بایدن برای رفع تحریم‌های ایران بهانه‌ای ندارد

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی ۱۹دی درباره‌ی گمانه‌زنی‌ها و مباحث جاری در فضای سیاسی کشور
پیرامون رفتار جمهوری اسلامی در قبال برجام و وظایف آمریکا در این خصوص، گفتند «ما هیچ اصراری نداریم، هیچ عجله‌ای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلاً مسئله‌‌ی ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد. آنچه مطالبه‌ی منطقی ما و مطالبه‌ی عقلانی ما است، رفع تحریمها است؛ این حقّ غصب‌شده‌ی ملّت ایران است.» این جملات مواضعی بود که رهبر انقلاب آن را به عنوان «سخن پایانی و قطعی» جمهوری اسلامی اعلام کردند. پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR
ذیل پرونده «حرف قطعی» موضع جمهوری اسلامی در زمینه‌ی
تحریم‌ها و برجام را در گفت‌وگوهایی بررسی کرده است. در این پرونده با اعضای هیئت نظارت بر اجرای برجام، مسئولان ارشد کشور، منصوبان و مشاوران رهبر معظم انقلاب گفت‌و‌گو شده است؛ محمدجواد ظریف، محمدباقر قالیباف، علی‌اکبر ولایتی، علی لاریجانی، سعید جلیلی، علی‌اکبر صالحی و کمال خرازی، مواضع جمهوری اسلامی را در این زمینه تبیین کرده‌اند.


در همین حوزه آفتاب یزد سلسله گفتگوهایی انجام خواهد داد که در گفتگوی نخست با «مصطفی خوش چشم» کارشناس مسائل بین‌الملل، سیاست خارجه و آمریکا به بررسی همه ی گزینه‌های پیش روی ایران، آمریکا و دیگر اعضای برجام با موضوع تحریم ها، مکانیسم ماشه، سرانجام برجام و... پرداختیم و اینک باب گفتگو را با عبدالرضافرجی راد کارشناس ژئوپلیتیک دانشگاه بازکرده ایم.
> رفع تحریم و بازگشت به برجام باید همزمان باشد
عبدالرضا فرجی راد می‌گوید:«اینها با هم است، نمی‌شود رفع تحریم کرد و آنها به برجام برنگردند. هم زمان آمریکا باید به برجام برگردد و اعلام هم کنند وقتی ما برگشتیم تحریم‌ها تمام شده و عملا هم تمام کنند. یعنی ایران بتواند نفت خود را بفروشد و پولش را بیاورد داخل مملکت. به نظر من اتفاقا حرف مقامات جمهوری اسلامی که بر رفع تحریم‌ها به صورت یک جا و همزمان اصرار دارند، سخن درستی است. ما قصد بازی با کلمات را نداریم. خودشان هم به ترامپ معترض هستند که چرا از برجام خارج شده و برمی گردند. چون دولت جدیدشان که انتقاد کرده نمی‌تواند راه ترامپ را برود. اما مهم این است که وقتی به برجام بازمی‌گردند همزمان تحریم‌ها هم برداشته شود.
> عجله‌ای نداریم چون توپ در زمین آمریکا است
فرجی راد در واکنش به این موضوع که«چرا این بحث مطرح می‌شود که عجله نداریم؟» اظهار می‌دارد: چون توپ در زمین آن‌ها است طبیعتاً ما نیز عجله‌ای نداریم. ایران غنی‌سازی بیست درصد را شروع کرده آقای گروسی هم مصاحبه کرده و گفته بیش از دو سه هفته بیشتر وقت نداریم غنی‌سازی و تجمع اورانیوم در حال افزایش است و باید هر چه زودتر آمریکا به برجام برگردد. بنابراین الان در وضعیتی قرار گرفتند که هر چقدر طول دهند میزان غنی‌سازی بر اساس بند 36 و 37 برجام افزایش می‌یابد. آنها تعهدات شان را نادیده گرفتند ایران هم تعهداتش را به طور مستمرکاهش می‌دهد. تا حالا بهانه‌ای به نام ترامپ بود اکنون این بهانه رفته پس دیگر نباید مشکلی باشد بنابراین هم باید به برجام برگردند و هم تحریم‌ها برداشته شود. هر چقدر هم طولانی‌تر شود دو مشکل ایجاد می‌کند یک مشکل این است که غنی‌سازی بیشتر می‌شود دومین مسئله هم این است لابی‌های خبیث مثل عربستان و اسرائیل بیشتر می‌توانند در کنگره و در سنا روی نمایندگان اثرگذار باشند.
