روزنامه آرمان ملی

واقعيت‌های بين ايران- آمريكا؛ جلوتر حركت نكنيم

اظهارات آقاي روحاني مبني بر عدم‌تأخير در پايان تحريم‌ها و محتواي بودجه سال آينده که ميزان نفت ايران را به اندازه دوران قبل از تحريم‌ها در نظر گرفته به چه معناست؟ آيا گفت‌وگوي‌هاي احتمالي در آينده وجود خواهد داشت؟
اظهارات آقاي روحاني به معناي گفت‌وگو و مذاکره نيست و چنين پيامي از سخنان ايشان برداشت نمي‌شود. از سوي ديگر آقاي بايدن عنوان کرده به برجام باز‌ خواهند گشت. اين بازگشت نيز به معناي گفت‌وگو و مذاکره نيست. بازگشت بايدن به برجام به معناي انجام تعهدات ايالات متحده آمريکا به تعهدات برجامي است. آمريکا يکي از اعضاي گروه پنج به علاوه يک بوده که در حين مذاکرات نيز حضور داشته و مانند بقيه کشورها بايد به مفاد برجام متعهد مي‌ماند. اين در حالي است که چنين اتفاقي رخ نداده و با به قدرت رسيدن ترامپ اين کشور از برجام خارج شده و تعهدات خود را انجام نداده است. ما بايد بين گفت‌وگو و بازگشت آمريکا به برجام تفکيک قائل شويم. تاکنون هيچ‌کدام از رهبران سياسي ايران يا آمريکا موضوع گفت‌وگو را مطرح نکرده‌اند.برخي عنوان مي‌کنند بازگشت به برجام ممکن است همراه با پيش‌شرط‌هايي باشد. اين در حالي است که تاکنون چنين مسأله‌اي نيز مطرح نشده و اين مسائل تنها گمانه‌زني‌هاي رسانه‌اي است. تنها چيزي که تاکنون قطعي است اين است که ترامپ در انتخابات شکست خورده و آقاي بايدن رئيس‌جمهور آينده آمريکا خواهد بود. بايدن نيز عنوان کرده آمريکا را به برجام بر‌مي‌گرداند.
اگر بايدن قصد داشته باشد براي بازگشت به برجام پيش‌شرط تعيين کند موضع ايران در اين زمينه چه خواهد بود؟
بايدن هنوز هيچ موضع رسمي‌اي در اين زمينه ندارد. هنگامي که هنوز اظهار‌نظري در اين زمينه توسط رهبران سياسي آمريکا مطرح نشده نمي‌توان به صورت قطعي درباره آن سخن گفت. ملاک عمل ايران، اظهارات رسمي رهبران سياسي ايالات متحده آمريکا خواهد بود. به همين دليل تا زماني که در اين باره اظهارنظري صورت نگرفته شرايط تغيير نخواهد کرد.


ارزيــابي شما رابطه ايران و آمريکا از فضاي پس از شکست ترامپ چيست؟
اين فضا بيشتر براي بايدن وجود دارد و بايد نقش‌آفريني وي را در اين فضا تحليل و بررسي کرد. آنچه تاکنون محرز شده اين است که بايدن قصد دارد به برجام باز‌گردد. اگر اين اتفاق رخ بدهد همه تعهدات طرفين برجام باز‌خواهد گشت و ايران نيز مانند طرف مقابل تعهدات خود را انجام خواهد داد. فضاي پس از شکست ترامپ را نمي‌توان براساس حدس و گمانه‌زني‌هاي سياسي و رسانه‌اي تحليل کرد. به همين دليل نبايد جلوتر از واقعيت‌ها حرکت کرد.مذاکره در صورتي رخ مي‌دهد که موضوعات ديگري مطرح شود. اين در حالي که تاکنون کسي چنين موضوعاتي را مطرح نکرده است. تنها تفاوتي که فضاي دولت ترامپ و فضاي پس از شکست وي در انتخابات رياست‌جمهوري دارد اين است که براساس اعلام بايدن وي قرار است دوباره به برجام بازگردد. تعهدات طرفين برجام مشخص است و همه اعضاي پنج به علاوه يک و ايران نسبت به تعهدات خود آگاهي کامل دارند. برجام تنها در صورتي شکل اجرائي به خود مي‌گيرد که همه طرفين نسبت به تعهدات خود احساس وظيفه کنند و به آن عمل کنند. ممکن است در چارچوب برجام نيز گفت‌وگوهايي بين طرفين انجام شود. در نتيجه بازگشت آمريکا به برجام به معناي گفت‌وگو و مذاکره نيست.
