صرفه‌جویی ۵۰۰‌مگاواتی به چه قیمتی؟

خاموشی‌های کرونایی به بزرگراه‌ها رسید صرفه‌جویی 500‌مگاواتی به چه قیمتی؟ شرق: اعمال محدودیت‌های کرونایی و منع تردد بعد از ساعت 9 شب تا چهار صبح بهانه‌ای شد تا وزارت نیرو برق آزادراه‌ها و معابر کشور را هم قطع کند؛ رفتاری که با اعتراض بخشی از بدنه جامعه مواجه شده است. برخی کاربران فضای مجازی می‌گویند خاموشی معابر و آزادراه‌ها امنیت را از آنها ربوده است؛ اما سخنگوی صنعت برق می‌گوید این خاموشی‌ها یک در میان انجام و منجر به صرفه‌جویی 500مگاواتی برق شده است. این در حالی است که به ‌گفته حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران، این رفتار در دنیا سابقه نداشته و بروز مشکل در صنعت برق و اولویت‌بندی برای مصارف مختلف، ناشی از یک اشکال ساختاری در این صنعت و عدم اصلاح قیمت حامل‌های انرژی است که میزان سرمایه‌‌گذاری در صنعت را به‌شدت کاهش داده است. منع تردد شبانه پای خاموشی را به آزادراه‌های کشور باز کرد. چندی است که ستاد ملی کرونا برای مقابله با گسترش بیشتر این بیماری، منع تردد از ساعت 21 تا چهار بامداد را اعمال کرده است و وزارت نیرو نیز به دنبال این ممنوعیت تردد، به برخی آزادراه‌ها و معابر خاموشی داده است؛ اقدامی که با اعتراض شهروندان مواجه شد. برخی کاربران فضای مجازی می‌گویند این اقدام امنیت آنها را به خطر انداخته است. بر اساس گزارش‌های منتشر‌شده در فضای مجازی، گروه‌ها و قشرهایی که مجوز تردد در ساعات ممنوعه را دارند، به دلیل این خاموشی‌ها دچار سانحه تصادف شده یا مورد دستبرد قرار گرفته‌اند.
صرفه‌جویی 500 مگاواتی با خاموشی شبانه
با وجود این اعتراضات، سخنگوی صنعت برق علت نیمه‌خاموش‌شدن بزرگراه‌ها در روزهای گذشته را اولویت‌دادن به تأمین گاز برای تولید برق بیمارستان‌ها و مراکز حساس پایتخت اعلام می‌کند. مصطفی رجبی‌مشهدی به مهر می‌گوید: این رویه مسبوق به سابقه است و در گذشته نیز برای تأمین برق اولویت‌دار در پایتخت چنین اقداماتی انجام داده‌ایم. او ادامه می‌دهد: از زمان تاریک‌شدن هوا، چراغ معابر و بزرگراه‌ها به صورت خودکار روشن می‌شد که برای کاهش مصرف، اقدام به خاموشی یک در میان چراغ‌ها در بزرگراه‌ها و معابر اصلی و برخی از پارک‌ها کردیم. به گفته این مقام مسئول، با توجه به محدودیت تردد شبانه در شهرهای نارنجی و قرمز به‌ دلیل مصوبه ستاد ملی کرونا، روشن‌بودن تابلوهای بانک‌ها یا بیلبوردهای تبلیغاتی غیرضروری است و نتیجه‌ای جز هدررفت سرمایه ملی ندارد؛ بنابراین صنعت برق این اقدام صرفه‌جویانه را از هفته قبل آغاز کرده و با یکی در میان کردن روشنایی معابر و حذف روشنایی غیر‌ضروری در جاده‌ها حداقل به میزان ۵۰۰ مگاوات صرفه‌جویی ایجاد کرده است. او با اشاره به اینکه با هر 10 درصد صرفه‌جویی در مصرف برق 70 میلیون مترمکعب گاز صرفه‌جویی می‌شود از مردم مناطق گرمسیر خواست میزان مصرف برق و گاز خود را حدود 10 درصد کاهش دهند.
چرخه معیوب صنعت برق


درخواست برای صرفه‌جویی در مصرف برق در گذشته فقط به فصل تابستان محدود می‌شد؛ اما حالا در زمستان هم شاهد این درخواست‌ها هستیم؛ ضمن آنکه پای خاموشی به معابر هم رسیده است. آیا چنین رفتاری در دنیا متداول است؟ حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران، در گفت‌وگو با «شرق» عنوان می‌کند: این روش در دنیا سابقه ندارد؛ اما باید این را در نظر داشت که اقتصاد برق به درمان و اصلاحاتی نیاز دارد. مجلس سوم داشت این کار را انجام می‌داد ولی بعد متوقف شد. او ادامه می‌دهد: دولت در‌صدد است این عارضه‌ها را با بحث آزادسازی بورس انرژی و تبادلات بالای پنج مگاوات برطرف کند. این مسئله از سوی وزارت نیرو ابلاغ شده است.
