روزنامه مردم سالاری
1399/10/17
کرونا، امتحانات و ميانبرهاي دانش‌آموزي
بدون ترديد يكي از نگراني‌هايي كه شيوع كرونا از همان روزهاي نخست تا كنون به همراه داشته نحوه تداوم آموزش و اجراي عدالت در برقراري حق دسترسي فراگيران به بسترهايي است كه جوامع براي تداوم آموزش در نظر گرفته‌اند. نمی‌توان با قاطعيت بيان كرد كه برنامه‌هاي آموزشي كه به تناسب شرايط فاصله‌گذاري‌هاي اجتماعي و پروتكل‌هاي بهداشتي در اين دوران طراحي شده است، به قوت و توان آموزش حضوري در افزايش علمي و مهارتي دانش آموزان تاثيرگذار هستند اما از آنجا كه نظام‌هاي آموزشي در جوامع مختلف بسته به اقتضائات و امكانات خود بايد براي مسير آموزش دانش‌آموزان تغييراتي اعمال می‌كردند، آموزش مجازي و تلويزيوني و گاها آموزش حضوري با كسري از دانش‌آموزان، پر مخاطب ترين برنامه‌هايي بوده كه انتخاب شده‌اند. در اين ميان نظام آموزشي ما براي جبران عقب ماندن تحصيلي دانش‌آموزان اگر می‌خواست براي واقعيت آنچه وجود دارد برنامه‌ريزي كند و با آموزش‌هاي مجازي و تلويزيوني پيش برود نمی‌توانست پنهان كند كه بدون دغدغه امكانات و تجهيزات است و از طرف ديگر براي حضور دانش آموزان در مدارس، فضاي آموزشي كه در دسترس است به قدر كفايت و ضرورت از استانداردهاي بهداشتي و تراكمي برخوردار نيست و اين نوع آموزش نيز بي دغدغه نمی‌توانست باشد. با اين اوصاف نمی‌توان بر اين نظر تاكيد كرد كه هم در آموزش مجازي خوب عمل شده و هم مدارس براي آموزش حضوري آمادگي دارند مگر فردي غير مسئول و خارج از حوزه سيستم آموزشي كشور باشد كه اين نظر را داشته باشد و خيلي هم از آموزش و پرورش و شرايط آن پرت باشد. از اين بگذريم كه فرايند آموزش در اين دوران قابل قبول بوده است يا خير چراكه نقد كاستي‌هاي آن در اين مجال نمی‌گنجد. اما آنچه كه با فرارسيدن دي ماه و فصل امتحانات دانش‌آموزي موضوع قابل قبول بودن آموزش‌هاي ارائه شده را دو چندان می‌كند ارزشيابي يادگيري دانش‌آموزان از آموخته‌هاي دانشي و مهارتي‌شان است. براساس تصميم‌گيري وزارت آموزش و پرورش امتحانات در برخي از مناطق آموزشي كشور به دليل تعداد كم دانش‌آموزان و فضاي آموزشي در اختيار، می‌تواند حضوري باشد و در ديگر مناطق با محوريت نظر معلم و همچنين مدنظر قراردادن روند يادگيري دانش‌آموز در چند ماه اخير-در آموزش مجازي -برگزار خواهد شد. اما در بحث آزمون‌هاي مجازي موضوعي كه نگران كننده است ظرفيت‌هاي اقناع كننده شبكه آموزشي دانش‌آموز «شاد» براي برگزاري امتحانات بدون شبهه و ابهام است. آيا «شاد» استانداردهاي آزمون آنلاين را دارد؟ هرچند كه نقض قانون‌هاي امتحاني كه با واژه «تقلب» شناخته شده در هر نوع آزموني امكان پذير است اما اضافه كردن قابليت‌هايي كه می‌تواند به معلم اين امكان را بدهد كه در رصد و ارزشيابي علمي دانش‌آموز خود يقين حاصل كند، از جمله نقاط ضعفي است كه معلمان در آزمون مجازي در «شاد» با آن مواجه هستند. بازار كتاب‌هاي كمك آموزشي و كنكور و تست كم بود كه حالا بازار آزمون آنلاين هم به آن اضافه شده است به اين شكل كه يا كانال تلگرامي براي پاسخگويي به سوالات دانش آموزان در امتحانات مجازي راه‌اندازي شده، يا با پرداخت مبلغي براي