روزنامه وطن امروز
1399/10/16
بیست‌تمام
گروه سیاسی: پس از مخالفت‌های گسترده، دولت در نهایت ملزم به اجرای قانون مجلس- اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها- شد و حرکت ایران به سمت غنی کردن اورانیوم با غنای 20 درصد آغاز شد و علی ربیعی از فرآیند تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در مجتمع غنی‌سازی شهید علیمحمدی(فردو) خبر داد. به گزارش «وطن امروز»، سخنگوی دولت روز گذشته از دستور رئیس‌جمهور برای تامین اعتبار قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها خبر داد و گفت: هفته گذشته رئیس‌جمهور طی نامه‌ای به آقای جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور درباره تامین بودجه بخشی از این قانون در سال ۱۳۹۹ دستور لازم را داد. علی ربیعی افزود: همچنین رئیس‌جمهور در روزهای گذشته دستور اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را صادر کرد و از ساعاتی پیش فرآیند تزریق گاز شروع شد و تا ساعاتی دیگر نخستین محصول اورانیوم غنی‌شده UF6 به دست خواهد آمد. ربیعی تصریح کرد: تمام این فرآیند پس از انجام اقدامات اولیه از قبیل اطلاع‌رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحویل پرسشنامه طراحی بر مبنای تعهدات پادمانی کشور انجام شده است. سخنگوی دولت تاکید کرد: مواضع دولت درباره این قانون به صراحت اعلام شده است. با این حال دولت خود را ملزم به اجرای قانون می‌داند. ربیعی همچنین عنوان کرد: هر چند دولت از ابتدا این طرح را به مصلحت ندانسته و به خاطر طرف مشورت قرار نگرفتن دولت در تصویب نهایی آن انتقادهایی را وارد می‌دانست اما این مسائل تاثیری بر تعهد دولت به اجرای این قوانین نداشته است. ادعای ربیعی مبنی بر طرف مشورت قرار نگرفتن دولت در حالی مطرح میشود که این مصوبه از ابتدای طرح شدن تا زمان تصویب، با هماهنگی شورای عالی امنیت ملی -که ریاست آن بر عهده حسن روحانی است- مجرای قانونی خود را طی کرده است. مجلس شورای اسلامی ماه گذشته در پاسخ به روند اقدامات خصمانه آمریکا علیه کشورمان و عدم پایبندی طرف‌های اروپایی برجام به انجام تعهدات‌شان، همچنین به عنوان بخشی از پاسخ به انتقام ترور دانشمند هسته‌ای ایران شهید محسن فخری‌زاده، طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران را به تصویب نهایی رساند. بر اساس ماده 1 این طرح، در راستای تأمین شروط نه‌گانه مقام معظم رهبری درباره توافق هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران مؤظف است بلافاصله پس از تصویب این قانون، جهت مصارف صلح‌آمیز نسبت به تولید اورانیوم با غنای بیست درصد (۲۰%) اقدام و سالانه به میزان حداقل یکصد‌و‌بیست کیلوگرم آن را در داخل کشور ذخیره کند. همچنین سازمان مذکور مؤظف است نیاز کشور برای مصارف صلح‌آمیز اورانیوم با غنای بالای 20 درصد را به طور کامل و بدون تأخیر تأمین کند. با این وجود از آغاز تصویب این قانون در مجلس، حسن روحانی، محمد‌جواد ظریف و برخی اعضای دولت بنای ناسازگاری با این طرح را گذاشتند و به مخالفت صریح با این مصوبه پرداختند، از جمله رئیس‌جمهور اعلام کرد این قانون را مضر برای دیپلماسی می‌داند. این پایان کار نبود و حسن روحانی در جریان نشست خبری 24 آذر خود با اصحاب رسانه گفت: «دولت موضع خود را نسبت به این قانون اعلام کرده است. این قانون را مفید نمی‌داند و قبل از اینکه به تصویب نهایی برسد نظرم را صریحا اعلام کردم. این نظر شخص من نیست و در دولت اتفاق آرا وجود دارد. دولت به اتفاق آرا این قانون را برای کشور مفید نمی‌داند». روحانی در ادامه تاکید کرده بود: «به وزرای مربوط دستور دادم آیین‌نامه اجرای قانون مصوب مجلس (اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها) را تهیه کنند. آیین‌نامه اجرایی را در چارچوب تفسیرمان از قانون مجلس خواهیم نوشت». افزون بر این موارد، دولت پس از تاخیر فراوان نسبت به تهیه آیین‌نامه اجرایی این قانون اقدام کرد و برخی از بندهای این آیین‌نامه را با تفاوت فاحش نسبت به آنچه مجلس تصویب کرده بود، تغییر داد که مشروح آن در گزارش‌های چهارشنبه 10 دی و پنجشنبه 11 دی «وطن امروز» آمده است. با