توقف سرمایه‌گذاری در  صنعت برق
به گفته صالحی، ما در هر سال به دلایل مختلف چه زمستان و چه تابستان به مشکل می‌خوریم. در پیک تابستان به دلیل اینکه سرمایه‌گذاری در این صنعت انجام نشده و رشد مصرف همچنان بالاست، با کمبود مواجه هستیم و به سختی با خاموش‌کردن برق صنایع و مشوق‌هایی که می‌دهند، اوج مصرف تابستان را بدون خاموشی بخش مسکونی می‌گذرانیم.
او اضافه می‌کند: در زمستان با اینکه مصرف برق ما بسیار پایین است، چرا باید شاهد خاموشی بزرگراه‌ها باشیم؟ این مشکل به مصرف بالای گاز کشور بر می‌گردد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران می‌گوید: در حال حاضر مصرف گاز کشور در بخش مسکونی به 600 میلیون مترمکعب رسیده که از کل اروپا بیشتر است. برای جلوگیری از قطع گاز بخش مسکونی، گاز نیروگاه را قطع می‌کنند. نیروگاه‌ها به‌جای گاز باید مازوت بسوزانند تا برق تولید کنند؛ اما محیط زیست به دلیل آلودگی هوا این اجازه را نمی‌دهد و شیرآلات مصرف مازوت بسیاری از نیروگاه‌ها پلمب شده است.
صالحی به این پرسش که آیا خاموشی آزاد‌راه‌ها در دنیا مرسوم است، این‌گونه پاسخ می‌دهد: این شیوه در ایران مرسوم بوده است و چند سالی است که اتفاق افتاده است. اما باید دید که در شرایط کمبود باید برق تجاری را خاموش کنیم یا برق بزرگراه را قطع کنیم. او ادامه می‌دهد: ببینید اوضاع چقدر خراب شده که در زمستان هم پیک داریم. این نشان می‌دهد نیروگاه‌های زیادی در زمستان در معرض خاموشی است. دوستان وزارت نیرو بین بد و بدتر انتخاب کردند، وگرنه باید برق مسکونی را خاموش می‌کردند. رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران می‌گوید: احتمالا صنایع در آن ساعات خاموش است و نیازی به بار صنایع نبوده است اما بحث امنیت هم مهم است. البته باید علت را هم جویا شد. تا جایی که اطلاع دارم این مسئله بیشتر به دلیل خاموش شدن نیروگاه‌هاست. او اضافه می‌کند: چند سال است رشد سرمایه‌گذاری در صنعت برق منفی است. صاحبان نیروگاه‌ها برق را با قیمت اقتصادی نمی‌فروشند. تعدادی نیروگاه داریم که از بانک وام ارزی گرفتند، نرخ ارز چند‌برابر شد اما پول برق همان نرخ شش تا هفت سال پیش است.
80 میلیارد دلار یارانه انرژی
به گفته صالحی مشکلات صنعت برق قابل پیش‌بینی بود و این نگرانی وجود دارد که خاموشی سال آینده در بخش مسکونی هم بالا برود. او اضافه می‌کند: یک خانوار چهار‌نفره 200 هزار تومان پول مخابرات می‌دهند ولی هزینه قبض برق آنها 40 هزار تومان می‌شود. رئیس کمیسیون انرژی اتاق تأکید می‌کند: نمی‌گویم قیمت‌ها بالا برود بلکه باید کمک کنیم، قدرت خرید خانوارها بالا برود. ما در این زمینه ضعیف هستیم و موفق نبودیم. بحث تحریم‌ها و فشار بین‌المللی روی کشور اثر گذاشته است. او اضافه می‌کند: در کشوری که به دنبال فروش یک‌میلیون بشکه نفت است، 80 میلیارد دلار یارانه انرژی می‌دهیم. نمی‌شود دست‌و‌دل‌باز باشیم ولی لنگ فروش یک بشکه نفت هم باشیم.با توجه به اظهارات کارشناسان و نظر مردم آیا راه بهتری برای تأمین توأمان برق معابر و آزادراه‌ها و صرفه‌جویی در مصرف برق وجود ندارد؟