روزنامه ایران
1399/09/25
آتش صید غیر مجاز در ذخیره گاه ماهیان استخوانی
شیما جهانبخشخبرنگار
صید، راه معیشت بیش از 12 هزار نفر در سه استان مازندران، گیلان و گلستان است. این تعداد، صیادان مجازی هستند که برای انداختن تورهای صیادی باید مجوز بگیرند و در زمان و جایی به‌کار صید بپردازند که آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های شیلات تعیین می‌کند، اما جمعیت صیادان به همین تعداد ثبت شده و مجوز گرفته محدود نمی‌شود. صیادان غیر مجاز هم بر اساس آمار تخمینی به همان میزانی صید می‌کنند که صیادان مجاز از ذخایر دریا برداشت می‌کنند. با این تفاوت که زمان و مکان صید آنان را شیلات تعیین نمی‌کند. صیادان غیر مجاز بدون توجه به فصل زاد و ولد ماهیان و بدون توجه به اینکه ماهیان مولد نباید صید شوند، در جایی تورهای خود را به آب می‌اندازند که ماهی باشد و مأموران شیلات و حفاظت محیط زیست نباشند. صیادی دور از چشم نظارت، هر سال داشته‌های خزر را تهی‌تر و فقیر‌تر از سال قبل می‌کند و ذخایر ماهیان استخوانی که محل تأمین روزی و معیشت هزاران صیاد است اکنون در خطر جدی قرار گرفته است افزون بر آن آلودگی آب رودخانه‌ها و کاهش آب رودخانه‌های ورودی به خزر که محل تخم‌ریزی ماهیان استخوانی است هم در کاهش ذخایر ماهیان استخوانی تأثیر زیادی داشته است.
بر اساس برآوردها در سال‌های اخیر صید غیرمجاز در دریای خزر سبب کاهش 50درصدی ظرفیت ماهیان استخوانی خزر شده است. سازمان شیلات اعلام کرده برنامه‌هایی را برای احیا و افزایش ماهیان استخوانی در دستور کار خود قرار داده تا بتواند ذخیره‌های دریا را بهبود دهد و اقتصاد این بخش را حیات بخشد. یکی از این برنامه‌ها رهاسازی میلیون‌ها قطعه بچه ماهی از 2 گونه مهم و استراتژیک سفید و کپور است که به‌صورت طبیعی تکثیر شده‌اند اما بخش قابل توجهی از همین ماهیان هم قبل از بالغ شدن توسط صیادان غیر مجاز یا به‌دلیل آلودگی آب رودخانه در منطقه زاد‌آوری این ماهی‌ها تلف می‌شوند.
در این میان استان مازندران که با داشتن ۴۸۰ کیلومتر ساحل از بیشترین سواحل دریای خزر بهره می‌برد و معیشت بیش از چهار هزار و ۲۰۰ ماهیگیر در قالب ۵۴ شرکت تعاونی صیادی پره از طریق صید تأمین میشود سال گذشته با کاهش ۵۰ درصدی صید ماهی‌های استخوانی مواجه بوده است.
کاهش 50 درصدی صید در یکسال
«حسن اسحاقی»، مدیرکل شیلات استان مازندران در گفت‌و‌گو با «ایران»با ابراز نگرانی از کاهش 50 درصدی ذخایر گونه‌های مهم استراتژیک دریای خزر می‌گوید: سال گذشته صید ماهیان استخوانی در استان نزدیک به 3 هزار و ۶۰۰ تن بوده که نسبت به مدت مشابه در سال قبل (سال 97) کاهش 50درصدی داشته‌ایم. اسحاقی با اشاره به اینکه ۴۸۰ کیلومتر از سواحل دریای خزر در مازندران واقع شده است، می‌افزاید: با رایزنی‌های انجام شده و حمایت‌های دولت سال گذشته بیش از ۸۰ میلیون قطعه بچه ماهی از 2 گونه مهم سفید و کپور در مجتمع شهید رجایی ساری تکثیر شده است. البته اتحادیه تعاونی‌های صید پره استان در بخش خصوصی نیز تعامل بسیار خوبی با ما داشته‌اند و با کمک آنها در مجموع بیش از ۱۰۰ میلیون بچه ماهی در دریای خزر و رودخانه‌های شاخص استان رهاسازی شده است. از این تعداد ۴۰ درصد در شرق، ۳۰ درصد در مرکز و ۳۰ درصد در غرب استان رهاسازی شده‌اند. البته تأثیر این طرح از حداقل 2 سال آینده مشخص خواهد شد.
