روزنامه شرق
1399/09/16
حاشیه‌های ۲۳ ساله روز دانشجو
حاشیه‌های 23 ساله روز دانشجو رؤسای دولت، 16 آذر را چگونه گذراندند شرق: برگزاری مراسم 16 آذر با حضور رؤسای دولت در دانشگاه، سنتی است که از دولت اصلاحات آغاز شد و تا به امروز به‌صورت کج‌دار‌و‌مریز ادامه پیدا کرده است. فضای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور در هر سال چنان بوده که این مراسم هربار به شکل خاصی برگزار شده است. در این گزارش مراسم‌ها و حواشی سخنرانی رؤسای دولت در 23 سال گذشته را مرور کرده‌ایم: 2 خرداد 77:
اولین روز دانشجو در دولت اول سیدمحمد خاتمی، مصاف شد با برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی و به علت تعطیلی تهران و گرفتاری‌ها رئیس‌جمهور برگزار نشد؛ اما خاتمی به مناسبت اولین سالگرد انتخابات سال 76 به میان دانشجویان دانشگاه تهران رفت و با آنان سخن گفت. آن روزها، شور و شوق زیادی در جامعه ایجاد شده بود و جنبش‌های دانشجویی در حال احیاشدن بودند، همین باعث شد تا استقبال خوبی از خاتمی در دانشگاه شود. او در میان ابراز احساسات دانشجویان گفت: «برادران و خواهران به‌صراحت این اعتقاد خودم را بگویم كه سرنوشت وجهه اجتماعی دین در امروز و فردا در گرو این است كه جوری ما دین را ببینیم كه با آزادی سازگار باشد. شما به تاریخ بشر مراجعه بكنید ببینید هركه با آزادی مقابل شده است، لطمه دیده است؛ حتی فضیلت‌های انسانی، حتی فضیلت‌های عرفانی. دین اگر در مقابل آزادی قرار گرفته است، دین لطمه خورده است! عدالت اگر در مقابل آزادی قرار گرفته است، عدالت لطمه خورده است».
16 آذر 1377:
رئیس دولت اصلاحات در آن روز در حالی به دانشگاه صنعتی شریف رفت که جامعه و فضای سیاسی در شوک اخبار قتل‌های زنجیره‌ای بود. او در سخنرانی خود به پرونده قتل داریوش فروهر و همسرش اشاره کرد و گفت: «بنده با قاطعیت این جنایت را پیگیری می‌کنم و این عملی محکوم است». خاتمی همچنین گفت که برای شناسایی عاملان قتل فروهر و همسرش تا آخر جلو خواهد رفت.
آذر 1378
خاتمی در آن سال به علت بیماری با چند روز تأخیر به دانشگاه علم و صنعت رفت. فضای دانشجویی و سیاسی کشور با واقعه کوی دانشگاه در 18 تیر گره خورده بود و دانشجویان مطالبات فراوانی داشتند. او در‌این‌باره گفت عده‌ای می‌خواستند دانشجویان را مظهر خشونت معرفی کنند اما خوشبختانه جامعه دانشگاهی ما با تدبیر و شکیبایی راه خود را از آشوبگران جدا کرد. خاتمی گفت که از روند پیگیری پرونده کوی دانشگاه شخصا راضی نیست و انتظار دارد با سرعت عمل و دقت بیشتری این پرونده بررسی شود تا متهمان بعد از مدتی طلبکار نشوند و دانشجویان بدهکار نشوند. رئیس دولت اصلاحات همچنین در واکنش به جمله یکی از دانشجویان که گفت: «خاتمی، آخرین امید رسیدگی به مسئله کوی دانشگاه است»، عنوان کرد: «من از شما می‌خواهم که این دیدگاه را اصلاح کنید؛ شما نباید منتظر قهرمان باشید».
