تایتانیک

شروین طاهری: روز تحلیف «جو بایدن» به عنوان پیرترین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا واقعا هم یک روز تاریخی برای آمریکا بود. البته نه آنطور که دموکرات‌ها مدعی‌اند به خاطر پایان یافتن دوران کابوس‌وار 4 ساله حکومت دیوانه‌ای به نام «دونالد ترامپ» بر مرکزیت سیاسی مغشوش واشنگتن و ایالاتی که از زمان جنگ داخلی یانکی‌ها در دهه ششم قرن نوزدهم میلادی هیچ‌گاه اینقدر متفرق نبوده‌اند. برعکس، این آمریکای رو به افول طی 4 سال اخیر در جهانی به‌شدت در حال دگردیسی، به قول معروف چنان ترامپیده که دیگر بازگشت آن به گذشته ممکن نیست. چنانکه پس از اشغال ۲ هفته پیش کنگره، معبد دموکراسی غربی توسط طرفداران رئیس‌جمهور مستقر در کاخ سفید، متفکری بانفوذ در قامت «ریچارد هاس» مجبور شد با اعترافی تلخ، بر آنچه یک دموکرات متفکر دیگر به نام فرید زکریا در دهه گذشته پیش‌بینی کرده بود مهر تایید بزند.  رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا -مهم‌ترین مرجع ترسیم چشم‌انداز جهانی برای ایالات‌متحده- در واکنش به شورش ششم ژانویه ترامپی‌ها در واشنگتن، توئیت کرد: «اگر آغاز دوران پساآمریکا تاریخ مشخصی داشته باشد، مطمئنا امروز است». این به معنای تایید نظریه‌ای بود که زکریا، روزنامه‌نگار برجسته، زمانی که مشاور رسانه‌ای باراک اوباما بود در کتاب «جهان بعد از آمریکا» مطرح کرد. گویا همان‌طور که این استاد آمریکایی- هندی مسائل دیپلماتیک، مغز متفکر آن زمان نشریه تایم و مجری امروز سی‌ان‌ان، به قدرت رسیدن یک رنگین‌پوست در کاخ سفید را باور نداشت، خود باور نمی‌کرد پیش‌بینی‌هایش درباره افول نظام سیاسی و برتری جهانی اقتصادی آمریکا اینقدر سریع به وقوع بپیوندد. صبح دیروز چهارشنبه 20 ژانویه (اول بهمن)، جوی خواب‌آلود - آنطور که ترامپ صدایش می‌کند- در حالی از خواب برخاست که حتی زوال ذهنی ظاهرا بسیار جدی‌اش نیز نمی‌توانست مانع از این شود که تصور کند در جهانی متفاوت چشم گشوده است. این پیرمرد 78 ساله در حالی روز تحلیفش را که قاعدتا باید شاد‌ترین روز زندگی یک آمریکایی باشد با اشک ریختن جلوی درب منزلش در ویلمینگتون دلاور آغاز کرد که ترامپ در ساعات پیش از ظهر با هوادارانش داشت خداحافظی می‌کرد، در حالی که قول بازگشت 4 سال دیگر به کاخ سفید را می‌داد. او سپس به همراه خانواده‌اش واشنگتن را ترک کرد تا برای نخستین‌‌بار در 150 سال اخیر، یک رئیس‌جمهور بدون حضور سلفش بالای تپه کپیتال، جلوی پلکان کنگره سوگند یاد کند. ترامپ اینگونه به همه یادآوری کرد با وجود تحریم سنگین رسانه‌ای و سیاسی خود و هوادارانش توسط حاکمیت نوین دیجیتالی و مالی آمریکا، طرد او توسط شاکله ۲ حزب اصلی و حتی متعاقب به قدرت رسیدن بایدن، آمریکای ترامپ همچنان به حیاتش ادامه می‌دهد. به عبارت دیگر، بایدن دیروز فقط به عنوان رئیس‌جمهور کشور ترامپ سوگند یاد کرد و بس.   