بازگشت چراغ راهنمایی به بازار مسکن و خودرو

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: از اردیبهشت ماه 99 سایت‌های خرید و فروش اینترنتی اقدام به حذف قیمت‌های خرید و حتی اجاره و رهن املاک کردند؛ سایت شناخته شده «دیوار» تمام قیمت‌های آگهی‌های مربوط به مسکن و املاک را حذف و به‌جای آن واژه «توافقی» را جایگزین کرد و دیگر سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مشابه هم به مرور به حذف قیمت‌ها مباردت کردند. این روند پس از شکایت وزارت صمت و به دستور مراجع قضائی برای کنترل قیمت مسکن انجام شد و با این حساب امکان درج قیمت فروش یا اجاره‌بها در سایت‌های آگهی مسکن مقدور نشد و در عمل این سایت‌ها از قالب چراغ راهنمای خریداران مسکن و همچنین خودرو به نمایشگاهی که باید برای هر واحد آن تماس جداگانه با مالک خودرو یا مسکن عرضه شده تماس گرفته می‌شد بدل گردید.
اتفاقی که به فاصله‌ای کوتاه منجر به این شد تا مردم در فضای مجازی به این تصمیم اعتراض کرده و نقدهای جدی به آن وارد کنند. کاربران که پیش از این از سایت‌های خرید و فروش برای پیدا کردن ملک استفاده می‌کردند، شکایت نمودند که با حذف قیمت‌ها خرید یا اجاره مسکن برای آنها دشوار شده و در فصل جابجایی نمی‌توانند مسکن مورد نظر خود را پیدا کنند. گروهی دیگر معترض شدند که با حذف قیمت‌ها هیچ مرجعی برای قیمت‌گذاری وجود ندارد و نمی‌دانند ارزش واقعی مسکنی که می‌خرند یا اجاره می‌کنند، چقدر است!؟ دسته دیگری هم نگران که با حذف قیمت‌ها از روی سایت‌های آگهی مسکن، نه تنها مشکلی حل نشود بلکه به زودی شاهد افزایش هر چه بیشتر قیمت مسکن هم باشیم. اتفاقی که حسب تجربه چند ماه اخیر ثابت شد که تحلیل این دسته آخر به واقعیت بدل شده است!
استارت‌آپ‌های عرضه ملک و خودرو، از اردیبهشت‌ماه با اعمال ممنوعیت «اعلام قیمت‌ پیشنهادی» عملا از کار افتادند. ایست به انتشار «قیمت» با هدف کنترل قیمت‌ها صورت گرفت؛ اما درست در خرداد، متوسط قیمت مسکن با بیشترین تورم ماهانه - جهش بی‌سابقه - روبه‌رو شد و در بازار خودرو نیز حباب قیمت‌ها شدت گرفت. در این میان پس از بررسی‌هایی که انجام گردید همانطور که روزنامه «آفتاب یزد» نیز در گزارشی به همین منظور در اواسط تیرماه این اقدام را راهکار کارشناسی و کارآمدی برای حدف بساز دلالان ندید، مشخص شد حذف قیمت در استارت‌آپ‌های فروش نه‌تنها اثر کاهنده بر سطح قیمت‌ خودرو و مسکن نداشته است که به‌دلیل خاموشی بازارها و سلب قدرت «شفافیت»، بستر موج‌سواری روی قیمت‌های نامتعارف فراهم شد. اکنون نوبت رفع نقص از فایل‌های اینترنتی مسکن است. بازگشت قیمت به فضای مجازی در نقش محرک دیجیتالی معاملات مصرفی در دوره پساجهش، ۸ عایدی دارد. اکران مجدد قیمت‌های پیشنهادی در استارت‌آپ‌ها، عصر خاموشی در بازارهای مجازی معاملات ملکی و خودرویی را پایان داد. با این حال هنوز فاز نهایی روشن‌سازی چراغ راهنمای معاملات مسکن باقی مانده است و به احتمال زیاد این مرحله از رفع خاموشی در استارت‌آپ‌های ملکی نیز در هفته جاری انجام خواهد شد.
