پایان تحریم را به تأخیر نمی‌اندازم حتی یک ساعت

- می‌گویند مدیریت چقدر نقش دارد. تحریم و جنگ اقتصادی چقدر نقش دارد؟ مخالفین دولت چقدر نقش دارند؟ چرا این را نمی‌گویید؟ آن چند درصد است؟
- می دانیم‌مردم در زندگی روزمره دچار مشکل هستند
- قانون مصوب مجلس را با تفسیر خودمان اجرا  می کنیم
- بعضی‌ها فکر می‌کنند مجلس نماینده ملت است و دولت از آسمان آمده است


- برخی به جای کمک دنبال ایجاد مشکل هستند
-  عده‌ای در داخل می‌خواستند برجام را از بین ببرند، ولی ما نگذاشتیم
- معتقدیم افزایش 25 درصدی حقوق کارمندان و بازنشستگان امکان پذیر است؛ اگر عده‌ای می‌گویند امکان پذیر نیست، کاهش دهند
- اهمیت ندادن مجلس به لوایح دولت، به نفع ما و کشور نیست
- همصدایی امریکا  و عده‌ای بدخواه برای تضعیف این دولت خیلی بد است

مرتضی گلپور
خبرنگار حوزه دولت
از سخنان رئیس جمهوری در نشست خبری روز گذشته او، می‌توان به سه راهبرد دولت دوازدهم در 7 ماه پایانی فعالیت خود پی برد؛ رفع ظلم تحریم و جنگ اقتصادی از ملت ایران، اجرای طرح‌های نیمه‌تمام تا آخرین هفته فعالیت و درنهایت، پرهیز از تنش‌زایی داخلی یا خارجی. حجت‌الاسلام حسن روحانی در ابتدای سخنان خود تأکید کرد که «دولت نخواهد گذاشت عده‌ای پایان تحریم را به تأخیر بیندازند.» او یکی از خدمات دولت را حفظ برجام دانست و گفت که «یکی از خدمات دولت این بود که نگذاشت برجام نابود شود، دولت برجام را نگه داشت تا بموقع از آن استفاده کند.» آیا آن موقع امروز است یا رفع تحریم‌ها تا پایان دولت روحانی فرا می‌رسد؟ همه شواهد، دست‌کم امیدواری که روحانی در نشست خبری دیروز از خود نشان داد، گواه این ادعا است. البته وقتی خبرنگاران رسانه‌های منتقد دولت، بودجه 1400 بویژه پیش‌بینی فروش دو  میلیون و 300 هزار بشکه نفت را زیر سؤال بردند و آن را به خوشبینی دولت به دولت آینده امریکا مرتبط کردند، روحانی تأکید کرد که چه تحریم باشد یا نباشد، ما بیش از دو میلیون بشکه نفت، در داخل یا خارج خواهیم فروخت. پرهیز از ایجاد تنش در سخنان روحانی،به معنای سکوت نسبت به عملکرد دیگر قوا و نهادها یا انتقاد نکردن از آنان نبود. اما روحانی در این بخش‌ها نیز، بر چارچوب‌های قانون اساسی و ظرفیت‌های آن برای مانور عملکرد دولت تأکید کرد. حتی وقتی خبرنگار الجزیره یا یکی از رسانه‌های منتقد دولت موضع روحانی را نسبت به طرح مجلس موسوم به «رفع تحریم‌ها» پرسیدند، او با ملاحظه فرآیند، آن را قانون خواند، اما گفت از دریچه تفسیر و برداشت دولت آیین‌نامه‌های اجرایی آن نوشته می‌شود. یا وقتی که برخی رسانه‌ها به اصرار سعی داشتند از روحانی بشنوند که عملکرد دولت، سهم بسیار زیادی در وضع اقتصادی امروز دارد و تحریم‌ها نقش کمرنگی، او نقص مدیریتی را انکار نکرد و البته یادآوری کرد که درآمدهای نفتی دولت در سال گذشته، حتی 19 میلیارد دلار هم نبوده است، درحالی که درآمد نفتی کشور در سال 90، 119 میلیارد دلار بوده است. به هر رو، با همه مشقت‌هایی که بر مردم و کشور روا است، اما روحانی که دیروز بود، همان بود که در 92 و 96 بود؛ مصمم به رفع تحریم به عنوان اصلی‌ترین یادگارش برای ملت ایران، آن هم از سوی دولتی که به گفته او، فحاشی به آن ارتقای مقام هم می‌آورد اما کسی نمی‌تواند به نهادها و قوای دیگر همچون دولت خرده بگیرد. دیروز پانزدهمین نشست خبری روحانی در مقام رئیس جمهوری، به دلیل شرایط کرونایی، با حضور نمایندگان 12 رسانه داخلی و 5 رسانه خارجی برگزار شد. شاید تعداد نمایندگان رسانه‌ها اندک بود، اما اقتضای جلسه، بیش از این نبود، بویژه اینکه نمایندگان 4 رسانه اصلی منتقد دولت فرصت یافتند تا دیدگاه‌های خود را مطرح کنند. این نشست در سالن شهید بهشتی در ساختمان ریاست جمهوری، واقع در پاستور برگزار شد. برخلاف دوره‌های قبل، از وزرا، یا مدیران مسئول رسانه‌ها در صف‌های نخست خبری نبود؛ رئیس جمهوری بود و اعضای دفتر و دو مشاورش و باقی خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی. مهم این بود که حتی در
 8 ماه پایانی دولت دوازدهم هم، مانند 7 سال و
4 ماهی که گذشته، همه دیدگاه‌های داخلی و حتی خارجی فرصت داشتند تا سؤالات و نظرات خود را مطرح کنند.
