روزنامه آفتاب یزد
1399/09/16
تاثیرحل اختلافات عربستان و قطر بر منطقه
عادی شدن رابطه ریاض ـ دوحه، تغییری در سیاست‌های منطقه‌ای ایجاد نمی‌کند چون قطر روابط بسیار محکمی با ترکیه و ایران داردآفتاب یزد ـ رضا بردستانی: یک کارشناس جهان عرب در گفت و شنودی کوتاه به آفتاب یزد می‌گوید: «عادی شدن رابطه ی ریاض ـ دوحه، تغییری در سیاست‌های منطقه‌ای ایجاد نمی‌کند چون قطر روابط بسیار محکمی با ترکیه و ایران دارد و به طوری طبیعی، نزدیک شدن عربستان به قطر اگرچه برای حکام دوحه نفعی نخواهد داشت منتها، آل سعود از طریق قطر قادر خواهد بود تا بسیاری از مسائل خود با آنکارا و تهران را با یک واسطه ی منطقه‌ای حل و فصل کند.»
دکتر محمدصالح صدقیان همچنین معتقد است:«عربستان شاید با شرکای منطقه‌ای خود بهتر می‌توانست غائله ی دوحه ـ ریاض را حل کند ولی با عدم پیروزی ترامپ حس کرد اگر آمریکا را در این راه شریک نکند در آینده با دولت بایدن به جای 10 مسئله، قطعا 11 مسئله خواهد داشت پس پیشدستی کرد تا بحران منطقه‌ای با دخالت فرامنطقه‌ای حل و فصل شود که در این میان حکام کویت، محوری‌ترین نقش را بر عهده گرفتند.
>قطر- عربستان روی خط صلح
به قول «فریدون مجلسی» در این روزهای باقی مانده از دوران سکونت ترامپ در کاخ سفید، جهان هر روز دچار بُهتی عمیق خواهد شد زیرا سرگیجه ی شکست ترامپ روی تصمیم گیری‌های او تاثیری مخرب گذاشته است. این دیپلمات اسبق در واکنش به سفر ناگهانی «جراردکوشنر»، داماد و مشاور ترامپ به دو کشور عربستان و قطر به آفتاب یزد گفته بود، عادی‌سازی رابطه ی «شکرآب شده» اصلی‌ترین هدف این سفر است اما ترور شهید فخری زاده، باقی مانده ی برنامه عادی‌سازی روابط با اسرائیل، در اختیار قراردادن آسمان عربستان به پرواز‌های اسرائیلی و چند موضوع مهم دیگر از جمله بحران یمن نیز می‌تواند مهم باشد.
آن گونه که میدل ایست نیوز به نقل از خبرگزاری «بلومبرگ» نوشته، این خبرگزاری به نقل از برخی منابع مطلع خبر داده بود که عربستان و قطر به زودی و با تلاش‌های میانجیگرانه دولت امریکا در حال رسیدن به توافقی اولیه برای پایان دادن به بحران بین خود هستند که بیش از 3 سال از آغاز آن می‌گذرد. یکی از منابع به بلومبرگ گفته است این توافق شامل 3 کشور دیگر که روابط خود با قطر را قطع کرده‌اند یعنی مصر و امارات و بحرین نمی‌شود. این منبع اشاره کرد که با توجه به برخی از مسائل مورد اختلاف از جمله روابط دوحه با تهران، توافقی گسترده‌تر هنوز دست نیافتنی است. بلومبرگ اشاره کرد که این اقدامات پس از ماه‌ها تلاش دیپلماتیک کویت و «جارد کوشنر»، مشاور رئیس جمهوری امریکا که اخیرا به خاورمیانه سفر داشته صورت گرفت. بنا به گفته دو منبع به این خبرگزاری احتمالا توافق اولیه عربستان و قطر شامل بازگشایی حریم هوایی و مزرهای زمینی و پایان جنگ رسانه‌ای و سایر گام‌ها برای کسب اعتماد و از سرگیری تدریجی روابط باشد. دیپلمات‌ها و تحلیلگران می‌گویند که عربستان و امارات کشورهایی بودند که سایر کشورها را به تحریم قطر سوق دادند و منجر به چند دستگی در منطقه و تغییر مسیرهای سفرهای هوایی و ایجاد اختلاف در زمینه‌های تجاری شدند. عربستان، امارات، بحرین و مصر در ژوئن 2017 روابط خود با قطر را به اتهام حمایت قطر از تروریسم و رابطه با ایران قطع کردند.
