برگزاری جشنواره فیلم فجر فعلاً برای داوران

نرگس عاشوری
خبرنگار
با انتشار فراخوان سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر در شامگاه روز چهارشنبه 12 آذرماه احتمال برگزاری جشنواره در بهمن‌ماه جدی‌تر شد. اطلاعات ارائه شده در این فراخوان آنقدر کامل نبود که کنجکاوی‌ها راجع به سرنوشت جشنواره را برطرف کند. بلکه بازار ابهامات و فرضیات تازه را گرم کرد. فارغ از بحث مخالفان و موافقان برگزاری جشنواره، صحبت‌ها به نحوه برگزاری جشنواره سوق پیدا کرد. گمانه‌زنی‌ها درباره دو تغییر عمده فراخوان یعنی حذف بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و بی‌اطلاعی از هیأت انتخاب جشنواره متمرکز شد. سناریوهای تازه برای نمایش فیلم‌ها مطرح شد. برخی از احتمال اکران نشدن فیلم‌ها و صرفاً داوری آثار و معرفی برگزیدگان خبر دادند و بعضی هم از محدود شدن جشنواره به سینمای رسانه و سینمای صنوف گفتند. برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر ترجیح دادند به جای دامن زدن به اخبار و شایعات، تصمیمات تازه درباره تکلیف جشنواره را به شکل رسمی اطلاع‌رسانی کنند. به همین منظور سید مهدی طباطبایی‌نژاد دبیر این دوره از جشنواره بعد از ظهر روز شنبه 15 آذرماه در نشست مجازی از نحوه برگزاری سی و نهمین جشنواره ملی فیلم فجر سخن گفت.
مهمترین اطلاعات ارائه شده تشریح چگونگی برگزاری جشنواره بود. طبق اطلاعات ارائه شده در این نشست با توجه به شرایط، سه رویکرد برای برگزاری جشنواره درنظر گرفته شده است. اولین گزینه داوری آثار بدون اکران است. از 25 دی‌ماه داوری آثار شروع می‌شود. تمام آثار متقاضی حضور در جشنواره توسط هیأت داوران داوری شده و تا 12 بهمن‌ماه کاندیداها مشخص می‌شود. آثار منتخب و صاحبان 27 سیمرغ 22 بهمن‌ماه در آیین اختتامیه معرفی می‌شوند. در وهله دوم اگر طبق نظر ستاد ملی مقابله با کرونا شرایط فراهم بود کاندیداهای هیأت داوران از 12 تا 22 بهمن‌ماه برای اهالی سینما و رسانه در برج میلاد نمایش داده می‌شود. در مرحله سوم در صورت اینکه با وضعیت بهتری مواجه باشیم این آثار با رعایت پروتکل‌ها و محدودیت‌های ظرفیتی (50 درصد) در سینماهای مردمی هم اکران خواهد شد.


یکی از سناریوهای اعلام شده برای جشنواره ملی فیلم فجر، برگزاری آن همزمان با جشنواره جهانی بود اما به گفته طباطبایی‌نژاد با توجه به مصادف شدن با ماه مبارک رمضان و ایام انتخابات، برپایی جشنواره در بهار کار ساده‌ای نبود. برگزاری آنلاین جشنواره هم به خاطر ریسک سرقت فیلم‌ها کاملاً منتفی است.
آن‌طور که دبیر جشنواره سی و نهم در پاسخ به سؤال «ایران» گفت که این شانس امسال برای عوامل همه فیلم‌ها وجود دارد که کارشان از سوی هیأت داوری دیده شود: «قبلاً این انتقاد وجود داشت که فیلمی (از نگاه هیأت انتخاب) شایسته حضور در جشنواره نبوده، در حالی که می‌توانست در جشنواره حاضر باشد. این شانس امسال برای همه فیلم‌ها وجود دارد. شاید اگر هیأت انتخاب وجود داشت، در این قضاوت لحاظ نمی‌شد.»
بر اساس پیش‌بینی‌ها امسال در بخش سودای سیمرغ بین 40 تا 50 فیلم حضور دارند. اگر فیلمی در کورس داوری قرار بگیرد، حتماً باید پروانه نمایش ویژه جشنواره را به دست بیاورد. دبیر جشنواره اطمینان داد که سه، چهار فیلم ماندگار در این دوره خواهیم داشت. او اما به‌طور مشخص درباره فیلم اصغر فرهادی اعلام کرد که بعید می‌داند «قهرمان» به جشنواره برسد. فیلم‌هایی همچون «جنایت بی‌دقت» شهرام مکری، «دشت خاموش» احمد بهرامی، «ماه تی‌تی» آیدا پناهنده که در جشنواره‌های بین‌المللی حضور داشته‌اند طبق آیین‌نامه جشنواره، امکان حضور در مهمترین رویداد سینمایی ایران را ندارند.
برای پر کردن جای خالی شور و نشاط اکران فیلم در سینماهای مردمی و نشست‌های خبری، سامانه‌های نمایشی و شبکه‌های تلویزیونی در تعامل با برگزارکنندگان جشنواره قرار است برنامه‌هایی متناسب با سینمای ایران، گفت‌وگو با عوامل آثار، برش‌هایی از فیلم و پشت صحنه آن یا برنامه‌هایی برای زنده‌ کردن خاطرات جشنواره فیلم فجر تدارک ببینند.
در هفته‌های اخیر برخی مخالفان اصرار بر تصمیم برگزاری جشنواره را آورده مالی برای تیم اجرایی جشنواره عنوان کرده بودند اما طباطبایی‌نژاد تأکید کرد که بودجه جشنواره امسال کاهش یافته و تمام تلاش‌ها این است که هزینه‌ها در پایین‌ترین حد باشد. او این اطمینان را داد که پس از جشنواره آمار دقیق هزینه ‌کرد اعلام شود. طبق صحبت‌های طباطبایی‌نژاد در این نشست جشنواره امسال را می‌توان به نوعی ادای دین به اهالی سینما دانست که تلاش کردند چراغ سینما را روشن نگه دارند: «فیلمسازی که از سال گذشته درگیر تولید اثرش بوده اگر درباره اثرش با سکوت مطلق مواجه شود از نظر امید و روحیه برای اهالی سینما و فیلمسازان مناسب نیست. همه ما شکوه جشنواره فیلم فجر را آرمانی می‌بینیم. این‌طور نبینیم که برگزاری فعلی جشنواره تحقیر جشنواره است. باید بپذیریم که شرایط کرونایی ما را به این سمت برده. جشنواره چراغی پرنور بوده و تلاش ما این است که این چراغ خاموش نشود. باید با زیست کرونایی کنار بیاییم.»