دولت نخواهد گذاشت عده‌ای پایان تحریم را به تأخیر بیندازند
رئیس جمهوری قبل از طرح پرسش‌های خبرنگاران در توضیحاتی به مهمترین عملکرد‌های دولت‌های یازدهم و دوازدهم پرداخت و اولویت و رویکرد دولت در ماه‌های پایانی را نیز خدمت به مردم دانست. او بر همین اساس تأکید کرد که وقت این کار را نداریم که به حاشیه‌سازی‌ها توجه کنیم، بسیاری از حرف‌ها زده می‌شود و پاسخ ندادن ما دال بر جواب نداشتن ما یا ضعف نیست بلکه به‌خاطر این است که فرصت نداریم. رئیس جمهوری افزود: حق هسته‌ای را به عنوان یک حق قانونی برای ملت ایران تثبیت کردیم، کشور را از PMD و از شرایط سخت آژانس رها کرده و اقداماتی که در این مدت انجام دادیم یک مدیریت قابل قبول بوده یعنی سال 93 و 94 و 95 و 96 یک مدیریت اقتصادی داشتیم که توانستیم کشور را هم از رکود، هم از تورم سخت نجات دهیم و هم در مسائل مهم مورد نیاز مردم خودکفایی ایجاد کنیم. او بر همین اساس از خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و رسانه‌ها خواست تا دستاوردهای این دولت را به رغم جنگ اقتصادی دشمنان، با دیگر دولت‌ها مقایسه کنند. رئیس جمهوری همچنین اجرای انتخابات سال 1400 را کار بزرگ پیش‌رو دولت دانست و گفت: امیدواریم این انتخابات شکوهمند و با حضور همه احزاب و گروه‌ها و با یک رقابت بسیار خوبی برگزار شود. روحانی درباره مدیریت بیماری کرونا هم تصریح کرد: همه تلاش ما این است که موج سوم را امروز کنترل کنیم، تلاش بعدی ما این است که وارد موج چهارم کرونا نشویم و مسأله تهیه واکسن و انجام واکسیناسیون در یک زمان نزدیک چه با خرید و چه با تولید واکسن در داخل است. به گفته روحانی یکی از خدماتی که دولت بشدت در ماه‌های باقی مانده از عمر خود دنبال می‌کند، شکستن تحریم است و بسیار امیدوار است که در این زمینه گام‌های خوبی بردارد. روحانی با بیان اینکه پایان تحریم بدان معنا است که مردم به یکی از حقوق حقه خودشان دست یافتند، گفت: دولت نخواهد گذاشت عده‌ای بخواهند پایان تحریم را به تأخیر بیندازند. عده‌ای هستند می‌خواهند پایان تحریم را به تأخیر بیندازند، ما یک دقیقه و یک ساعت هم به این رضایت نخواهیم داد و در برابر آنها خواهیم ایستاد، تحریم باید بشکند و این حق مردم است. امریکا باید به تعهداتی که قبلاً انجام داده، برگردد. اگر همه به تعهدات کامل برگردند ما نیز به تعهدات کامل‌مان برخواهیم گشت.

رئیس جمهوری درباره نظارت بر نوسانات قیمت‌ها در بازار و کالاهای اساسی با تأیید اینکه مردم در زندگی و در تأمین کالاهای مورد نیاز روزمره خود دچار مشکل هستند، یکی از دلایل آن را کاهش صادرات غیر‌نفتی در هشت ماهه اول امسال به‌خاطر کرونا دانست که حدود 20 درصد کم شده است. عامل دوم به روایت روحانی مشکل برداشت از منابع ارزی در کشورهای خارجی بوده که به همین دلیل نهاده‌های دامی که بموقع می‌بایست وارد شود با تأخیر مواجه شد و این باعث شد که برخی از کالاها گران شد. رئیس جمهوری البته مدیریت غیر‌صحیح را هم دلیل سوم دانست و تأکید کرد که همه اینها باید در کنار هم دیده شود. وی با بیان اینکه صحبت‌هایی که درباره تأثیرگذاری تحریم یا مدیریت چقدر بر نوسانات مؤثر است بی‌حساب و کتاب است، گفت: اگر کسی می‌خواهد محاسبه کند، باید ببیند که درآمد نفتی در سال 1390، 119 میلیارد دلار بوده ولی در سال گذشته کمتر از 20 میلیارد دلار بوده است. روحانی ادامه داد: یکی از مصوبات بسیار مهم در رابطه با دولت الکترونیک که در هفته‌های گذشته به 1399.9.9 معروف شد مربوط به سامانه جامع تجارت بود، سامانه جامع تجارت را راه‌اندازی کردیم و ببینید آنهایی که به هر دری متوسل می‌شوند که این سامانه کامل اجرا نشود، چکار می‌کنند. دادگاه‌های مختلف و شکایت‌های مختلف انجام می‌شود تا انبارها فاش نشود و مردم به حقوق خود دست پیدا نکنند. ان‌شاءالله این سامانه تجارت را بخوبی پیش خواهیم برد، مرحله دوم و سوم آن را هم انجام خواهیم داد تا کامل کنیم. بنابراین تلاش دولت بر این است که قیمت‌ها در حدی باشد که برای مردم قابل تحمل باشد. پیش‌بینی من این است که در ماه‌های آینده شرایط باثبات‌تر و بهتری خواهیم داشت.
آیین‌نامه‌های اجرایی قانون لغو تحریم‌ها آماده می‌شود
اجرا یا عدم اجرای قانون موسوم به لغو تحریم‌ها که مجلس اخیراً آن را تصویب کرده هم سؤال دیگری بود که رئیس جمهوری در پاسخ موضع دولت در قبال مصوبه مجلس را یادآوری کرد و گفت: دولت این قانون را مفید نمی‌داند، این نظر شخص من نیست و در دولت اتفاق‌ آرا وجود دارد. او افزود: به وزرای مربوطه و معاونین مربوطه دستور دادم که آیین‌نامه اجرایی این قانون را فراهم کنند. امیدوارم تا پایان این هفته و احتمالاً در چهارشنبه یا یکشنبه آینده در دولت مطرح و آیین‌نامه‌اش تصویب شود و وقتی تصویب شد در چارچوب آیین‌نامه اجرا خواهد شد تفسیری که ما از این قانون برای اجرا داریم و آیین‌نامه‌اش را بر همان مبنا خواهیم نوشت در چارچوب آن عنوان است یعنی قانونی که می‌خواهد تحریم را بردارد، نه قانونی که تحریم را تأخیر بیندازد. امیدوارم همه ما، یعنی دولت، مجلس و همه قوا دست به دست هم دهیم، شکستن تحریم، تجارت آزاد با دنیا و فروش نفت حق مردم ایران است.
