سئول چاره‌ای جز تسلیم شدن ندارد

آفتاب یزد- رضا بردستانی: یک استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان
به آفتاب یزد می‌گوید:« وقتی بریتانیا و آمریکا نتوانستند کاری از پیش ببرند به طور طبیعی کره در جایگاهی نیست که برای گام‌های بعدی با ایران چانه زنی کند!» محمدعلی بصیری معتقد است:«ایران با تکیه بر قوانین دریانوردی نفتکش کره‌ای را توقیف کرده اما کره‌ای‌ها هیچ توجیه قانونی و حقوقی برای بلوکه کردن اموال ایران به میزان 7 یا 9.2 میلیارد دلار در اختیار ندارند و این رفت و آمدها اگر به آزادسازی اموال ایران منتهی نشود طرف ایرانی حق هرگونه اقدامی برایش محفوظ خواهد بود اما مقامات کره ی جنوبی بر اساس حقوق بین‌الملل اساسا موضوعیتی برای دفاع در دست نخواهند داشت.»
> ایران موضع دست بالا را در اختیار دارد
بصیری در مصاحبه ی خود با آفتاب یزد به صراحت می‌گوید:«ایران موضع دست بالا را در اختیار دارد و اگر تخفیفی بدهد برای آن است که مجادلات حل شود این در حالی است که ربط دادن موضوع نفتکش به دارایی‌های بلوکه شده اساساً سندیت ندارد.»


نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران صبح روز دوشنبه 15 دی ماه 99 در بیانیه‌ای از توقیف یک فروند شناور کره جنوبی با نام تجاری هانکوک چیمی خبر داد که حامل هفت هزار و ۲۰۰ تن مواد شیمیایی نفتی بود و به دلیل نقض مکرر پروتکل‌های زیست‌ محیطی در خلیج فارس متوقف شد. سفارت کره جنوبی در تهران روز چهارشنبه سلامت هر 20 خدمه این کشتی را مورد تایید قرار داد. به گزارش ایسنا، باتوجه به برنامه سفر هیئت قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی به تهران و بر اساس بازخوانی اخبار منتشر شده در چند روز گذشته از سوی وزارت امور خارجه، طرف ایرانی برای مذاکرات فشرده و عملیاتی برای حل مشکل منابع مالی ایران در کره با هیئت قائم مقام وزیر خارجه این کشور از آمادگی کامل برخوردار است. در عین حال با توجه به نوع برخورد طرف کره جنوبی در آزادسازی منابع مالی ایران در این کشور و براساس فضای رسانه و قرائن موجود پیش‌بینی می‌شود که ممکن است طرف کره‌ای بخواهد مذاکرات را به سمت مسائل حاشیه‌ای مانند تغییرات در آمریکا یا کشتی توقیف شده کره‌ای هدایت کند که قطعا در این صورت دستاوردی برای کره نخواهد داشت.
> این بار موضوع جدی است!
چوی جونگ کان معاون اول وزیر امورخارجه کره جنوبی، سئول را طبق یک برنامه ریزی قبلی به مقصد تهران ترک کرد تا با مقامات ایرانی درباره دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره دیدار کند. وی پیش‌از آغاز سفر سه روزه خود در جمع خبرنگاران در فرودگاه گفت: از اینکه می‌دانیم تمام خدمه کشتی ایمن و سلامت هستند، خیالمان راحت است اما اوضاع (پیرامون این کشتی) جدی است. بنابر این گزارش، «چوی» دیروز از طریق قطر وارد ایران شد و انتظار می‌رود با همتای خود و سایر مقامات عالی رتبه وزارت امورخارجه ایران دیدار کند و به هیئت کره جنوبی که پیشتر به تهران رفته است، بپیوندد. وی همچنین به خبرنگاران گفت: امیدواریم که گفتگوهای عمیق با مقامات ایران انجام دهیم، چه موضوع کنسولی باشد و چه سایر مسائل مهم بین کره جنوبی و ایران. معاون وزیر امورخارجه کره جنوبی افزود: این فرصت خوبی است تا بار دیگر آنچه دولت ایران می‌خواهد را بشنویم و تشخیص دهیم که ما چه کاری می‌توانیم در رابطه با پول بلوکه شده (ایران) انجام دهیم و چه کاری را نمی‌توانیم انجام دهیم.