زمان آزمون آنلاين، دانش آموز را حمايت علمي می‌كنند و به جاي وي آزمون می‌دهند يا حتي اينكه در برخي دروس والدين نيز به جاي فرزند خود امتحان می‌دهند. البته اين چالش نيز در آموزش عالي وجود دارد و دانشجويان براي آزمون مجازي خود به دنبال راهكارهايي هستند كه از قيد و بند ارزشيابي آنان را برهاند. با اين وجود اگر براي آموزش در دوران پساكرونا برنامه‌ريزي صورت نگيرد تا نقاط ضعف جبران شود بايد منتظر موجي از بي‌سوادي‌ها باشيم. بي‌سوادي كه فقط در خواندن و نوشتن نيست بي سوادي می‌تواند به اين حوزه نيز گسترش پيدا كند كه به عنوان مثال دانش آموز پايه دهم باشي، خواندن و نوشتن را هم بداني اما دانشِ دروس و علم و مهارت لازم را نداشته باشي و با همين سطح به پايه بعدي بروي و...-البته دغدغه مهارت ورزي در اين دوران بماند جاي خودش- اينكه بخشي از نمره پاياني هر دانش آموز به نظر معلم و فعاليت مستمر دانش آموز در طول كلاس‌هاي درس بستگي دارد، راه حل خوبي براي كاهش آسيب‌هاي آزمون مجازي است اما كافي و وافي نيست. از طرفي اگر در اين ميانبُرهاي دانش آموزي كه گاها خانواده‌ها نيز از آن حمايت می‌كنند و فرزند خود را به آن تشويق می‌كنند، درصدي از يادگيری رخ بدهد خوب است اما متاسفانه چنين نيست و دانش آموزان براي دريافت نمره بهتر تا كامل ترجيح می‌دهند صفر تا صد كار را به فرد كاربلد بسپارند و سهل و راحت نمره خود را بگيرند. ميانبُرهاي دانش آموزي موردي نيست كه مختص دانش‌آموزان ما باشد بلكه در سرتاسرجهان هر زمان و در هر عرصه اي كه اهداف فراموش، نقش مولفه‌هاي اصلي كمرنگ و نظارت رنگ خود را ببازد،گزينه ديگري رنگ می‌گيرد كه عدم صداقت در آن موج می‌زند. در حال حاضر كه آموزش مجازي تا مجهز شدن به استانداردهاي آزمون آنلاين و مطلوبيت فاصله دارد، علاوه بر برنامه‌ريزي جبران آموزش‌هاي مجازي در زماني كه شرايط آن ممكن شد، بايد به اين مهم پرداخت كه پيش از آنكه به دانش‌آموزان درس رياضي و فيزيك و علوم بدهيم، در خانه، مدرسه و جامعه به وي نشان دهيم كه تعهد، صداقت، حركت در مسير درست و پرهيز از ناعدالتي اهميت بيشتري از آن چهار خط نوشته كتاب درسي اش درباره نظريه‌ها و تئوري‌ها دارد و دستيابي به پيروزي و آرزوها زماني شيرين و خوش طعم خواهد بود كه بدون دست و پا زدن در روش‌هاي غير منطقي از مسيري فاخر و برگرفته از توان و قابليت فردي كسب شود. ياد دهيم كه اخلاق مداري و تعهد مهم تر از كسب نمره بيشتردر دروس با ميانبُرهاي امتحاني است.
سایر اخبار این روزنامه
کسی در جنگ‌های امروز پیروز میدان است که از علم و دانش بیشتری برخوردار است
کرونا، امتحانات و ميانبرهاي دانش‌آموزي
دولت خرید‌های اطمینان بخش درخصوص واکسن کرونا انجام داده است
تدبیر و امید گمشده و سفره‌های کوچک شده
افزایش دستگیری سارقان در صنعت ریلی کشور
مردی ماندگار در تار و پود تاریخ ایران
ترس واشنگتن از هواداران مسلح ترامپ
پرونده عیسی شریفی به دیوان عالی‌کشور رفت محکومیت
تولید ماهانه ۸ تا ۹ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد
بازنشستگان؛ اسیر درآمدهای ریالی و هزینه‌های دلاری
توافق اولیه تهران- سئول برای حل مساله نفتکش
بازخوانی روایت‌ها و ابهامات یک فاجعه