بــازگشت آمريـکا به بــرجــام چه پيامدهايي براي اقتصاد ايران خواهد داشت؟
اگر تحريم‌هاي بين‌المللي برداشته شود وضعيت اقتصاد ايران عادي‌تر مي‌شود و مشکلاتي که امروز وجود دارد ديگر وجود نخواهد داشت. نکته مهم اين است که همه مشکلات اقتصادي ايران با رفع تحريم‌ها برداشته نخواهد شد.اگر تحريم‌ها برداشته شود تنها تحريم‌هاي ناشي از اقدامات ترامپ از بين خواهد رفت. آقاي روحاني عنوان کرده‌اند اگر آمريکا به برجام باز‌گردد و تحريم‌ها عليه ايران برداشته شود ما نيز به تعهدات خود پايبند خواهيم بود. به هر حال پس از خروج آمريکا از برجام و تحريم‌هاي اقتصادي عليه ايران جمهوري اسلامي نيز براساس مفاد برجام برخي از تعهدات برجامي خود را کاهش داده است. آقاي روحاني معتقدند در صورتي که آمريکا به برجام باز‌گردد ما نيز به تعهدات خود را مانند گذشته پايبند‌ خواهيم بود. در نتيجه هيچ زمينه‌سازي‌اي وجود ندارد. ايران تنها در صورتي به تعهدات برجامي خود عمل مي‌کند که آمريکا به برجام باز‌گردد و تحريم‌ها عليه ايران برداشته شود.رويکرد بايدن نسبت به ترامپ در عرصه بين‌المللي متفاوت است. به همين دليل نيز به دنبال اين است که به توافق‌هاي بين‌المللي‌اي که ترامپ در چهار سال گذشته از آنها خارج شده است، باز‌گردد. تنها برجام نبوده؛ بلکه توافق‌هايي مانند توافق پاريس نيز بوده است.
آيا مي‌توان شرايطي را متصور بود که پس از بازگشت آمريکا به برجام زمينه‌هاي حل مشکلات جدي‌تري بين ايران و آمريکا به وجود بيايد؟
در اين زمينه بايد واقع‌بين بود. تا‌کنون هيچ‌کدام از رهبران سياسي دو کشور درباره مذاکره يا حل کردن مشکلات ديگر هيچ‌گونه اظهار‌نظري نکرده و مسائل مطرح شده تنها گمانه‌زني رسانه‌اي است. زماني ما مي‌توانيم در اين زمينه چشم‌انداز تعيين کنيم که اظهار‌نظري در اين زمينه صورت گرفته باشد. هر کسي شايد داراي روياها و آرزوهايي باشد که به شرايط کنوني کشور ارتباط ندارد. آن چيزي که براي ما قابل‌اعتنا است اينکه رئيس‌جمهور جديد آمريکا به دنبال تنش‌آفريني نيست و به دنبال بازگشت به برجام به عنوان يک سند مهم بين‌المللي است. بدون‌ترديد در صورتي که اين اتفاق رخ بدهد همه طرفين برجام به تعهدات خود عمل خواهند کرد. يکي از مهم‌ترين پيامدهاي بازگشت آمريکا به برجام و انجام تعهدات همه طرفين پايان تحريم‌هاي ايران خواهد بود که اين اتفاق در نهايت به سود اقتصاد ايران است و مشکلات عمده اقتصاد ايران را حل خواهد کرد.