اجازه نمی‌دهیم زمان و مکان انتقام را دیگران تعیین کنند
رئیس جمهوری در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه بعد از ترور شهید فخری‌زاده تنش‌ها در منطقه بیشتر شده و ایران برای کاهش تنش‌ها چه سیاستی را در همکاری بین‌المللی در پیش خواهد گرفت، گفت: زنده ماندن برجام و همکاری همه کشورهای مهم برای ثبات جهان و منطقه مهم است. ما همچنان دنبال آن هستیم که با همه کشورهای جهان بویژه با کشورهایی مثل روسیه و چین در رابطه نزدیک باشیم. همچنین می‌خواهیم با اتحادیه اروپا و همسایگان روابط نزدیک داشته باشیم. ترور شهید فخری‌زاده کار آنهایی بود که می‌خواستند در روزهای پایانی حکومت منحوس ترامپ، منطقه را به جنگ بکشانند، این هدف اصلی آنها بوده است. هدف اصلی رژیم صهیونیستی از ترور شهید فخری‌زاده ایجاد یک بی‌ثباتی و جنگ در روزهای پایانی دولت ترامپ بود. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران علی‌رغم اینکه شهید فخری‌زاده را یک دانشمند بنام می‌داند و برای خود حق قائل است که انتقام خونش را بگیرد و به موقع مناسب و در جای مناسب این انتقام را خواهد گرفت منتها اجازه نخواهیم داد که زمان و مکان آن را دیگران برای ما تعیین کنند در عین حال ثبات منطقه برای ما بسیار حائز اهمیت است. روحانی با اشاره به ارائه طرح صلح هرمز از سوی ایران برای کشورهای منطقه گفت: همچنان این طرح صلح روی میز است و ما باز آماده هستیم که روی این طرح صلح با هم گفت‌وگو کنیم.
همسویی مخالفان داخلی دولت با مخالفان خارجی نظام    
خبرنگار خبرگزاری فارس هم با اشاره به دلار 25هزار تومانی، پراید 100 میلیون تومانی و مرغ 30 هزار تومانی، پرسید آیا برای عواملی مثل سوء‌مدیریت و ناکارآمدی در بین برخی از مدیران دولت و به وجود آمدن وضع فعلی کشور نقشی قائل هستید و اگر نقشی قائل هستید برای زمان باقیمانده چه تدبیری برای اصلاح مدیریت در نظر گرفتید؟ رئیس جمهوری در پاسخ اشاره کرد که مشکلات 4 عامل اصلی دارد و آنها را این‌گونه برشمرد؛ مشکل ساختاری، جنگ اقتصادی، همکاری و همسویی مخالفان داخلی دولت با مخالفان خارجی نظام و نقص در مدیریت. وی در توضیح عامل تحریم گفت: مدیریت که فرق نکرده و همان مدیریتی است که سال 95 و 96 بود. چطور در 94 و 95 ثبات داشتیم و قیمت ارزی که شما اشاره می‌کنید ثبات داشت. اگر مدیریت اشکال داشت پس در 93 چطور تورم و رکود را شکستیم. پس مشکل چیست؟ ما در تحریم نیستیم در جنگ بزرگ تمام‌عیار اقتصادی هستیم و چنین جنگ بزرگ اقتصادی در دنیا کم نظیر است و در تاریخ ما هم نظیری برای آن پیدا نمی‌کنید. روحانی ادامه داد: مقام معظم رهبری بارها فرمودند که ما در جنگ اقتصادی هستیم و در جلسه سران در چند نوبت فرمودند که فرمانده این جنگ رئیس جمهوری است و وقتی رئیس جمهوری فرمانده جنگ است و افسران ارشد آن یعنی وزرا و معاونین در خط مقدم هستند به جای اینکه در میدان جنگ ما را یاری و کمک کنند، عده‌ای مدام دنبال این هستند که مشکل ایجاد کنند.
رئیس جمهوری افزود: غیر از مشکلات ساختاری و غیر از جنگ اقتصادی و مدیریت، یک مشکل دیگر هم داریم و آن همسویی مخالفین دولت با مخالفان جهانی علیه نظام است. آنجاهایی که همسویی می‌شود به هر حال چه می‌گویید؟ آنجایی که امریکا هم این دولت را تضعیف می‌کند و عده‌ای بدخواه هم این دولت و نظام را تضعیف می‌کنند، همصدایی خیلی بد است. می‌گویند مدیریت چقدر نقش دارد. تحریم و جنگ اقتصادی چقدر نقش دارد؟ مخالفین دولت چقدر نقش دارند؟ چرا این را نمی‌گویید؟ آن چند درصد است؟ درصد آن کجا رفت؟ شما می‌گویید مدیریت که مدیریت حتماً نقص دارد و بی‌ایراد نیست مگر می‌شود در این شرایطی که هستیم در وسط میدان جنگ نقص و عیبی نداشته باشیم؟ حتماً نقص و مشکل داریم. باید همه ما را یاری کنند، باید خبرگزاری‌ها ما را یاری کنند، باید روزنامه‌ها ما را یاری کنند، باید مجلس و قوه قضائیه و نیروهای مسلح ما را یاری کنند و همه مردم و همه باید کنار هم باشیم و تنهایی نمی‌توانیم. وی ادامه داد: شما می‌گویید نقص دارید بله حتماً نقص و حتماً اشکال داریم که باید رفع کنیم. همان‌طور که من می‌گویم اگر شکستن تحریم امکان‌پذیر باشد که یک دقیقه تأخیر آن گناه و جرم است، نقص مدیریت هم همینطور است و اگر بتوانیم نقص مدیریت را یک دقیقه زودتر رفع کنیم، وظیفه ماست و اگر تأخیر بیندازیم گناه و جرم است. بله ممکن است فردی در یک رده‌ای حتماً اشکال داشته باشد و مگر قوه قضائیه و قوه مقننه ما بی‌اشکال است؟ مگر نیروهای مسلح ما بی‌اشکال هستند؟ اصلاً شما یک نهاد بی‌اشکال پیدا کنید که نهاد بی‌اشکال نداریم همه آ‌نها اشکال دارند و همه باید به هم کمک کنیم.
