روزنامه وطن امروز
1399/10/01
بودجه نفتی اشتباه استراتژیک
محمدکاظم انبارلویی: یکی از مسائل راهبردی که می‌توانستیم ناف بودجه را از نفت قطع کنیم این بود که دولت با دادن مجوز به تاسیس پتروپالایشگاه‌ها، به سرمایه‌گذاران خارجی‌ای که حاضرند با همه تحریم‌ها و تهدیدها در ایران پتروپالایشگاه تاسیس کرده و نفت ایران را به جای اینکه در خارج از ایران دریافت کنند، در داخل کشور خریداری کرده و به قیمت جهانی پرداخت کنند، برای آینده سرمایه‌گذاری و زیرساخت خوبی را مهیا کند. اینها عمدتا از سرمایه‌گذارانی هستند از کشورهای اطراف ما که قیمت انرژی و سوخت به اندازه‌ای برای‌شان صرف می‌کند که سرمایه‌گذاری کنند. در ترکیه وقتی یک سرمایه‌گذار در حوزه انرژی نفت وارد می‌کند و به پالایشگاه می‌برد، تا مرز 100 درصد مالیات پرداخت می‌کند و وقتی بنزین تولید می‌کند، 75 درصد قیمت بنزین در ترکیه مالیات می‌پردازد، از این رو قیمت انرژی در اطراف ایران بالاست اما اگر در ایران سرمایه‌گذاری کنند و نفت را به قیمت جهانی بخرند برای‌شان صرفه اقتصادی فراوانی دارد. علاوه بر این، شرکت‌های سرمایه‌گذار به دولت مالیات هم می‌پردازند اما وزارت نفت ما با آنکه میلیاردها دلار درآمد از منابع حاصل از فروش نفت در داخل و خارج دارد - ضمن اینکه مالیات هم به دولت نمی‌پردازد!- حاضر نیست 2 پالایشگاه در کشور بسازد تا به جای خام‌فروشی، فرآورده‌های نفتی بفروشیم. این غفلت در بودجه 7 سال گذشته کشور دیده شده و در بودجه 1400 هم مشاهده میشود. * خطر بزرگ کسری بودجه مهم‌ترین مساله در بودجه سال آینده، کسری بودجه است؛ همه اقتصاددانان و صاحبان نظر می‌دانند دولت با کسری فوق‌العاده، بودجه 1400 را بسته است و حتی راضی نیست بگوید در سال 98 یا 99 چقدر کسری داشته است که با در دست داشتن تفریغ بودجه بداند عدد واقعی کسری بودجه چقدر است تا بر مبنای آن برای بودجه 1400 تصمیم‌گیری کند. بودجه 1400 بر خطوط تعیین‌شده در برنامه ششم توسعه و ابلاغ سیاست‌های اقتصادی از سوی رهبر معظم انقلاب انطباق ندارد و لازم است مجمع تشخیص مصلحت نظام چنین نظری بدهد. گزارش سال‌های قبل حاکی از این است که بودجه نه در تئوری و نه در عمل این انطباق را نداشته است. رقم پیش‌بینی شده برای فروش نفت این پیام را دارد که ما بشدت به مذاکره و توافق نیاز داریم؛ این علامت فوق‌العاده بد و خطرناکی برای امنیت ملی کشور است. ما به هیچ وجه نیاز به مذاکره و توافق نداریم، ما مذاکره کرده‌ایم؛ فقط اجرای آن لازم است و تا زمانی که آمریکایی‌ها تعهدات خود را اجرا نکنند و خسارات عدم اجرای تعهدات خود در مذاکرات را نپردازند، توافق جدید غیر از برجام سم مهلک برای امنیت ملی و اقتصاد کشور است ولی متاسفانه دولت در ارقام پیش‌بینی شده این پالس و علامت را به دشمن داده است.