لزوم تمرکز اختیارها در بخش کشاورزی
ذبیح الله اعظمی ساردویی
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی
یکی از جدی ترین چالشهای بخش کشاورزی، تصمیم گیری در بخشهای دیگر است که هموازه باعث زیان به کشاورزی و دامپروری شده است. به همین دلیل انتقال اختیارات قانون تمرکز از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت جهاد کشاورزی مطرح شد که باعث ایجاد هماهنگی، انسجام وتمرکز انجام وظایف و تکالیف بازرگانی و تولیدی بخش کشاورزی کشور میشود. بر اساس قانون تمرکز کلیه اختیارات، وظایف و امور مربوط به سیاست گذاری، برنامه ریزی، نظارت و انجام اقدامات لازم از جمله تجارت اعم از واردات و صادرات و تنظیم بازار داخلی کالاها و محصولات کشاورزی و شرکت پشتیبانی امور دام از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شد.
قانون تمرکز در اسفندماه سال ۱۳۹۱ در مجلس شورای اسلامی تصویب و پس از تأیید شورای نگهبان در سال ۹۲ ابلاغ و توسط وزارت جهاد کشاورزی اجرایی شد، اجرای قانون مذکور باعث افزایش میزان تراز تجاری کشاورزی کشور شد و تا سال ۱۳۹۸ وزارت جهاد کشاورزی به خوبی در اجرای قانون تمرکز جهت تأمین نهاده ها و کالاهای اساسی کشاورزی با تأکید و توجه به ظرفیت های تولیدات داخلی و خودکفایی بسیار موفق عمل کرد.
انتظار میرفت که وزارت جهاد کشاورزی در مسیر خود از ظرفیت و توان انجمنها، تشکل ها و اتحادیه ها بهتر استفاده کند، علی رغم موفقیت وزارت جهاد کشاورزی در انجام مأموریت خود، دولت اقدام به واگذاری اختیارات اجرایی قانون مذکور به وزارت صنعت، معدن و تجارت کرد.دولت در سال ۱۳۹۸ از طریق شورای عالی سران قوا تمام اختیاراتی را که مجلس به وزارت جهاد کشاورزی داده بود به وزارت صمت انتقال و طبق تصمیم مذکور شرکت بازرگانی دولتی ایران و شرکت پشتیبانی امور دام نیز به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار شدند و نتیجه این تصمیم غلط به وضوح در سطح جامعه کشاورزی دیده میشود. در پی تصمیم دولت در واگذاری اختیارات وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صنعت، معدن و تجارت تعرفه ۱۰ هزارتومانی مانع صادرات پیاز نوبرانه جنوب کشور طی اسفند تا فروردین شد و درنتیجه عرضه بیش ازاندازه باعث ورشکستگی کشاورزان جنوب استان کرمان و خوزستان گردید تا جایی که بخشی از محصول پیاز اصلا برداشت نشد و در زمین رها شدند.
در حال حاضر وزارت صنعت، معدن و تجارت در تأمین نهاده های خوراک دام، کودهای شیمیایی، سموم و بذور سخت دچار مشکل شده است، اگر اجرای قانون فوق در اختیار وزارت جهاد کشاورزی بود قطعا مسئولیت در آن وزارتخانه متمرکز و با توجه به آگاهی از آمار و اطلاعات، میزان تولید، صادرات و در صورت نیاز واردات هوشمندانه و همچنین تأمین به موقع نهاده های کشاورزی کشور دچار مشکل نمیشد.
موضوع بازگردانی اختیارات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی بارها در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و یکی از قولهایی که وزیر صمت قبل از انتخاب به اعضای کمیسیون کشاورزی داد برگشت این قانون بود، علی رغم انعقاد تفاهم نامه بین وزرای صمت و کشاورزی به دلیل مخالفت ریاست جمهوری همه چیز به حالت اول برگشت. بنابراین باید هر چه سریع تر قانون تمرکز از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت جهاد کشاورزی برگشت داده شود.