صنعت و تجارت: زمزمه های رایزنی دولت و مجلس برای آزادسازی واردات خودرو کم و بیش شنیده می شود. مدتی است که برخی رسانه ها گمانه زنی های مختلفی را درباره این مذاکرات و حرف های پشت پرده منتشر می کنند. با این حال هنوز هیچ یک از مسئولان دولتی یا حتی نمایندگان مجلس درستی این صحبت ها را تایید نکرده اند. این زمزمه ها طی روزهای گذشته بیشتر هم شده است؛ از زمانی که مجلس جدید با تدوین طرحی به نام تحول صنعت و بازار خودرو، بحث لغو ممنوعیت واردات را بازهم کلید زده و حتی کمیسیون صنایع و معادن نیز آن را به تصویب رسانده است.

در این میان برخی از رسانه ها مدعی شده اند که طی روزهای گذشته از تلاش مجلس برای آزاد کردن واردات خودرو خبرهایی بهگوش می رسید و نمایندگان مجلس در حال رایزنی برای ارائه طرح آزادسازی واردات خودرو هستند. اما با توجه به شواهد و شواهد موجود به نظر نمی رسد دولت تا زمان بهپایان رسیدن دوران مسئولیتش تمایلی به این موضوع داشته باشد. در نتیجه در صورت ارائه و تصویب هرگونه طرحی در این زمینه از سوی نمایندگان مجلس، احتمال اینکه دولت تن به اجرای آن ندهد، بسیار زیاد خواهد بود. همچنین در صورتی که تصمیم گیری در ارتباط با پرونده واردات خودرو موکول به دولت بعدی شود، احتمالا تا زمستان سال آینده خبری از واردات خودرو نخواهد بود. زیرا دولت منتخب تا شهریورماه سال آینده مستقر نخواهد شد و در صورت مثبت بودن نظر آن درارتباط با واردات خودرو، حداقل سه ماه زمان نیاز خواهد بود تا مقدمات واردات خودرو فراهم شود. در این میان گفته می شود آیین نامه فعلی واردات خودرو نیز که مربوط به سال ٩۶ بوده، دارای ایراد و ناقص است. بنابراین کارشناسان این حوزه معتقدند باید آیین نامه واردات خودرو مجدد بررسی و براساس نظرات کارشناسی تدوین شود. در همین حال باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی نوشته است که خبرهایی از تشکیل جلسات محرمانه برای یافتن راه حلی جهت واردات خودرو توسط صمتی ها به گوش می رسد. براساس این گزارش سال ۹۷ بود که بدنبال خروج آمریکا از برجام، ایران تحریم شد و پس از آن کشور ارز کافی برای واردات نداشت. پس از آن به دلیل کمبود ارز، واردات خودرو ممنوع شد و از آن سال تاکنون خودرویی وارد کشور نشده است. حالا چند وقتی است که صحبت آزادسازی واردات خودرو مطرح شده و مدتی پیش با همکاری گمرکات کشور تعدادی خودرو که در گمرک مانده بود، ترخیص شد و آنطور که مشخص است وزیر جدید صمت با آزادسازی واردات خودرو موافق است و این در شرایطی است که کشور ارز کافی برای خرید اقلام اساسی ندارد چه برسد که تامین کالای غیرضروری! حالا در این بین انجمن تخصصی واردکنندگان خودرو برای واردات این جنس اصرار می ورزند و شاید به نوعی به دنبال اعمال قدرت نیز هستند.

