ضرورت بازنگری در سیاست های مالیاتی


جعفر قادری

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی

امروزه شاهد کاهش شدید درآمدهای دولت از فروش نفت هستیم و همین امر باعث شده تا به فکر دستیابی به بخشهای دیگر درآمدی همچون دریافت مالیات باشیم. اما در بخش مالیات با مشکلات و چالشهای بسیاری رو به رو هستیم که نیازمند اصلاح است. یکی از نگاههایی که وجود دارد این است که ما باید مالیات بر عملکرد یا سود را از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد یا حتی کمتر از این عدد کاهش دهیم و این پیشنهاد راهکار بسیار خوبی است و لازم است محقق شود.در مقابل، میتوان مالیات بر ارزش افزوده که همان مالیات بر مصرف است را اضافه کرد و در حال حاضر کشورهایی در دنیا وجود دارند که نرخ مالیات بر ارزش افزوده آنان بسیار بیشتر از کشور ما است. البته این مسئله به این مفهوم نیست که ما عملکرد وزارت اقتصاد را تأیید میکنیم، چرا که آن چیزی که وزارت اقتصاد دریافت میکند، مالیات بر ارزش افزوده نیست و متأسفانه آنان به جای ۹ درصد، بیش از ۱۰ درصد مالیات دریافت میکنند. نکته ای که باید پی ببریم این است که ویژگی مالیات بر ارزش افزوده این است که این نوع مالیات، مالیات مضاعف نیست اما عملکرد وزارت اقتصاد به گونهای است که مالیات بر ارزش افزوده را به عنوان مالیات مضاعف و چندباره تعریف میکند که این کاملاً غلط است و باید این نگاه در وزارت اقتصاد درباره مالیات اصلاح شود.

وزارت اقتصاد برای آنکه مشکلات خودش را حل کند، در هر مرحله بر کل قیمت کالا مالیات میگیرد و بعضاً گفته میشود که اگر مؤدی در مرحله قبلی مالیات پرداخت کرده میتواند اسناد آن را ارائه کند تا مالیات پرداخت شده به وی بازگردانده شود اما حتی اگر مؤدی اسناد لازم در این زمینه را ارائه کند، متأسفانه این مالیات به وی بازگردانده نمیشود.

بنابر این باید به سمت و سویی حرکت کنیم که در دریافتها و پرداختها شفافیت کامل وجود داشته باشد و همچنین ما باید فضای امنی را برای تولیدکنندگان فراهم کنیم. برای آنکه این چالشها را برطرف کنیم ابتدا باید سیستم مالیاتی ما باید به روز باشد نه اینکه مأمور مالیاتی هر زمان که خواست، تمام پروندههای گذشته را روی کار بیاورد و باید اصلاحاتی در وضعیت مالیاتی و فرآیند اخذ آن به وجود آید.