در بهترین حالت بایدن، کشوری با جامعه‌ای دو پاره را به ارث می‌برد؛ ایالات‌متحده‌ای که طبق جدیدترین نظرسنجی موسسه تخصصی افکارسنجی ایپسوس (به طور مشترک با آکسیوس) 79 درصد شهروندانش معتقد به ازهم‌پاشیدن این ایالات به ۲ جبهه متخاصم آبی (دموکرات) و سرخ (جمهوری‌خواه-ترامپی) هستند.  کشوری که 75 میلیون نفر از جمعیت 235 میلیون نفری واجد شرایط رای دادن آن، در انتخابات پاییز گذشته به یک مجنون تاجرمسلک رای دادند که بر اثر همنشینی با برج عاج‌نشین‌ها بخوبی می‌داند چه طبقه حاکم متزلزلی به لحاظ مشروعیت سیاسی و اجتماعی دارد. آن 75 میلیون نفر نماینده نیمی از جمعیت آمریکا هستند و همانطور که بارها در بلندگوهای حزبی و رسانه‌ای خود اعلام کرده‌اند فقط به نامزدشان ترامپ رای نداده‌اند، بلکه رای داده‌اند تا کشوری را که ملک طلق خود برمی‌شمارند، از دست آن نیم دیگر نجات دهند که قاطبه‌شان را آفریقایی و لاتین‌تباران و مهاجران آسیایی و همچنین همجنس‌بازان و دگرباشان جنسی و فکری تشکیل می‌دهند.  در چنین کشور دو پاره‌ای، طبق یک نظرسنجی متأخر دیگر که هفته پیش توسط موسسه ایپسوس منتشر شد، 39 درصد مردم اینکه علیه مقامات فاسد تسلیح شده و قیام مسلحانه کنند را حق قانونی خود و 17 درصد نیز وظیفه مشروع شهروندی‌شان می‌دانند که باید همین امروز آن را ادا کنند.  کشوری که طبق همان اظهارنظر معروف «ریچارد هاس» در آن «شاهد تصاویری هستیم که هرگز گمان نمی‌کردم روزی در آمریکا شاهد آن باشیم. در بعضی پایتخت‌های دیگر بله اما نه اینجا در آمریکا. بعید است از این پس، دیگران مثل قبل به ما نگاه کنند؛ احترام بگذارند، بترسند یا متکی شوند». کشوری که دنیا نمی‌تواند یک‌شبه فراموش کند رئیس حکومت قبلی و منتخب نظام به اصطلاح دموکراسی پرطمطراقش، همین اواخر همسایه‌های جنوبی مکزیکی را دزد و قاچاقچی خوانده، کشورهای قاره آفریقا را به چاه توالت تشبیه کرده، قهرمان مبارزه با تروریسم در خاورمیانه را تروریست خطاب کرده و به شهادت رسانده، شیوخ عربی را گاو شیرده خوانده، اروپایی‌های زیر چتر پیمان ناتو را مفت خور دانسته و ویروس جهانگیر کرونا را «چینی» توصیف کرده است. خلاصه! ترامپ تا پیش از فرمان ۲ هفته پیش به هواداران افراطی‌اش برای اشغال معبد دموکراسی بر فراز تپه کپیتال، هیچ تپه دیگری را هم در چارگوشه عالم بی‌نصیب نگذاشته بود.  دوران پساآمریکا یعنی عصری که آمریکا چنان درگیر مسائل داخلی خود شده که طبعا دیگر محور مسائل جهانی نیست. این مساله غامضی نیست کما اینکه یک روز پیش از تحلیف رئیس‌جمهور جدید در غیاب رئیس‌جمهور قبلی، نامزد بایدن برای وزارت امنیت داخلی ایالات متحده بدین موضوع اشاره می‌کند.  «آلخاندرو مایورکاس» در اظهاراتی در کمیته امنیت داخلی سنا گفته است: «تهدید ناشی از افراط‌گرایی داخلی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که وزارت امنیت داخلی با آن روبه‌رو است». او همچنین ۲ چالش اصلی دیگر دولت بایدن را عمل به وعده‌های انتخاباتی او برای بازنگری در محدودیت‌های مهاجرتی وضع شده توسط دولت ترامپ و مواجهه با موج گسترده‌ای از پناهجویان و مهاجران آمریکای لاتین و آمریکای مرکزی برشمرده که هم‌اکنون به مرزهای آمریکا و مکزیک هجوم آورده‌اند.  