آیا پروتکل‌های بهداستی در پروژه‌های فیلمسازی رعایت می‌شود؟ صدا ، دوربین ، کرونا

گروه فرهنگ و هنر – این روزها، هر روز خبر ابتلای یک هنرمند به کرونا منتشر می‌شود. در این میان هر هفته هم یکی از مفاخر هنر را از دست می‌دهیم که پر کردن جای‌شان به سختی میسر است. گرچه همه این هنرمندان در طی روند ساخت فیلم به کرونا مبتلا نشده‌اند اما نمی‌توان منکر خطرات فیلمسازی در چنین شرایطی شد. حال این پرسش وجود دارد که در پروژه‌های فیلمسازی چقدر می‌توان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از مبتلا شدن عوامل و بازیگران به کرونا پیشگیری کرد؟
فقط کافی است اسامی هنرمندانی که در همین چند روز در اثر ابتلا به کرونا درگذشته‌اند را مرور کنیم، کریم اکبری مبارکه، اکبر عالمی، کامبوزیا پرتوی، پرویز پورحسینی، چنگیز جلیلوند و... اینها اسامی کوچکی نیستند، اینها گنجینه‌های فرهنگ و هنر این کشور هستند که به سختی می‌توان جایگزینی برایشان یافت. به جز این هنرمندان، بازیگران دیگری نیز در این ماه‌ها به کرونا دچار شده‌اند. که برخی از آن‌ها بدون آنکه بدانند بیمارند مشغول به کار بودند و این یعنی خطر ابتلای تمام عوامل یک فیلم و درگیر شدن خانواده‌های آنان با این بیماری.
اوایل اسفند بود که ورود ویروس کرونا به کشور به صورت رسمی تایید شد. از آن پس وزارت فرهنگ و ارشاد برای چندین ماه کلیه فعالیت‌های فرهنگی و هنری را به حالت تعلیق درآورد. همان ایام بود که خانه سینما برای جلوگیری از ابتلای اهالی صنعت تصویر و خانواده‌هایشان، پیشنهاد تعطیلی موقت فیلمسازی را مطرح کرد. به هر صورت برای چندین ماه فعالیت بسیاری از پروژه‌های سینمایی متوقف شد اما پس از گذشت چندین ماه، از آنجا که مشخص شد به زودی ویروس کرونا از کشور نخواهد رفت، ساخت برخی فیلم‌ها و سریال‌ها از سر گرفته شد. اما کار کردن در چنین شرایطی با همکاری یک گروه تولید بزرگ چندان هم کم خطر و کم استرس نبود. به هر روی گروه‌ها با تمام سختی کارشان را ادامه می‌دادند، گرچه گاهی صدای عوامل مختلف در این گروه‌ها بلند می‌شد اما کمتر کسی به آن‌ها توجه می‌کرد.
تا اینکه که خبر ابتلای سه بازیگر مطرح به ویروس کرونا منتشر شد و برای بار دیگر توجه‌ها به چگونگی فعالیت گروه‌های فیلمسازی جلب شد. اما بیشترین حاشیه که به اتفاقی دردناک هم منجر شد، مربوط به خبر مبتلا شدن کریم اکبری مبارکه بود که به همراه لاله اسکندری در سریال جشن سربرون بازی می‌کرد و بر اثر همین بیماری از دنیا رفت. درگذشت این بازیگر قدیمی واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشت و از ادامه ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها ابراز نگرانی شد. البته تهیه‌کننده‌های هر کدام از پروژه‌های در حال ساخت بر رعایت پروتکل‌ها تاکید داشتند ولی در عین حال خبرهای مختلفی هم از گوشه وکنار همان پروژه‌ها درباره شلوغی صحنه، حضور افراد غیرمرتبط و رعایت نشدن کامل پروتکل‌ها به گوش می‌رسید که سبب شد فرمانده ستاد مدیریت کرونا در تهران خواستار تعطیلی این پروژه‌ها شود.


در آن ایام سعید رجبی فروتن، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در این‌باره گفت: بر طبق اعلامی که اردیبهشت ماه داشتیم تولیدات سینمایی با رعایت دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا مقابل دوربین می‌روند و ضروری است کلیه فعالیت‌ها براساس ضوابط اعلام ‌شده‌ ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره واحدهای تولیدی انجام پذیرد و مسئولیت رعایت این ضوابط با تهیه‌کنندگان است.
