بيانيه مقتدي صدر؛ يك بام و دو هواست

آرمـان ملي- عليرضا پــورحسيـن: رهبر جريان صــدر عــراق در بيــانيه‌‌اي که مدعــي شــد که عــراق عزيز قرباني درگيري‌هاي آمريکايي- ايراني شده و به‌گونه‌‌اي آسيب ديده که نمي‌توان درمورد آن سکوت کرد. او در ادامه ادعاهاي خود بر اين باور است که عراق به ميدان درگيري‌هاي نظامي، امنيتي، سياسي و ويروسي تبديل شده و دليل آن ضعف دولت و شکاف بين ملت است و از جمهوري اسلامي ايران، همسايه عزيز تقاضا دارم که عراق را از درگيري‌هاي خود دور نگه دارد. اگر جايگاه و استقلال عراق و دولت آن را حفظ کند ما به هنگام سختي پشت ايران را خالي نخواهيم کرد و به اشغالگران آمريکايي هشدار مي‌دهم که عراق را به درگيري نکشانند. عراق و عراقي‌ها يک‌ طرف اين درگيري نيستند و ما در مرحله ساخت عراق هستيم و درصورتي که پاسخي دريافت نکنيم موضعي سياسي ‌و مردمي اتخاذ خواهيم کرد تا ملت، وطن و مقدسات خود را از اين دخالت‌هاي غيرقابل قبول حفظ کنيم. بيانيه مقتدي صدر ظاهرا در پي ادعاهاي مقامات آمريکايي منتشر شده که ايران را به دست داشتن در حملات مشکوک به سفارت آمريکا در بغداد متهم مي‌‌کنند و ايران را تهديد به درگيري نظامي کرده‌اند. دونالد ترامپ، بامداد پنجشنبه در صفحه توييتر خود، بدون ارائه هيچ مدرکي و صرفا با به اشتراک گذاشتن تصويري از چند گلوله خمپاره نامشخص، ايران را به انجام حمله راکتي روز يکشنبه به سفارتخانه آمريکا در بغداد متهم کرد. توئيتي که به نظر مي‌رسد مقامات عراقي به‌راحتي فريب آن را خورده‌اند. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌وگويي با صباح زنگنه، تحليلگر مسائل بين‌الملل داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
رهـبر جريان صدر در عراق با چه اهدافي بيانيه‌اي خطاب به ايران و ايالات‌متحده صادر کرده است؟
اين قبيل بيانيه‌ها که دوسويه عمل مي‌کند و مفادي متناقض دارد، جز اقدامات پرابهام مقتدي صدر است. ايشان به‌عنوان يک نيروي ضدآمريکايي در عراق معروف بوده است و در ابتداي ورود نيروهاي آمريکا به عراق جز پيشتازان مبارزه با اشغالگران بود. اين وضعيت ادامه پيدا کرد و در درگيري‌ها شکست خورد و حتي نزديک بود کشته شود و ايران در عمل او را در نجف و بصره نجات داد. مقتدي صدر نمي‌تواند اين را منکر شود و ايران جان او را نجات داده است. ايران به‌دنبال منت‌گذاري نيست بلکه به دنبال اين است که نيروهاي عراقي بتوانند حضوري فعالي داشته باشند و در کنار يکديگر به‌خوبي بتوانند کشور خود را بسازند. در دوره اخير با حمايت مقتدي صدر و عمار حکيم عملا نخست‌وزيري بر سر کار آمده است که تمايلات آمريکايي دارد و دستورالعمل هاي آمريکا را به اجرا مي‌گذارد. واضح است اين امر و مي‌توان آن را در مراودات اين شخص با کشورهاي همسايه به‌خوبي مشاهده کرد.
چه تـنـاقضـاتي در رفتـار مسئــولان و شخصيت‌هاي عراقي وجود دارد؟


در سفر اخير الکاظمي به ترکيه به‌خوبي مي‌توان رفتارهاي متناقض آنها را مشاهده کرد. با وجود اينکه نيروهاي نظامي ترکيه در شمال عراق مستقر هستند و حاکميت ارضي اين کشور را مخدوش کرده‌اند اما الکاظمي هيچ اعتراضي نمي‌کند و حتي هيچ مطلبي در اين خصوص نيز مطرح نکرده است و هيچ تعرضي به نيروهاي ترکيه نکرده‌اند. به نظر مي‌رسد ملي بودن و حفاظت از حاکميت عراق چندين تفسير دارد و مقامات عراقي هرازگاهي يک تفسير از آن را با توجه به مخاطب خود عرضه مي‌کنند. خدشه وارد کردن به استقلال عراق به نظر مي‌رسد از سوي آمريکا و ترکيه مشکلي ندارد اما اگر نيروهاي عراقي تمايلي به ايران داشته باشند، مشکل بزرگي است. الکاظمي با روي‌کارآمدن در عراق چندين دستگاه و وزارتخانه مهم را به نيروهاي حامي اين شخصيت‌هاي عراقي داده است و اين شخصيت‌ها دوست ندارند اين جايگاه خود را در عراق از دست بدهند و به همين علت از الکاظمي به اين شکل حمايت مي‌کنند و دوست ندارند امتيازهاي حاصل از حضور الکاظمي در نخست‌وزيري را از دست دهند. به همين علت صحبت‌هاي مقتدي صدر از صداقت خالي است و نياز دارد تا در آنها بازنگري کند. زماني که يک نيروي اشغالگر را با ايران که حضور فيزيکي ندارد مقايسه مي‌کند نشان مي‌دهد که يک رفتار غيرمنصفانه در دستورکار آنهاست. اين موضع‌گيري‌ها منجر به ايجاد صلح و ثبات در عراق نخواهد شد.
ايران چگونه بايد به اين مواضع متناقض پـاسـخ دهد تا اين سوءتفـاهمـات در عـراق گسترش پيدا نکند؟
ايران بايد با تمامي جريان‌هاي عراق ارتباط خود را حفظ کند و در اين عرصه با جريان‌هاي چپ و راست نيز رايزني کند و حتي به آنها کمک کند تا واقعيت‌ها را دقيق‌تر ديده و بشناسند. از طرف ديگر ايران بايد توان گفتمان خود را بالا برده تا سوءبرداشت نشود. آنچه به ضرر ايران در حال تمام شدن است نداشتن يک شبکه اجتماعي و گفتمان صريح در اين خصوص است. با نداشتن اين امکانات و اين ظرفيت‌ها قطعا ايران در افکار عمومي متضرر خواهد شد. امروز ايالات‌متحده صدها ميليون دلار هزينه مي‌کند تا نيروهاي عراقي را آموزش دهد و حتي آنها را به کشور خود مي‌برد و امکاناتي در اختيار آنها قرار مي‌دهد. شبکه‌هاي اجتماعي و اينترنتي براي عراقي‌ها ايجاد مي‌کند و به صورت مداوم از آنها حمايت مي‌کند. قطعا کفه افکار عمومي با اين اقدامات به سمت آنها ممکن است در برهه‌اي از زمان سنگيني کند و به ضرر ايران اين اتفاقات تمام شود. ضرورت دارد تا ايران در اين عرصه که جنبه رواني نيز دارد فعاليت بيشتري کند؛ زيرا مشترکات ايران و عراق به مراتب بيشتر است و اين ظرفيت وجود دارد تا به بهترين شکل اين سوءتفاهمات را کنار بزند.