روزنامه آفتاب یزد
1399/09/06
10 رهنمود برای واکسیناسیون فاخر و کیفی
مخاطبین این یادداشت٬ نه تنها مدیران٬ که کارشناسان دانشمند و دلسوز و متعهدمان در سراسر کشور عزیزمان هستند. باید توجه داشت که مدیران سنتی٬ معمولا حرفهای “کیفی” می‌زنند و “کمی” کردن و پیاده‌سازی آن نظرها٬ دستورات٬ رهنمودها (اگر درست باشند!) با “کارشناسان خبره” است. برای مثال این گونه مدیران می‌گویند: “ سرعت و دقت را بالا ببرید.” “عدالت را برقرار سازید.” خیلی سخنهای البته “مفید” دیگر. اما این “کارشناسان زبده” هستند که باید مصادیق این حرفهای کیفی را “مصداق‌سازی” کنند.با این مقدمه٬ انگیزه اصلی قلمی شدن این مطالب٬ نور امیدی است که با نهایی شدن پروسه تولید واکسن کرونا از روزنه علم و دانش٬ بر جهان تاریک کنونی
تابیده است.
به دنبال این کشف و اختراع بزرگ٬ برنامه‌ریزی دقیق و متعهدانه تهیه و توزیع عادلانه این واکسن توسط بسیاری از کشورها آغاز شده و منطقا کشور ما نیز (دیر یا زود) در این مسیر وارد خواهد شد. بدیهی است که تاخیر در این امر٬ صرفنظر از هزینه‌های بسیار روحی٬ روانی٬ اجتماعی و اقتصادی٬ از دست دادن هزاران هموطن عزیز را به دنبال خواهد داشت. جمله کانونی این نوشتار آن است که: پروسه عملیات گسترده٬ حساس و پیچیده “واکسیناسیون جامع” نباید مانند توزیع کارت بنزین٬ یارانه نقدی و بسته‌های کمکی معیشتی٬ ضعیف و ناکارآمد باشد.
بلکه به واسطه ذات “حیاتی بودن این عملیات”٬ لازم است که یک نظام “فاخر کیفی” طراحی و پیاده‌سازی شود.
برای کمک فکری به عزیزانی که این پروسه عظیم را عهده دارند٬ نکات و راهنمایی چند عرضه میشود تا “شمعی” هرچند کوچک در این راه خطیر افروخته شود.
۱- به منظور تفکیک وظایف حرفهای و نیز تعاملات “بین پروسه ای” و کنترل و نظارت بر اعتبار و صحت تمام فعالیت‌ها و وظایف٫ لازم است که از همین امروز٬ “کمیته عالی واکسیناسیون جامع” شکل گیرد. این کمیته باید متشکل از خبرگان دانشمند آکادمیک به همراه افراد تصمیم ساز با پست‌های عالی باشد که تصمیمات آن هم علمی و هم ملی و هم لازم الاجرا باشند. این کمیته مستقل از ستاد کرونا و در ارتباط عرضی با آن (جلسات مشترک برای صدور بیانیه ها٬ دستورات و اقدامات مشترک و هماهنگ) انجام وظیفه خواهد نمود.
۲- لازم است که پس از یک مطالعه گسترده٬ عمیق و البته سریع “کارگروه‌های تخصصی” برای پروسه‌های کلیدی سفارش٬ خرید٬ تحویل٬ حمل٬ نگهداری٬ توزیع و نهایتا انجام واکسیناسیون٬ تشکیل شوند. این کارگروه‌ها با اولویت بالا با وزارتخانه‌های مرتبط مانند وزارت خارجه٬ بازرگانی٬ وزارت کشور و حتی دادگستری در ارتباط رسمی مستمر خواهند بود.
۳- با شکل‌گیری یک ساختار کارکردی مناسب و بهره بردن از همکاری سیستماتیک همه نهادهای رسمی و مردم نهاد٬ طراحی و پیاده‌سازی یک “پرتال کاملا حرفهای یکپارچه” با رعایت اصول حفاظت حریم شخصی و امنیت داده‌ها توصیه میشود.
۴- واحد‌های نظارتی مستقل و موثق از سازمان‌های مردمی غیر دولتی٬ تا نهادهای نظارتی رسمی و نیروی نظامی و انتظامی برای هدایت و کنترل روند صحیح “بدون فساد و تبعیض” شکل گیرند. آیین نامه‌های همکاری این نهادها تنظیم و ابلاغ شوند و همکاری با قوه قضائیه برای برقراری یک سیستم برخورد سریع و قاطعانه (و البته عادلانه) با خاطیان در هر مقام و منصبی که باشند٬ صورت پذیرد٬ تا “رانت و تبعیض” در توزیع به
حداقل برسد.
۵- طی یک پروسه به دقت طرح ریزی شده٬ طبقه‌بندی افراد هدف (واکسیناسیون) به ترتیب اولویت تعیین شود. برای آنکه مانند خود اظهاری‌های اریب در پروسه تعیین مالیات و پرداخت یارانه نقدی٬ “نقصان و دوباره کاری” نباشد٬ کمیته‌ها و تیم‌های کارشناسی “آسیب شناسی” شکل گرفته٬ راهکارهای کنترلی متعدد در دستور کار قرار گیرند. برای مثال٬ دریافت و ثبت (اتومات و مکانیزه) مدارک هویتی و شغلی رسمی از مراجع مطمئن یکی از اقدامات ضروری است.
۶- گام نخست پروسه که همین امروز باید آغاز شود٬ شناسایی و ثبت نام افراد در طبقات و خوشه‌ها خواهد بود. لازم به ذکر است که هرچند افراد هدف در اولویت‌های مختلف طبقه‌بندی خواهند شد٬ اما فعالیت‌ها و اقدامات “پروسه شناسایی”٬ برای سرعت گرفتن امور٬ باید به طور موازی انجام پذیرند.