لازم به یادآوری نیست که مایورکاس، نخستین لاتین‌تباری است که در تاریخ 250 ساله تشکیل حکومت مستقل ایالات متحده، اداره امنیت داخلی این کشور را برعهده می‌گیرد. او متولد کوباست؛ جزیره‌ای متخاصم در جنوب شرق آمریکا که تا اواسط قرن گذشته حیاط خلوت اربابان آنگلوساکسون بود. حالا یک رعیت‌زاده کوبایی‌تبار، تقریبا به نیمی از جمعیت آمریکا که حامی ترامپ هستند، انگ افراط‌گرایی و تروریسم می‌زند، یعنی سفیدپوستان اروپایی‌تباری که عمدتا فرزندان نخستین اشغال‌کنندگان سرزمین‌های آبا و اجدادی سرخ‌پوستان آمریکای شمالی هستند. بله! این آمریکای استحاله شده‌ای است که بایدن منتخب دموکراسی آن در حالی در یک روز تاریخی روی کار می‌آید که 40 هزار نیروی نظامی و انتظامی تا بن دندان مسلح از ترس انبوهی از کسانی که با استناد به همان دموکراسی به نتیجه انتخابات اعتراض دارند، در واشنگتن حکومت نظامی برقرار کرده‌اند. با این همه «اف‌بی‌آی» تا ساعاتی پیش از برگزاری مراسم تحلیف در نیم‌روز 20 ژانویه، باز هم از تحرکات تروریستی 17 گروه میلیشیای اصلی در سراسر ایالات و بویژه در خود پایتخت وحشت داشت و به دنبال نفوذی‌های آنها در میان صفوف پلیس و گارد ملی می‌گشت. باید دید بایدن با توپ و تانک و مسلسل چگونه می‌خواهد طبق مدعای خود و لیبرال‌های حامی‌اش، دموکراسی به فنارفته آمریکای ترامپ را به آن بازگرداند. آنچه مشهود است بایدن و غول‌های دیجیتالی و رسانه‌ای سوار بر او چون گوگل، فیسبوک و توئیتر که حاکمیت را از ساختار سیاسی به سرقت برده‌اند، در هفته‌های اخیر با سانسور و تحریم رئیس‌جمهور مستقر و حامیانش، آزادی بیان را که طبق قانون اساسی ایالات‌متحده، چهارمین رکن دموکراسی است به محاق برده‌اند.  فراتر از نمایش حکومت نظامی، از همان روز تحلیف اما کودتای رسانه‌ای و سیاسی دموکرات‌ها و لیبرال‌ها -که بزرگ‌ترین مدعیان آزادی بیان هستند- علیه ترامپ و پایگاه رای دست‌کم 75 میلیون نفری‌اش، به منزله اعلان جنگ داخلی است.  گلن گرین والد، دادستان پیشین آمریکایی که در دوران حاکمیت بوش پسر علیه دولت جمهوری‌خواه و بازهای شکاری‌اش به خاطر سانسور شدید رسانه‌ها و شنود گسترده از مردم تحت لوای «جنگ علیه ترور» دادخواست صادر کرده بود، امروز می‌گوید دموکرات‌ها به رهبری بایدن همان روند را با اعلان «جنگ دوم علیه ترور» آغاز کرده‌اند، منتها این بار نه علیه مردم خاورمیانه، بلکه علیه مردم خود آمریکا! از نگاه پروفسور «نوام چامسکی» نظریه‌پرداز برجسته آمریکایی و استاد فلسفه و زبان‌شناسی مؤسسه تکنولوژی ماساچوست، نئولیبرالیسم آمریکایی که هم ترامپ و هم بایدن را به قدرت رسانده اساسا قرابتی با دموکراسی و رای مردم ندارد. تلاش نئولیبرال‌ها برای حفظ کنترل خود بر سیاست و سرمایه در آمریکا، ساختار مردم‌سالاری را در این کشور به چالش کشیده و امروز ترامپ فرصت‌طلب پایگاه عظیم مخالفان و ناراضیان این حاکمیت فاسد را به نام خود کرده است. جز یک آمریکای دوشقه، آشفته و خوددرگیر که نقش سلطه‌گر خود را در جهان پیرامونش گم کرده است، بایدن یک دولت ضعیف و درونگرا را نیز از دوران ترامپ به ارث برده است. طبق آنچه از اولویت‌های 100 روز نخست دولت جدید دموکرات رسانه‌ای شده، بایدن ۲ فصل آغازین دوران ریاست‌جمهوری‌اش را از این زمستان تا اواخر بهار فقط و فقط صرف جبران بخشی از اقدامات ترامپ خواهد کرد.  