بازی ریاضی برای امضای قرارداد‌های خاص نفتی

عددسازی‌ها و رؤیاپردازی‌ها همچنان ادامه دارد؛ طی هفت سال اخیر وزارت نفت از اعداد به چند روش بازی گرفته‌است. هرگاه می‌خواهد امور خود و منویات عجیب خود را پیش ببرد، اعداد را به میان می‌آورد و با تمسک به آن، اینگونه استدلال می‌کند که اگر با برنامه‌های این وزارتخانه همراهی نشود، میلیارد‌ها دلار از منافع کشور به باد می‌رود.
مثلاً برای امضای قرارداد‌های پژوهشی در حوزه ازدیاد برداشت، ارقام اغوا‌کننده‌ای به میان می‌آمد و اینگونه مطرح می‌شد که اگر قرارداد‌های ازدیاد برداشت با روش‌های EOR و IOR امضا نشود، ثروت ملی برای همیشه در زیر زمین دفن می‌ماند. اعدادی که گفته می‌شود، برای نمایندگان مجلس و افرادی که از نفت و نحوه مدیریت در این وزارتخانه بی‌خبرند، اغوا کننده است، اما بعد‌ها مشخص شد، این ضرورت فقط برای امضای یک قرارداد با آقای داماد است! بخش دیگری از عددسازی‌ها، برای امضای قرارداد‌های نفتی با چند شرکت خاص بوده و هست؛ بار‌ها گفته می‌شد صنعت نفت ایران به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، ولی این رقم به شکلی راهی رسانه‌ها می‌شد که گویی همه این عدد باید از طریق سرمایه‌گذاری‌خارجی تأمین می‌شد، در حالی‌که شخص وزیر نفت، این را گفت که بخش قابل‌توجهی از سرمایه مورد نیاز، از منابع داخلی تأمین می‌شود.
این بازی ریاضی برای آن بود که وزارت نفت هرطور که می‌خواهد و صلاح می‌بیند قرارداد‌های جدید را منعقد کند و اینجاست که بخش دیگری از عددبازی وزارت نفت به چشم می‌آید. زنگنه وقتی برای قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی به مجلس رفت، گفت که هر سال تأخیر در بهره‌برداری از هر فاز پارس جنوبی ۵ میلیارد دلار به کشور ضرر می‌زند. این رقم که پیشتر هم شنیده می‌شد، به‌قدری بزرگ بود که وزارت نفت با توسل به آن، هرگونه تأخیر در امضای قرارداد با توتال را به ضرر کشور می‌دانست و همین نیز شد. قرارداد فاز ۱۱ به‌سرعت با توتال امضا شد و وزیر نفت پس از امضای آن، به بهارستان رفت و با این عددسازی‌ها، هرگونه مخالفت با توتال را به ضرر کشور عنوان کرد، اما بخش دیگری از عددسازی‌ها، برای «بازی دادن» نهاد‌هایی است که در خصوص توسعه صنعت نفت و عقب‌ماندگی تحمیل‌شده بر آن نگران هستند؛ وقتی وزیر نفت سال ۹۳ به مجلس رفت، او در یک ادعای بزرگ گفت تا سال ۹۶ میزان ظرفیت تولید نفت و میعانات گازی را به ۷/ ۵ میلیون بشکه می‌رساند، آن هم در شرایط تحریم. گرچه این رقم هیچ‌گاه محقق نشد، اما چند سال بعد از اعداد بزرگ‌تری مانند تولید ۸ میلیون بشکه‌ای گفته شد و حالا زنگنه، از ریل‌گذاری برای تولید ۵ /۶ میلیون بشکه در سال ۱۴۲۰ گفته است!
«امیدسازی پفکی» که بخش دیگری از عددبازی وزارت نفت است، شکل جالبی به خود گرفته‌است؛ هرگاه که نقدی نسبت به عملکرد آن در بازه‌های زمانی مختلف وارد می‌شود، این اعداد طلایه‌دار و میدان‌دار عرصه‌ای می‌شوند که طی هفت سال اخیر چیزی جز شعار و «وام دادن» به آینده نبوده‌است. وقتی وزیر نفت از تولید ۵/ ۶ میلیون بشکه در سال ۱۴۲۰ می‌گوید، باید از او پرسید تولید ۷/ ۵ میلیون بشکه‌ای در سال ۹۶ محقق شده‌است که حالا از تولید ۵/ ۶ میلیون بشکه‌ای برای ۲۰ سال آینده گفته می‌شود؟!


اگر وزارت نفت واقعاً «کننده» بود، امروز ظرفیت تولید نفت جمهوری اسلامی ایران کمتر از ۸/ ۳ میلیون بشکه در روز نبود؛ اگر این وزارتخانه در این حوزه توانمند بود، وضعیت تولید نفت کشور با توجه به مدار آمدن میادین جدید چرا کمتر از سال ۹۰ است؟!
در این هفت سال نه‌تن‌ها تولید نفت کشور افزایش نیافت، بلکه ظرفیت نیز کاهش پیدا کرده‌است؛ وزارت نفتی که تولید ۵ /۶ و البته ۸ میلیون بشکه‌ای را فریاد می‌زند، بهتر است به‌جای بازی با اعداد، به این پرسش پاسخ دهد اگر به این اعداد اعتقاد دارد، چرا در این دوره به صورت معکوس، موجب کاهش تولید نفت شده‌است افزایش پیشکش.
البته شاید این اظهارات جدید وزیر نفت، به دلیل آن است که در کنار علیرضا زاکانی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نشسته بود و برای آنکه او را با خود همراه کند، باز هم دست به عددسازی کرده‌است... الله اعلم!