۷- به طور منطقی٬ آسیب پذیران در طبقه نخست ارجحیت و اولویت برای دریافت واکسن خواهند بود. برای مثال هموطنان عزیز بالای ۷۰ سال که آسیب پذیر‌تر هستند و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند (با ارائه مدارک رسمی معتبر غیرجعلی)٬ کادر درمان٬ شاغلین رسمی در خدمات عمومی مانند رانندگان گرامی و کارکنانی که در تعامل مستقیم و نزدیک با ارباب رجوع به کار مشغولند٬ همینطور روستاییان که ذاتا به “فعالیت گروهی” اشتغال دارند نیز٬ باید در “اولویت اول”
باشند.
نکته مهم آن است که کودکان کار٬ کسانی که در گرمخانه‌ها سکنی دارند٬ دستفروشان شریف٬ زباله گردان و حتی متکدیان (علی رغم اشتغال کاذب آنها) هم در اولویت اول جای می‌گیرند.
۸- تمام عملیات توزیع و واکسن‌گیری باید به طور شفاف و قابل ردگیری باشد و از بازار سیاه جلوگیری شود. استفاده از ابزارهای چند رسانه‌ای (مالتی مدیا) برای ثبت و ضبط اقدامات به صورت عکس و فیلم همانقدر مهم است که استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای اطلاع‌رسانی و گرفتن فیدبک برای اصلاح
پروسه ها.
۹- شبکه‌ای از سیما باید در اختیار “کمیته عالی واکسیناسیون جامع” قرار گیرد که هم آگاهی‌رسانی صورت پذیرد. هم گزارشات پیوسته از اقدامات انجام شده و هم اعلان برنامه‌ها به طور مداوم در دسترس باشد. در این شبکه در ساعات مشخصی از روز بالاترین مرجع و مقام کمیته عالی٬ باید گزارشات رسمی را
ارائه نماید.
۱۰- یک “نظام جامع” بررسی عواقب و پیامدهای واکسیناسیون در هر طیف٬ قشر٬ نژاد٬ قوم و حتی سن و جنس و خصوصا بیماران زمینه‌ای باید طراحی شود و با استفاده از ظرفیت بالای استادان ودانشجویان٬ اطلاعات کد شده و رمزنگاری شده برای تحلیل و بررسی در اختیار دانشگاه‌ها قرار گیرد تا بهبود مستمر کیفی به دست آید.
واضح است که این رهنمود ها٬ خصوصا رهنمود دهم٬ خود نیاز به هزاران “نفر- ساعت” کار کارشناسی دارد. نگارنده٬ پیشتر هم در یادداشت‌های گذشته٬ برگزاری سمپوزیم‌های تخصصی مرتبط را پیشنهاد داده است تا ضمن آگاهی دانشمندان و متخصصان از تحقیقات و مدل‌های مفهومی و کاربری و مطالعات موردی انجام گرفته٬ با همسو نمودن آنها یک سینرژی مطلوب ایجاد شود. برگزاری چنین نشست‌های علمی می‌تواند به غنای بیشتر و هدفمندی برنامه‌های عملی مسئولین بیانجامد.
در خاتمه٬ ضمن یادآوری آخرین توصیه مولا علی (ع)٬ تاکید بر “حق و نظم”٬ به خاطر خواهیم داشت که صبوری و شکیبایی تنها هنگامی ارزشمند است که به صورت سیستماتیک و در یک مسیر صحیح به سمت “احقاق حق” باشد. از این رو٬ “ واکسیناسیون جامع” نیاز به برپایی نظام جامع و طراحی پرتال یکپارچه و شکل‌گیری کارگروه‌های تخصصی دارد. اگر مسئولان در تخصیص بودجه و تامین منابع و ایجاد پروسه‌های تخصصی مربوطه همت نورزند٬ مانند قرنطینه اخیر٬ در تنگنای زمان و فشار شرایط ناهنجار٬ به جای “تصمیم سازی” مجبور به اتخاذ تصمیماتی “از سرناچاری” خواهند شد. تصمیم‌گیری از سر ناچاری٬ بدیل “فرآیند سالم تصمیم سازی” است. با یادی از شاعر اندیشمند و آزادیخواه ابولقاسم لاهوتی٬ این نوشتار را مزین می‌کنیم:
یا وصل تو قسمت بشر نیست
یا طالع من هنر ندارد
یا عشق٬ خط امان به او داد
یا دل٬ ز شرر حذر ندارد
یا مونس صبر من خزان شد
یا نخل امید٬ بر ندارد:
یا باز٬ ستم هوا گرفته است
یا طائر صدق پر ندارد
یا جنس وفا شده است نابود
یا جیب زمانه زر ندارد
یا گوش سخن شنو نمانده است
یا گفتن من اثر ندارد!
سایر اخبار این روزنامه
خدا را شکر که شرِ ترامپ کم شد
چرا جان کری وزیر امور خارجه دولت بایدن نشد!؟
بسیج، ثروت بزرگ و ذخیره خداداد ملت ایران است
استراتژی پساترامپی زنگنه
مرگ ناباورانه مارادونا
رقابت قالیباف با روحانی در «باید»ها
سفره بازنشستگان کوچک و کوچک‌تر میشود
10 رهنمود برای واکسیناسیون فاخر و کیفی
شرایط عجیب نیست
نقدی به نگاه ارباب و رعیتی جهادکشاورزی
مرگ ناباورانه مارادونا
رسانه‌های اجتماعی؛ چالش‌ها و پیامدها
هرروز کمبود یک کالا