آن چه مسلم است اگرچه بلومبرگ [عمداً] به دخالت موثر کویت در این مسئله نکرده اما پر رنگ کردن نقش ایالات متحده ی آمریکا، گواهی است بر صدق گفتار محمدصالح صدقیان که عربستانی‌ها عادی‌سازی روابط با قطر را به یک برنامه ی راهبردی چندمنظوره تبدیل کرده اند:
ـ این عادی‌سازی در دوران حضور ترامپ اتفاق بیفتد و به نوعی جبران محبت‌های ترامپ شده باشد
ـ مسائل مورد مناقشه ی کمتری با آمریکای بایدن داشته باشند
ـ تلاش‌های ترکیه برای نزدیک شدن به عربستان به واسطه ی حضور قطر می‌تواند منجر به پایان غائله ی خاشقجی شود.
ـ عربستان دردسرهای کمتری از بابت تیره و تار بودن رابطه با تهران خواهد داشت
>بیانیه کویت، گاهی مهم!
وزیر خارجه قطر می‌گوید بیانیه دولت کویت گامی مهم به سوی حل بحران خلیج فارس است. او معتقد است اولویت دوحه منافع و امنیت ملت‌های خلیج فارس و منطقه است. و اما «احمد الناصر المحمد الصباح» وزیر خارجه کویت، در بیانیه‌ای به بحران قطر با چهار کشور عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر پرداخت. به گزارش پایگاه خبری شبکه «الجزیره»، وزیر خارجه کویت در این بیانیه به آخرین تحولات منطقه پرداخت و گفت: «در راستای ادامه تلاش‌ها برای آشتی [کشورهای حاشیه] خلیج [فارس] گفت‌و‌گوهای مثمرثمر اخیرا صورت گرفت.» در ادامه این بیانیه آمده است: «تمام طرف‌هایی که در گفت‌‌و‌گوی آشتی مشارکت کردند، پافشاری خود برای ثبات [کشورهای حاشیه] خلیج [فارس] را ابراز داشتند.» وزیر خارجه کویت در بخش پایانی این بیانیه از «جرارد کوشنر» مشاور ارشد رئیس جمهور آمریکا که به به‌تازگی به غرب آسیا سفر کرده است،
تشکر کرد!
>مسبب اصلی آمریکای ترامپ است!
دکتر صدقیان کارشناس مسائل سیاسی بین‌الملل می‌گوید: قطری‌ها اعتقاد دارند که دولت آقای ترامپ خودش سبب شد که روابط قطر و عربستان با بقیه اعضای همکاری شورای خلیج فارس قطع شود. الان هم ورود آقای کوشنر داماد و مشاور ترامپ به منطقه به این علت است که آمریکا که باعث شد روابط قطر و عربستان قطع شود خودشان درصدد هستند که روابط را درست کنند و قطری‌ها هم از این قضیه استقبال کردند و می‌گویند ما مشکلی نداریم و خود عربستان دلیل قطع روابط بود. کویت هم الان روی قطر کار می‌کند قطری‌ها هم از نقش دولت کویت استقبال کردند. عربستان قبلا مواضع تندی نسبت به قطر داشت که معتقدم از سرگیری ارتباط اکنون بیشتربه نفع عربستان است تا قطر.
>اطرافیان الکاظمی می‌گویند تا آمدن بایدن باید صبر کرد
وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: قضیه پیروزی بایدن روی منطقه بسیار تاثیرگذار است و همه منتظر بیست و یک ژانویه هستند تا اثرات آن را ببینند. صدقیان می‌افزاید: با یکی از مشاوران مصطفی کاظمی صحبت می‌کردم سوال کردم وضعیت چطور است گفت: همه منتظر آمدن بایدن و اقدامات او هستند. معتقدم روابط شورای همکاری خلیج فارس هم از این قاعده مستثنی نیست و برقراری مجدد روابط بین قطر و عربستان به نفع هر دو است.