تمام این اوصاف قانون مجلس تنها مسیری است که می‌تواند بازدارندگی ایران را در برابر تهدیدات و زیاده‌خواهی‌های آمریکا و متحدان غربی‌اش افزایش دهد. غنی‌سازی 20 درصد از همان سال‌های گذشته برگ برنده ایران در برابر غربی‌ها بود که دولت روحانی در آغاز مذاکرات هسته‌ای (ژنو) 2 سال پیش از برجام، به ازای رفع تحریم‌ها و به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران که هیچ‌کدام تحقق نیافت، سخاوتمندانه از آن صرف‌نظر کرد. حالا در چنین شرایطی این امتیاز مجددا طرف‌های برجامی را می‌تواند به مسیر بازگشت به تعهدات‌شان در برجام وادار کند و به این ترتیب توازن در میزان تعهدات و تکالیف به توافق هسته‌ای برگردد. به عبارتی کارشناسان معتقدند آغاز غنی‌سازی 20 درصد در ایران می‌تواند احتمال لغو تحریم‌ها را بسیار بیشتر از گذشته کند. * واکنش‌ها درباره آغاز غنی‌سازی 20 درصد در همین حال اتحادیه اروپایی به تصمیم ایران برای افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم که بتازگی به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده است واکنش نشان داد. بر اساس گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، اتحادیه اروپایی مدعی شده است این اقدام ایران انحراف قابل ملاحظه‌ای از توافق هسته‌ای است. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز دیروز در ادامه گزافه‌گویی‌های همیشگی خود درباره ایران، این بار مدعی شد هدف تهران مبنی بر از سرگیری غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم ساخت سلاح هسته‌ای است. به نوشته روزنامه «یدیعوت‌‌آحارونوت»، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی درباره از سرگیری غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم از سوی ایران گفت هدف ایران ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای است و تل‌آویو هرگز این امکان را به ایران نمی‌هد. نتانیاهو در ادامه مدعی شد تصمیم ایران در از سرگیری غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم تنها تلاش برای ادامه دادن به هدف خود در توسعه برنامه هسته‌ای نظامی است. در همین حال «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در نهادهای بین‌المللی در شهر وین، اقدام ایران درباره رساندن غنی‌سازی اورانیوم به ۲۰ درصد را قابل پیش‌بینی توصیف کرد. اولیانوف روز دوشنبه در پیامی توئیتری نوشت: «اینکه ایران اعلام کرد به غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد ادامه می‌دهد، خبر فوری نیست. این گام با توجه به قوانین تصویب شده در مجلس ایران قابل پیش‌بینی بود». *** آژانس آغاز تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد را تأیید کرد سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، روز دوشنبه اعلام کرد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد را تایید کرد. به گزارش ایرنا، کاظم غریب‌آبادی اظهار داشت: به دنبال ارائه اصلاحیه پرسشنامه اطلاعات طراحی سایت فردو به آژانس و حضور بازرسان در این سایت در صبح روز جاری (دیروز) برای راستی‌آزمایی اطلاعات ارائه شده و برداشتن مهر و موم سیلندر حاوی اورانیوم 1/4 درصد، مدیرکل آژانس طی گزارشی آغاز تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد را تایید کرد. وی افزود: در این گزارش آمده است بازرسان آژانس مهر و موم یک سیلندر 2/137 کیلوگرمی اورانیوم 1/4 درصد را برداشته و این سیلندر به خط تولید وصل و تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد از سوی ایران آغاز شد. نماینده دائم کشورمان توضیح داد: این اقدام به دنبال نامه مورخ ۱۱ دی‌ماه ایران به آژانس انجام شد. *** ایران چگونه به 20 درصد دست یافت؟ موضوع دست پیدا کردن ایران به توانایی غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد به سال 87 بازمی‌گردد. آن زمان رآکتور تحقیقاتی تهران که صرفا مصرف تحقیقاتی و پزشکی داشت و ایزوتوپ‌های دارویی تولید می‌کرد، با بحران اتمام «سوخت» مواجه شده بود. خرید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی فرآیند پیچیده و مشکلی نبود، حتی ایران در بحبوحه جنگ با عراق توانست سوخت مورد نیاز خود را وارد کند تا اینکه سال 1387 پس از اعلام نیاز ایران به آرژانتین برای دریافت اورانیوم 20 درصد، با مداخله آمریکا، این کشور از در اختیار گذاشتن اورانیوم خودداری کرد. ایران در آن زمان در شرایط حساسی قرار گرفته بود. از یک سو خاموش شدن هسته مرکزی رآکتور تهران به علت نبود سوخت یک گام به عقب بزرگ در موضوع هسته‌ای به حساب می‌آمد و فعال کردن آن پروسه خاص خود را داشت و از سوی دیگر کشورهای غربی نیز با علم به احساس نیاز ایران به دنبال کسب امتیازات حداکثری و خالی کردن انبارهای ذخیره اورانیوم 5/3 و 5 درصد ایران بودند. از این ۲ مهم‌تر در صورت عدم تدبیر مناسب و از کار افتادن رآکتور تهران، تهیه رادیودارو برای بیماران خاص متوقف و با توجه به نیاز همیشگی این بیماران به داروهای هسته‌ای عملا کشور با یک بحران مواجه می‌شد. البته بنا بر گفته مقامات ایرانی، مسؤولان وقت از همان سال 87 که خطر اتمام سوخت رآکتور تهران را احساس کردند، به فکر تامین سوخت 20 رآکتور تهران بودند. برای همین تکمیل تاسیسات هسته‌ای فردو را سرعت بخشیدند. شهریور سال 88 بود که مقامات ایران پس از انتشار اطلاعاتی در رسانه‌ها مبنی بر وجود تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی در ایران اعلام کردند در چارچوب NPT و 10 ماه قبل از این تاریخ با اطلاع آژانس انرژی اتمی، تاسیسات جدیدی را در کارخانه‌ای نزدیک به قم برای غنی‌سازی اورانیوم در نظر گرفته و در حال تکمیل آن هستند. البته آن زمان هیچ‌کس نمی‌دانست این تاسیسات قرار است در آینده نزدیک تبدیل به مرکز اصلی غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد شود و در نهایت رئیس‌جمهور وقت 18 بهمن همان سال با اشاره به تعلل غرب برای در اختیار گذاشتن سوخت 20 درصد، دستور تولید این سوخت توسط دانشمندان ایرانی را صادر کرد. *** فناوری به قیمت خون 4 دانشمند هسته‌ای شهریورماه 89 ایران اعلام کرد موفق به تولید 25 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد در نطنز شده است. ایران ماهانه می‌توانست یک تا ۲ کیلوگرم اورانیوم 20 درصد تولید کند. پیش از این در بهمن‌ماه 88 ایران از عزم خود برای تولید اورانیوم 20 درصد خبر داده بود و دوربین‌های آژانس نیز چرخش سانتریفیوژ‌ها به منظور تولید اورانیوم با این غلظت را ثبت می‌کردند اما کشورهای غربی با توجه به تعداد کم سانتریفیوژ‌ها در نطنز و همچنین پیچیدگی غنی‌سازی 20 درصد در مقیاس صنعتی، این موضوع را جدی نمی‌گرفتند. با این حال ایران به فناوری غنی‌سازی 20 درصد دست پیدا کرده بود. شهید شهریاری توانسته بود با اتصال ۲ آبشار 164 سانتریفیوژی به یکدیگر (328 سانتریفیوژ) و دستیابی به فرمول پیچیده تزریق اورانیوم 5 درصد به نخستین سانتریفیوژ، این دستاورد را برای ایران به ارمغان آورد. دکتر شهریاری همچنین با پی بردن به فرمول ساخت صفحات سوخت که برای تبدیل شدن اورانیوم 20 درصد به سوخت، وجود این صفحات لازم و ضروری بود، عملا ایران را در تولید سوخت 20 درصد خودکفا کرد. این دانشمند هسته‌ای 8 آذر سال 89 توسط تیم‌های تروریستی وابسته به رژیم صهیونیستی ترور شد. پیش از شهید شهریاری، 22 دی‌ماه سال 88 دکتر علیمحمدی از دانشمندان هسته‌ای کشور و از همکاران وی توسط عوامل موساد به شهادت رسیده بود. مردادماه 1390 دکتر رضایی‌نژاد و ۲۱ دی ماه همان سال مصطفی احمدی‌روشن که از دانشمندان جوانی بود که در پروژه فردو فعالیت می‌کرد، ترور شده و به شهادت رسیدند. آژانس انرژی اتمی 2 روز پیش از اعلام خبر ترور احمدی‌روشن در تاریخ 19 دی 1390 در اطلاعیه‌ای اعلام کرد «ایران تولید اورانیوم با غلظت 20 درصد را در تاسیسات فردو آغاز کرده است». این اقدام البته با انتقاد آمریکا و اتحادیه اروپایی روبه‌رو شد. کشورهای غربی مدعی بودند ایران زیر پوشش فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای در جهت تولید بمب اتم قدم بر‌می‌دارد. ادعای آنان این بود اورانیوم 20 درصدی کاربرد دوگانه دارد و هم می‌تواند در تحقیقات پزشکی و تولید رادیودارو استفاده شود و هم می‌تواند مورد استفاده برای تولید بمب اتم قرار گیرد.