حاشیه‌سازی از نقل قول غسال آیت‌ا... مصباح

آرمان ملي- اميد کاجيان: اين نخستين بار نيست که شنيدن اظهاراتي عجيب و غريب از يک روحاني يا کارشناس در صداو سيما به عنوان نکته يا مطلبي جنجالي، بعضا به عنوان نمادي از خرافات در شبکه‌هاي اجتماعي يا ماهواره‌اي پخش مي‌شود و البته که تبديل به يکي از خودزني‌هاي دروني صاحبان قدرت.
«آيت‌ا... مصباح چشمانشان را باز کردند و يک نگاه مهربانانه‌اي کرد و دوباره چشمانش را بست.» اين جملاتي بود که کاظم صديقي به نقل از غسال آيت‌ا... مصباح يزدي بيان کرد! گشودن چشم‌ها پس از اعلام فوت براي بسياري قابل پذيرش نبود و واکنش‌هاي زيادي به دنبال داشت. اظهارات چالشي صديقي به اين يک مورد محدود نمي‌شود و موارد ديگري هم بوده است.
واکنش به ادعاهاي صديقي
اظهارات اخير آيت‌ا... صديقي با واکنش‌هايي همراه شد؛ از جمله حجت‌الاسلام و المسلمين مجيد انصاري در واکنش به سخنان کاظم صديقي در خصوص آيت‌ا... مصباح يزدي، اظهار داشت: کساني که آقاي صديقي را مي‌شناسند، سليقه منبر و سخنراني‌هاي ايشان را از ديرباز مي‌دانند؛ نوعا تکيه بر مسائلي از همين قبيل است. يعني تکيه بر خواب، معجزات و کرامات اين و آن و احيانا نقل ديدارها و ملاقات‌هاي افراد با امام زمان(عج) و چيزهايي که امکان اثبات وجود ندارد و به قول ما طلبه‌ها مسائل شاذّي هست که اگر صحت هم داشته باشد، اولا استثناست و ثانيا سيره و شيوه علماي دين و حتي ائمه اطهار(ع) بر بيان معارف از اين طريق نبوده است ولي اينکه صداوسيما در برنامه‌هاي زنده خودش در موضوعات مهم ديني و بيان مسائل قرآني که مستقيم با اعتقادات و دينداري مردم و معرفي چهره اسلام از ديد ايران ارتباط دارد بايد نهايت احتياط و دقت را داشته باشد، من را واداشت که به اين مساله بپردازم. وي يادآور شد: صداوسيما در حوزه سياسي و حوزه‌هاي ديگر خط‌قرمزهايي دارد و براساس همان خط‌قرمزها تقسيم‌بندي‌هايي دارد که با چه افرادي مي‌تواند گفت‌وگوي زنده انجام بدهد يا پخش زنده برنامه‌هاي آنها را داشته باشد و با چه اشخاصي اصلا گفت‌وگو نکند و تصويرشان را پخش نکند و اگر گفت‌وگو هم مي‌کند، گفت‌وگوي جمع‌شده‌اي باشد که بتوانند کنترل کنند. اين سياست مديريتي است که در صداوسيما اعمال مي‌شود و صداوسيما ما هم که انحصاري است و مثل کشورهاي ديگر شبکه‌هاي متعدد آزاد و خصوصي و باز نداريم که بگوييم مسئوليت آن شبکه با کسي نيست و مسئوليت آنچه پخش مي‌شود با صاحب آن رسانه است. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام افزود: متاسفانه بعضا آقاي صديقي خيلي راحت نقل‌قول ملاقات‌هاي افراد با امام زمان(عج) را نقل مي‌کنند؛ به گونه‌اي که گويي ايشان مسئول دفتر ملاقات‌هاي حضرت هستند و خيلي ساده هرکسي مي‌تواند ملاقات و هر مطلبي را بيان کند. درحالي‌که مساله ملاقات حضرت امام عصر(عج) موضوع بسيار مهم و در سطح عظيمي است که اگر انجام هم شود آن کسي که ديدار مي‌کند لب فرومي‌بندد و ادعايي نمي‌کند و براساس توقيع شريفي هم که مرحوم مجلسي در بحار نقل کرده و فکر مي‌کنم جلد 53 صفحه 151 باشد، خود امام عصر(عج) در توقيع به علي بن‌محمد تيموري مي‌فرمايند که هرکس از اين پس ادعاي مشاهده کند، او فرد کذاب و دروغگويي است.


