هاشمی؛ هم «تاريخ» هم «شناسنامه» انقلاب

آرمان ملي- حميد شجاعي: شايد کمتر کسي در طول سال‌هاي انقلاب‌، پيش از انقلاب و پس از آن مانند مرحوم آيت‌ا... هاشمي‌رفسنجاني مورد هجمه‌، تخريب و اهانت قرار گرفته است. نگاهي به اينگونه مواضع از سوي جريانات تندرو نشان مي‌دهد که بودند بسياري از افرادي که در برخي مقاطع مورد هجمه و تخريب قرار گرفته‌اند، اما پس از مدتي آتش اين هجمه‌ها فروکش مي‌کرد. با اين حال آيت‌ا... هاشمي تنها شخصيتي بود که مظلومانه از سوي همه جريانات سياسي مورد هجمه و تخريب قرار ‌گرفت. از ابتداي دهه 70 تا ميانه‌هاي دهه 80 اصلاح‌طلبان تندرو و از ميانه‌هاي دهه 80 تا همين اواخر دهه 90 اصولگرايان تندرو به آيت‌ا... هاشمي تاخته و هم‌اکنون نيز مي‌تازند. اما آيت‌ا...‌ در اظهار‌نظري نقض و ظريف در خصوص اين هجمه‌ها با رويي‌گشاده مي‌گفت: «‌هر کس بد ما به خلق گويد/ ما چهره او نمي‌خراشيم». همين صبر هاشمي بود که بسياري از مخالفانش را به سطوح ‌آورد. سردار سازندگي در تمامي سال‌هاي عمرش نشان داد به چيزي جز خدمت به مردم‌، کشور‌، نظام و انقلاب نمي‌انديشد. تفاوتي نداشت؛ چه در زماني که رئيس مجلس بود، چه در فرماندهي جنگ، چه در زمان رياست‌جمهوري و در اختيار داشتن دولت و چه در مقام رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام آيت‌ا... هاشمي به مردم و اعتلاي نظام و کشور مي‌انديشيد. با اين حال امروز، که در آستانه چهارمين سالگرد عروج ملکوتي آيت‌ا... قرار داريم، زماني که به شرايط جامعه در حوزه‌هاي مختلف به‌خصوص مشکلات مردم نگاهي مي‌افکنيم، ناخود‌آگاه جاي خالي مرد بحران‌ها را با تمام وجود حس مي‌کنيم. چه اينکه بسياري بر اين باورند اگر امروز هاشمي در قيد حيات بود مسلما شرايط کشور بسيار بهتر از اين بود و مسائل مورد مناقشه نيز با درايت و تدبير حل و فصل مي‌شد. آنچه مسلم است اينکه براي برون‌رفت از اين شرايط مي‌توان به آراي عقايد و انديشه‌هاي آيت‌ا... مراجعه کرد.
صبوري رمز موفقيت
يک فعال رسانه‌اي در مورد روايت‌هاي مرحوم آيت‌ا... هاشمي از تاريخ انقلاب‌ و برخي منتقدان، که اين روايت‌ها را تحريف تاريخ مي‌خوانند، اظهار داشت: شايد بهتر از به‌کار بردن تعبير «تاريخ انقلاب» درباره آيت‌ا... هاشمي، تعبير «شناسنامه انقلاب» باشد که بعضي از بزرگان درباره آقاي هاشمي به کار مي‌بردند. بعد از رحلت ايشان در برخي از تسليت‌ها، تعبير شناسنامه انقلاب آمده بود که البته اين تعبير قبل از رحلت ايشان هم وجود داشت و خود من هم تعبير شناسنامه انقلاب را خيلي براي ايشان مي‌پسندم و آن را کاربردي‌تر از تاريخ انقلاب مي‌دانم. خبر آنلاين نوشت، حجت‌الاسلام مسيح مهاجري گفت: شناسنامه هر کسي، هويت آن شخص است؛ بنابراين وقتي مي‌گوييم شناسنامه انقلاب يعني همه‌چيز انقلاب در اين شناسنامه است و وقتي آقاي هاشمي شناسنامه انقلاب مي‌شود؛ يعني همه چيز انقلاب از جمله تاريخ انقلاب را با خود حمل کرده است. وي افزود: معتقدم قبل از اينکه درباره اين مخالفت‌ها و علت و چرايي آن صحبت کنيم، بايد انواعش را بازگو کنيم. اول، مخالفت متحجرين با ايشان بود، دوم، مخالفت منافقين با آيت‌ا... و سوم مخالفت قدرت‌طلب‌ها با ايشان. وي افزود: آقاي هاشمي کلا انساني صبور بود. در سال‌هاي آخر عمر ايشان اوج حملات و مخالفت‌ها با ايشان صورت گرفت و خيلي مظلوم واقع شده بود. بسياري از خودي‌ها به او حمله مي‌کردند. يک روز وقتي وارد اتاق‌شان شدم بعد از احوالپرسي‌ها گفتم اين روزها شما آماج حملات توپخانه‌اي شديد هستيد، با اين حملات چه‌کار مي‌کنيد؟، آن روزها يکي از آن مقاطع تند حمله به ايشان بود. ايشان لبخندي زدند و گفتند شيريني زندگي به همين است، اگر اين حملات و مخالفت‌ها نباشند زندگي شيرين نيست و معنايي ندارد. مدير مسئول روزنامه جمهوري اسلامي بيان کرد: اين يک تعارف نبود، واقعيت بود. من در مراحل مختلف اين روحيه و نگاه را از ايشان ديده بودم؛ يعني صبوري جزو ذات آقاي هاشمي بود و همين صبوري بود که باعث شد ايشان سال‌ها در زندان دوام بياورد، موفق شود و دشمن را شکست دهد. در مراحل مختلف ايشان هر جايي به تناسب آن مقطع و حملاتي که به ايشان مي‌شد، از خود صبوري نشان دادند و رمز موفقيت‌شان صبوري بود.