رئیس جمهوری تأکید کرد: نقطه نظر من این است که چرا فقط به دولت حمله می‌کنیم؛ به دولتی که وسط میدان جنگ است حمله می‌کنیم و چرا به بقیه حمله نمی‌کنیم؟ اگر کسی به دولت توهین و فحاشی کرد و تهمت زد چرا تشویق می‌شود؟ الان کسی جرأت می‌کند در این کشور به غیر از دولت به کس دیگری توهین کند؟ مثلاً به قوه قضائیه و نیروی مسلح توهین کند؟ جرأت می‌کند؟ اگر جرأت می‌کند، بفرمایید فردا این کار را می‌کند پس فردا ببینید چه می‌شود؟ بعد از 24ساعت ببینید چند نفر احضار می‌شوند؟ اما شما به دولت هر چه فحاشی بکنند باز آنها را تشویق می‌کنند، مقام بالاتر پیدا می‌کنند، محبوب‌تر می‌شوند و آنها را تشویق‌ می‌کنند.
بودجه واقع‌نگرانه است نه خوش‌بینانه
لایحه بودجه 1400 و انتقاداتی که مجلسی‌ها از آن دارند هم سؤال خبرنگار ایلنا بود و اینکه چگونه می‌شود امید داشت که مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم که روزگار را برایشان سخت کرده با چنین درآمدی برطرف شود؟
رئیس جمهوری در پاسخ با بیان اینکه دوران جنگ اقتصادی به سر آمده، گفت: معتقدم ما 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت تولید می‌کنیم و می‌فروشیم و من به وزارت نفت دستور دادم که تولید را اضافه کند نه 2 و 300، ما باید برویم به سمت صادرات 2 میلیون و 900 هزار بشکه. باید چاه‌های خود را برای این کار آماده کنیم. وی ادامه داد: ما بر مبنای واقع‌نگری و نه خوش‌بینی بودجه را تنظیم کردیم. حال فروش این مقدار نفت ممکن است در شرایط تحریم باشد و همه آن صادر نشود و بخشی از آن در داخل فروش برود اشکالی ندارد ما که نگفتیم همه آن در بازار خارجی به فروش برسد ممکن است بخشی از آن در داخل فروش رود.
خبرنگار خبرگزاری صداو‌سیما هم با یادآوری تأکید رهبر معظم انقلاب بر تشکیل مستمر جلسات شورای عالی هماهنگی اقتصادی پرسید که از چه زمانی این جلسات آغاز خواهد شد؟رئیس جمهوری پاسخ داد: ما بلافاصله بعد از بیانات مقام معظم رهبری که خدمت‌شان بودیم به کمیته‌‌ای که کار کارشناسی می‌کند، گفتیم که جلسات خودشان را بگذارند، تا الان هم چند جلسه گذاشتند و درباره آنچه باید در دستور کار شورای عالی قرار بگیرد، بحث و بررسی می‌کنند. به نظر من یا در هفته آینده یا هفته بعد از آن حتماً جلسه را تشکیل می‌دهیم و این جلسات را هم ادامه خواهیم داد.
کیفیت لایحه بودجه و قابل اجرایی بودن آن و از جمله مسأله فروش 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت و میعانات گازی هم سؤال خبرنگار روزنامه جوان بود که روحانی در پاسخ تکرار کرد بودجه بر اساس واقعیات و تجربیات سال گذشته نوشته شده است. او افزود: اگر وزیر نفت به من بگوید 2 میلیون و500 من می‌نوشتم 2 میلیون و500 نه 2 میلیون و 300 بنابراین تحلیلی بحث نمی‌کنیم. دولت کاملاً برنامه دارد. یقینی است، صددرصد است، بودجه‌ای که 6 ماه حدوداً من باید اجرا کنم دارم اعلام می‌کنم و این کار را خواهم کرد 2.300 نفت می‌فروشیم و در 6 ماه دوم دولت بعدی می‌فروشیم. روحانی افزود: اما اینکه برای دولت بعد مشکل درست کردیم یا نه این تفکر را کاملاً از ذهن پاک کنیم. من آدمی نیستم که در نظام نبودم و 7 سال آمدم و می‌خواهم حکومت کنم و بعد هم بروم یک جایی و مصاحبه کنم مرتب. آدم اینجوری نیستم از اول در نظام بودم، همیشه مسئولیت داشتم. از روز اول که انقلاب و نهضت شروع شده از سال 41 در نهضت بودم و بعد از انقلاب هم همیشه مسئول بودم. بنابراین به فکر این نیستم که این دولت یا آن دولت. برای من نظام و کشور مطرح است. این دولت از سال آینده هست یا نیست دولت بعدی می‌آید.
