه آگوست گذشته در مجمع امنیتی آسپن سخنرانی و از توافق هسته‌ای دفاع کرد. وی در پاسخ به این سوال که اگر بایدن رئیس جمهور شود در مقابل ایران چه برخوردی خواهد داشت گفت: «اگر ایران به رعایت دقیق تعهداتش بازگشت، برای ادامه توافق هسته‌ای و مستحکم‌تر کردن و طولانی‌تر شدن آن تلاش میشود.» وی سپس تاکید کرد که در این صورت آمریکا از تعهد مجدد خود به دیپلماسی استفاده می‌کند و با متحدانش همکاری خواهد داشت تا توافق هسته‌ای را مستحکم‌تر و طولانی‌تر کنند. بلینکن همچنین گفته بود با این شرایط آمریکا می‌تواند موقعیت بهتری داشته باشد تا به‌طور موثری علیه دیگر «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران» اقدام کند چراکه وی معتقد است که بار دیگر به جای جدا شدن از شرکای آمریکا با آنها متحد خواهند شد.
> جک سالیوان و ایران
جک سالیوان که به احتمال زیاد به عنوان مشاور امنیت ملی معرفی خواهد شد نیز پیش از این درباره برجام در مقاله‌ای مشترک با «ولیام برنز» در مهر 1398 نوشته بود: «لازم است ایرانی‌ها واقع‌بین‌تر شوند. تصور موافقت ایالات متحده با رفع تحریم‌ها، بدون ضمانت‌هایی از جانب ایران مبنی بر آغاز فوری مذاکرات بر سر یک توافق تکمیلی که در آن دست‌کم چارچوب‌های زمانی توافق تمدید شده و به مسائل راستی‌آزمایی و موشک‌های بالیستیک ایران پرداخته میشود، غیرعملی است.» آنها در ادامه خاطرنشان کرده‌اند: «ایالات متحده بدون نوعی تخفیف در تحریم‌ها-خواه به صورت مستقیم یا با وساطت اتحادیه اروپا- قادر به آوردن ایران پای میز مذاکره نخواهد بود.» سالیوان و همکار او در این مقاله تاکید کرده اند:«اگر بر همین رویه باقی بمانیم، به زودی به لبه پرتگاه می‌رسیم. مسائل سیاستی که در واشنگتن درباره آنها بحث میشود اغلب درباره این است که کمربند ایمنی بپوشیم یا خیر. به جای این کار باید، قبل از آنکه دیر شود فرمان دیپلماسی را به دست بگیریم و به سمت مسیر کم‌تنش حرکت کنیم.»
> نباید از گفتگو گریزان بود
درباره اینکه با توجه به سابقه‌ای که گزینه‌های مدنظر بایدن داشته‌اند چه آینده‌ای را درباره برجام و روابط ایران و غرب می‌توان انتظار داشت با یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفتگو کردیم. مرتضی مکی به «آفتاب یزد» گفت:«با طرح نام‌های مختلفی که در این هفته‌ها برای وزارت خارجه جدید آمریکا مطرح شده بود گمانه‌زنی‌ها
درباره آینده برجام نیز در سطح گسترده‌تری مطرح شد، نفراتی نیز که به تازگی با قطعیت بیشتری اعلام شده سابقه آنها حکایت از نقش موثر در شکل‌گیری برجام بین سال‌های 2013 تا 2015 دارد. نکته مشترک همه اظهارات و تحلیل‌هایی که از دموکرات‌ها در این مدت می‌توان استنباط کرد این است که احتمال بازگشت به برجام اوباما به عنوان نقطه پایان وجود ندارد بلکه بازگشت به توافق فعلی در واقع از نگاه آمریکایی‌ها و تیم بایدن نقطه آغازی برای گفتگوهای وسیع‌تر با تهران است. البته تازه زمانی که تیم جدید مستقر نشده است برای پیش‌بینی اینکه چه تصمیماتی از سوی آنها اتخاذ خواهد شد دشوار است و مشخص نیست آنها برای هدف خود چه راهکاری را در نظر گرفته اند.» او در ادامه افزود:«با این حال تاکید آنها به بازگشت به برجام روزنه‌ای است که می‌تواند فرصت‌هایی را فراهم کند، ایران نیز نباید از هرگونه بحث درباره مذاکره یا