> توقیف کشتی قانونی اما بلوکه کردن اموال ایران غیر قانونی
محمدعلی بصیری در گفتگو با آفتاب یزد خاطرنشان می‌کند:«تحریم‌های یک جانبه که آمریکا اعمال کرده است تحریم‌های قانونی و بین‌المللی نیست که کشوری مثل کره تحت عنوان تبعیت از تحریم‌های آمریکا شش ـ هفت میلیارد دلار یا بنا بر اخباری 9.2 میلیارد دلار پول ایران را بلوکه کند. اقدامی که ایران کرده گر چه یک بهانه بالاتر از بحث مقابله با بلوکه شدن پول را دارد و آن این است که این کشتی طبق موازین دریانوردی آلودگی محیط زیستی ایجاد می‌کرده و یک بهانه قانونی در دست ایران است.»
این استاد دانشگاه می‌افزاید:«ایران می‌تواند به دلیل اینکه کره یک جانبه پول ایران را به بهانه تبعیت از آمریکا بلوکه کرده چنین اقدام متقابلی کند که با این اقدام بتواند پول‌های بلوکه شده خود را آزاد کند. بنابراین این سفرهایی که انجام می‌شود خود کره‌ای‌ها هم می‌دانند با بلوکه کردن پول ایران کار غیر قانونی کرده بودند و ایران هم تحمل کرد و راه‌های مختلفی را رفت، تذکرهایی داد، مذاکرات دیپلماتیک کرد، پیشنهادات دور زدن و جریمه ندادن کره‌ای‌ها را داد که این پول‌ها را برای خرید دارو، واکسن و موادغذایی دهد که باز کره‌ای‌ها لجاجت کردند و آزاد نکردند تا چنین اقدامی که ایران کرد آنها را وادار به مسامحه و مذاکره کرد تا بتوانند مشکل را حل کنند و احتمالا حل مشکل در این است که این پول را اگر بشود به همان سبک دلار برای ایران آزاد کنند نشد به یورو از طریق حساب مالی که در سوئیس، اروپایی‌ها طراحی کردند و یا نشد در حد مجاز کردن برای خرید دارو و مواد غذایی.»
> ایران می‌تواند درخواست غرامت کند
این کارشناس مسائل بین‌المللی می‌گوید:« در حق ایران اجحاف شده است و می‌تواند بیش از پول خود هم درخواست کند. یعنی جریمه توقف و بلوکه کردن پول را هم از کره‌ای‌ها بگیرد. حقوق بین‌الملل این حق را به ایران می‌دهد. اگر این تحریم‌ها تحریم‌های بین‌المللی تحت نظر سازمان ملل یا شورای امنیت بود کره‌ای‌ها مستند به این که عضو شورای ملل هستند و متعهد به اجرای تصمیمات آن می‌توانستند بهانه کنند و این پول را نگه دارند ولی به این بهانه که از آمریکا می‌ترسیدیم و جریمه می‌شدیم پول را نگه داشتند. این بهانه قانونی نیست و حق با ایران است و اقدامی که تهران کرده اقدام حقوقی و حتی عرفی است.
> اگر ایران و کره به توافق نرسند؟!
محمدعلی بصیری در ادامه درباره گام بعدی ایران و کره در صورت به توافق نرسیدن می‌گوید:« کره هیچ گام دیگری نمی‌تواند بردارد به این دلیل که اگر به توافق نرسد نه قدرت دریایی نظامی دارد که بخواهد با ایران مقابله کند نه متحد خودش آمریکا این جرات را می‌کند که چنین درخواستی کند.»