از چه کسانی خسارت بگیریم
خبرنگار خبرگزاری مهر هم پرسید که مشاوران و نزدیکان شما بارها گفتند که هزینه هر روز تأخیر اجرای برجام تقریباً حدود 100 میلیون دلار است. آیا نباید الان برای بازگشت امریکا به برجام، پیش‌شرط تعیین شود و با توجه به میلیاردها دلار خسارتی که به کشور وارد شده از دولت امریکا تقاضای خسارت کرد؟ رئیس جمهوری در پاسخ گفت: اگر بخواهیم طلب را از امریکا بگیریم، خیلی زیاد است. از اول انقلاب و حتی قبل انقلاب و کودتای سال 1953 تاکنون و قبل از آن هم داشتیم. حداقل در این دوران طولانی خسارت‌های زیادی از امریکا داریم و محاسبه‌ آن باید خیلی سخت باشد اما اینکه برای بازگشت به برجام پیش‌شرط بگذاریم، یک وقتی است که ما برمی‌گردیم به برجام و به تعهدات‌مان و در ضمن مطالبات‌ را مطرح می‌کنیم آن خوب است و باید این کار را بکنیم ولی پیش‌شرط مثلاً چه بگوییم چقدر خسارت دیدیم چه کسی باید بدهد و چه جوری باید بدهد و در کدام کنگره این خسارت تصویب شود به معنای ادامه تحریم است و معنی دیگری ندارد.
وی افزود: اگر این حرف را زدیم، معنی‌اش این است که 5 سال دیگر تحریم ادامه پیدا کند و بعضی‌ها هم گفتند که 5 سال دیگر هم خوب است که تحریم ادامه پیدا کند و آن چیزی که امروز می‌گوییم، این است که اگر 1+5 فردا صبح به تمام تعهدات‌ عمل کند، ما هم بلافاصله به تمام تعهداتمان برمی‌گردیم اما اینکه مطالباتی داریم، بله از کشورهای مختلف و از امریکا بیش از دیگر کشورها مطالبات داریم. اما اینکه شما می‌گویید در سال 94 آن وقتی که برجام اجرا و پیاده شد، مقصود این نیست که 1+5 کامل به تمام تعهداتشان عمل کردند و الان در این 3 سال که امریکا نبود و 1+4 بود، به چه مقدار به تعهداتشان عمل کردند و آنها که به تعهداتشان عمل نکردند چه کار باید کرد و از آنها هم باید خسارت بگیریم آنها هم متعهد بودند و نکردند.
روحانی گفت: باید جنگ جهانی با دنیا راه بیندازیم و هر کسی می‌خواهد با ما حرف بزند، بگوییم شما به ما خسارت زدید اول خسارت‌ها را محاسبه کنید و ببینیم چگونه به ما پرداخت می‌کنید و بعد با هم صحبت کنیم بنابراین آنچه مهم است امروز در این مقطع این است که کامل به تعهداتشان برگردند امریکا عملاً به دنیا اعلام کند که اشتباه و خطا کرده و به تعهد خود برگردد اما اینکه به تعهد برگشت چه مسائل و مطالبات و مواردی داریم که البته که به ما هم در این دوره 3 ساله و هم در قبل از آن خسارت بزرگ خورده است و در تحریم‌های قبلی هم همینطور بود که خسارت‌های زیادی دیدیم و باید برای مسیر جبران‌ فکر و بحث کنیم.
بایدن نگفته توافق جدید می‌خواهیم
خبرنگار شبکه تلویزیونی ان‌بی‌سی امریکا هم در سؤال خود پرسید: آقای جو بایدن اعلام کردند که مایل هستند مجدداً به برجام بازگردند، اما این‌بار به دنبال یک توافقنامه قدرتمندتر هستند که شامل برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران خواهد بود آیا به نظر شما این امر تا زمان پایان کار دولت شما محقق خواهد شد؟ روحانی گفت: آن تعبیری که شما نقل کردید از آقای بایدن من نشنیدم که بگوید اگر بخواهم برگردم باید یک توافق دیگر و قوی‌تری داشته باشیم. این حرف ترامپ است و حرف بایدن نیست. بر فرض هر کس این حرف را بزند، آلمان بگوید یا هر کس. هیچ پیش‌شرطی را نخواهیم پذیرفت از هیچ‌کس. نه برجام قابل مذاکره است و نه اینکه بخواهیم برجام را از نو پهن کنیم روی میز مذاکره و ماده به ماده بحث کنیم. یک برجام است قبلاً مذاکره شده و توافق شده است. عین این برجام را همه اجرا می‌کنند یا اجرا نمی‌کنند، اگر اجرا کردند ما هم اجرا می‌کنیم. وی ادامه داد: مسائل دیگری که نام بردید مسائل موشکی و منطقه‌ای هیچ ارتباطی به مسأله هسته‌ای ندارد. اینها را قبلاً با ما صحبت کرده بودند، همان موقع که 1+5 با ما صحبت می‌کرد در برجام همه اینها را بحث کردند، ماه‌ها امریکا بحث می‌کرد که مسأله موشکی را وارد کند رد کردیم و گفتیم قابل مذاکره نیست. ماه‌ها بحث می‌کردند که مسائل منطقه‌ هم وارد شود، همه اینها بحث شده و رد شده است. ترامپ بی‌خبر بوده از همه چیز و اصلاً نمی‌دانست ولی آقای بایدن بخوبی می‌داند چه مذاکراتی انجام شده و چه شده است. اینها قابل طرح و مذاکره نیست. آن چیزی که می‌تواند روی میز باشد همین‌که همه به تعهدات کامل خودشان برگردند.
روحانی در پاسخ به خبرنگار برنا درباره تعامل قوا هم گفت: وظیفه همه ما را قانون اساسی مشخص کرده. مبنا و معیار ما فقط قانون اساسی است. تعامل می‌کنیم با دو قوه دیگر در چارچوب قانون اساسی. از آنها هم توقع داریم با ما تعامل کنند. شرایط کشور هم شرایط تعامل است و باز هم این نکته را تأکید می‌کنم که ما در شرایط جنگ هستیم و همه باید به فرمانده میدان کمک کنند برای حل مشکلات و نباید فرماندهی میدان تضعیف شود.