3 مقطع مواضع آيت‌ا...


مسيح مهاجري در خصوص روحانيون مخالف و منتقد آيت‌ا... هاشمي گفت: آقاي يزدي خيلي به آقاي هاشمي نزديک بود و از آقاي هاشمي استفاده‌هاي زيادي کرد. براي مثال در يک دوره از انتخابات کانديدا شده بود و مي‌خواست راي بياورد، اما مشکلاتي هم در افکار عمومي برايشان پيش آمده بود. آن زمان از آقاي هاشمي خواست عکس آقاي هاشمي در آن اعلاميه تبليغاتي کنار عکس خودش باشد تا با استفاده از آن عکس برد تبليغاتي بيشتري پيدا کند و راي بياورد که آقاي هاشمي موافقت کردند و اينطور هم شد، ولي از يک مقطعي ايشان در مقابل قرار گرفت. آقاي مصباح هم در زماني که آقاي هاشمي رئيس‌جمهور بودند خيلي از آقاي هاشمي کمک مالي گرفتند البته نه شخصي؛ بلکه امکانات براي موسسه‌اي که ساختند مي‌گرفتند يا براي دانشجوهايي که براي تحصيل به خارج فرستادند. وي بيان کرد: من ديدم که بعضي‌ها در صحبت‌هايشان مواضع آقاي هاشمي را به 3 مقطع تقسيم کردند که من هم همان 3 مقطع را عرض مي‌کنم که تقريبا درست است. در دهه 70 آقاي هاشمي رئيس‌جمهور بود؛ يک سياستمدار مجري بود، در عين اينکه انقلاب را کنار نگذاشته بود؛ يعني يک انقلابي سياستمدار بود. بعد از رياست‌جمهوري از دهه 80 به بعد، در اين مقطع ايشان يک نظريه‌پرداز منتقد بود؛ يعني انقلابي، سياستمدار، نظريه‌پرداز و منتقد؛ انقلابي بودن و سياستمدار و مجري بودن را در خود داشت. از دهه 80 به بعد نظريه‌پردازي شد که داراي روحيه انقلابي و اطلاعات و تجربيات اجرائي بود و در عين حال مسائلي را در کشور مي‌ديد که احساس مي‌کرد بايد اينها را هم نقد کند؛ نقاد هم شده بود. به طور طبيعي آن کسي که در کنار است و اين آدم را مي‌بيند احساس مي‌کند او تغيير کرده است، ولي واقعيت اين است که او همان آدم است؛ همان آدم انقلابي است و همان آرمان و هدف را دارد، منتهي در هر يک از اين مراحل با تجربياتش و مواجه شدن با واقعيات به مسائلي مي‌رسد که بايد حرف‌هاي قبلي خودش را يا کامل يا تعديل کند. آقاي هاشمي در 3 مرحله متفاوت بوده است؛ منتهي هميشه آدم‌هاي نقاد بايد هم واقعيت‌هاي مقاطع مختلف را ببينند و جامع‌نگري کنند و هم منصفانه حرف بزنند. اگر اين دو صفت را آدمي که بخواهد در مورد شخصي نظر دهد، رعايت کند؛ يعني هم جامع‌نگر باشد و تمام اقتضائات مقاطع را ببيند و هم منصفانه حرف بزند، آن وقت ديگر نمي‌گويد که آقاي هاشمي تغيير کرده است؛ بلکه مي‌گويد آقاي هاشمي تکامل پيدا کرده است. مهاجري در خصوص جاي خالي آيت‌ا.. هاشمي تصريح کرد: دولت آقاي روحاني اين روزها حسابي مورد حمله قرار گرفته و تقريبا مي‌شود گفت اکثر مردم از دولت بد مي‌گويند. معتقدم اگر آقاي هاشمي‌رفسنجاني بودند جلوي اين وضع را مي‌گرفتند. ايشان با‌نفوذ و تدبيري که داشتند و با نگاه عميق و تجربه‌شان به آقاي روحاني و دولت کمک مي‌کردند و جلوي اين پيشامد را مي‌گرفتند .بنابراين يکي از مواردي که من کاملا جاي ايشان را خالي مي‌بينم، غبطه مي‌خورم و مي‌گوييم اي کاش ايشان بودند همين مسائل اصلي کشور است.