ناکامی و انزوای آمریکا در شورای امنیت

نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع گزارش دوره‌ای دبیرکل درباره قطعنامه ۲۲۳۱، بار دیگر به صحنه انزوای بین‌المللی آمریکا در پایان سال ۲۰۲۰ تبدیل شد.
به گزارش ایرنا، دهمین گزارش آنتونیو گوترش از اجرای قطعنامه مربوط به توافق هسته‌ای ایران شامگاه سه‌شنبه در شورای امنیت به بحث گذاشته شد و اعضای این شورا نظراتشان را درباره لزوم اجرای کامل آن و همچنین مفاد برجام اعلام کردند.
اعضای شورا حتی جمهوری دومینیکن که پیش از این به اجبار آمریکا به قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران رای مثبت داده بود، بار دیگر بر لزوم حفظ برجام تاکید کردند و در عمل، تنها آمریکا بود که همچنان ساز ناکوک خود را علیه این توافق بین‌المللی نواخت.
آفریقای جنوبی


جری ماتجیلا نماینده دائم آفریقای جنوبی که ریاست دوره‌ای شورای امنیت در ماه دسامبر را برعهده داشت، در این رابطه گفت: برجام به عنوان یک نمونه عالی از اقدامات جمعی برای تحکیم صلح از طریق همکاری، و همکاری بر اساس یک توافقنامه الزام آور باقی مانده است. همچنین از این نظر هستیم که برجام به طور قابل توجهی در کاهش تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران نقش داشته است و همچنان در ارتقای صلح ، ثبات و عادی سازی روابط حیاتی است.
وی تاکید کرد: برجام همچنان تنها توافقنامه بین‌المللی مشروعی است که هدف آن رسیدگی به مساله هسته‌ای ایران است و همچنین به تحقق یک رژیم موثر منع گسترش سلاح های اتمی کمک می‌کند. بنابراین ما به طور کامل از نظر دبیرکل حمایت می‌کند که چنین تلاش‌های دیپلماتیک باید حفظ شود و باید بر اساس آنها بنا شود.
ماتجیلا اظهار کرد: از نظر ما تصمیم ایالات متحده به طور ناخواسته بر توانایی ایران در اجرای کامل مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تاثیر می‌گذارد. یادآوری این نکته مهم است که لغو تحریم‌ها به ویژه برخی از مواد مرتبط با هسته‌ای، بخشی از تعهد برجام برای ایالات متحده است که باید در مواضع خود در مورد خروج از برجام تجدید نظر کند.
سنت وینسنت و گرنادین‌ها
دیانی جیمشا پرنس معاون نمایندگی سنت وینسنت و گرنادین‌ها هم موضعی قابل ملاحظه در مخالفت با آمریکا گرفت و گفت: برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به عنوان ستون اصلی معماری منع گسترش سلاح‌ای اتمی در جهان و دیپلماسی چندجانبه است.
وی افزود: این امر برای حفظ صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، اساسی است و از این رو حفظ آن از اهمیت حیاتی برخوردار است. سنت وینسنت و گرنادین بار دیگر بر تعهد خود به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ تاکید می‌کند و ما همچنان به شدت از برجام حمایت می‎‌کنیم.
معاون نمایندگی سنت وینسنت و گرنادین‌ها ادامه داد: ما عمیقا از خروج ایالات متحده در ماه مه ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای تاسف می‌خوریم. تصمیمات بعدی این کشور برای اعمال مجدد تحریم‌ها، خاتمه دادن معافیت‌ها و صدور اعلامیه ماه اوت به شورای امنیت، اقداماتی مغایر با الزامات و اهداف قطعنامه و برجام است.
جمهوری دومینیکن
«خوزه سینگر» نماینده دائم جمهوری دومینیکن در سازمان ملل متحد که در نشست مرداد ماه شورای امنیت با فشار آمریکا همراهی کرد، هم در این جلسه از برجام تمجید کرد.
وی افزود: ما اهمیت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به عنوان دستاورد عالی چند جانبه‌گرایی و معماری منع گسترش سلاح‌های اتمی مورد تاکید قرار می‌دهیم.
