منبع آب از اهواز می‌رود؟

زهره افشار
خبرنگار
«منبع آب» حالا به حاشیه‌ای در قلب اهواز تبدیل شده است؛ محله‌ای که خانه‌های آن حدود 60 سال پیش در کنار منبع آب شهر پا گرفتند و اسم منبع آب هم روی کل محله ماند. خانه‌های کوچک ساخته شده در شرق شهر اهواز حالا در قلب این کلانشهر جایی برای پنهان کردن فقر خود ندارند. سقف‌ها با هر باران روی سر یکی از اهالی خراب می‌شوند. کوچه‌ها آنقدر تنگ و باریک است که دو نفر نمی‌توانند شانه به شانه هم از معبر نداری بگذرند. طرح انتقال محله منبع آب سال‌هاست که در فهرست وعده‌های مسئولان این شهر قرار دارد. خانه‌های سی الی چهل متری ناامن که حتی ماشین آتش‌نشانی هم نمی‌تواند در مواقع بحران از کوچه‌های محله عبور کند، دلایل کافی برای انتقال این محله به جایی دیگر است. آخرین وعده مسئولان به اهالی منبع آب این است که آنها را در کوی سپیدار خانه‌دار می‌کنند، اما هیچ کس هنوز با شفافیت اعلام نکرده مردمی که گاه نانی برای خوردن ندارند چقدر باید برای این ایمن شدن سرپناهشان هزینه کنند.
 سکونت در منبع آب پر خطر است