> کره قوی‌تر است یا آمریکا و بریتانیا؟!
وی ادامه می‌دهد:« ما بحران‌های از کره بالاتر در بحث کشتی‌های دریایی داشتیم و طرف‌های مقابل به خواسته‌های ایران تن دادند و تسلیم شدند با اینکه از لحاظ قدرت نظامی و نیروی دریایی دست بالاتری را نسبت به ایران داشتند. یکی کشتی حمل مواد سوختی ایران بود که چند وقت قبل در جبل الطارق انگلیسی‌ها متوقف کردند تحت عنوان اینکه اتحادیه اروپا سوریه را تحریم انرژی کردند و ایران نقض تحریم ما را می‌کند و ایران مذاکره کرد که شما تحریم کردید ما که تحریم نکردیم و ما حق داریم تجارت آزاد بین‌المللی کنیم و بعد که آنها این جواب را نپذیرفتند وقتی ایران متقابلا یک کشتی انگلیسی را متوقف کرد در عرض چند روز آنها مجبور شدند به خواسته ایران تن در دهند چون خواسته ایران کاملا حقوقی و منطقی بود و نیامدند گام بعدی را بردارند و مثلا اقدام نظامی کنند.» بصیری یادآور می‌شود:«کشتی‌هایی که ایران برای سوخت به ونزوئلا می‌فرستاد و آمریکایی‌ها بارها تهدید کردند برخورد می‌کنیم مصادره می‌کنیم با اینکه قدرت اول دریایی بودند وقتی ایران مطرح کرد که اگر اقدامی انجام دهید اقدام متقابل می‌کنیم اینها به راحتی کشتی‌ها را بردند چون کار ایران قانونی بود و مقابله به مثل هم می‌توانست کند. اکنون کره جنوبی کوچکتر از نیروی دریایی بریتانیا و آمریکا است بنابراین اصلا نمی‌توان تصور کرد که کره جنوبی گام بعدی را بردارد و از طریق زور مسئله را حل کند. پیش‌بینی می‌کنم کره جنوبی تسلیم می‌شود ولی به چه نحوی ایران این پول‌ها را وصول کند جای بحث است اما نهایتا توافق می‌کند یا به صورت نقد یا به صورت کالا آزاد کنند و سپس احتمالا کشتی آزاد شود. دست برتر را ایران دارد هم به لحاظ قانونی هم به لحاظ نظامی و دریایی.
> دیپلماسی نفتکش‌ها عرف شده است
محمدعلی بصیری با تایید این موضوع که دیپلماسی نفتکش‌ها عرف شده است ادامه می‌دهد:«عملا این اتفاق در حال وقوع است.یک بحث سیاست بین‌الملل داریم و یک بحث حقوق بین‌الملل. سیاست بین‌الملل که بخش بازیگری دولت‌ها در روابط بین‌الملل است حرف آخر را قدرت می‌زند و هر دولتی اگر نتواند احقاق حق کند مجبور است با ابزار قدرت حقوقش را تحصیل کند. کشتی کره‌ای که ایران توقیف کرده در چارچوب سیاست بین‌الملل است. حقوق بین‌الملل مقوله دیگری است که کشورهایی که عضو کنوانسیون‌ها و پیمان نامه‌ها هستند در صورت بروز اختلاف از طریق نهادهای مربوطه یا دادگاه‌های مربوطه که برای حل مشکل است آنها را حل می‌کنند. مسئله‌ای که اکنون رخ داده مسئله حقوقی بین ایران و کره نیست بلکه سیاست بین‌المللی است. کره با زور و قلدری پول ایران را نمی‌خواسته آزاد کند ایران مجبور شده است که با همان ابزار پولش را آزاد کند و این منطقی است که از گذشته در سیاست بین‌الملل عمل کرده است و این مسیری است که ایران آن را قبلا در رابطه با انگلیس و آمریکا طی کرده است.