> بهانه‌ای برای بازگشت و برداشتن تحریم‌ها ندارند
این کارشناس مسائل بین‌المللی ادامه می‌دهد: الان بایدن فرصت خوبی به دست آورده است. نگرانی از سنا وجود داشت که این نگرانی هم با پیروزی دو سناتور دموکرات رفع شد. بنابراین هم مجلس نمایندگان را دارند هم مجلس سنا را. لذا دیگر بهانه‌ای نیست تیمی هم که در برجام بودند مستقیم یا غیر مستقیم همه سر کارند. رئیس سازمان سیا آقای برنز که همیشه منتقد خروج ترامپ از برجام بود سر کار آمده است. خانم شرمن که مذاکره‌کننده اصلی بوده معاون وزیر خارجه شده است وزیرخارجه آقای بایدن، آقای آنتونی بلینکن هم در مذاکرات بوده است. آقای جان کری هم به نوعی به کنگره وصل شده است فلذا هیچ جای بهانه نیست. اتفاقاتی که در آمریکا افتاد و ترامپ با بی‌آبرویی در حال ترک قدرت است چیزی جز دست خدا نیست که او را خار و ذلیل کرد. اگر آمریکا وارد فاز اجرایی برجام و رفع تحریم نشود مشکلی پیش‌خواهد آمد که در آینده به سختی می‌شود مشکل را حل کرد.
> دوران لشگر کشی گذشته است
سفیر سابق ایران در مجارستان و بلژیک خاطرنشان می‌کند: الان وضعیت در مقایسه با دوره قبل از برجام متفاوت است اگر بخواهند بگویند که به اروپا نزدیک می‌شویم و ایران را می‌بریم به سوی بند 7 شورای امنیت دیگر آن زمان گذشته که کسی بتواند در منطقه نیرو پیاده کند اگر هم بخواهند بمباران کنند که ایران هم تلافی می‌کند و عکس العمل شدید نشان می‌دهد. بعید می‌دانم رویکردی را اتخاذ کنند که منطقه را به تشنج بکشانند.
فرجی راد همصدایی مقامات مرتبط با برجام را نوعی پیام آشکار به غرب تلقی کرده خاطرنشان می‌کند:«بله این یک پیغام به غرب است که می‌گوید ما آماده‌ایم به شرط آن که شما هم آماده باشید اما باید آمادگی همراه با اجرا باشد.»
> اگر شیطنت نکنند...
فرجی راد درباره رویکرد تیم بایدن در برجام اظهار می‌دارد:«تصور می‌کنم آمریکایی‌ها این اراده را دارند که به برجام برگردند اما این شک را دارم که برخی شیطنت کنند و کشورهای منطقه و برخی اروپایی‌ها فشار آورند که لازم نیست همه تحریم‌ها را به یک باره برداریم اجازه دهید با ایرانی‌ها مسائل دیگری را مطرح کنیم و وقتی آن مسائل حل و فصل شد آن وقت تمام تحریم‌ها را برداریم که ایران هم زیر بار نخواهد رفت اگر بخواهند به برجام برگردند و بخشی از تحریم‌ها را بردارند خوش‌بین هستم اما ایران هم باید قضیه را تمام کند یعنی این طور نباشد که با ما بازی کنند فراز و نشیب داشته باشد، برخی تحریم‌ها را بردارند بخشی را شرط بگذارند اگر بخواهند این اقدامات را صورت دهند طبیعتا کار به نتیجه خوبی نخواهد رسید.
> آمریکا وارد تنش شدن با ایران به نفعش نیست!
این دیپلمات سابق ادامه می‌دهد: واقعیتی است که دولت جدید آمریکا با مشکلات زیادی روبه رو است و این دولت به دنبال ایجاد تنش در این منطقه نخواهد بود و امکانات و فرصت آن را هم ندارند. شرایط محیطی، جغرافیایی و حتی اقتصادی اجازه نمی‌دهد که بخواهند همانند دوره ترامپ یا بوش عمل کنند.
> انعطاف داشتن به معنای چشم پوشی از منافع ملی نیست
فرجی راد تاکید می‌کند: بنابراین آنها بدشان نمی‌آید که تنش‌ها در منطقه کاهش یابد چون تنش‌ها تمام شدنی که نیست ما هم بایستی برنامه ریزی داشته باشیم باید به نوعی انعطاف داشته باشیم انعطاف معنی‌اش این نیست که از منافع ملی خود بگذریم اما به نحوی در دیپلماسی عمل کنیم که تمام تحریم‌ها برداشته شود و به سمت صلح و ثبات در منطقه حرکت کنیم.
> همسایه‌های جنوبی با ایران بد کردند!