ویتنام
فام های آنه معاون نمایندگی ویتنام در سازمان ملل متحد هم ضمن حمایت از برجام گفت: این اعتقاد ویتنام است که مردم در خاورمیانه، مانند مردم هر جا، شایسته زندگی در صلح، هماهنگی، دوستی و همکاری هستند. به همین دلیل بود که ما از دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) کاملا خوشحال شدیم و با سایر اعضای فعال دخیل در مورد اجرای آن، با خوش‌بینی جدی بودیم. وی افزود: در این راستا، ما با ارزیابی دبیرکل را در مورد اینکه برجام بهترین راه برای اطمینان از یک راه حل جامع، بلند مدت و مناسب برای مساله هسته‌ای ایران و همچنین کمک به صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است، هم‌نظر هستیم.
معاون نمایندگی ویتنام در سازمان ملل متحد ادامه داد: ویتنام به طور مداوم از اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجم پشتیبانی می‌کند. ما از طرف‌های مربوطه می‌خواهیم راه گفت‌وگو و مذاکره را برای یافتن راه حل‌هایی برای حل اختلافات از جمله با استفاده از روندها و رویه‌های موجود تحت قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام و اعمال خویشتنداری و خودداری از اقداماتی که می‌توانند وضعیت را تشدید کنند، اعتماد را از بین ببرند و تنش را افزایش دهند، ادامه دهند.
اتحادیه اروپا
مواضع اتحادیه اروپا را اولوف اسکوک که پیش از این نماینده دائم سوئد در سازمان ملل متحد بود، به نیابت از جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرائت کرد.
وی خاطر نشان کرد: برنامه جامع اقدام مشترک اکنون پنج ساله شده است و در برابر فشارهای سال‌های گذشته مقاومت کرد.
اسکوک با یادآوری اینکه در نشست ۱۶ دسامبر کمیسیون مشترک و نشست روزگذشته وزیران خارجه اعضای برجام بر اجرای کامل این توافق تاکید شد، اضافه کرد: این عزم و اراده گویای اهمیت حفظ این توافق برای تداوم دیپلماسی چندجانبه و پایداری و پشتیبانی از توافق چندجانبه است.
وی تاکید کرد: برجام جزء کلیدی معماری جهانی منع گسترش سلاح اتمی است که خطر امنیتی منطقه‌ای و جهانی را کاهش می‌دهد. هیچ جایگزین مثبتی برای برجام وجود ندارد که محصول مذاکرات ۱۲ ساله و مشارکت سطح بالای جامعه بین‌المللی و مورد تایید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است. 
نماینده اتحادیه اروپا با تاکید بر اینکه این توافق به طور آشکارا تحت فشار قرار دارد، اظهار کرد: عمیقا از تصمیم هجدهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ آمریکا برای خروج از برجام متاسف هستیم که پیامد بعدی آن اعمال دوباره تحریم‌های یکجانبه آمریکا بود که به موجب برجام لغو شد و تمدید نکردن معافیت‌های مربوط بود.
نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد افزود: در اوایل سال جاری، من اعلامیه و موضع ایالات متحده در مورد مکانیسم به اصطلاح ماشه تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را متذکر شدم. آمریکا از اردیبهشت ۱۳۹۷ از برجام خارج شد و در هیچ یک از فعالیتهای مربوط به آن شرکت نکرد.
اسکوک تصریح کرد: بنابراین، ایالات متحده را نمی‌توان به عنوان یک کشور شرکت کننده در برجام در نظر گرفت و نمی‌تواند روند بازگرداندن تحریم های سازمان ملل را تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آغاز کند. 
وی ادامه داد: من همچنین یادآور می‌شوم که موقعیت اکثریت اعضای این شورا در مورد تلاش ایالات متحده برای آغاز روند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل فاقد هرگونه مبنای قانونی است.
اسکوک تاکید کرد: برای اتحادیه اروپا مشهود است که برجام باید به طور کامل و موثر توسط همه اجرا شود و چالش‌های اجرای مداوم، از جمله در مورد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و تعهدهای لغو تحریم‌ها باید رسیدگی شود. 