میلیمتر، میلیمتر سرزمین برای همه ما اهمیت دارد
خبرنگار روزنامه همشهری هم پرسید: با توجه به جنگ اخیر قره‌باغ شاهد آن هستیم که برخی از کشورها به دنبال برداشت منافع و اغراض خودشان در قفقاز و آذربایجان هستند و با توجه به شعرخوانی اخیر آقای اردوغان در آذربایجان فکر می‌کنید آینده روابط ایران و ترکیه به چه سمت و سویی سوق پیدا خواهد کرد؟ رئیس جمهوری توضیح داد: روابط ایران و ترکیه یک روابط بسیار مهم است و ما دو همسایه‌ای هستیم که روابط سیاسی و اقتصادی داریم، در مسائل منطقه با هم بحث می‌کنیم و در روند آستانه با هم هستیم و فعالیت می‌کنیم. روابط ما بسیار مهم است. البته مسأله تمامیت ارضی و ایران و جایگاه ایران هم اهمیت ویژه‌ای دارد و حق مردم ما است که به یک جمله‌ای حساسیت‌ به خرج دهند و نظرشان را اعلام کنند و تمامیت ارضی برای ما مهم است. آنچه برای من مهم بود این بود که وزیر خارجه ترکیه به وزیر خارجه ما در تلفن به صراحت گفت که آقای اردوغان یک همچون قصدی را اصلاً نداشته و بعد خود سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه هم باز همین را تأکید کرد و سفیر هم همین را تأکید کرد. این شعر چندپهلو است و بسته به این است که کجا بایستی بخوانی.  اگر این شعر را در ایران بخوانی و در بیرون ایران بخوانی، به گونه‌ای دیگر معنی می‌شود و چندپهلو است. وی تصریح کرد: واقعیت این است که وقتی مقامات ترکیه صریحاً به ما می‌گویند آقای اردوغان چنین قصدی را نداشته و در همان سخنرانی هم او تأکید بر این کرده است که باید در مسائل منطقه چندجانبه با هم کار کنیم و ترکیه، ایران، روسیه، آذربایجان، ارمنستان و همه با هم فعالیت کنیم که باید قبل و بعد صحبت را کنار هم قرار دهیم. یعنی کل سخنرانی را کنار هم قرار دهیم و با سابقه‌ای که از آقای اردوغان طی 7 سال دارم و با هم رفت‌و‌آمد و مذاکرات بسیار زیادی را داشتیم، بسیار بعید می‌دانم که یک همچون قصدی داشته باشد که به ملت ایران یا تمامیت ارضی ما توهین کند.
روحانی گفت: البته حق آنهایی که معترض شدند، طبیعی است و حق آنهاست که حساسیت خودشان را نسبت به میهن‌دوستی و میهن‌پرستی خودشان نشان دهند. بنابراین به نظر من با این بیان صریحی که مقامات ترکیه به ما رسماً گفتند که یک همچون قصدی در کار نبوده است و وی می‌خواست بگوید که مردم جمهوری آذربایجان از آزاد شدن سرزمین‌هایشان خوشحال هستند، این وسط شعری خواند که چندپهلو است و معمولاً آقای اردوغان شعر زیاد می‌خواند و از حافظ، سعدی و مولانا مرتب شعر می‌خواند و این شعر را خواندند که به نظر من با توضیحاتی که دادند، می‌توانیم از این مسأله عبور کنیم اما حساسیت مردم ما بسیار مهم است و همه دنیا باید بدانند میلیمتر، میلیمتر سرزمین ما برای همه ما اهمیت دارد و همه در سخنرانی‌ها و در بیانات‌شان به این حساسیت ایران و اهمیت مسأله تمامیت ارضی توجه بیشتر کنند.
بعید می‌دانم اعدام یک فرد در ایران بر روابط با اروپا تأثیر بگذارد
خبرنگار خبرگزاری فرانسه هم پرسید: کشورهای اروپایی بارها و به صورت مرتب در خصوص مجازات اعدام در ایران اعلام نارضایتی کردند و اعدام اخیر آقای روح‌الله زم باعث تنش‌های بیشتر بین 3 کشور اروپایی و جمهوری اسلامی ایران شده است، تا جایی که موجبات لغو نشست بازرگانی بین این کشورها را در ایران رقم زد. ایران هم بارها نارضایتی خودش را از عدم پایبندی کشورهای اروپایی به تعهدات برجامی اعلام کرده؛ آیا احساس نمی‌کنید در شرایط کنونی با وجود این اقدام‌ها این باعث به خطر افتادن برجام خواهد شد؟ رئیس جمهوری در پاسخ توضیح داد: قوه قضائیه در جمهوری اسلامی ایران مستقل است و دادگاه حکم صادر می‌کند. اینکه یک حکمی مورد خشنودی و ناراحتی گروهی باشد، برای ما ملاک نیست که آنها خوشحال یا ناراحت هستند. در این کشور طبق مقررات حکم اعدام داریم. در قانون ما است و فرد اعدام می‌شود چرا برای یک فرد این همه حساسیت به خرج می‌دهند، خودش معنای خوبی ندارد. معنای مداخله‌جویانه‌ای دارد. آنها می‌گویند این فرد، فردی بوده برای منافع ما کار می‌کرده وقتی اینجوری حساسیت به خرج می‌دهند یک همچون چیزی استنباط می‌شود. این به نفع آنها و کسی نیست. روحانی ادامه داد: همیشه اروپایی‌ها در بعضی مسائل حساس بودند و ما هم حساس هستیم. ما هم در بعضی اقداماتی که انجام می‌شود حساس هستیم و اعلام نظر می‌کنیم در فرانسه حوادثی رخ می‌دهد ما هم حساس هستیم. اعلام نظر می‌کنیم در آلمان ممکن است حادثه‌ای رخ دهد اعلام نظر می‌کنیم ما هم ناخشنودی‌هایی داریم از کارهایی که حکومت‌های اروپایی انجام می‌دهند، بنابراین همه ما در چارچوب حقوقی که داریم باید نسبت به تعهدات‌مان و روابط‌مان مد‌نظر قرار دهیم، این فردی که اعدام شده، بدون حکم دادگاه نبوده است. دادگاهی رسیدگی و حکم صادر کرده و بر این مبنا بوده است. آنها آزاد هستند که اظهارنظر کنند، ما هم در چارچوب قانون و مقررات‌مان عمل خواهیم کرد بعید می‌دانم این مسأله به روابط ایران و اروپا لطمه‌ای وارد کند.