مدتی پیش از این بود که مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، با اشاره به فعالیت مثبت وزیر صمت جدید، گفت: آقای رزم حسینی نگاه بسیار دقیقی دارد و بسیار مناسب فعالیت می کند. اکنون دستور داده که مشکلات واردات خودرو در کمیته خودرو بررسی شود که خود این تصمیم نشان دهنده این است که دیگر با جنجال قرار نیست کار انجام شود و کارها بهتر از گذشته پیش خواهد رفت. دبیر انجمن واردکنندگان خودرو همچنین بیان کرد: نگاه وزیر جدید صمت این است که خودرو انحصاری است و قصد دارد واردات خودرو را آزاد کند که نگاه کاملا منطقی دارد. در زمان های گذشته که واردات خودرو آزاد بود و تجار به راحتی خودرو وارد می کردند، خودروسازان کشور دچار ضعف بودند و از این رو تولیدات داخلی به شدت ضعیف بود و تنوع محصولات هم نداشتیم. به گفته کارشناسان صنعت خودرو اگر بناست واردات خودرو آزاد شود، باید اقداماتی صورت گیرد که اول از همه باید ارز مورد نیاز را تامین کرد که در شرایط کنونی این کار امکان پذیر نیست.

در همین حال میلاد بیگی، کارشناس صنعت خودرو به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است که در آزادسازی واردات خودرو نکته ای وجود دارد و آن این است که در شرایط فعلی کشور بحث ارز بسیار پررنگ است، یعنی با شرایطی مواجه هستیم که فروش نفت کم شده و فشار و تقاضا برای ارز بالا رفته و از این ناحیه افزایش قیمت ارز داریم. این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: وقتی تقاضا برای خودرو وارداتی افزایش یابد، در واقع ارز بیشتری از کشور خارج شد و نیاز به ارز بیشتری داریم و این موضوع موجب می شود قیمت ارز افزایش یابد و به دنبال این افزایش، قیمت تمام محصولات افزایش خواهد یافت. بیگی با بیان اینکه یکی از علت هایی که ممنوعیت واردات داریم، مسئله کمبود ارز است، گفت: اگر امکان شناسایی دقیق وجود داشته باشد، می توان به ارز حاصل از صادرات خودرو فکر کرد، یعنی باید اجازه دهیم که خودروسازان اگر خودرویی صادر کردند، با ارز حاصل از صادرات، امکان واردات داشته باشند. او بیان کرد: واردات باید در سطح مناسبی صورت گیرد تا به کمک آن به توسعه صنعت خودرو رسید. برنامه واردات مناسب این است که اگر مشکل ارزی نداشته باشیم، با همین تعرفه ۱۰۰ درصدی، برنامه جامع داشته باشیم که تا ۱۰ سال تعرفه ۱۰۰ درصدی داشته باشیم و از سال یازدهم تعرفه ها به صورت پلکانی کاهش پیدا کند، تا اینکه تعرفه به ۲۰ درصد برسد.

از طرف دیگر قطعه سازان نیز این آزادسازی را سنگی در برابر تولید داخل می دانند و معتقد هستند اگر ارزی که قرار است در واردات صرف شود به فعالان صنعت خودرو داده شود، آنها توان سیراب کردن بازار داخل را خواهند داشت. به گفته مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های خودرو ایران، قطعه سازان با واردات خودرو مخالفتی ندارند، اما در شرایطی که تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو در یک سال، در مجموع ۲ میلیارد دلار ارز لازم دارد که همین رقم هم تامین نمی شود، چگونه می توانند ارز واردات خودرو را تامین کنند؟ او گفت: قطعه سازان با واردات خودرو مخالفتی ندارند چراکه در صورت آزاد شدن واردات، می توانند در تامین قطعه و لوازم یدکی و خدمات پس از فروش آن خودروها مشارکت داشته باشند که این موضوع باعث رشد سطح قطعه سازی کشور می شود.

این در حالی است که بررسی ها نشان می دهد که بازار خودروهای وارداتی حدود دو سال گذشته با تغییرات پی در پی سیاست ها روبرو بوده است؛ بسته شدن ۶ ماهه سامانه ثبت سفارش، افزایش تعرفه های گمرکی آن، تغییر نرخ ارز و یکسان سازی آن، سبب شده تا در این بازار جهش قیمت ها را مشاهده کنیم. همچنین بازار خودروهای وارداتی دست دوم نیز از این تغییرات بی تاثیر نبوده و بی آنکه رونقی در آن ایجاد شده باشد، دچار حباب قیمتی شده و هر کس در آن قیمتی را اعلام می کند.