آسيب به دين مردم نزنيد
وي با اشاره به اينکه آقاي صديقي در اين برنامه زنده دو ادعا را مطرح کردند، گفت: يکي اينکه مرحوم آيت‌ا... مصباح از زمان فوت خودشان دقيق مطلع بودند و مي‌گفتند باغي براي من آماده کرده‌اند و دارم به آنجا مي‌روم. اگر ايشان چنين چيزي هم فرموده باشند، که من نمي‌دانم به چه صورت بوده، مطلبي بين ايشان و خداست. نمي‌دانم از بيان استثنائات براي ايجاد يک قاعده چه استفاده‌اي مي‌خواهند بکنند. مهم‌تر اينکه ايشان گفته‌اند مرحوم آيت‌ا... مصباح که از دنيا رفته‌اند، غسّال داشته ايشان را غسل مي‌داده و براي اينکه به غسال بگويد من تو را شفاعت مي‌کنم چشم‌هايش را باز کرده و با نگاه مهربان چشم‌هايش را بسته است. وي ادامه داد: چطور توقع داريم با پخش اين نوع حرف‌هاي بي‌پايه و اساس جوانان نسبت به دين و روحانيت جذب شوند؟! من مي‌خواهم به جناب آقاي صديقي عرض کنم متاسفانه دينداري جوانان و مردم از ناحيه گفتار و رفتار نسنجيده ما عمامه‌به‌سرها به اندازه کافي آسيب‌ ديده و خواهش مي‌کنم با اين نوع کشف و کرامات درست کردن‌ها آسيب بيشتر به دين مردم نزنيد و دين و روحانيت را مضحکه خاص و عام نکنيد.
اين‌بار ماجراي نقل قول از لحظه غسل آيت‌ا... مصباح يزدي واکنش‌هاي زيادي در پي داشت. کاظم صديقي امام جمعه تهران مي‌گويد زماني که غسال، آيت‌ا...مصباح يزدي را غسل مي‌کرد و در دلش آرزو مي‌کرد که مرحوم شفاعت او را نيز بکند، آيت‌ا... مصباح - هنگام غسل - چشمش را باز کرد، يک نگاه مهربانانه به او کرد و چشمانش را بست. البته اظهارات صديقي بخش ديگري هم داشته که کمتر به آن پرداخته شد جايي که مي‌گويد مرحوم آيت‌ا... مصباح از دو هفته قبل از مرگ خود خبر داشته است: «بر ما خيلي سخت مي‌گذشت. ايشان که ديد ما بسيار ناراحت هستيم، چشمشان را باز کردند و فرمود ناراحت نباشيد. اين ناراحتي تا دو هفته است و بعد از دو هفته باغ وسيعي براي ما تدارک ديده شده که ما را به آنجا مي‌برند. اين دلداري را به ما داد و دقيقا دو هفته بعد همه چيز تمام شد. يعني ايشان از زمان فوتشان خبر داشتند و جايگاهشان را هم به ايشان نشان داده بودند.» اظهارات او به‌عنوان يکي از ائمه جمعه ادر حالي مطرح مي‌شود که پيش از اين نيز گفته‌هايي مشابه از او شنيده شد. مثلا «سي سال قبل از وفات آقاي بروجردي فردي در خواب مي‌بيند که امام خميني با شمشير سر محمدرضا پهلوي را جدا مي‌کند.» يا بکبار ديگر گفته بود: رفتم مسجد آقاي مرواريد، نماز ظهر را خوانده بودند. جواني آمد و مقابل من نشست، خم شد دستم را بوسيد و اشک ريخت. گفت: «من با منبرهاي شما خيلي صفا کردم، ولي يک اتفاقي برايم افتاده، مي‌خواهم اين را براي شما بگويم». گفت: «مرحوم آقاي مولوي قندهاري که از دنيا رفت، من مطمئن بودم که در تشييع جنازه ايشان حضرت حضور پيدا مي‌کند. به نزديک‌هاي حرم که رسيديم، يک حالت سرزنشي نسبت به خودم شروع کردم: مگر تو کي هستي؟ با چه رويي مي‌خواهي حضرت را ببيني؟ اصلا چه توقعي داري؟ شروع کردم به بدي‌هاي خودم بد و بيراه گفتن. ‌ما کجا؟ آقا کجا؟ در حال سرزنش خودم بودم که صدايي خيلي ملايم و آرام آمد: مي‌خواهي آقا را ببيني؟ برگشتم جهت صدا را ببينم، ديدم ماشاءا... حضرت در اين جمعيت از همه به قول معروف يک سر و گردن بلندتر بود... و توصيفاتي از حضرت کرد از جمله اينکه گفت: «موهاي مبارکشان از زير عمامه تا بناگوششان بود، محاسن پرپشت. دقت کردم و در موهاي سر و صورت حضرت يک موي سفيد نديدم». البته اظهارات صديقي درباره آيت‌ا... مصباح از حيث ديگري اين روزها مورد مناقشه است اينکه اگر واقعا کسي که مرحوم شده چشمانش را باز مي‌کند، به نظر مي‌آيد اين اظهارات بار حقوقي هم داشته باشد.