هر جا احساس کردم بر خلاف قانون اساسی عمل شده، تذکر دادم
آخرین سؤال نشست دیروز را خبرنگار روزنامه اعتماد پرسید و گفت: جناح رقیب و منتقدان دولت بخصوص در یک سال اخیر همیشه معتقد بودند که شما بیش از معمول از اختیارات یک رئیس جمهور و حمایت‌های مقام رهبری برخوردار هستید. اخیراً هم یکی از اعضای دفتر رهبری در فضای مجازی اظهارنظری داشتند. جلوگیری از استیضاح شما در مجلس هم می‌تواند نمونه‌ای برای این ادعا باشد، اما آیا این اختیارات در مسائل سیاسی و اجتماعی هم به شما داده شده بود و اینکه اگر شما در این حوزه‌ها اختیاراتی بیش از اختیارات یک رئیس جمهور داشتید، چرا به موضوعاتی که برای مردم مشخصاً خیلی مهم بود و در یک سال گذشته اعتماد آنها به حاکمیت را تحت تأثیر قرار داد، شخصاً ورود نکردید؟ در مسائلی مثل بازداشت‌ها، اعدام یا حتی زندان‌های طویل‌المدت برای بعد از اعتراضات آبان ماه، فضای امنیتی دانشگاه‌ها یا حتی ادعاهایی که از طرف فعالان محیط زیستی مبنی بر شکنجه در زندان مطرح بود، شما مشخصاً ورود نکردید و حتی از حداقلی‌هایی مثل اخطار قانون اساسی به عنوان ظرفیتی که وجود دارد، استفاده نکردید؟
روحانی هم در پاسخ گفت: بنده خیلی ارتباط بین این آخر صحبت جنابعالی با اول آن را متوجه نشدم که رهبری از دولت حمایت می‌کند، خب رهبری طبق وظایف شرعی و قانونی که دارد از دولت حمایت می‌کند، این سر جای خود محفوظ است. شما موردی را اشاره می‌‌کنید نسبت به یک قوه دیگر، می‌گویید قوه قضائیه کسی را زندان کرده یا کسی را محاکمه کرده شما چرا از اختیارات خودتان یا از قدرت خود استفاده نکردید! اولاً در خیلی از موارد هست که نامه‌هایی به بنده می‌رسد، شکایت‌هایی می‌شود که از طریق وزیر دادگستری اقدام می‌کنم. منتها این بدان معنی نیست که هر نامه‌ای را منتشر و اعلام کنیم که چه اقدامی انجام دادیم. معمولاً وقتی شکایتی به دست بنده می‌رسد، اگر ببینم نکته قابل ملاحظه‌ای دارد آن را به وزیر دادگستری ارجاع می‌دهم. وزیر دادگستری هم با قوه قضائیه، گاهی با خود شخص رئیس قوه قضائیه صحبت کرده و آن را دنبال می‌کند.
وی ادامه داد: اما در عین حال وظایف رئیس جمهوری مشخص و روشن است. آنجایی رئیس جمهوری می‌تواند به قوه قضائیه طبق اصل 113 تذکر یا اخطار بدهد که ببیند قانون اساسی نقض می‌شود. آن هم با تفسیری که در سال 91 شورای نگهبان کرده این اصل را کم‌اثر و بی‌اثر کرده است. قبلاً مواردی بوده که رئیس جمهور به قوه قضائیه تذکر داده و اخطار کرده، قوه قضائیه هم به شورای نگهبان نامه نوشته و شورای نگهبان گفته حق رئیس جمهور است. طبق اصل 113 حق رئیس جمهور است تذکر بدهد، حق رئیس جمهور است اخطار قانون اساسی بدهد، ولی اخیراً در سال 91 نظر شورای نگهبان طور دیگر شده، تفسیری کرده و بر مبنای آن تفسیر این اصل را بی‌اثر کرده است. به نظرم وقتی مردم به رئیس جمهور رأی می‌دهند، بر مبنای اصول قانون اساسی است و اصولی که روشن است، ظاهر است.
روحانی ادامه داد: یک وقتی اصلی است که دوپهلو و سه پهلو است. آنجا باید دنبال تفسیر برویم ولی چیزی که روشن و واضح است و در سال‌هایی به آنها عمل شده و باید به آن عمل شود! بنابراین در هر موردی که دیدم که برخلاف قانون اساسی عمل شده علی‌رغم این تفسیر، باز هم کتباً تذکر دادم. البته قوا معمولاً جواب می‌دهند. وقتی تذکر می‌دهم، می‌گویند تفسیر اخیر شورای نگهبان یک طور دیگر است.   رئیس جمهور گفت: به خود شورای نگهبان هم تذکر می‌دهم، طبق اصل 113 به خود شورای نگهبان هم تذکر می‌دهم، آنها هم همین جواب را می‌دهند و می‌گویند نه طبق تفسیری که کردیم، بنابراین همان تفسیری که سال 91 اینها انجام دادند. این اول صحبت با آخر صحبت خیلی متناسب و مربوط نیست و هر جایی که بوده و طبق قانون در اختیارات رئیس جمهوری بوده اقدامات لازم را انجام دادم.