حدود سه ماه قبل از رفتن خاتمی به دانشگاه، او برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به آمریکا رفته بود. رئیس دولت اصلاحات در سخنرانی خود به وجود دیوار بلند بی‌اعتمادی میان دو كشور اشاره کرده و گفته بود: «وقتی ما می‌گوییم میان ما و آمریكا دیوار بلند بی‌اعتمادی است، شعار نمی‌دهیم. ملت ایران احساس می‌كند از 28 مرداد 32 تا پیروزی انقلاب اسلامی، آمریكایی‌ها بر سرنوشت ما مسلط بودند و آیا این ملت حق ندارد خسارات واردشده و تحقیرها و توهین‌های روا داشته‌شده در این مدت را ناشی از سیاست‌های آمریكا بداند؟... مسئله دشمنی ما با آمریكا نیست بلكه مهم‌‌تر از آن یك فلسفه و دیدگاه است كه این ملت ذلت را نمی‌پذیرد و اساس روابط میان ملت‌ها را احترام متقابل می‌داند».
فضای سیاسی و اجتماعی آن‌روزها خود را برای انتخابات مجلس ششم آماده می‌کرد و اصلاح‌طلبان امید خود را در شرکت جوانان و دانشجویان در انتخابات جست‌وجو می‌کردند؛ انتخاباتی که در نهایت با پیروزی آنها به پایان رسید.
16 آذر 1379:
خاتمی در حالی در این سال به دانشگاه تربیت مدرس رفت که زمزمه‌هایی شنیده می‌شد که شاید او دیگر نخواهد برای انتخابات سال 80 کاندیدا شود. مطبوعات اصلاح‌طلب در آن سال گرفتار تیغ توقیف شده بودند و صندلی‌های مجلس ششم در اختیار اصلاح‌طلبان قرار گرفته بود.
رئیس دولت اصصلاحات در دانشگاه گفت: «ما هنوز بلد نیستیم چگونه یكدیگر را تحمل كنیم، باید مواظب باشیم كه وقتی یك گروه با رأی اكثریت روی كار می‌آید، اقلیت را كنار نزند و نیز اقلیتی كه در انتخابات رأی نیاورده با هر شیوه‌ای قصد كنارزدن اكثریت را نداشته باشد».
16 آذر 83:
این آخرین باری بود که خاتمی در قامت رئیس‌جمهور به دانشگاه می‌رفت؛ مراسمی که در دانشگاه تهران برگزار شد و حواشی آن ماندگار شد. با نزدیک‌شدن به پایان دولت اصلاحات، انتقادها از خاتمی نیز بیشتر می‌شد و نمود آن در آن مراسم دیده شد. او در آن مراسم بیشتر به سؤال‌های دانشجویان پاسخ داد و وقتی شعارها و اعتراض‌ها از حد معمول فراتر رفت، گفت: «باید دموكراسی را قبول داشته باشیم. فقط دیكتاتورها هستند كه غیر خودشان را قبول ندارند... ما باید عقاید مختلف یكدیگر را تحمل كنیم...».
خاتمی یک سال بعد در قامت رئیس‌جمهور سابق با ایسنا گفت‌وگو کرد و از ۱۶ آذر سال ۸۳ به‌عنوان باشکوه‌ترین روز دانشجو در دوران هشت‌ساله ریاست‌جمهوری خود یاد کرد.
16 آذر 84:
این اولین روز دانشجو در دولت محمود احمدی‌نژاد بود اما کام مردم چنان از سانحه سقوط هواپیمای سی – 130 که حامل نیروهای نظامی و جمعی از خبرنگاران بود، تلخ بود که کسی یاد چنین روزی نبود.
16 آذر 85:
احمدی‌نژاد یک سال بعد برای سخنرانی در روز دانشجو به دانشگاه صنعتی امیرکبیر رفت. هولوکاست، کلمه پرتکرار آن روزهای او بود و فضای مراسم در حمایتش نبود. عده‌ای با سردادن شعارهایی احمدی‌نژاد را دیكتاتور خطاب کردند؛ اما او گفت: «زمانی كه من بحث هولوكاست را مطرح كردم، عناوین خلاف زیادی به من دادند كه حتی یك نشریه غربی 16 عنوان از جمله تروریست، دیكتاتور و تیر خلاص‌زن به من داده بود؛ اما همگان می‌دانند كه دیكتاتور بزرگ آمریكاست و احمدی‌نژاد یك دانشجو است كه تا آخر نیز دانشجو باقی خواهد ماند». احمدی‌نژاد، همان شب در وبلاگ خود فضای اعتراضی مراسم را این‌گونه تعبیر کرد: «جلسه امروز نشانه وجود آزادی در دانشگاه بود».