بازگشت به معاهدات بین‌المللی که ترامپ از آنها خارج شده بود مثل توافق‌های فرااقیانوسی، توافق پاریس برای تغییرات اقلیمی، پیمان منع توسعه تسلیحات راهبردی (نیواستارت) با روسیه، توافق اقتصادی با چین و احیای پیمان ناتو درکنار معضلات داخلی، چنان انرژی بایدن پیر و فرتوت را خواهد گرفت که به قول مارک فیتزپاتریک، پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات واشنگتن در آینده نزدیک، مجال چندانی برای باز کردن پرونده توافق هسته‌ای با ایران یا معامله صلح خاورمیانه باقی نمی‌گذارد.  از نظر فیتزپاتریک، سیاست‌های ترامپ نه‌تنها برنامه هسته‌ای ایران را متوقف یا کُند نکرد، بلکه باعث شتاب بیشتر آن شد، بنابراین بایدن چاره‌ای ندارد جز اینکه معادلات خاورمیانه را به همین شکل که هست بپذیرد. با این حال کرنش تونی بلینکن، نامزد وزارت خارجه بایدن -که یک صهیونیست دوآتشه است- در مقابل توافق تحمیلی صلح خاورمیانه از سوی دولت ترامپ به شیخ‌نشین‌ها و پادشاهی‌های دست‌نشانده عربی، نشان می‌دهد سیاست خارجی بایدن چندان متفاوت از ترامپ نخواهد بود.  در این حالت طبیعی است که مسائلی مثل برجام جزو اولویت‌های دولت بایدن نخواهد بود و تا چندین ماه دیگر خواب‌زدگان برجامی که چشم به افق واشنگتن دوخته‌اند فقط شاهد سراب مذاکره خواهند بود.  ****** تحلیف در ترس گروه بین‌الملل: مراسم تحلیف جو بایدن در ساختمان کنگره آمریکا روز گذشته در حالی برگزار شد که هشدارهای امنیتی در واشنگتن و 19 ایالت آمریکا در بالاترین سطح خود قرار داشت. پایتخت آمریکا در یک هفته اخیر هیچ شباهتی به سال‌های گذشته خود نداشت و به گواه گزارش اکثر رسانه‌ها، واشنگتن‌دی‌سی پادگانی به وسعت یک شهر شده بود. استقرار بیش از 40 هزار نیروی امنیتی و نظامی در این شهر که 25 هزار نفر آنها را نیروهای گارد ملی تشکیل می‌دادند، این تصویر را در ذهن تداعی کرد که تحلیف در یک پادگان نظامی با درجه بالایی از هشدارهای امنیتی برگزار خواهد شد؛ اتفاقی که در تاریخ یکصد سال گذشته آمریکا بی‌سابقه است.   نکته قابل توجه اینکه این تعداد نیروی گارد ملی بیش از 3 برابر نظامیان آمریکایی حاضر در سوریه، عراق و افغانستان بود و این یعنی حتی اگر تهدیدات پیش‌بینی شده درباره مراسم تحلیف عملیاتی هم نشود، ناامنی پایدار در خاک آمریکا میراثی است که دولت بایدن در تمام سال‌های ریاست‌جمهوری خود با آن مواجه خواهد بود. چه اینکه همزمان با آیین تحلیف جو بایدن، ساختمان دیوان عالی آمریکا در واشنگتن در پی تهدید بمب‌گذاری برای مدتی تخلیه شد و نگرانی‌هایی درباره وقوع انفجار در واشنگتن مطرح شد. در حال حاضر شکاف اجتماعی جامعه آمریکا و نارضایتی از وضعیت موجود در بین اقشار مختلف آمریکایی