وی ادامه داد: من خوشحالم که جلسه وزیران دیروز وحدت همه شرکت کنندگان برای ادامه این مسیر را تایید کرد. من همچنین بسیار خوشحالم که همه شرکت کنندگان احتمال بازگشت ایالات متحده به برجام را تایید کرده و آمادگی خود را برای رسیدگی مثبت به این مساله در یک تلاش مشترک ابراز داشتند.
 نماینده اتحادیه اروپا اضافه کرد: ما قادر خواهیم بود این دستاورد دیپلماسی چندجانبه را که سهم مهمی در امنیت و ثبات منطقه است حفظ و تقویت کنیم.
فرانسه
معاون نمایندگی فرانسه در سازمان ملل متحد هم دهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد را نشان از حمایت وی از قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام دانست و افزود: با همکاری آلمان و انگلستان ، فرانسه برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک بی وقفه تلاش کرده است.
وی ادامه داد: این توافقنامه دستاورد اساسی دیپلماسی چندجانبه و معماری منع گسترش سلاح های هسته ای است. ما در مورد برجام مذاکره کردیم با این اعتقاد که این کمک تعیین کننده‌ای در ایجاد اعتماد در ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران و همچنین صلح و امنیت بین‌المللی خواهد بود.
معاون نمایندگی فرانسه در سازمان ملل متحد اضافه کرد: امروز برجام همچنان بهترین راه برای تنظیم صحیح برنامه هسته‌ای ایران است تا اطمینان حاصل شود که ایران انرژی هسته‌ای را فقط برای اهداف صلح آمیز توسعه می‌دهد.
ناتالی براودهارست خاطرنشان کرد: در این راستا، ما از اظهارات اخیر دولت آینده آمریکا در مورد برجام بسیار دلگرم هستیم، که می‌تواند زمینه را برای بازگشت ایالات متحده به توافقنامه فراهم کند و چشم‌انداز دیپلماتیک بازگشت ایالات متحده را ترسیم می‌کند.
انگلیس
باربارا بودوارد نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل متحد از دیگر اعضای برجام و عضو دائم شورای امنیت بود که روز سه‌شنبه در نشست شورای امنیت افزود: انگلیس قاطعانه به برجام پایبند است.
وی ادامه داد: ما بارها اظهار تاسف و نگرانی صریح خود را از تصمیم ایالات متحده برای ترک توافق و تحمیل مجدد تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرده‌ایم. ما درک می‌کنیم که این تاثیر مستمر بر ایران و مردم آن داشته است.
نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل متحد اضافه کرد: بیانیه مشترک شرکت‌کنندگان باقیمانده برجام در جلسه دیروز کمیسیون مشترک وزیران آخرین، تاکیدی بر تعهد ما است.
بودوارد در انتهای اظهارات خود به تنش در منطقه پرداخت و ادامه داد: تشدید به نفع هیچ کس نیست. ما بار دیگر از بیانیه مشترک شرکت کنندگان باقیمانده برجام در جلسه دیروز کمیسیون مشترک وزیران استقبال می‌کنیم. امیدواریم سال آینده شاهد پیوستن مجدد ایالات متحده به برجام و بازگشت ایران به توافقنامه باشیم.
روسیه
دیمیتری پولیانسکی معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل متحد دیگر سخنران این نشست بود که کشورش عضو برجام و عضو دائم شورای امنیت است.
وی با اشاره به اقدامات دولت ترامپ در ادعای ضد ایرانی و اعمال خودخوانده مکانیسم ماشه، گفت: آنها ادعا کردند که به طور یکجانبه می‌توانند تحریم‌های سازمان ملل را علیه ایران اعمال کنند که از سال ۲۰۱۵ به دلیل توافق هسته‌ای لغو شد.
پولیانسکی اضافه کرد آمریکا و متحدانش پنداشتند که فشار حداکثری بر ایران تنها راه حل همه این مسایل است. اما این تلاش‌ها شکست خورد.