16 آذر 86:
شاید در آن روز رئیس دولت مهرورز، فضای سنگین و سخت مراسم سال گذشته را به یاد آورده بود که ترجیح داد به‌جای حضور در دانشگاه، سر خود را با نشست خبری گرم کند.
اسفند 91
احمدی‌نژاد در سال آخر دولت دوم خود بیشتر با حواشی‌ها شناخته می‌شد؛ از قهر 11روزه و بغل‌گرفتن مادر هوگو چاوز تا سخنان جنجال‌بر‌انگیز رحیم‌مشایی. همین بود که کسی شایعه حضور او در دانشگاه صنعتی شریف در آخرین روزهای سال 91 را جدی نگرفت. رئیس دانشگاه صنعتی شریف در 21 اسفند گفت شایعه بود که احمدی‌نژاد امروز به دانشگاه می‌آید اما با توجه به حضور او در افتتاح خط لوله نفت ایران و پاکستان، منتفی شد. مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه شریف نیز گفته بود این تشکل از احمدی‌نژاد برای سخنرانی دعوت نکرده اما در صورت حضور او در دانشگاه امیدواریم به سؤال‌ها پاسخ دهد. احمدی‌نژاد کمترین حضور را نسبت به رؤسای دولت قبل و بعد خود در دانشگاه دارد.
16 آذر 92
حمایت اصلاح‌طلبان از حسن روحانی و انتخاب او به‌عنوان رئیس‌جمهور، فضای سیاسی کشور را تغییر داد. او برخلاف احمدی‌نژاد سنت حضور رؤسای دولت در مراسم روز دانشجو را احیا کرد و به دانشگاه شهید بهشتی رفت. روحانی که در دوران مبارزات انتخاباتی با عنوان حقوق‌دان پا به رقابت گذاشته بود و از گشایش گره کور پرونده هسته‌ای سخن گفته بود، در دانشگاه نیز به این موضوع اشاره کرد و گفت: «سانتریفیوژ باید بچرخد اما زندگی مردم و اقتصاد هم باید بچرخد». بعد از سال‌ها جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان نیز برگزار شد و روحانی در پاسخ به دانشجویان که شعار می‌دانند: «فضای امنیتی نمی‌خواهیم»، گفت: «کلیت این حرف که درست است، ما می‌دانیم علم و دانش و تحقیق در سایه دوربین نمی‌شود».
16 آذر 93:
روحانی این‌بار به «دانشگاه علوم پزشکی ایران» رفت. او به‌خاطر شروع مذاکرات در قالب 1+5 در فشار بود و به‌همین‌دلیل سخنان خود را با طعنه درآمیخت و گفت: «دانشجو باید منتقد، دیده‌بان و ناظر باشد و اگر نگذاشتند جایی انتقاد کند، لااقل نسبت به دولت انتقاد کند. فعلا دیوار دولت از همه دیوارها کوتاه‌تر است و هرکس به هر مناسبتی از گوج‌فرنگی تا انرژی هسته‌ای، نقدش را نسبت به دولت روا می‌دارد».
16 آذر 94:
برجام به سرانجام رسیده بود و حالا رئیس‌جمهور فرصت این را داشت که با اعتمادبه‌نفس بیشتری در میان دانشجویان سخنرانی کند. روحانی که به «دانشگاه صنعتی شریف» رفته بود، گفت که دانشگاه نیازمند فضای امن و نه فضای امنیتی است. در این مراسم، درگیری‌ای نیز بین دانشجویان موافق و مخالف دولت در فاصله نزدیک به حسن روحانی صورت گرفت.
