توسعه الکترونیکی ضرورتی برای فسادزدایی

داود خاضعی نسب‪-‬ پیشرفت ‌و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیا و تسهیل زندگی برای انسان امروزی به عامل و مشوقی برای استفاده سازمان‌ها و نهاد‌های ارائه‌دهنده خدمات همچون شهرداری‌ها از این علم در جهت افزایش کیفیت عملکردی خود تبدیل شده است.
برای شهرداری‌ها به عنوان مرجع اصلی در مدیریت شهر که به صورت مستقیم و غیر مستقیم ارائه‌دهنده خدمات متفاوت فراوانی به شهروندان می‌باشند توسعه خدمات الکترونیکی به یکی از شاخصه‌های مهم و ضروری برای جلب مشارکت و رضایت شهروندان به شمار می‌رود؛ مشارکت و رضایتی که نشان از اثر بخشی سیاست‌های اجرایی مدیران شهری برای تحقق توسعه پایدار نیز خواهد داشت.
از سوی دیگر امروزه با پررنگ‌تر شدن نقش و عملکرد شهرداری‌ها در مدیریت شهری و همچنین افزایش جمعیت و پیچیدگی زندگی شهری و به تبع آن گستردگی ارتباط شهروندان با شهرداری ها، هزینه مادی و زمان زیادی از شهروندان صرف استفاده از وسایل نقلیه و تردد‌های درون و برون شهری برای دریافت خدمات و یا پرداخت عوارض شهری می‌شود که در دراز مدت این روند افزایش چالش‌هایی از جمله ترافیک و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه خواهد داشت.شهرداری الکترونیک که با بسترسازی‌های مناسب به صورت عادلانه دسترسی شهروندان در هر نقطه از محیط شهری به خدمات را امکان پذیر می‌سازد ضمن تسریع در روند امورات شهری راه حلی برای رفع چالش‌های حاصل از مراجعات حضوری به شهرداری‌ها نیز به شمار می‌رود.
اما مهمترین مزیت و دلیل لزوم توسعه الکترونیکی شهرداری‌ها در ایران را می‌توان کمک به از میان برداشتن و حذف فساد اداری و مالی دانست. فسادی که با گستردگی ساختار اداری شهرداری‌ها علاوه بر تبدیل به یک معضل مهم در مسیر توسعه پایدار مانع برخورداری عادلانه شهروندان از خدمات با کیفیت شهری نیز به شمار می‌رود.


فساد در شهرداری‌ها که معمولا به صورت سوءاستفاده‌های مالی مسئولین با توجه با موقعیت اداری خود و استفاده از رانت‌های تبعیض آمیز برای خواص نمایان می‌شود در چند دهه اخیر در کشور با هدر دادن بیت المال و سرمایه‌های عمومی ضمن تضییع حقوق شهروندان و محرومیت آن‌ها از خدمات و امکانات شهری سبب تشویش افکار و همچنین سلب اعتماد عمومی نیز شده است.
بروکراسی خسته‌کننده اداری و کاغذ بازی‌های حاکم در شهرداری ها، افزایش ارتباطات و مراجعات حضوری شهروندان به مسئولین و همچنین عدم شفافیت در مناقصات و قرارداد‌ها را می‌توان از مهمترین عوامل افزایش فساد در مجموعه‌های شهرداری بر شمرد.
شهرداری الکترونیک در وهله اول با حذف بروکراسی منفی و فاصله فساد زای بین مسئولین با عموم مردم و تسهیل دسترسی عادلانه مردم به بخش‌های تصمیم‌گیرنده و ارائه‌دهنده خدمات در شهرداری ها،زمینه شکل‌گیری دلالی و واسطه گری را از بین می‌برد.و از سوی دیگر در این رویکرد نوین و رهیافت مدیریتی با قرار گرفتن اطلاعات مناقصات، آمار پرونده‌های مالی و مصوبات مختلف در معرض دسترسی عموم و همچنین با فراهم‌سازی زیر ساخت‌های لازم برای امکان‌سازی نظارت عمومی بر نظام اداری شهرداری‌ها سبب حذف زمینه ایجاد رانت‌ها و ارتقای شفافیت و در نتیجه بهبود عملکرد این نهاد می‌شود اما با وجود اهمیت و سرمایه‌گذاری کشور‌های توسعه یافته بر روی فناوری اطلاعات و ارتباطات برای افزایش کارآمدی و مبارزه با فساد‌های سازمانی تا به امروز به صورت اثر بخشی از ظرفیت این علم در کشور ما بویژه در شهرداری‌ها استفاده
نشده است. وجود مشکلات و موانع متعددی بویژه در زمینه زیر ساخت‌های فنی و علمی همواره سدی برای به ثمر نشستن تلاش‌ها برای بهره مندی از این علم در ساختار اداری در کشور بوده است.موانعی که مطمئنا برای برداشته شدن آن‌ها به عزم و تلاش‌های علمی و کارشناسی شده به مراتب بیشتری نسبت به قبل در کشور لازم است.