غربالگری مادران باردار حذف نشده است



آیا غربالگری حذف می‌شود؟ این سؤالی است که این روزها بسیاری از خانواده هایی که برای والد شدن برنامه‌ریزی می‌کنند، از خود می‌پرسند. سؤالی که البته با یک توئیت این روزها به یک بحث نگران کننده تبدیل شده است. کبری خزعلی، رئیس شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده کسی بود که با اعلام خبر «اجبار به غربالگری توسط مادر و پزشکان با تجویزهای غیراستاندارد و غیرمتقن علمی برداشته شد» در توئیتر خود،  این چالش را به راه انداخت! این درحالی است که بسیاری از خانواده‌ها با اعتماد به غربالگری در سال‌های گذشته از تولد فرزند معلولشان جلوگیری کرده‌اند. آمار سازمان بهزیستی نشان می‌دهد که طی 7 سال اخیر، از تولد 7 هزار نوزاد معلول که شرایط کامل سقط را داشته‌اند، براساس همین غربالگری جلوگیری شده است. برنامه غربالگری ژنتیک البته در همه این سال‌ها (از سال 76) یک برنامه کاملاً خودخواسته و غیراجباری بوده و خانواده‌ها خود انتخاب می‌کردند که آیا فرزندشان بدنیا بیاید یا نه! برخی آمارها از تولد سالانه حدود 29 تا 35 هزار نوزاد معلول در کشور خبر می‌دهد که نیمی از آنها دارای اختلالات ژنتیکی هستند و البته به گفته متخصصان بیش از 70 درصد ناهنجاری‌ها و معلولیت‌ها ریشه ژنتیکی دارند که می‌توان آن را با مشاوره ژنتیک، به حداقل رساند. در ایران علی‌رغم اینکه به طور میانگین  40 درصد ازدواج‌ها فامیلی است، اما حتی در این زمینه نیز برنامه غربالگری بهزیستی اختیاری است. درحالی که براساس آمارها، خطر بروز ناهنجاری ژنتیکی در ازدواج‌های فامیلی، 5 تا 6 درصد و در ازدواج‌های غیر فامیلی 2.5 تا 3 درصد است.   افروز صفاری فرد  معاون پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور به ایسنا می‌گوید: بیماری‌های ژنتیکی قابل درمان نیستند، ولی قابل پیشگیری یا کنترل هستند و از آنجا که بزرگترین و مهم‌ترین سرمایه هر کشوری داشتن فرزندانی سالم، باهوش و خلاق برای نسل آینده است، مشاوره پزشکی، ژنتیک ساده‌ترین، در دسترس‌ترین، ارزان‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش پیشگیری از معلولیت‌ها و ناهنجاری‌های مادرزادی است و از طرفی دیگر با مشاوره ژنتیک و تشخیص معلولیت مادرزادی با دلایل غیر ژنتیک، نگرانی پدر و مادر از داشتن دوباره فرزند معلول برطرف شده و به فرزندآوری آنان کمک می‌کند. در عین حال، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس هم تأکید کرده است که موضوع غربالگری بانوان باردار نه در کمیسیون‌های مجلس مطرح است و نه به طور جدی مطرح می‌شود بلکه نظری در یکی از فراکسیون‌ها مطرح شده و در این زمینه تصمیم‌گیری نشده است. کیانوش جهانپور، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت نیز در واکنش به این موضوع با تأکید بر اجباری نبودن غربالگری گفته است: «دستورالعمل وزارت بهداشت در این زمینه با مشارکت آگاهانه و داوطلبانه والدین عملی شده و البته نقش مؤثری در کاهش موارد تولد بیماری های ژنتیکی از جمله سندروم داون داشته و خواهد داشت.»