دلتنگی ‌و ناامیدی در خانوارهای تک نفره

براساس جدیدترین اطلاعات اعلام شده توسط مرکز آمار ایران، از کل خانوارهای شهر تهران حدود 12 درصد آن‌ها خانوارهای تک‌نفره هستند. البته این تعداد در مناطق مختلف متفاوت است، چنان‌که در منطقه ۷ بیش از ۲۰ درصد خانوارها جزو خانوارهای تک‌نفره هستند، در منطقه ۶ بیش از ۱۷ درصد خانوارها تک‌نفره‌اند و در مناطق ۱۰ و ۱۱ نیز بیش از ۱۶ درصد خانوارها تک‌نفره زندگی‌ می‌کنند. شایان ذکر است در مناطق نیمه‌جنوبی شهر تهران بین ۶ تا ۸ درصد از خانوارها تک‌نفره هستند و خانوارهای تک‌نفره مناطق شمالی تهران حدود ۳ برابر مناطق نیمه جنوبی شهر تهران است.(منبع خبر: میزان) به همین بهانه و در ادامه، نکاتی درباره این نوع سبک‌زندگی که آسیب‌های قابل تاملی دارد، مطرح خواهد شد.
 
   دلایل اشتباه برای انتخاب زندگی مجردی نداشتن تفاهم با خانواده را می‌توان عمده‌ترین دلیل گرایش به زندگی مجردی دانست که از آسیب‌های نوظهور است. ریشه اصلی چنین انتخابی را باید در نارضایتی از محل و محیط زندگی جست‌وجو کرد که البته این نارضایتی گاه به برخی از مطالبات و خواسته‌هایی معطوف می شود که در چارچوب هنجارها، قوانین و ضوابط تعریف شده در جامعه ایرانی قابل تعریف نبوده و نخواهد بود. البته شرایط اقتصادی و اجتماعی که جامعه ایرانی در آن  قرار دارد، بر افزایش زندگی مجردی موثر است.متاسفانه  جوان‌ها وقتی شرایطی برای تشکیل زندگی مشترک ندارند به این نوع زندگی گرایش پیدا می‌کنند. در این میان نقش شبکه‌های ماهواره‌ای در ترویج زندگی غربی و الگوبرداری جوانان از چنین شیوه‌های خاصی از زندگی در شیوع این پدیده بسیار تاثیرگذار است زیرا این نوع خاص از زندگی، برگرفته از الگوی غربی است که در نقطه مقابل زندگی جمعی و حضور در کنار  خانواده قرار می‌گیرد. البته گاه بروز شرایطی خاص در مقاطعی از زندگی همچون دوران تحصیل یا اشتغال ، ایجاب می‌کند که نه با میل و رغبت بلکه به اقتضای شرایط کاری یا تحصیلی فرد زندگی مجردی را بر‌گزیند که باید این موضوع  را از تمایل برای زندگی مجردی در حالت عادی و معمول جدا کرد ، البته در صورت بی توجهی، نداشتن دقت نظر و سالم‌ نبودن محیط زندگی، این شیوه از زندگی با اقتضائات مورد اشاره می‌تواند به صورت بالقوه مسبب آسیب‌ها و مخاطرات فراوان شود.    اصلی‌ترین آسیب‌های این نوع سبک‌زندگی بعد از بررسی دلایل و خطرات این سبک‌زندگی ناهمگون با فرهنگ‌مان، باید به آسیب‌های زندگی مجردی اشاره کنیم.   تجرد قطعی یا کاهش میل به ازدواج افرادی که به‌صورت مجردی زندگی می‌کنند دیگر تمایل به ادامه زندگی با فرد دیگری ندارند و به زندگی تنهایی عادت می‌کنند، به‌گونه‌ای که حتی دیگر تحمل زندگی بلندمدت با اعضای خانواده خود را هم ندارند. اما از آن جا که انسان موجودی اجتماعی آفریده شده و میل به همدم نیاز فطری است، حس دلتنگی و ایجاد خلأ در تامین نیازهای عاطفی بزرگ ترین چالش این افراد در سبک زندگی مجردی است که با جایگزین های نامناسبی چون روی آوردن به نگهداری حیوانات خانگی یا تامین نیازهای عاطفی با اعتیاد اینترنتی و حضور در شبکه‌های اجتماعی به شکل نامناسب و استفاده بی‌رویه، سعی در