محمد ضرابیان، کارشناس کسب و کارهای نوین در خصوص تجدیدنظر در مسئله درج آگهی مسکن و خودرو در اپلیکیشن‌ها به «آفتاب یزد» می‌گوید: درحالی‌که طی فرآیند سیاست‌گذاری برای کنترل التهاب‌های ایجاد شده در برخی بازارهای اقتصادی همچون بازار معاملات مسکن و خودرو، قیمت‌های پیشنهادی فروش خودرو و همچنین نرخ‌های پیشنهادی برای فروش و اجاره مسکن در اواخر اردیبهشت ماه (حول و حوش تاریخ 20 اردیبهشت ماه امسال) از سامانه‌های مجازی بازاریابی و استارت‌آپ‌های فروش ملک وخودرو حذف شد، از 2 روز گذشته به‌دنبال مشخص‌شدن مضرات خاموشی چراغ راهنمای بازار (حذف قیمت‌ها از فرآیند بازاریابی مجازی) قیمت‌های پیشنهادی برای فروش خودرو بار دیگر بر روی این سامانه‌ها قرار گرفت.


وی با بیان اینکه از همان زمان حذف قیمت‌های پیشنهادی از آگهی‌نامه‌های مجازی خودرو و مسکن، بسیاری از کارشناسان و فعالان بازارهای اقتصادی که نمونه آن در خود روزنامه شما ( آفتاب یزد) نیز منتشر شد نسبت به پیامدهای تخریب ویترین بازارها به سیاستگذار هشدار دادند می‌گوید: در آن مقطع کارشناسان اعلام کردند این اقدام نه تنها منجر به کنترل سطح قیمت‌ها در بازارهای اقتصادی از جمله بازار مسکن و خودرو نخواهد شد، بلکه به‌دلیل خاموشی چراغ راهنمای بازار، التهابات و نابسامانی‌های قیمتی در این بازارها را افزایش خواهد داد
ضرابیان با بیان اینکه قیمت‌های پیشنهادی برای فروش یا اجاره در بازارهای اقتصادی از جمله بازار مسکن مهم‌ترین بخش یا مهم‌ترین جزء آگهی‌ها به حساب می‌آیند، حذف این قیمت‌ها به منزله تخریب ویترین بازارها است نه ساماندهی آنها.
این کارشناس کسب و کارهای نوین با استناد به اظهارات مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در اواسط دی ماه که با اعلام موافقت مجلس نسبت به بازگشت قیمت‌ها به آگهی‌های خودرویی و ملکی اعلام کرده بود درج قیمت کالاها در این سامانه‌های مجازی علاوه بر ایجاد شفافیت در قیمت‌گذاری به روند معاملات نیز شفافیت می‌بخشد تصریح می‌کند: در واقع از همان هنگام مشخص شد که قیمت‌ها بار دیگر به سامانه‌های مجازی بازاریابی باز می‌گردد.
وی با اشاره به اینکه از سال‌های گذشته تاکنون افرادی که متقاضی خرید وفروش مسکن و خودرو یا اجاره املاک مسکونی هستند به جای استفاده از مسیرهای سنتی برای استعلام وضعیت بازار و روند تغییرات قیمتی به استارت‌آپ‌های ملکی مراجعه می‌کنند خاطرنشان می‌کند: از اردیبهشت ماه امسال با حذف قیمت‌ها از سامانه‌های مجازی، این مسیر مدرن نیز عملا از دسترس فعالان و متقاضیان بازار خارج شد.