چند مثال ديگر
وقتي که کارشناس مسائل مذهبي صداوسيما در بياناتي جنجالي، استدلال خود را در برخورد با معترضان به گراني بنزين مطرح کرد و گفت: حکم برخورد با معترضان بريدن دست و پا و زجرکش کردن است. تازه آن هم با استدلال به متون قرآني (!) در دوران کرونا هم اظهارنظرهاي عجيب برخي کارشناسان در مورد درمان آن نيز يکي از اتفاقات قابل توجه بود. اگر از ماجراي آن روحاني معروفي که سخن از روغن بنفشه به ميان آورد بگذريم، گفته‌هاي کارشناسان در تلويزيون به قدري وحشتناک شد که «کيانوش جهانپور» در توئيتي با انتقاد از رويه‌هاي صدا‌و‌سيما بنويسد: «مردم شبکه 3 را باز مي‌کنند، مي‌گويد داروي امام کاظم(ع) براي کرونا خوب است، مي‌زنند شبکه 5 مي‌گويد فقط نمک، برمي‌گردند شبکه 3 مي‌گويد نيش زنبور عسل کولاک مي‌کند، مي‌روند شبکه افق، آنجا آدرس ناصرخسرو را مي‌دهد، بعد اخبار را مي‌بينند، مي‌گويد فريب اين جماعت را نخوريد. ممنون که هستيد» ادعاهاي از اين دست که حتي در تصورات و روياها نيز، خيال و غيرقابل پذيرش هستند بسيارند و متاسفانه بخش قابل‌توجهي از همين‌ها در قالب مذهب در صداوسيما و شبکه‌هاي تلويزيوني مطرح مي‌شوند، اظهاراتي که هم وهن دين است و هم دليلي براي فاصله گرفتن اجتماع و مردم از روحانيت و مذهب و رسانه‌هايي که به چنين مسائلي دامن مي‌زنند و اينگونه مطالب را مطرح مي‌کنند.
خاطره از آيت‌ا... بروجردي
سيد ناصر قوامي استاد حوزه هم دراين باره به «آرمان ملي» مي‌گويد: چه بخواهيم چه نه برخي به خرافات، باور قلبي دارند از همين روست که چنين اظهاراتي از سوي بعضي چهره‌ها بعيد نيست. اما ترويج آن از طريق تريبون‌هاي عمومي درست نيست. اظهاراتي که ما از عده‌اي کارشناس و روحاني مي‌شنويم نيز بعضا ناشي از همين باور قلبي است، اما بيانش به حواشي دامن مي‌زند. وي ادامه مي‌دهد: به ياد دارم وقتي آيت‌ا... بروجردي از دنيا رفت آن موقع نيز بين مردم اين موضوع رد و بدل مي‌شد که خود آيت‌ا... بروجردي هم در هنگام تلقين ميت، تلقين مي‌خوانده است، درحالي‌که تمام کساني که در آن زمان نزديک پيکر او بودند مي‌گفتند چنين چيزي نبوده، ولي بخشي دوست داشتند تلقين آيت‌ا... بروجردي را باور کنند، بي‌آنکه به اظهارات شاهدان عيني توجه کنند. قوامي مي‌گويد: اگر روايت باز شدن چشمان آيت‌ا... مصباح صحت داشته باشد بايد فورا مورد بررسي قرار بگيرد که چگونه گواهي فوت صادر شده است يا بايد پزشک براي بهبودي وي اقدام مي‌کرد. نه اينکه در قالب اين روايت گفته شود و از آن عبور کرد. اين استاد حوزه تاکيد کرد: ما در جهان پس از مرگ واقعيت‌ها را نمي‌توانيم درک بکنيم مانند طفلي که در شکم مادر است کسي آن موقع را به ياد ندارد. بنابراين نوع نگاهمان به جهان پس از مرگ نيز بايد متفاوت از نگاه دنيوي باشد.