جبران این خلأ دارند. احساس تنهایی عامل تهدید سلامت روحی تحقیقات نشان می‌دهد که تنهایی و انزوای اجتماعی موجب بروز بیماری‌های جسمی و روانی در افراد خواهد‌ شد به ‌طوری‌که تاثیر منفی تنهایی بر افراد از آسیب یک شکست عاطفی بیشتر است. بر ‌اساس تحقیقات کنوانسیون 125 ساله انجمن روان‌شناسی آمریکا، تنهایی ‌و انزوای اجتماعی می‌تواند آسیب‌های زیادی را به سلامت جسمی و روانی افراد وارد کند. بر اساس آمار‌های این کنوانسیون، خطر مرگ‌زودرس در فردی که دچار انزوای اجتماعی است، 26 درصد بیشتر از فردی است که در روز 15 عدد سیگار می‌کشد! افزایش ناامیدی و افسردگی افزایش ناامیدی و افسردگی را می‌توان یکی دیگر از معایب زندگی مجردی دانست. کاهش امید به زندگی از معایب زندگی مجردی است زیرا مطالعات نشان می‌دهد افرادی که به‌تنهایی زندگی می‌کنند دیگر امید چندانی به ادامه زندگی ندارند. همچنین طبق تحقیقات صورت‌گرفته میزان افسردگی در میان افرادی که تنها زندگی می‌کنند به‌مراتب بیشتر از دیگران است.  ضعیف شدن خودکنترلی متاسفانه در برخی از موارد افرادی که زندگی مجردی دارند تمایل چندانی به حفظ ارزش‌ها ندارند بلکه در مقابل تمایل زیادی به هنجارشکنی، شکستن چارچوب‌ها و ارزش‌های اخلاقی و عرفی جامعه دارند. بی حسی و بی‌تفاوتی  به دیگر افراد در پی انتخاب این نوع سبک‌زندگی موجب ظهور و بروز رفتارهای پرخطر، اعتیاد، بزه، انحرافات اخلاقی و اجتماعی و بالا رفتن آمار خودکشی که نتیجه فردگرایی مفرط است، می شود و از مواردی است که به صورت بالقوه جوانان و نوجوانان را در خانه‌های مجردی تهدید می‌کند.  رشد نکردن مسئولیت‌پذیری در زندگی مجردی، فرد همه چیز را با هم و بدون تلاش برای دستیابی می‌خواهد بنابراین ترجیح می‌دهد برای رفع نیاز به صورت آنی و بدون بر عهده گرفتن مسئولیت و تعهد  به شخص دیگر نیازهای عاطفی و میل جنسی‌اش را در قالب‌هایی همچون مفهوم جدید ازدواج سفید پوشش دهد که این مسئله منجر به رشد نکردن جمعیت و در ادامه ضعیف شدن قدرت اقتصادی کشور یا افزایش فرزندان بی‌سرپرست با خلأهای عاطفی می‌شود.    والدین مراقب باشند با این اوصاف باید متذکر شد داشتن خانواده سالم و شاد خود می‌تواند مانع از افزایش زندگی مجردی شود. این کانون سالم فرد را در مسیر زندگی شاد و حضور در اجتماع قرار می‌دهد؛ مسیری که فرد نقش و جایگاه خود را در تعاملات اجتماعی تعریف و نهادینه می‌کند. یادگیری مهارت‌ها برای داشتن ارتباط بهتر با نوجوان و جوان، تقویت روابط عاطفی میان اعضای خانواده، تفاهم و در نظر گرفتن نظرات جوانان در تصمیمات زندگی، برنامه‌ریزی اصولی برای غنی‌سازی اوقات فراغت و تلاش برای یافتن توانایی‌های فردی و فرصت سازی برای عرضه و بروز آن از سوی جوانان و نوجوانان از عوامل موثری است که می‌تواند در پیشگیری از بروز چنین پدیده های نامیمونی موثر و تعیین کننده باشد. در آخر باید این نکته را در نظر بگیرید که زندگی مجردی به هر دلیلی که باشد مانند تحصیل یا فرصت شغلی باید زمان کوتاه و مشخصی داشته باشد زیرا اگر فرد آموزش‌های لازم را ندیده باشد، این نوع زندگی برای او آسیب‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت.