حذف ايستگاه‌هاي لوكس سنجش آلودگي با يك اختراع كاملاً ايراني

سرویس جامعه جوان آنلاین: گروهی از محققان شرکت‌های دانش‌بنیان، دستگاهی برای سنجش میزان آلاینده‌های شهری ارائه کردند که جایگزین بسیار کارآمدی برای ایستگاه‌های سنجش آلودگی شهری است که بسیار گرانقیمت هستند و واردات تجهیزات و نگهداری‌شان، هزینه‌های بسیار هنگفتی در پی دارد. با استفاده از این اختراع بجای ایستگاه‌های شهری می‌توان به شکلی کارآمدتر، ارزان‌تر، چابک‌تر و مطابق با استاندارد‌های روز جهانی، آلودگی هوا و ذرات معلق را سنجید و جالب اینکه ریشه‌یابی کرد.
طبق برنامه ششم توسعه همه کارخانه‌ها باید به دستگاه کنترل و سنجش آنلاین مجهز شوند تا با وصل شدن به اداره محیط‌زیست میزان ذرات خروجی از آن‌ها به صورت روزانه و ساعتی بررسی و اعلام شود. برنامه ششم، سال آینده در حالی به پایان می‌رسد که انبوهی از کارخانه‌ها از نصب سنجشگر مخصوصاً به دلایل مالی ناتوان مانده‌اند.
پژوهشگران دانش‌بنیان ایرانی دستگاهی برای سنجش میزان آلاینده‌های کارخانه‌ها ارائه کردند که به گفته آن‌ها این دستگاه قادر است به صورت لحظه‌ای و با دقت بالا میزان آلاینده‌های تولیدی را اعلام کند.
قانونی که ۳ سال است روی زمین مانده‌است


در حال حاضر ۹۰ درصد کارخانه‌های کشور به فیلتر مجهز هستند و کارفرما و مالک هر کارخانه موظف به نصب دستگاه سنجش آلودگی آنلاین هم هست. این سیستم‌های سنجشگر تاکنون در بسیاری از کارخانه‌های کشور راه‌اندازی نشده‌است.
با توجه به الزام قانونی در این راستا از سال ۹۶، اجرای طرح ضرورت نصب دستگاه سنجش آلودگی آنلاین در کارخانه‌ها آغاز شد. در نتیجه کارخانه‌هایی که آلایندگی دارند در استان‌های مختلف کشور شناسایی و به آن‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود تا نسبت به نصب دستگاه سنجش آنلاین آلودگی اقدام کنند. با اختراع این دانش‌بنیان حالا کارخانه‌ها نیز از شر فیلتر‌های گرانقیمت خلاص می‌شوند.
سامانه پایش آلودگی اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان‌ها به سامانه پایش استانی و کشوری متصل بوده و میزان ذرات معلق در هوا روزانه ثبت می‌شود، اما این آمار ناقص و غیر‌پیوسته است.
یکی از مهم‌ترین مسائل در سنجش آلاینده‌ها در سطح کلانشهرها، جانمایی ایستگاه‌های سنجش آلودگی است. هر نوع تحلیل علمی در زمینه آلودگی هوا و تصمیم‌گیری در مورد کاهش و کنترل آن به داده‌های آلودگی نیاز دارد. به‌همین منظور ایستگاه‌های سنجش آلاینده‌ها باید در مکان‌هایی قرار گیرند که نمایش درستی از وضعیت آلودگی را نشان دهند، بنابراین موقعیت مکانی ایستگاه‌ها از حساسیت بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر ایستگاه‌های سنجش آلودگی شهری بسیار گران قیمت هستند و واردات تجهیزات و نگهداری‌شان، هزینه‌های بسیار هنگفتی در پی دارد. این هزینه‌ها در دوران تحریم‌ها جهش چشمگیری هم داشته‌است که برای شهرداری‌های کلانشهر‌ها بسیار گران تمام می‌شود. اکنون با اختراع جدید محققان کشور دیگر نیازی به صرف چنین هزینه‌های کلانی نیست.
تولید بومی گازسنج و غبارسنج بهتر از نمونه خارجی
علیرضا نورپور، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان نخستین دستاورد دانش‌بنیان شرکت متبوعش را دستگاه غبارسنج دودکش برای اندازه‌گیری و کمک به ارائه راهکار‌های کاهش آلایندگی کارخانه‌ها عنوان کرد و گفت: «میزان آلایندگی کارخانه‌ها باید به صورت دوره‌ای پایش شود که دستگاه گازسنج دودکش قابل حمل این شرکت می‌تواند غلظت گاز‌های آلاینده خروجی از این دودکش‌ها را با دقتی بالا بسنجد. این میزان با تحلیل‌ها و مطالعات بعدی، به اصلاح منشأ تولید آلاینده و در نهایت کاهش آلودگی هوا منجر می‌شود.»
وی سنجش میزان آلاینده‌ها را به صورت لحظه‌ای و با دقتی بالا از مزایای این دستگاه دانست و خاطر نشان کرد: «علاوه بر تولید بومی دستگاه‌های گازسنج و غبارسنج محیطی که مؤلفه‌های زیست‌محیطی را سنجش و تحلیل می‌کنند، توانستیم دستگاه سنجش میزان آلاینده‌های شهری را که به دو روش آنلاین و ثقلی این سنجش را انجام می‌دهد، در کشور تولید کنیم. از این تجهیز دانش‌بنیان برای سنجش آلایندگی شهری، بررسی تأثیر آن روی محیط‌زیست و موجودات زنده استفاده می‌شود و در شکل‌های قابل حمل و ایستگاهی با هزینه‌ای بسیار پایین‌تر از نمونه خارجی به بازار عرضه شده‌است.»
نورپور با اشاره به تولید ایستگاه‌های شهری سنجش آلودگی هوا گفت: «این دستگاه جایگزین بسیار کارآمدی برای ایستگاه‌های شهری است که بسیار گران‌قیمت هستند و واردات تجهیزات و نگهداری‌شان، هزینه‌های بسیار هنگفتی در پی دارد. با این تجهیز می‌توان به شکلی کارآمدتر، ارزان‌تر، چابک‌تر و مطابق با استاندارد‌های روز جهانی، آلودگی هوا و ذرات معلق را سنجید.»
مدیرعامل این شرکت از به‌روزرسانی و تولید بومی محصولاتی مانند تصفیه هوای خانگی و صنعتی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، چون فیلتر‌های نانو در این شرکت خبر داد و یادآور شد: «در حوزه کاهش آلاینده‌های شهری، دستگاه فیلتراسیون هود‌های صنعتی را عرضه کردیم. این دستگاه آلاینده‌های خروجی را با کارایی بالای ۹۰ درصد جذب می‌کند و به شکلی کارآمد می‌تواند باعث کاهش آلودگی هوای ناشی از صنایع و کارخانه‌ها شود.»
عمر مفید ایستگاه‌های سنجش سرآمده‌است
در حال حاضر ۲۱۶ ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر‌های مختلف کشور فعال است که با توجه به گستردگی آلودگی هوا، کافی نیست. به همین دلیل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده که با همکاری صنایع امکان اضافه کردن ۲۰۰ ایستگاه دیگر وجود دارد. سنجشگر آلاینده‌ای که محققان دانش‌بنیان اختراع کرده‌اند با هزینه‌ای حدود یک‌چهارم نه‌تن‌ها کار سنجش آلودگی را انجام می‌دهد بلکه منشأ آلودگی را هم تعیین می‌کند.
با توجه به اهمیت موضوع هوا و تأثیر آن بر سلامت انسان‌ها حدود سال ۱۳۷۵ دفتر امور آزمایشگاه‌ها در سازمان حفاظت محیط‌زیست ایجاد شد که اکنون به عنوان دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست تغییر نام داد. امروزه این دفتر به طور روزانه وضعیت هوا در شهر‌های بزرگ، صنعتی، پرجمعیت و کلانشهر‌ها را پایش می‌کند.
دفتر پایش فراگیر سازمان محیط‌زیست سنجش آلودگی هوای کشور را برعهده دارد که بنا به گفته هلیا کعبی، مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست عمر مفید بسیاری از این ایستگاه‌ها تمام شده ضمن اینکه امکان اضافه‌شدن ۲۰۰ ایستگاه جدید سنجش هوا توسط صنایع بزرگ و مناطق آزاد اقتصادی نیز وجود دارد.
بیشترین تعداد ایستگاه‌ها سنجش آلودگی در تهران، خوزستان و آذربایجان‌شرقی است. با وجود آنکه برنامه‌هایی برای افزایش ایستگاه‌ها و تجهیزات وجود دارد، اما در عمل همان ۲۱۶ ایستگاه باقی مانده‌اند و این در حالی است که عمر مفید بسیاری از این ایستگاه‌ها سرآمده و می‌توان از دستاورد جدید محققان استفاده کرد.