16 آذر 95:
روحانی در آخرین سال دولت اول خود «دانشگاه تهران» را برگزید. انتقادها از برجام و آماده‌شدن فضای کشور برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96، این مراسم را با حواشی زیادی همراه کرد. سخنان نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در این مراسم چنان تند بود که برخی آن را با حواشی آخرین حضور خاتمی در این دانشگاه مقایسه کردند. نماینده انجمن اسلامی دانشگاه تهران از اینکه روحانی توانسته سایه شوم جنگ و تحریم را از سر ملت ایران بردارد تشکر کرد اما مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تهران به رئیس‌جمهوری توصیه کرد از این پس بیشتر به آخرت خویش مشغول باشد و سودای ریاست دولت دوازدهم را از سر خارج کند.
11 آذر 96:
حسن روحانی، پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری شد اما انتخاب‌های او برای دولت دوم با انتقادهای زیاد اصلاح‌طلبان، جوانان و زنان مواجه شده بود. روحانی این‌بار سنت‌شکنی کرد و مراسم روز دانشجو را خارج از تهران و در دانشگاه «سیستان‌و‌بلوچستان» برگزار کرد و گفت: «دانشگاه نقاد می‌خواهیم و ستاره مربوط به آسمان است؛ نه دانشگاه». با‌این‌حال برخی تشکل‌های دانشجویی این دانشگاه در نامه‌ای به وزیر علوم، از اینکه به تشکل‌های منتقد دولت فرصت بیشتری داده نشده، انتقاد کردند و عده‌ای دیگر از دانشجویان فضای دانشگاه در این روز را پادگانی خواندند.
13 آذر 97
روحانی، مراسم روز دانشجو را در حالی چند روز زودتر و در دانشگاه علوم پزشکی سمنان برگزار کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در اردیبشهت آن سال این کشور را از برجام خارج کرده و ضربه محکمی به دولت روحانی زده بود. منتقدان دولت نیز فشار زیادی را به او وارد می‌کردند. رئیس‌جمهور در آن مراسم گفت: «قبل از برجام دنیا ایران را محکوم می‌کرد و امروز آمریکا را. هیچ زمانی اعتماد صد درصد به آمریکا و دیگران نداشته و نداریم». او به ماجرای مؤسسات اعتباری اشاره کرده و گفته بود: «عده‌ای مؤسسات اعتباری را ایجاد کردند و اجازه دادند اموال مردم تاراج شود؛ مجبور شدیم ۳۰ هزار میلیارد تومان از خزانه به مال‌باختگان پرداخت کنیم».
18آذر 98
سال گذشته حسن روحانی در حالی به دانشگاه فرهنگیان رفت که یک ماه قبل، با گرانی بنزین فضای کشور متشنج شده بود و مشکلات اقتصادی کشور، باعث شده بود دولت روحانی تحت فشار زیادی قرار بگیرد. او در این مراسم گفت: «قانون ما را موظف می‌کند قیمت حامل‌های انرژی را افزایش دهیم، همیشه این بحث وجود داشته که افزایش قیمت بنزین یک‌باره انجام شود یا به‌صورت سال به سال و کارشناسان نظرات متفاوتی در این زمینه دارند». روحانی گفته بود: «درباره درآمد حاصل از افزایش بهای بنزین نیز به‌رغم نیاز دولت، همه درآمد حاصله را به خود مردم برمی‌گردانیم، هرچند طبق قانون اجازه این اقدام را نداریم اما با مجوز مقام معظم رهبری این کار را کردیم و پول حاصل از افزایش قیمت بنزین را به اقشار ضعیف که مشکل معیشتی دارند، برمی‌گردانیم».
سایر اخبار این روزنامه
فساد گسترده مانع اصلاحات است
حاشیه‌های ۲۳ ساله روز دانشجو
بن‌بست در راه امید ۱۴۰۰
واگذاری تراورس ابطال شد
مراعات نکنیم به شرایط بحرانی باز می‌گردیم
فروش نفت بدون مذاکره
اظهارنظرهای روزهای اخیر منافع ملی را قربانی منافع جناحی کرد
کدام نامزد ۹۶ برای ۱۴۰۰ می‌آید؟
داستان غم‌انگیز تمرین ملی‌پوشان در استخرهای بلیت‌فروشی
ورود دوباره دلواپسان
از عمل‌گرایی تا عمل‌زدگی
موضوع چیست آقای رئیس؟
رفاه اختصاصی، رفاه عمومی!
