تعامل سازنده با جهان از طریق اتصال خط آهن ایران به کشورهای همسایه

اکبر ترکان
 اقتصاددان
تعامل سازنده با جهان در حوزه حمل‌و‌نقل، از طــــــریق اتصالات ایران به‌کشـــورهـــای همسایه امـــکان‌پذیر اســـت. مـــــهم‌ترین بازار صادراتی ایران کشـــورهای همســایه است. مواد اولیه ما بازار جهانی دارد اما به‌خاطر سبک زندگی نزدیک به هم، بازار کالاهای صنعتی ایران می‌تواند کشورهای همسایه باشد. ایران 15 کشور همسایه دارد و از این نظر در جهان یکی از کشورهای پرهمسایه است. همسایه‌های ما
در حوزه‌های خشکی و دریایی بزرگ‌ترین بازار دادوستد ما محسوب می‌شوند. در واقع یکی از مسائل محوری که در برنامه چشم‌انداز کشور به آن توجه شده بود همین تعامل سازنده با جهان است. هر بخشی ترجمان خودش را در تعامل سازنده با جهان دارد.


تعامل سازنده با جهان در حوزه حمل‌ونقل یعنی اینکه پیوندهای دوجانبه و مبادلاتی ما با بقیه جهان برقرار باشد. برای برقراری این تعامل با همسایگان، خطوط ریلی ما در برخی مرزها به کشورهای همسایه متصل است. این اتصالات، تبادل چندجانبه، تبادل دوجانبه و تبادل تجاری ایران با همسایگان را انجام می‌دهد. در جنوب شرق، راه‌آهن ایران از میرجاوه به پاکستان متصل است.در شرق کشور، سرخس نقطه تعامل شمال شرق است که راه‌آهن ایران را به ریل ترکمنستان وصل می‌کند. این راه‌آهن در ادامه ایران را به کشورهای آسیای میانه مانند تاجیکستان و قرقیزستان متصل می‌کند. در مرز لطف‌آباد، قبل از مرز باجگیران، راه‌آهن ترکمنستان به داخل خاک ایران رسیده است. اینجا نقطه مبادلاتی است که اگرچه ادامه پیدا نکرده ولی بارانداز حمل کالاست و از آنجا تجارت دوجانبه با راه‌آهن اصلی ترکمنستان را انجام می‌دهیم. اینچه‌برون نقطه اتصال بعدی ما به راه‌آهن ترکمنستان است.
این خط به‌نام کتیای، نقطه اتصال راه‌آهن ایران، ترکمنستان و قزاقستان است. در آنجا، برای ارتباط تجاری با این دو کشور سرمایه‌گذاری مهمی انجام شده است. خط آهن آستارا-آستارا، هم نقطه اتصال راه‌آهن ایران در آستارا به آستارا در کشور جمهوری آذربایجان خواهد بود. این خط ما را در نهایت به روسیه و اروپا متصل می‌کند. این پروژه در دست ساخت است. راه‌آهن جلفا نقطه دیگری است که ما را به نخجوان و دوباره به روسیه وصل می‌کند. مرز رازی هم نقطه اتصال راه‌آهن ایران به ترکیه است که قطارهای ایران از آنجا به اروپا می‌رود. راه‌آهن مرزی دیگر، اتصال راه‌آهن کرمانشاه-خسروی-خانقین است که راه‌آهن ما بعد از اتصال به راه‌آهن‌های عراق و سوریه به مدیترانه می‌رود. راه‌آهن شملچه-بصره هم در دست ساخت است تا ما کالا را از بندر امام به بصره حمل کنیم.
 راه‌آهن خواف-هرات که به بهره‌برداری رسید کشور ما را به افغانستان متصل می‌کند. این اتصال با ادامه در خاک افغانستان، ما را به آسیای شرقی متصل می‌کند. افغانستان معدن سنگ آهن بسیار بزرگی دارد که از این به بعد کالاهای معدنی افغانستان از طریق ایران به‌راحتی صادر می‌شود. اتصال این راه‌آهن به راه‌آهن در دست ساخت چابهار-زاهدان، نقطه عطف دیگری در ترانزیت کالا از طریق ایران به کشورهای دیگر است.اتصال راه‌آهن خسروی، شلمچه، آستارا و چابهار -زاهدان اهمیت زیادی دارد که برای تعامل با جهان باید زودتر ساخته شود. راه‌آهن چابهار-زاهدان تا آخر کار این دولت ساخته می‌شود. بنابراین، مهم‌ترین حوزه‌ای که می‌تواند تعاملات مهم و سازنده ایران را با جهان برقرار کند، حمل‌ونقل و بویژه حمل‌ونقل ریلی است. موقعیت استراتژیک ایران، مهم‌ترین ویژگی ایران برای تبدیل شدن به هاب ترانزیتی منطقه است.