به حدی است که حتی تهدیدات در بین نیروهای گارد ملی که مسؤولیت برقراری امنیت مراسم را داشتند احساس شد و همین مساله در نهایت منجر به نظارت مستقیم «اف‌بی‌آی» بر خصوصیات شخصی این نیروها و حذف بیش از 10 نفر از آنها از فهرست حضور در مراسم شد. علاوه بر معضلات امنیتی، اقدامات و برنامه‌های آتی ترامپ هم به بحرانی جدی برای هیات حاکمه آمریکا و حتی هم‌حزبی‌های او تبدیل شده است تا جایی که آنها به دنبال این هستند که در نخستین فرصت به آینده سیاسی ترامپ با استیضاح و محاکمه او پایان دهند. البته سخنرانی آخر ترامپ در مراسم تودیعش نشان داد او اهداف بلندمدتی را برای نقش‌آفرینی در عرصه سیاست آمریکا در سر می‌پروراند. حال باید منتظر بود و دید جامعه چندپاره آمریکا که بویژه در یک سال اخیر تحت تاثیر کرونا، جنبش اعتراضی جان سیاه‌پوستان اهمیت دارد و تظاهرات گروه‌های دست راستی افراطی بشدت دچار تنش شده، چه رویکردی در قبال سیاست‌های بایدن خواهد داشت. نیروهای اجتماعی و آنارشیستی هر چند بر اثر سرکوب امنیتی تا حدی اقدامات خود را محدود کرده‌اند اما مترصد فرصتی هستند تا به هر دلیلی اعتراض خود به وضعیت موجود را نشان دهند.   * هراس مشهود بایدن از شکاف عمیق اجتماعی در آمریکا به گزارش «وطن امروز»، جو بایدن ظهر دیروز به وقت محلی با حضور در بالکن غربی ساختمان کنگره آمریکا و ادای سوگند، به عنوان چهل‌و‌ششمین رئیس‌جمهوری آمریکا معرفی شد. پیش از وی کاملا هریس با ادای سوگند به عنوان نخستین زن معاون رئیس‌جمهوری آمریکا معرفی شد. جو بایدن و معاون وی کاملا هریس در حالی در بالکن کنگره حاضر شدند که نه تنها هنوز تصاویر مربوط به حمله ۲ هفته پیش به کنگره از سوی معترضان به نتایج انتخابات از ذهن افکار عمومی پاک نشده، بلکه فضای امنیتی متاثر از این حمله بر سراسر مراسم تحلیف سایه انداخته بود. نکته قابل تامل اینکه هر چند مایک پنس، معاون ترامپ و ۳ رئیس‌جمهوری قبلی آمریکا در این مراسم حضور داشتند اما مطابق اعلام قبلی دونالد ترامپ در مراسم تحلیف حضور پیدا نکرد و این مورد برای نخستین‌بار در 150 سال گذشته رخ داد؛ موضوعی که در سخنان بایدن نیز تلویحا به آن اشاره شد. تاکید چندباره بایدن بر لزوم تلاش برای حفظ یکپارچگی جامعه آمریکا و همچنین اشاره به معضلات امنیتی و اجتماعی موجود، نشان از عمق شکاف اجتماعی در این کشور دارد. بایدن در شرایطی این سخنان را به زبان آورد که ۲ هفته پیش دقیقا محل سخنرانی او از سوی معترضان به نتایج انتخابات اشغال شده بود. چهل‌و‌ششمین رئیس‌جمهور آمریکا در همین ارتباط گفت: افراط‌گرایی و تروریسم داخلی چالش پیش روی ما است. باید به یکپارچگی برسیم. بایدن خاطرنشان کرد: امروز تمام روح و روان من به این بستگی دارد که کشور و مردم را یکپارچه سازیم و از همه می‌خواهم در این مسیر، برای مبارزه با خشونت، افراط‌گرایی، یأس و ناامیدی به ما بپیوندند. وی با بیان اینکه باید دمای خصومت را پایین آورد، گفت: تنها راه پیشرفت، یکپارچگی است و ما باید به عنوان ایالات متحده رفتار کنیم. بنابراین