«محمد جامع» معاون بازآفرینی اداره کل راه و شهرسازی خوزستان به «ایران» گفت: کوی منبع آب اهواز یکی از مناطقی است که بخشی از بافت فرسوده اهواز را در خود جا داده است. واحدهای ناپایدار که ریزدانگی آنها از 30 تا 40 متر و در برخی موارد تا 80 متر مربع است. بعد خانوار در این واحدها 5 تا 6 نفر است. کوی منبع آب در واقع تپه‌های مرتفعی بوده که در دهه‌های قبل قرار بوده کاربری آنها بوستان کوهستانی یا فضای سبز باشد ولی بعدها به دلیل معضلات اجتماعی، وقوع جنگ تحمیلی و مهاجرت و... سبب شد تا مردم شمال شرق استان به این محله کوچ کنند که متأسفانه به رغم قدمت محله بیشتر واحدها حالت تصرفی دارد. وی در پاسخ به چرایی شکل‌گیری این ساخت و ساز‌های تصرفی گفت: البته جلوگیری از ساخت و ساز‌های غیر مجاز در همه جای کشور مسئولیت شهرداری است. به گفته وی، کل منطقه منبع آب اهواز 90 هکتار است که با بررسی‌های انجام شده 15 هکتار آن به عنوان پهنه خطر شناسایی شده است. عمده خطراتی که در گذشته در این منطقه اتفاق افتاده و متأسفانه ریزش یک ساختمان منجر به فوت یک کودک شد در خیابان خالدی بوده است. زمین در این منطقه حالت ریزشی دارد و فرسایش خاک بالاست از سوی دیگر تغییر اقلیم و بارش‌های سیل آسای سال‌های قبل هم به این مسأله دامن زده است. جامع افزود: برای جلوگیری از خطرات احتمالی در این خیابان، یک دیوار حایل بتونی با هدف تثبیت خاک در حال ساخت است که پیشرفت فیزیکی در حد 60 تا 70 درصد دارد. با تکمیل این طرح علاوه‌بر ایجاد فضای سبز و پارک در این  منطقه 73 غرفه تجاری ایجاد خواهد شد که یک نمونه از بازآفرینی شهری در این منطقه است. جامع همچنین در خصوص چگونگی جابه جایی ساکنان این منطقه توضیح داد: بحث جابه جایی ساکنان از سال‌های گذشته مطرح شده بود و در ابتدا بنا شد ساکنان به شهر‌های جدید رامین و شیرین شهر منتقل شوند. ساکنان به دلیل مسافت زیاد محل جدید با اهواز زیر بار انتقال به شهر جدید شیرین شهر نرفتند. آنهایی هم که قبول کردند به شهر جدید رامین بروند به دلیل فاصله 30 کیلومتری این شهر جدید با کلانشهر اهواز بعداً پشیمان شدند و عملاً استقبالی از آن نشد. وی با اشاره به اینکه بیشتر ساکنان کوی منبع آب اهواز کارگران فصلی هستند که در اهواز اشتغال دارند، تصریح کرد: البته با امکانات شهرداری و سایر دستگاه‌ها می‌شد مشکل جابه جایی این افراد را حل کرد که این گونه نشد. در نهایت تصمیم گرفتیم برای حل مشکل ساکنان در معرض خطر، منطقه‌ای نزدیک انتخاب شود تا ساکنان در آنجا اسکان مجدد بگیرند که اداره کل راه و شهرسازی زمینی را به مساحت25 هکتار در کوی سپیدار و در مجاورت کوی طاهر جانمایی کرد. به گفته معاون باز آفرینی اداره کل راه و شهرسازی خوزستان، این پروژه با مشارکت بخش خصوصی از تیرماه سال جاری کلید خورده است. در قالب این طرح 105 بلوک 16 واحدی ساخته خواهد شد که بخشی از 1680 واحد این طرح به ساکنان کوی منبع آب اختصاص خواهد یافت. تاکنون فونداسیون 15 بلوک بتون ‌ریزی شده است. وی در پاسخ به اینکه ساکنان کوی منبع آب که عمدتاً توان مالی بالایی ندارند با چه میزان آورده می‌توانند از این واحدها بهره‌مند شوند، توضیح داد: خب اغلب این خانوارها تحت پوشش نهاد‌های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی هستند و ما هم درصدد هستیم که بتوانیم این واحدها را با کمک دستگاه‌های حمایتی و تسهیلات بانکی ساخت بافت فرسوده به متقاضیان جابه جایی تحویل بدهیم.
 811 خانوار جابه جا می‌شوند
در همین حال «فرزین حاتمی کاکش» شهردار منطقه 7 اهواز به «ایران» می‌گوید: محله منبع آب همانند مناطق حصیر‌آباد و چهارصد دستگاه از مناطق کم برخوردار کلانشهر اهواز است. وی تصریح می‌کند که با تأکید ویژه استاندار و شهردار برای جابه جایی ساکنان واحدهایی که خطر تخریب برایشان وجود دارد 811واحد در پهنه خطر این منطقه شناسایی شده است. به گفته وی بیشتر از یک هزار واحد مسکونی در این محله در معرض خطر هستند. وی می‌گوید: بیشتر ساکنان رغبتی برای جابه جایی به نقطه دیگر نشان نمی‌دهند و به همین دلیل این روند زمانبر شده است. وی در پاسخ به این پرسش که چرا شهرداری در سال‌های سال از ساخت و سازهای غیر مجاز در منبع آب جلوگیری نکرده توضیح داد : تصرفات غیر قانونی مربوط به سال‌های قبل از انقلاب بوده که موجب ساخت واحدهایی بدون سند و ناپایدار شده است. مردم خودشان هم همراهی نمی‌کنند، از سوی دیگر «محمد هادی قنوات» عضو شورای شهر اهواز به «ایران» گفت: این ماجرا به سال‌های خیلی قبل برمی‌گردد و ما در شورای پنجم جلسات زیادی را برای حل این مشکل برگزار کردیم. وی افزود: با وجود حمایت استاندار و شهرداری اهواز از جابه جایی ساکنان، متأسفانه ساکنان هر کدام یک نظر دارند و  خود مردم همراهی نمی‌کنند و گاه خواسته‌های عجیب و غریبی دارند. این مسأله موجب شده راهکارها برای رفع این مشکل عقیم بماند. از سوی دیگر توافقات صورت گرفته هم در گیر و دار قوانین دست و پا گیر اداری به سرانجام نرسیده است. وی تصریح کرد: زمین‌های این منطقه متعلق به منابع طبیعی است و به همین دلیل واحدهای مسکونی سندی ندارند و به نظر می‌رسد ساکنان هم باید همدلی کنند تا سقف ایمنی بالای سرشان بیاید. وی هشدار می‌دهد که ادامه سکونت در واحدهایی که خطرآفرین شناخته شده فقط می‌تواند جان ساکنان را به خطر بیندازد.

نیم نگاه

شهردار منطقه 7 اهواز: محله منبع آب  همانند مناطق حصیر آباد و چهارصد دستگاه از مناطق کم برخوردار کلان شهر اهواز است . 811واحد در پهنه خطر این منطقه شناسایی شده است  و بیشتر از یکهزار واحد مسکونی در این محله در معرض خطر هستند اما  بیشتر ساکنان رغبتی برای جابه جایی به نقطه دیگر نشان نمی دهند و به همین دلیل  روند انتقال زمانبر شده است