>شکست ترامپ برای ریاض سنگین بود
این کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار می‌دارد: پیروزی آقای بایدن برای عربستان بسیار سنگین است و بسیار ناراحت هستند هم در پرونده یمن ناراحت هستند چون بایدن اظهار داشت مسئله یمن باید به صورت مسالمت آمیز حل شود. در مورد مسئله برجام و ایران نیز به همین صورت. عربستان از سال 1996 که شیخ حمد بن آل ثانی جایگزین پدر در قطر شد با قطر مشکل پیدا کردند و سران عربستان اعلام کردند که این کودتای انگلیسی‌ها در قطر است. عربستانی‌ها با انگلیسی‌ها میانه خوبی ندارند و حتی می‌گویند شبکه BBC هم علیه ما کار می‌کند.
>درخواست بهبود روابط از طرف عربستانی ها
محمد صالح صدقیان می‌گوید: شاید درخواست بهبود روابط با قطر از طرف خود عربستانی‌ها به کوشنر و پمپئو انجام شده تا با آمدن بایدن فضای جدیدی داشته باشند چون چیزی که الان پیدا است به نفع عربستانی‌ها نیست مخصوصا در فشاری که آمریکا در مسئله یمن به عربستان آورده است. حتی دخالت کویت در این مسئله هم می‌تواند به درخواست خود عربستان باشد تا چراغ سبزی از عربستان نباشد کویتی‌ها به میدان نمی‌آیند.
این کارشناس در واکنش به این پرسش که آیا این عادی‌سازی می‌تواند برد دیگر مناسبات منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای تاثیرگذار باشد خاطرنشان می‌کند: بعید می‌دانم این عادی‌سازی تا این اندازه مهم باشد چون روابط قطر با ترکیه و ایران بسیار قوی است. عربستان اکنون جایگاه قوی‌ای ندارد مخصوصا بعد از آمدن بایدن.
>قطر منتظر چراغ سبز آمریکایی‌ها است
صدقیان با تاکید بر این مسئله که: شاید بتوان میانجیگری قطر برای بهبود روابط عربستان با ترکیه و ایران را متصور بود. ادامه می‌دهد: البته این مسئله بعید است چون اگر قطر هم خواستار این مسئله باشد باید با چراغ سبز آمریکا باشد که برای عربستان هزینه دارد چون عربستان هم خواهان بزرگ شدن قدرت قطر نیست. عربستان این نقش را به کویت می‌دهند چون آل صبا با آل سعود پسرعمو هستند یعنی از یک ریشه قبیله‌ای هستند آل ثانی از یک ریشه قبیله‌ای نیستند اما به قطر دور از ذهن است.البته باید ذکر کنم چون قطر به شدت از امارات و عربستان ناراحت است بعید می‌دانم روابط مثل سابق شود. البته مشکل قطر با امارات حادتر است چون بین قطر و امارات مسائل دیگری است.
>با آمدن بایدن، عادی‌سازی روابط با اسرائیل متوقف خواهد شد
وی در پایان ضمن بعید دانستن عادی شدن رابطه قطر و کویت با رژیم صهیونیستی می‌گوید: بعید می‌دانم چون با آمدن بایدن روابط کشورهای عربی با اسرائیل متوقف میشود چون این فشار‌ها از طرف کوشنر و پمپئو است. دموکرات ها این مسئله برایشان مهم نیست. عربستان، امارات و بحرین که وارد عادی‌سازی روابط شدند آمریکا بسیار فشار آورد. قطر و عمان زیر بار نرفتند بعید می‌دانم در زمان بایدن روابط قطر با اسرائیل برقرار شود.
سایر اخبار این روزنامه
فعالیت غیرقانونی ۵۰ درصد مشاوران املاک
هویت دانشجویی در ایام کرونایی
استاندار: به ماربطی ندارد شهرداری باید اقدام کند!
دیوار امنیت نمی‌آورد
تاثیرحل اختلافات عربستان و قطر بر منطقه
طرح محاسبه رایگان گازبهای ۳۰ درصد از مشترکان خانگی در دولت
از مدار خارج شده‌های مجلس!
بودجه 1400 با پیش‌فرض لغو تحریم‌ها!
برجام و احتمال اعضای جدید!
همه می‌دانند آقای رئیس!
اجازه بدهید نفسی تازه کنیم!
آگاهی دانشجو
خودنمایی سیاسی