بیایید از نو شروع کنیم. رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: سیاست نباید یک مساله سراسر خصومت و آتش شود. هر مخالفتی نباید به جنگ و پیکار تبدیل شود. رئیس‌جمهوری آمریکا اضافه کرد: ما پیش خواهیم رفت و تلاش خواهیم کرد. باید چیزهای زیادی التیام یابد و بازسازی شود. بدون وحدت، صلح و امنیتی در کار نخواهد بود. می‌دانم آمریکایی‌ها با تردید به آینده نگاه می‌کنند و نگران شغل‌های خود هستند.  مجموع سخنان بایدن موید این نکته است که وی هراسی جدی از شکاف ایجاد شده در جامعه آمریکا دارد و عمده تمرکز دولت او چنانکه از قبل مشخص بود، بر حل بحران‌های داخلی از جمله بحران اشتغال، سلامت و تبعیض ‌نژادی و اجتماعی خواهد بود.   * هشدار بمب‌گذاری در ساختمان دیوان عالی آمریکا روز گذشته همزمان با آیین تحلیف جو بایدن، ساختمان دیوان عالی آمریکا در واشنگتن در پی تهدید بمب‌گذاری برای مدتی تخلیه شد. منابع خبری با اعلام این موضوع از استقرار نیروهای گارد ملی در اطراف این ساختمان خبر دادند. با این حال، ساعتی پس از اعلام خبر گفته ‌شد خطری متوجه این ساختمان و افراد حاضر در آن نیست. کاتلین آربرگ، افسر اطلاعات عمومی دیوان عالی آمریکا اعلام کرد: «دادگاه تهدید به بمب‌گذاری شد، ساختمان و محوطه بررسی شد و تخلیه ساختمان متوقف شد».    * کنار گذاشته شدن ۱۲ عضو گارد ملی از مراسم تحلیف به دنبال هشدارهای سازمان‌های امنیتی آمریکا درباره احتمال حمله به مراسم تحلیف جو بایدن، پنتاگون ۱۲ نظامی عضو گارد ملی را که قرار بود حافظ امنیت این مراسم باشند، از حضور در مراسم تحلیف منع کرد. طبق گزارش «ان‌بی‌سی‌نیوز»، ۲ نفر از این اعضای گارد ملی به دلیل داشتن روابط و پیوندهایی با گروه‌های دست راستی و افراطی از حضور در مراسم تحلیف بایدن منع شدند. «جاناتان هافمن» یکی از سخنگویان وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در این باره گفت: «ما ۲ فرد را شناسایی کردیم که اظهارات یا پیام‌های نامناسب مطرح و منتشر می‌کردند». این سخنگوی پنتاگون اظهارنظر صریحی درباره اینکه ۲ عضو گارد ملی چه چیزی گفته یا نوشته‌اند مطرح نکرد و همچنین نگفت آنها دقیقا چه ارتباطی با گروه‌های افراطی داشته‌اند. سخنگوی وزارت دفاع آمریکا همچنین خبر داد، علت کنار زدن 10 عضو دیگر گارد ملی این کشور از حضور در مراسم تحلیف بایدن، سوالاتی بود که برای «اف‌بی‌آی» پیش آمده بود.    ****** پایان ترامپ با بغض و تنهایی مراسم تودیع دونالد ترامپ، چهل‌و‌پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا صبح چهارشنبه به وقت محلی (عصر دیروز به وقت تهران) در حالی در پایگاه شکاری اندروز در مریلند برگزار شد که مطابق اخبار قبلی، علاوه بر مایک پنس، معاونش، دیگر چهره‌های مطرح و شناخته شده حزب جمهوری‌خواه هم در این مراسم حضور نداشتند. در واقع شناخته‌شده‌ترین چهره‌های این مراسم خانواده ترامپ بودند که شاهد آخرین سخنرانی ترامپ به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا بودند. ترامپ که پیش از این اعلام