ضرابیان با اشاره به اینکه در آن مقطع سیاست‌گذار با این تصور که حذف قیمت‌ها از آگهی‌های مجازی منجر به کنترل بازار و کاهش التهاب قیمتی در آن می‌شود و حتی می‌تواند منجر به کاهش سطح قیمت‌ها شود، وارد عمل شد و چراغ راهنمای بازار مسکن را خاموش کرد. متذکر می‌شود: اما با وجود آنچه از سوی سیاست‌گذار تصور می‌شد، در بازار مسکن رویدادی عکس این موضوع اتفاق افتاد. قابل تامل آنکه از اردیبهشت ماه امسال که قیمت‌های پیشنهادی املاک از استارت‌آپ‌ها حذف شد، سرعت رشد قیمت مسکن نیز افزایش یافت! به‌گونه‌ای‌که براساس آمارهای رسمی، بالاترین تورم ماهانه مسکن در تاریخ ثبت اطلاعات قیمتی معاملات مسکن شهر تهران، در خردادماه 99 در پایتخت تجربه شد. در خرداد ماه یعنی یک ماه بعد از حذف قیمت‌ها از سامانه‌های مجازی بازاریابی ملکی، میانگین قیمت مسکن شهر تهران در مقایسه با اردیبهشت ماه ۷/ ۱۱ درصد افزایش یافت که این میزان تورم ماهانه در تاریخ ثبت تحولات بازار مسکن شهر تهران از ابتدا تاکنون بی‌سابقه بوده است!
این کارشناس کسب و کار با بیان اینکه این موضوع از ابتدای حذف قیمت‌های پیشنهادی از سامانه‌های مجازی قابل پیش‌بینی بود و کارشناسان و فعالان بازار مسکن نیز نسبت به پیامدها و مضرات این اقدام به سیاست‌گذار این حوزه هشدار داده بودند می‌گوید: کارشناسان در آن زمان اعلام کردند از آنجا که قیمت‌های پیشنهادی در حکم تابلو یا چراغ راهنمای بازار مسکن است، خاموش کردن این چراغ می‌تواند بازارها از جمله بازار مسکن را به بیراهه بکشاند. به‌خصوص اینکه خاموشی تابلوی راهنمای قیمت در بازار مسکن در مقطعی رخ داد که بازار مسکن با بحران قیمتی، سفته‌بازی، التهاب شدید و وضعیت غیرطبیعی حاکم بر این بازار و سایر بازارها مواجه بود.
ضرابیان با بیان اینکه در واقع نحوه نگاه به فضای مجازی و کسب و کارهای نوین مانند اپلیکیشن‌ها باید دور از هیجانات کنترلی بر بازار باشد می‌گوید: پس از آن اقدام مردم با حذف قیمت‌ها دچار سردرگمی شدند و حتی احساس کردند که فروشندگان و مشاوران املاک بصورت تعمدی قیمت را توافقی ثبت کرده‌اند تا ملک را به قیمت بالاتری به فروش برسانند!
وی با بیان اینکه سایت‌های آگهی خرید و فروش و اجاره ملک و مسکن در سال‌های گذشته به یکی از مهم‌ترین ابزارها در این بازار تبدیل شده‌اند می‌گوید: یکی از این سایت‌های مشهور به تنهایی ۶۷ درصد از این بازار را در اختیار داشت و حذف قیمت مسکن در سایت‌های خرید و فروش اینترنتی نارضایتی‌ها و نگرانی‌های شهروندان را برانگیخت و عده زیادی را با مشکلات زیادی در معامله و اجاره مسکن روبرو کرد.
به هر حال بر اساس آنچه از مشاهدات میدانی آغاز فصل تابستان بررسی شده است می‌توان گفت مردمی که به سنت همیشگی به دنبال اجاره خانه جدید بودند، با این اوضاع نمی‌دانست بدون دسترسی به قیمت‌ها چطور نیازشان را برطرف کنند!؟ در حالی که باید تمام تمرکز مسئولان به ایجاد رفاه حال مردم از طریق ابزارهای نوین کسب و کار برای مردمی باشد که با هزار و یک گرفتاری دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند. در واقع ارائه‌دهنده این ایده بدون سنجش حال و روز مردم به‌جای حل مسکل از طریق یک راهکار منطقی، موجب واکنش منفی شدید مردم و کاربران فضای مجازی نسبت به آن شد و همه به دنبال بازگشت قیمت‌ها به دسته‌بندی املاک شدند؛ اتفاقی که پس از این تجربه ناموفق برنامه‌ریزان آن، بار دیگر به سر خط بازگشت و در مورد نویسندگان این دیکته باید به آنها گفت؛ نقطه سر خط..!