روزنامه وطن امروز
1399/09/06
محکوم به تکرار تاریخ
گروه سیاسی: با مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و اعلام پیروزی جو بایدن، نامزد دموکرات، همان‌طور که قابل پیش‌بینی بود دولت روحانی به‌رغم گرفتن ژست بی‌طرفی در این انتخابات، با تغییر ادبیاتی فاحش طی هفته‌های اخیر و استقبال از پیروزی دموکرات‌ها، تلاش می‌کند مطابق الگوی شکست‌خورده سال‌های قبل خود در این چند ماه باقیمانده از عمر دولت دوازدهم، سرنوشت کشور و ملت را دوباره به تغییرات در کاخ سفید پیوند بزند. به گزارش «وطن امروز»، بر این اساس حسن روحانی، رئیس‌جمهور در جلسه روز گذشته هیأت دولت مجددا با بازگشت به حرف‌ها و آرزوهای برجامی خود، اظهار کرد: «دولت آتی آمریکا باید بتواند کارهای بزرگی انجام دهد و در برابر آن همه اقداماتی که چهره آمریکا را تخریب کرد، باید بتواند تا حدی شرایط و اشتباهات گذشته را نسبت به ملت ایران، جبران کند. امیدواریم دولت آینده آمریکا در نخستین قدم‌هایش سیاست‌های ترامپ را نسبت به ایران با صراحت محکوم کند. اقدامات ضد حقوق بشری و تروریستی این دولت را به صراحت محکوم و جبران کند؛ سیاست‌های نادرستی که دولت فعلی در طول 4 سال اعمال کرده است». روحانی در ادامه افزود: «سیاست جمهوری اسلامی ایران روشن است، سیاست جمهوری اسلامی ایران همان‌طور که بارها تأکید کردیم، تعهد در برابر تعهد، اقدام در برابر اقدام، کاهش تنش در برابر کاهش تنش، احترام در برابر احترام، تعهدات بین‌المللی در برابر تعهدات بین‌المللی است و اگر چنین اراده‌ای در حاکمان آینده آمریکا وجود داشته باشد، به نظرم حل مسأله بسیار آسان است». رئیس‌جمهور همچنین اعلام کرد: «ایران و آمریکا هر ۲ می‌توانند تصمیم بگیرند و اعلام کنند به شرایط 20 ژانویه 2017 برمی‌گردند؛ هم ایران برمی‌گردد به شرایط 20 ژانویه 2017 هم آمریکا و این می‌تواند گشایش بزرگی برای بسیاری از مسائل و مشکلات باشد و مسیر و شرایط را کاملا تغییر دهد و بعد مراحل بعدی را میشود در بخش‌های مختلف ادامه داد. گره اصلی با یک اراده و یک تصمیم، گشاده و باز میشود». روحانی همچنین گفت: دولت برنامه 9 ماهه‌ای را بر مبنای شرایط سخت تدوین کرده است اما در عین حال همواره اینچنین بوده که اگر مشکلی برای مردم در زندگی پیش آمده به خاطر فشارهای ناحق و غیرانسانی کاخ سفید بوده و هر زمانی که آنها به تعهدات بین‌المللی برگردند، آن شرایط عوض خواهد شد. نکته حائز اهمیت در میان ادبیات حسن روحانی ذوق‌زدگی مفرط از زمزمه‌های بازگشت دولت بعدی آمریکا به برجام است که این ذوق و شوق علاوه بر کند کردن تیغ بازخواست کشورمان از دولت بایدن، پالس مناسبی برای طرف آمریکایی جهت جبران خسارات ایران ارسال نمی‌کند. همچنین اعلام آمادگی‌های متعدد رئیس‌جمهور و دیپلمات‌ها در بازگشت ایران از کاستن از تعهدات برجامی قابل تأمل و عجیب به نظر می‌رسد. رئیس‌جمهور که اردیبهشت 97 با ابراز خشنودی از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای این اقدام را کم شدن شر مزاحمی از سر این توافق ارزیابی می‌کرد، در شرایط فعلی طوری اظهارنظر می‌کند که ایران را نیازمند بازگشت ایالات‌متحده به برجام نشان می‌دهد. بنابراین در این قسمت حسن روحانی تلاش می‌کند مزاحمت‌های آمریکا را به موضوعی به نام ترامپیسم آمریکایی تخفیف دهد تا نشان دهد سیاست خارجی دولت دوازدهم همچنان با تقسیم‌بندی آمریکای متعهد و غیرمتعهد در همان سیکل معیوبی قرار دارد که یک بار با تحمیل هزینه‌ای گزاف به منافع ملی کشور آزمون خود را پس داده است. بر این مبنا رئیس‌جمهور در بخشی از اظهارات روز گذشته خود گفت: یکی از مظاهر بزرگ پیروزی