گفتگو فاصله بگیرد، تیم بعدی همان تیمی است که تهران یکبار توانسته با آنها به توافق برسد و به‌نظر می‌رسد سیاست‌ها تا حدی با زمان اوباما مشابه باشد.» این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه تصریح کرد:«اگرچه طرف مقابل تاکید دارد که به دنبال بسط برجام است اما در این زمینه ایران نیز دست بسته نیست و ابزارهای خودش را برای چانه زنی در اختیار دارد، باید توجه داشت که در سیاست کلان بایدن نیز مایل است از توجه و تمرکز آمریکا در خلیج فارس بکاهد و بیشتر روی موضوعات شرق آسیا و به ویژه چین متمرکز شود. بنابراین واشنگتن برای دستیابی به این هدف خود ناچار است نسبت به ایران انعطاف به خرج دهد.» از این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره این موضوع پرسیدیم که اساسا اشخاص و به عبارتی «فرد» در جایگاهی مانند وزارت خارجه آمریکا چقدر تاثیرگذار است، آیا وزیر خارجه سیاستگذار است یا تنها مجری سیاست‌های بالادستی است؟ در این زمینه مکی پاسخ داد:«در آمریکا ساختار و افراد به موازات یکدیگر دارای نقش مهمی در پیش برد استراتژی‌ها هستند، نمی‌توان نقش افراد را نادیده گرفت شاید اگر فرد دیگری به جای جان کری مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی‌ها در مذاکرات قبلی بود روند توافق هسته‌ای به این شکل نمی‌شد. از سوی دیگر شخص دونالد ترامپ مثال دیگری است که افراد تا چه حد
می‌توانند متفاوت ظاهر شوند و ساختار را دچار بی‌نظمی کنند به طوری که شاهد تغییرات گسترده داخلی و بین‌المللی باشیم. بنابراین درباره تیم بایدن نیز قطعا باید این موضوع را لحاظ کرد که افراد در آن می‌توانند نقش دیگری به وضعیت بدهند، همانطور که بایدن اوباما نیست طبیعتا بلینکن نیز جان کری نیست و روش‌های خاص خود را خواهد داشت.» از او همچنین درباره این پرسیدیم که اگر طرفین برای شروع مذاکرات گسترده به توافق نرسند آیا این احتمال وجود دارد بایدن کاری که ترامپ نتوانست انجام دهد یعنی اتحاد اروپا و آمریکا علیه ایران را عملیاتی کند؟ در این مورد نیز مکی پاسخ داد:«به هرحال در همان مذاکرات سابق نیز اروپا و آمریکا متحد بودند و خواستار موضوعاتی بیشتر از هسته‌ای بودند اما در نهایت به این نتیجه رسیدند با چنین خواسته‌هایی وضعیت راه به جایی نمی‌برد. اروپا اگر می‌خواهد از برجام به عنوان یک توافق متضمن امنیت در همسایگی خود یعنی خاورمیانه سود ببرد نباید یکطرفه و از نگاه آمریکا به ماجرا بنگرد. البته نباید این واقعیت را هم نادیده گرفت که برخلاف ترامپ که تلاش می‌کرد اروپا را به حاشیه ببرد بایدن تمایل به چندجانبه گرایی دارد و از این حیث او می‌تواند روابط دو سوی آنتلانتیک را نسبت به پرونده ایران منسجم کند.» این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان گفت:«موضوعی که اهمیت دارد این است که ایران منطق قوی خود را دارد و نباید از گفتگو گریزان باشد اگر آنها به برنامه‌های دفاعی ایران اشاره می‌کنند و خواهان توافق برسر برخی از برنامه‌های نظامی ایران هستند این موضوع در صورتی باید مدنظر قرار گیرد که کل کشورهای منطقه نیز برهمان اساس مورد قضاوت قرار گیرند. وقتی همسایگان ایران به روز‌ترین سلاح‌های جهان را وارد می‌کنند طبیعتا نمی‌توان از ایران انتظار داشت روی توانایی‌های خود سرمایه‌گذاری نکند.»