او افزود: ضمن آنکه اعلام کردیم ایجاد شرایط برای رعایت دستورالعمل‌ها اعم از موارد مربوط به رفت و آمد گروه و فاصله‌گذاری حین فعالیت در زمره حقوق همکاران هر پروژه است که اطمینان داریم تهیه‌کنندگان محترم نسبت به اجرای آن‌ها اهتمام لازم را خواهند داشت. درصورتی‌که ضوابط یادشده رعایت نشود، هر یک از همکاران می‌توانند مراتب را برای رسیدگی فوری به اداره کل نظارت بر تولید و یا خانه سینما اطلاع دهند تا ضمن رسیدگی، تصمیم درباره ادامه یا توقف فعالیت پروژه مورد نظر صورت پذیرد. روند تولیدات تنها توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا امکان توقف دارد و ما تابع تصمیم این ستاد هستیم. اما در کنار نظارت بر پروژه‌ها بحث تولید و سرمایه هم در میان است که در این شرایط رابطه مستقیمی می‌توانند با هم داشته باشند. یکی دیگر از تهیه‌کننده‌هایی که این روزها با گروهش مشغول کار است نیز با بیان اینکه هزینه‌ای که گروه برای کار در این ایام متحمل می‌شود بسیار زیاد و گاهی به ماهانه 100 تا 150 میلیون تومان می‌رسد تا پروتکل‌ها به بهترین شکل رعایت شوند، می‌گوید: هر آنچه انجام می‌شود توسط خود گروه‌هاست و نه تنها نظارت بلکه حتی حمایتی هم از سوی سازمان سینمایی نمی‌شویم. اما به هر حال نمی‌توانیم کار را تعطیل کنیم چون علاوه بر اینکه به هر حال این روزها می‌گذرد و تولیداتی برای عرضه باید وجود داشته باشد، نمی‌توان به سادگی همه چیز را متوقف کرد چون افراد زیادی فقط با همین پروژه‌هاست که پس از ماه‌ها تعطیلی روزگار می‌گذرانند و درامدی دارند. کارهایی هستند که حتی تا هزار نفر ممکن است از کنار آن پروژه سینمایی یا سریال شبکه نمایش خانگی ارتزاق کنند.
این کشمکش‌ها تا آنجا ادامه یافت که رئیس ستاد مبارزه با کرونا از وزیر بهداشت خواست که تمامی پروژه‌های فیلمسازی تعطیل شوند اما این خواسته با مخالفت وزارت بهداشت و وزارت ارشاد روبه‌رو شد و تنها گروه‌ها ملزم به رعایت بیشتر پروتکل‌های بهداشتی شدند.
چند هفته قبل، هیات مدیره خانه سینما با توجه به شرایط بحرانی کرونا در پروژه‌های فیلمسازی از تشکیل یک شورا برای مقابله با بیماری در میان عوامل فیلمسازی خبر داد اما حالا با گذشت چند هفته خبر رسمی از این شورا و اعضای آن منتشر نشده است. البته بعد از آن وزیر بهداشت بر ساخت فیلم و سریال با رعایت پروتکل‌ها تاکید کرد و حالا با بحرانی‌تر شدن اوضاع، خانه سینما دست به کار شده است. لازم به یاداوری است که در ماه‌های اول اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران، کارگروهی در همین رابطه در خانه سینما تشکیل شده بود که پس از مدتی منحل شد. البته رئیس هیات مدیره خانه سینما درباره این شورا گفته است: در شورا با حضور دو عضو پزشک خانه سینما یعنی دکتر محمدهادی کریمی و دکتر معتمدی تاکید شده که اگر قرار است کاری ادامه پیدا کند، باید با حضور پزشک در صحنه و رعایت جدی پروتکل‌ها انجام شود. البته در حال حاضر فیلم سینمایی خیلی محدود در حال تولید است و بیشتر سریال‌های تلویزیونی در حال فیلمبرداری هستند که اعضای خانه سینما در بسیاری از آن‌ها مشغول کارند و این توصیه به خاطر حضور آن‌ها نیز صورت گرفته است.
حال این سوال مهم مطرح است که آیا با توصیه می‌توان مقابل کرونا ایستاد یا باید تمهیداتی جدی‌تر برای رهایت پروتکل‌ها در پروژه‌های فیلمسازی اندیشید؟