آيا عمده مشکلات اقتصادي ايران را ناشي از تحريم‌هاي بين‌المللي مي‌دانيد؟
در شرايط کنوني مهمترين چالش‌هاي اقتصادي ايران تحريم‌هاي بين‌المللي است. واقعيت اين است که اثر تصميمات دولت در مقابل اثر تحريم‌هاي بين‌المللي کوچک است. آن چيزي که به اقتصاد ايران آسيب ‌زده اين است که کساني که نقش تحريم‌ها را در وضعيت کنوني اقتصاد ناديده مي‌گيرند، برداشت صحيحي از وضعيت موجود ندارند.اگر‌چه مسائل مديريتي هم داراي اهميت است اما در مقابل تحريم‌ها از اهميت کمتري برخوردارند. اگر کساني وجود دارند که نقش تحريم‌ها را ناديده مي‌گيرند و گمان مي‌کنند با تصميمات دولت مي‌توان تحريم‌ها را ناديده گرفت اشتباه مي‌کنند. تحريم‌هايي که آمريکا عليه ايران انجام داده فشارهاي اقتصادي مردم را بيشتر کرده و دولت را با چالش‌هاي متعددي مواجه کرده است. در دهه‌هاي اخير بخش مهمي از درآمد ايران را فروش نفت تشکيل مي‌داد. اما در شرايط کنوني امکان صادرات نفت براي ايران وجود ندارد يا به ميزان کمي وجود دارد. به صورت طبيعي نيز هنگامي که امکان فروش نفت وجود نداشته باشد روي اقتصاد جامعه فشار بيشتري خواهد بود. اين وضعيت تنها مختص به دولت آقاي‌روحاني نيست و هر فرد ديگري نيز رئيس‌جمهور بود با اين چالش‌ها مواجه مي‌شد.هنگامي که امکان فروش نفت مهيا نيست، درآمد از بين مي‌رود و در عين حال هزينه‌ها سرجاي خود باقي مي‌ماند بنابراين مردم با فشار معيشتي مواجه مي‌شوند. دولت موظف است حقوق کارمندان و کارگران را بدهد، هزينه بهداشت و درمان را فراهم کند، هزينه‌هاي امنيتي و دفاعي را تأمين کند و کالاهاي اساسي مورد نياز مردم را تهيه کند. اين در حالي است که بر اثر تحريم‌ها ميزان درآمد ايران روز‌به‌روز کاهش داشته است.
مجلس شوراي اسلامي با تصويب طرح اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها، الزام به توليد اورانيوم با غناي 20 درصد و توقف اجراي پروتکل الحاقي در مقابل بد‌عهدي طرف مقابل را در دستور کار قرار داده است. اين مصوبه چه تأثيري در چشم‌انداز آينده ايران و کشورهاي غربي خواهد داشت؟
تصويب چنين لايحه‌اي در مجلس بيش از آنکه مبتني بر واقعيت و آينده‌نگري باشد از سر احساسات و هيجان بوده است. اين مصوبه ارتباطي به سخنان آقاي بايدن ندارد. اظهارات نمايندگان مجلس نشان مي‌دهد تصميم گيري در اين زمينه بيشتر احساسي بوده است. در اين مصوبه جنبه سياستگذاري کمرنگ بوده و بنده چنين استنباطي از اين مصوبه ندارم. اغلب کساني که چنين طرحي را تصويب کرده‌اند عصباني و احساسي بودند و تحت‌تأثير شهادت دکتر‌فخري‌زاده قرار گرفته بودند و به همين دليل کمتر به پيامدهايي چنين مصوبه‌اي مي‌انديشيدند. واقعيت اين است که از ترور شهيد فخري‌زاده به عنوان يک چهره علمي و ملي همه متأثر و ناراحت هستند. در چنين شرايطي نمايندگان مجلس تلاش کردند با تصويب اين مصوبه واکنش خود را نشان بدهند.