آلودگی رودخانه‌ها چرخه تکثیر را بر هم زده است
مدیرکل شیلات استان مازندران در پاسخ به اینکه چرا صید و ذخیره گاه‌های خزر به این حال و روز افتاده‌اند، خاطرنشان می‌کند: گونه‌های خزر رود کوچ هستند و باید برای تولید مثل به رودخانه‌ها برگردند و در آنجا تخم‌ریزی کنند اما متأسفانه آلودگی‌های زیادی که در رودخانه‌ها وجود دارد باعث شده فرآیند تولید مثل بخوبی انجام نشود. مهم‌ترین عوامل آلودگی زیست محیطی رودخانه‌های استان رسوبات معادن بالادست، فاضلاب‌های شهری و صنعتی، سموم کشاورزی و... است که همگی به رودخانه‌ها سرازیر می‌شوند و این موضوع باعث شده بستر رودخانه‌ها بستر مناسبی برای تکثیر گونه‌های استراتژیک دریای خزر نباشد. بیشترین عوامل مربوط به شرایط زیست محیطی است. به هر حال برای تکثیر باید این شرایط مهیا باشد تا زمانی که شرایط طبیعی و بکر طبیعت را به هم می‌زنیم باید منتظر چنین عواقبی هم باشیم.
سازمان صید غیرمجاز!
مدیرکل شیلات مازندران با بیان اینکه نزدیک به ۳۰ درصد از کمبود و کاهش صید را مربوط به صید غیرمجاز می‌دانیم، تأکید می‌کند: جدا از عوامل زیست محیطی حضور صیادان غیر مجاز در مصب رودخانه‌ها در فصل تخم‌ریزی هم مزید بر علت شده است. این صیادان درفصل‌هایی که صید مجاز نیست با صید گونه‌های مولد باعث می‌شوند چرخه تولید مثل با مشکل مواجه شود و همه اینها دست به‌دست هم داده اند تا شاهد چنین وضعیتی در دریای خزر باشیم. در حال حاضر صید غیرمجاز به‌صورت سازمان یافته انجام میشود و صیادان حرفه‌ای در آن فعالیت دارند. همین موضوع کار را بسیار سخت کرده و دردسرهای زیادی در یگان حفاظت برای مبارزه با صید غیرمجاز به همراه کمبود نیروی انسانی وجود دارد. در گذشته در هر شیفت 4 نیروی حفاظت و یک قایق برای مبارزه با صید غیرمجاز در دریا حضور داشتند اما اکنون به علت کمبود نیرو، تنها یک نفر را در هر شیفت می‌توانیم برای مبارزه با صید غیرمجاز راهی دریا کنیم.
اسحاقی با اشاره به وضعیت بد صید و صیادی می‌افزاید: در حال حاضر بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد ذخایر تمام گونه‌های خزر با رشد منفی مواجه شده‌اند و همین موضوع باعث شده معیشت صیادان با مشکل روبه‌رو شود، اگر وعده حمایتی دولت محقق نشود شاهد تعطیلی حدود ۴۰ درصدی شرکت‌های تعاونی صید و صیادی خواهیم بود.در چند سال اخیر اغلب شرکت‌ها تعطیل شده‌اند و از ۵۴ شرکت صید پره با چهار هزار و ۱۰۰ صیاد که در استان مازندران باید مشغول به کار باشند نزدیک به 10 شرکت هیچ فعالیتی ندارند و سهامداران هم هیچ رغبتی برای ادامه کار ندارند.
سایر اخبار این روزنامه
# من - ماسک - می‌زنم
مردم تحمل ندارند هر روز با یک پرونده فساد جدید مواجه شوند
عکاس تاریخ‌ساز درگذشت
پایان تحریم را به تأخیر نمی‌اندازم حتی یک ساعت
۵ درصد جمعیت تهران مهاجر هستند
FATF بزودی در مجمع مورد رسیدگی قرار می‌گیرد
مراقب مرگ سالمندان در خطرناک‌ترین شب سال باشیم
آموزش مجازی، مشکلات واقعی
سرقت بزرگ اطلاعاتی در امریکا
رنج‌کشیدگان یا نازپروردگان
آتش صید غیر مجاز در ذخیره گاه ماهیان استخوانی
FATF ضرورت پیشرفت اقتصادی هر کشوری است
سناریوهای بازپرداخت بدهی در بودجه 1400
کنشگر نهادی و خلق شهروند مسئول