وی ادامه می‌دهد: همسایه‌های جنوبی ما در دوره ترامپ بسیار به ما بد کردند. مغرور شده بودند. گمان می‌کردند ترامپ تا ابد بر سر کار است.بی عقلی بود که چنین تصوری داشتند. اتفاقی که درباره عربستان و قطر افتاد همه‌اش از روی ناچاری است که امتیاز می‌دهند و امتیاز کشور بزرگ به کشور کوچک برای این است که نگران شدند و ترسیدند که با توافقی که ایران با 5+1 انجام دهد آنها به پستو بروند. قطر هم قبول کرده که واسطه گری بین ایران و عربستان داشته باشد قدم‌های مثبتی باید از سوی دو طرف برداشته شود. هر چه ثبات و امنیت به منطقه
باز گردد نفوذ آمریکا و غربی‌ها کمتر می‌شود.
> بایدن با تحلیل و استراتژی آمده است
عبدالرضا فرجی راد استان ژئوپلیتیک دانشگاه در بخش دیگری از مصاحبه ی خود در باره ی تفاوت‌های بایدن با ترامپ و شباهت‌های دوران بایدن و اوباما می‌گوید: آمریکا در دوران آقای اوباما که همین تیم کنارش بودند استراتژی و تحلیلی درباره ایران داشتند بر اساس استراتژی جلو آمدند و در نهایت به برجام رسیدیم خوشبختانه تیمی که الان سر کار آمده همان تیم است یعنی بر اساس یک تصمیم آنی که نیامدند. تصمیمات ترامپ آنی بود. تیم اوباما به این نتیجه رسیدند برای صلح و ثبات در منطقه بایستی با ایران کار کرد. باید ایران آن قدرت منطقه‌ای خود را داشته باشد و مناقع ایران را در نظرگرفت. به همین دلیل به عربستان و دیگر عرب‌ها می‌گفتند باید مسائل تان را حل کنید. قبل از آن همیشه تحریک می‌کردند که با ایران درگیر شوید بنابراین بر اساس استراتژی که در دوران اوباما تبیین کرده بودند که اکثریت تیم الان هم در آن جلسات بودند حرکت کردند و الان هم این استراتژی وجود دارد و آنها خواهان آشوب در منطقه نیستند.
> تنش آفرینی‌های ترامپ برای جلب منافع مادی بود
ترامپ چنین رویکردی داشت و چون آدم مادی بود و از این آشوب نفع مادی به دست می‌آورد به دنبال تنش بود. نگرانی اصلی الان دموکرات‌ها و حتی جمهوری خواهان چین است آقای برنز هم که آمده اعلام کرده که مسئله اصلی چین است و در این منطقه باید حضور حداقلی داشته باشیم بنابراین برای رسیدن به چنین هدفی و کاهش آشوب باید با ایران کار کنند و اگر بخواهند کار کنند اولین گام این است که به برجام برگردند تحریم‌ها برداشته شود. از آن جایی که بیشتر تحریم‌های اقتصادی دست رئیس جمهور است پس دیگر بهانه‌ای برای وقت کُشی باقی نمی‌ماند. البته تحریم‌هایی که بیشتر زیر چتر حقوق بشر و تروریست است مربوط به افراد است که آن هم دیگر نمی‌توانند بهانه‌ای داشته باشند یعنی وقتی بخواهید روی مسائل کلانی توافق کنید دیگر نباید وارد جزئیات شد آن هم حالا که کنگره و مجلس نمایندگان و سنا دست خودشان است. بنابراین آنچه که الان برای ما مهم است رفع تحریم‌ها است. این تحریم‌ها دست رئیس جمهور است و می‌توانند خیلی زود اقدام کنند. زمانی را باید تعیین کنند که مثلا در فلان تاریخ تحریم‌ها برداشته می‌شود و ایران هم از آن تاریخ به تعهدات باز می‌گردد.
> اولین اقدام عملی بایدن
فرجی راد درباره اولین اقدام بایدن درباره ایران می‌گوید: اولین اقدام می‌تواند این باشد که اگر دولت یا شرکتی با ایران کار کرد اقدام خاصی نکند. سخت‌گیری نکردن با شرکت‌های طرف قرار داد با ایران، این خودش علامت مثبتی است معتقدم از هفته آینده به بعد جو شکسته می‌شود و شرکت‌هایی که قبلا جسارت بیشتری داشتند به تدریج برمی‌گردند و کار خود را شروع می‌کنند.
> یک ماه نشده به برجام باز می‌گردند
نکته ی پایانی که فرجی راد به آفتاب یزد می‌گوید: فکر نمی‌کنم به یک ماه بکشد که اعلام کنند به برجام برمی گردیم و در مورد تحریم‌ها هم باید گفتگوهایی در قالب 5+1 انجام شود که اگر با آمریکا حل نشد مشکل دیگری پیدا نشود.