آيا مي‌توان شرايطي را متصور بود که مجلس يازدهم با چنين رويکردي به سمت طرح‌هايي مانند خروج ايران از برجام حرکت کند؟
واقعيت اين است که عده‌اي از روز اول گمان مي‌کردند دين يعني مبارزه با آمريکا. انقلاب اسلامي يعني اينکه به معادلات و مناسبات بين‌المللي پايبند نباشيم؛ بلکه تنها بايد به سمت مبارزه با ايالات متحده آمريکا حرکت کرد. برخي از ابتدا چنين رويکردي داشتند و به همين دليل نيز از همان ابتداي مذاکرات با برجام مخالف بودند. در شرايط کنوني نيز شايد اين افراد با اينکه در شرايط عادي تحريم‌ها عليه ايران برداشته شود، مخالف باشند. آقاي روحاني به دنبال اين است که تحريم‌ها عليه ايران برداشته و فشار از روي اقتصاد ايران کم شود. بايد به سمتي حرکت کنيم که شرايط کشور به وضعيت عادي نزديک شود. اين نکته را نيز بايد در نظر بگيريم که اگر تحريم‌ها برداشته شود همه تحريم‌ها از بين نخواهد رفت و تنها تحريم‌هايي برداشته خواهد شد که به موضوع هسته‌اي ايران ارتباط دارد. تحريم‌هاي ايران تنها تحريم‌هاي هسته‌اي نيست؛ بلکه تحريم‌هايي ديگري نيز وجود دارد. اگر آمريکا به برجام بازگردد تنها تحريم‌هاي مرتبط با موضوع‌هسته‌اي برداشته خواهد شد.در شرايط کنوني براي اقتصاد ما اين نکته داراي اهميت است که فشار تحريم‌ها از روي اقتصاد برداشته و شرايط عادي شود.
چشم‌انداز سياسي ايران به چه ميزان تحت‌تأثير گروه‌هاي تندرو و حتي دولت خواهد بود؟
گروه‌هاي تندرو روي مواضع خود حرکت مي‌کنند. متأسفانه اين عده خود را به جاي مردم معرفي مي‌کنند و گمان مي‌کنند خود مردم هستند. سوال بنده اين است که آيا با ديدگاه‌ها و اقدامات مردم مي‌توان فهميد مردم چه مي‌گويند؟ اين عده فکر مي‌کنند آنچه آنها مي‌گويند به معناي اين است که مردم مي‌گويند. اين عده از رهبري هم عبور کرده‌اند.به مقامات کشور اعم از رئيس‌جمهور، وزرا و ديگر مسئولان ناسزا مي‌گويند.از نظر اين عده تنها آنها درست هستند و درست عمل مي‌کنند. اين عده در ابتدا بايد در افکار خود باز‌نگري کنند. در کشورهاي مختلف جهان هنگامي که يک گروه سياسي قدرت را به دست مي‌گيرد گروه‌هاي ديگر کنار مي‌روند و تلاش مي‌کنند به دولت کمک کنند. اين در حالي است که در ايران بازنده انتخابات ول کن نيست و تا لحظه‌اي که پيروز انتخابات را ساقط نکند کار را رها نخواهد کرد. قرار نيست کسي که پيروز انتخابات شده کشور را مديريت کند و بقيه نيز به وي کمک کنند.وضعيت به شکلي است که گروه رقيب به دنبال نابودي گروه برنده است و از همه ظرفيت‌ها وتوانايي‌هاي خود در اين زمينه استفاده مي‌کند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اقلیتی اکثریت‌نما داریم (اعتماد) تروریست‌ها در سوریه از راه نرسیده به جان هم افتادند (کيهان) در «عسر»‌ها منتظر «یسر»‌ها باشید (جوان)پزشکیان: باید مردم را مطمئن کنیم که از نظر معیشتی مشکل پیدا نمی کنند (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
صدای عادل، رفتن دايی خبرهای خوش وزیر صمت برای بخش خصوصی تخریب معنادار ۴ روحانی معروف اصلاح‌طلب در مسابقه سیاسی تلویزیون واقعيت‌های بين ايران- آمريكا؛ جلوتر حركت نكنيم برای شکستن تحریم‌ها تاخیر یک‌ساعته هم مجاز نیست محدوديت‌هاي كرونايي شب يلدا قفلFATF برطلب‌های ايران از عراق،كره، چين و هند پرسپولیس: پایان انتظار؟ الزامات مذاکره در درون بودجه را به سیاست گره نزنید پرسپولیس قهرمان می‌شود پرسپولیس: پایان انتظار؟ الزامات مذاکره در درون نکاتی درباره دستورالعمل اجرایی ماده ۴۷۷ بودجه را به سیاست گره نزنید