برش
اصل در قانونگذاری بر لوایح است

خبرنگار روزنامه  ایران از رئیس جمهوری پرسید: آقای رئیس جمهور، شما و معاون پارلمانی، پیش‌تر تأکید کردید که لوایح دولت در مجلس بررسی شود، نکته قابل توجه اینکه مجلسی‌ها بدون توجه به این لوایح اغلب موازی‌کاری می‌کنند و مشخصاً طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری را آماده کردند و همچنین گفته شده طرح مدیریت تعارض منافع هم در دست تهیه است. این در حالی است که دولت در این 2 مورد لایحه دارد و همین‌طور در مورد شفافیت. با وجود این مجلسی‌ها مدعی هستند که لوایح ارسالی دولت معطوف به حل مشکلات مردم نیست. پاسخ و موضع شما در این زمینه چیست؟ رئیس جمهوری توضیح داد: دولت یک لایحه بسیار مهم درباره انتخابات به مجلس فرستاده است. متأسفانه آن لایحه اصلاً در دستور کار قرار نگرفت. لایحه جامع انتخابات لایحه بسیار خوبی است که ماه‌ها در دولت برای آن تلاش و زحمت کشیده شد و در جلسات متعدد بحث شد. متأسفانه مجلس قبلی آن را کنار گذاشت. در همین مجلس، لوایحی که در مجلس قبلی تصویب نشده بود دوباره برای مجلس فرستادیم، اما متأسفانه هیچ‌کدام امروز در دستور کار نیست. مبارزه با فساد اولویت مردم است، شفافیت اولویت مردم است و تعارض منافع؛ این 3 لایحه مادر و مهم، اولویت مردم است. مجلس متأسفانه به طرح‌های خودش اهمیت می‌دهد، به لوایح دولت اهمیت نمی‌دهد که این به نفع ما و کشور نیست. وی افزود: دولت یک بدنه کارشناسی عظیم و بزرگی دارد. این بدنه کارشناسی را نمی‌شود با کمیسیون‌های مجلس مقایسه کرد. یا مثلاً مجلس مرکز پژوهش دارد که یک عده کارشناس در آن مشغول فعالیت هستند اما اینها قابل مقایسه با کار دولت نیست. دولت مجموعه کارشناسی عظیم و بزرگی را در کنار خودش دارد. لایحه‌ای که تهیه می‌شود، پخته است، بررسی شده است. طبق قانون اساسی مجلس می‌تواند طرح داشته باشد، ولی اصل داستان لایحه است. لوایح باید اصل باشد. مواردی هم که مجلس لازم می‌داند به صورت طرح تهیه می‌کند. عدم تناسب یعنی خواباندن لوایح دولت و پشت سر هم به طرح‌های نمایندگان رسیدگی کردن که نمی‌تواند خیلی مفید باشد. روحانی گفت: اینجا بحث مجلس و دولت مطرح نیست، بحث این است که چه چیزی به نفع مردم است. الان سؤالی که صدا و سیما در آغاز این جلسه مطرح کرد، مسأله گرانی بود که در بعضی جنس‌ها بی‌ثباتی است، برای اینکه در دولت وزیری که حامی مصرف‌کننده باشد، نداریم. یا وزیر صنعت داریم که دنبال صنعت است، یا وزیر کشاورزی داریم که دنبال کشاورزی است. وزیری نداریم حامی مصرف‌کننده و مردم باشد. در مجلس قبلی پیشنهاد دادیم، وزارت بازرگانی تشکیل شود. با دو فوریت آن لایحه را در دولت یازدهم دادیم.
روحانی البته توضیح داد منظور از اینکه وزیر حمایت کننده از مردم را نداریم به این معناست که وزیر تخصصی بازرگانی نداریم وگرنه همه وزرا در دولت خود را حامی مصرف کنندگان و مردم می دانند. وی ادامه داد: مجلس دهم تصویب نکرد و در نهایت در روزهای آخر تصویب کرد که یک جمله آن ایراد داشت. این جمله را مجلس یازدهم می‌توانست در یک جلسه اصلاح کند، اما متأسفانه رفت در بایگانی، یعنی کاری که در 2 دقیقه می‌شود انجام داد تا وزارت بازرگانی تشکیل شود. موضوع وزارت بازرگانی را اولین بار که در دولت یازدهم با هیأت دولت خدمت مقام معظم رهبری رفتیم، ایشان این اشکال را مطرح کرد. ایشان در جلسه خطاب به وزرا و هیأت دولت گفتند 4 وزارتخانه را یک وزیر اداره می‌کند. صنایع، صنایع سنگین، معادن و بازرگانی. 4 وزارتخانه را یک وزیر اداره می‌کند.خود مقام معظم رهبری در جلسه هیأت دولت که خدمت ایشان بودیم، اشکال کردند. بعد رفتیم لایحه را تهیه کردیم و به مجلس فرستادیم. می‌خواهم بگویم یک‌سری امور است که واقعاً به نفع مردم است که ما و مجلس کنار هم باشیم. رئیس جمهوری ادامه داد: بعضی‌ها فکر می‌کنند مجلس نماینده ملت است و دولت از آسمان آمده است. دولت هم نماینده مردم است. مردم هستند که پای صندوق آمدند و دولت و رئیس جمهوری را انتخاب کردند. چه کسی به وزرا رأی اعتماد داده است؟ همین مجلس رأی اعتماد به آنها داده است. آنها هم نماینده مردم هستند ما هم نماینده مردم هستیم. فرقی نمی‌کند. این وکیل‌الدوله از آن حرف‌های بی‌معنای دنیای امروز است. بله یک زمانی، زمان رژیم گذشته مفهوم داشت. آن وقتی که دولت کاری به مردم نداشت. البته آن وقت مجلس هم کاری به مردم نداشت جز یکی دو مجلس اول که انتخاباتی بود. الان که همه چیز در اختیار مردم است، هم دولت و هم مجلس را مردم انتخاب می‌کنند. بنابراین باید همدیگر را یاری کنیم در آنچه که به نفع مردم است. هر طرحی هم که نماینده‌ها بدهند اگر به نفع مردم باشد و اصلاح امور جامعه باشد و اگر به کمک مردم باشد، حتماً حمایت می‌کنیم و پشت سر آن هستیم. حتی همین طرحی که نماینده‌ها دادند برای مسأله هسته‌ای که مخالفیم، ولی چون مجلس تصویب کرده و شورای نگهبان تأیید کرده، علیرغم اینکه مخالفیم، ولی چون تصویب شده داریم آیین‌نامه اجرایی آن را می‌نویسیم. بنابراین باید همدیگر را در اموری که به منافع ملی و همه مردم مربوط می‌شود یاری و کمک کنیم.