ملت ایران و شکست حتمی و قطعی دشمن در این جنگ اقتصادی پایان دوران ترامپیسم است. دولت روحانی در حالی با تبدیل مساله تحریمها به رفراندوم سیاست خارجی در انتخابات سال 92 با شعار رفع تمام تحریمها روی کار آمد که 7 سال پس از این تاریخ، تحریمها نه‌تنها رفع نشد که به اعتراف شخص رئیس‌جمهور به جنگ اقتصادی تغییر کاربری داده است و در چنین شرایطی روحانی روز گذشته گفت: در تاریخ ایران 2 دفاع مقدس، یک دفاع‌مقدس 8 ساله در برابر صدامیان و یک دفاع‌مقدس در برابر جنگ اقتصادی داشتیم در برابر ترامپیان و بحمدالله ملت در هر2 جنگ موفق و پیروز شد، در این جنگ 3 ساله هم تقریبا تنها بودیم؛ کسی ملت ایران را یاری و کمک نکرد. در میانه بیم و امیدهای رئیس‌جمهور و مردان سیاست خارجی‌اش در بازگشت ایران و آمریکا به 20 ژانویه 2017- روزی که ترامپ سر کار آمد- مساله‌ای که اهمیت دارد این است که شرایط ۲ طرف در برجام در این تاریخی که حسن روحانی می‌گوید به چه شکل بوده است. ۲ ماه قبل از تاریخ مورد نظر روحانی دولت اوباما نه‌تنها به هیچ یک از تعهدات خود در توافق هسته‌ای عمل نمی‌کرد، بلکه با تمدید تحریم ایسا، برجام را نقض کرد و دولت روحانی به خاطر ساز‌وکار عجیب حل اختلاف در برجام موسوم به مکانیزم ماشه توانایی محکوم کردن آمریکا را نداشت! محمدجواد ظریف همان موقع درباره موضع ایران درباره اجرایی شدن تمدید تحریم‌های ایسا گفت: همان‌طور که رئیس‌جمهور عنوان کرده است، ما از گذشته اعلام کردیم که تمدید این تحریمها مغایر برجام است. همچنین حمید بعیدی‌نژاد، رئیس سابق تیم کارشناسی هسته‌ای و سفیر فعلی ایران در انگلستان، در آن مقطع- سال 95- در کنفرانس تجاری ایران در لندن مشکلات بانکی ایران را «دردسرساز» توصیف کرد و بعد‌تر نیز در اظهارنظری مهم گفت: حساب بانکی سفارت ایران در لندن هنوز بسته است. همچنین نشریه آمریکایی نیویورکر، مهرماه 96 روایتی جالب توجه از نشست مشترک وزرای خارجه ایران و 1+5 که در حاشیه اجلاس امسال سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شد، منتشر کرد؛ نشستی که محمدجواد ظریف برای نخستین‌بار از زمان انتخاب دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده با رکس تیلرسون وزیر وقت خارجه و نیکی هیلی دور یک میز نشستند. به گزارش نیویورکر، در جایی از جلسه محمدجواد ظریف خطاب به همتایان خود با گلایه از اینکه ایالات‌متحده آنطور که در توافق هسته‌ای مقرر شده تحریمها را رفع نکرده، می‌گوید: «ما هنوز نمی‌توانیم در انگلستان یک حساب بانکی باز کنیم». ولی‌الله سیف، رئیس وقت بانک مرکزی هم اواخر فروردین‌ماه سال 95 به تلویزیون بلومبرگ گفت «تقریبا هیچ چیز» از برجام عاید ایران نشده است. وی می‌گوید: «یکی از نیازهایی که قطعا ما داریم تبدیل کردن ارز است برای اینکه بتوانیم به تامین‌کنندگان (کالا) پول پرداخت کنیم. این، نیازمند دسترسی به نظام مالی آمریکاست». سیف اظهار کرده بود ایران ۳ ماه بعد از اجرایی شدن برجام، توان دستیابی به ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی ضبط‌شده‌اش در خارج از کشور را نداشته و برای پرداخت صورتحساب‌هایش در مبادلات خارجی به دنبال راهی برای استفاده از دلار است. رئیس بانک مرکزی ایران اضافه کرده بود با آنکه قرار است سپرده‌های ایران در بانک‌های خارج از کشور قابل دسترس باشند، بانک‌های اروپایی کماکان نگران نقض قوانین آمریکا و مواجه شدن با جریمه‌های سنگین این کشور هستند. سیف، بر همین اساس از «دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا» خواست با صدور دستورالعملی، بانک‌های اروپایی را به استقبال بیشتر از ایران دعوت کند.