وی با اشاره به مخالفت اکثریت شورای امنیت سازمان ملل با ادعا و تلاش‌های ضد ایرانی آمریکا در بازگرداندن تحریم ها و استفاده از مکانیسم ماشه، یادآور شد: اعضای شورای امنیت یک اتحاد قابل ملاحظه را از خود نشان دادند.
پولیانسکی با تاکید بر اینکه مکانیسم بازگشت ماشه محقق نشده است، گفت: قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بر اساس زمان‌بندی خود در حال اجرا است. ما ادعای آمریکا برای بازگشت تحریم‌ها را فاقد مشروعیت می‌دانیم همانگونه که ۱۳ عضو شورای امنیت آن را نشان دادند.
معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد: به یاد داشته باشید که اجرا نکردن تعهدهای ایران نتیجه مستقیم  اقدامات غیرسازنده و تحریک‌آمیز آمریکا است. ما از شجاعت نداشتن دبیرخانه سازمان ملل متحد برای فراخواندن آمریکا به اجرای کامل تعهدهای خود متاسف هستیم.
آلمان
کریستف هاسگن نماینده دائم آلمان در سازمان ملل متحد که آخرین نشست عضویت این کشور در شورای امنیت را قرائت می‌کرد، از ابتدا از تلاش آمریکا برای کاهش بودجه دبیرخانه مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ انتقاد کرد و گفت: می‌خواهم نکته ای را بیان کنم که توسط همکار روس ما بیان شد و مربوط به بحث‌هایی است که در کمیته پنجم در جریان است. من از نکته‌ای که وی بیان کرد حمایت می کنم. ما باید متحد باشیم و مانع تلاش شرکای آمریکایی خود در قطع بودجه برای دبیرخانه برای کارهای مربوط به ۲۲۳۱ شویم.
وی افزود: موضع ما در مورد برجام تغییری نکرده است: ما به عنوان عضوی از سه کشور اروپایی، بی وقفه برای حفظ توافق تلاش کرده‌ایم. در جلسه غیررسمی مجازی روز دوشنبه شرکت کنندگان برجام در سطح وزرا، همه شرکت‌کنندگان باقی مانده تعهد خود را تایید کردند.
هاسگن با بیان اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ از چهار سال حملات جان سالم به در برد، اضافه کرد: قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان سنگ بنای منع گسترش سلاح های اتمی و امنیت در منطقه است. من می‌خواهم از همه اعضای دور میز تشکر کنم که در حفظ برجام همکاری کردند و به سفیران اندونزی و نیجر در زمان ریاست آنها بر شورای امنیت، احترام ویژه‌ای می‌گذارم. پس از اجرای کامل برجام، ما همچنین باید به طور مشترک چالش‌های گسترده‌تر در منطقه را برطرف کنیم.
چین
گنگ شوانگ معاون نماینده دائمی چین در سازمان ملل هم در اظهارات خود به نشست روز دوشنبه وزیران خارجه عضو برجام اشاره کرد و آن را علامت مثبت و محکمی به جهان دانست.
وی افزود: توافق جامع در مورد مساله هسته‌ای ایران دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است. این قطعنامه توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده و از نظر قانونی لازم الاجرا است و باید به طور موثر اجرا شود. حفظ برجام، حفظ چندجانبه‌گرایی، حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه، حفظ سیستم منع گسترش سلاح‌های اتمی بین‌المللی و حفظ نظم بین‌المللی بر اساس قوانین بین‌المللی است.
معاون نمایندگی چین در سازمان ملل متحد افزود: چین همیشه متعهد به حفظ اقتدار قطعنامه‌های شورای امنیت و اثربخشی برجام بوده است. چین همچنان در سمت راست تاریخ ایستاده، به شدت به چند جانبه‌گرایی پایبند بوده و با همه طرف‌های ذینفع برای پیشبرد حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک مساله هسته‌ای ایران و تلاش‌های بی وقفه برای حفظ صلح و ثبات منطقه‌ای همکاری خواهد کرد.