> بایدن و فرمان اجرایی
گمانه زنی‌ها برای اینکه بایدن با برجام و تحریم‌های ایران چه خواهد کرد
درحالی همچنان ادامه دارد که خبرگزاری آسوشیتدپرس در بخشی از یک گزارش با اشاره به این که دولت ترامپ از چند ماه قبل از انتخابات آمریکا سعی کرده است روند تجدید نظرهای احتمالی دولت جو بایدن، رئیس جمهور منتخب آمریکا در سیاست‌های این کشور به ویژه درباره ایران را بی‌نتیجه بگذارد، درباره چالش‌های دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌ای نوشت: مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا و دیگر مقامات آمریکا از تلاش برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران حرف زده‌اند اما واقعیت این است که در دولت فعلی آمریکا از زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا این کشور را از توافق هسته‌ای خارج کرد افزایش این تنبیه‌ها ادامه داشته است. تحریم‌های جدید به طور بالقوه می‌تواند حامیان شبیه نظامیان تحت پشتیبانی ایران در عراق و افغانستان و جنبش حوثی‌های یمن را هدف قرار دهد. آسوشیتدپرس در ادامه می‌نویسد: بایدن از تمایل به بازگشت به توافق هسته‌ای حرف زده است و مقامات ایران هم گفته‌اند در صورت بازگشت و پایبندی بایدن به توافق، آنها هم به پایبندی بازخواهند گشت. بایدن می‌تواند با صدور فرمان اجرایی، بسیاری از تحریم‌های بازگردانده شده علیه ایران را لغو کند اما معلوم نیست که این موضوع تا چه حد برای او در اولویت باشد.
پیش از این مقامات کشورمان نیز تاکید کردند با توجه به اختیاراتی که رئیس جمهور آمریکا با امضای فرمان‌های اجرایی دارد هرگونه گمانه زنی درباره اینکه برای بایدن دشوار است تحریم‌های ترامپ را بردارد، صحیح نیست و اگر رئیس جمهور آینده ایالات متحده بخواهد می‌تواند با چند فرمان اجرایی وضعیت را به همان سال 2015 بازگرداند اما سوالی که حالا مطرح میشود این است که رئیس جمهوری که سالیوان و بلینکن را انتخاب کرده آیا سراغ چنین راه‌حل ساده‌ای خواهد رفت یا دومینوی تحریم‌ها ادامه خواهد داشت؟
سایر اخبار این روزنامه
زورگیری مسلحانه برای پرداخت مهریه همسر!
الزام دولت برای غنی‌سازی 20 درصد
تورم مواد خوراکی رکورد زده است
متخصصان نخبه کشی!
چرا آمریکای ترامپ به ایران حمله نمی‌کند؟
چه کسانی برای ریاست جمهوری بیایند؟
نتایج مثبت سیاست قهری؛ شهرها خلوت شدند
معماران برجام در تیم سیاست خارجی بایدن
چرا پوتین به بایدن تبریک نگفت
قیمت بازگشت به برجام را بالا نبرید
شارلاتانیزم آفت جوامع بشری
طرح قرنطینه کردن کشور فتوکپی است که اصلا برابر با اصل نیست
کانون وکلا مکلف به بارگذاری و تکمیل اطلاعات مربوط به پروانه وکالت شود
فاتح نبرد کرونا و ایثار!؟
کلیدواژه مذاکره برای رقابت جناحی
توافق برد- برد؟