کرده بود در مراسم تحلیف بایدن شرکت نخواهد کرد در آخرین سخنرانی رسمی خود به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در میان هوادارانش در حالی که بشدت غمگین به نظر می‌رسید، به تمجید از عملکرد خود پرداخت و درباره کسب دوباره قدرت ابراز امید‌واری کرد. وی در صحبت‌های خود، برای دولت جو بایدن، آرزوی موفقیت کرد و گفت: «آنها موفقیت بزرگی را کسب خواهند کرد و زیر‌بنا برای انجام کار را در اختیار دارند». ترامپ در ادامه باز هم به تمجید از عملکرد دولت خود پرداخت و با گفتن خداحافظی به طرفدارانش افزود: «ما به نحوی باز خواهیم گشت».  ترامپ باز هم حاضر نشد انتخاب جو بایدن را تبریک بگوید اما گفت: ما را به یاد داشته باشید، آرزو دارم خداحافظی ما با کاخ سفید طولانی نباشد. برخی تحلیلگران این سخنان ترامپ را در ارتباط با تصمیم او برای تاسیس یک حزب سیاسی مستقل برای شرکت در انتخابات 2024 قلمداد کردند. ترامپ در سخنرانی خداحافظی خود با هوادارانش گفت: ما ارتش آمریکا را از نو ساختیم، یک نیروی جدید به نیروهای نظامی آمریکا افزوده شد. میزان محبوبیت من در میان کهنه‌سربازان به بالاتر از 90 درصد رسید که رقمی بی‌سابقه است.    * ترامپ: من در انتخابات 75 میلیون رأی کسب کردم ترامپ با اشاره به دستاوردهای دولت گفت: «مردم آمریکا اکنون خوشحال هستند. ما بیشترین کاهش مالیاتی را اجرا کردیم. آمار اشتغال در این دولت بسیار عالی بود. ما بزرگ‌ترین کشور و بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا را داریم. ما در مقابله با ویروس کرونا کاری کردیم که می‌توان آن را یک معجزه پزشکی نامید، سال‌ها طول می‌کشد یک واکسن کشف و تأیید شود ولی ما این کار را در مدت کوتاهی انجام دادیم. من در انتخابات 75 میلیون رأی کسب کردم که هیچ رئیس‌جمهور مستقری در تاریخ آمریکا این میزان رأی کسب نکرده است. ما کشور را در موقعیتی قرار داده‌ایم که هرگز سابقه نداشته است. کارهایی که ما انجام دادیم باورنکردنی بود و ما بدون حمایت شما نمی‌توانستیم این کارها را انجام دهیم». دونالد ترامپ پس از آخرین سخنرانی رسمی به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا به وسیله هواپیمای ویژه ریاست جمهوری (ایرفورس وان) به ویلای خود در ایالت فلوریدا رفت.  *** مهم‌ترین رویدادهای آخرین روز ریاست‌جمهوری ترامپ  عفو 73 نفر و ثبت  رکورد بیش از 400 هزار فوتی ناشی از کرونا دونالد ترامپ چهل‌و‌پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا در حالی آخرین روز ریاست‌جمهوری خود را به پایان رساند که بدون شک لقب یکی از منفورترین چهره‌ها در جهان سیاست را برای همیشه یدک خواهد کشید. ترامپ که پس از باخت در انتخابات شاهد دومینویی از استعفاهای مقامات کاخ سفید از کابینه‌اش بود، در روزهای اخیر و پس از وقایع 6 ژانویه که منجر به حمله به کنگره شد، حمایت هم‌حزبی‌های سابق را نیز از دست داده بود. غیبت مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و سران حزب جمهوی‌خواه در مراسم تودیع ترامپ در مریلند هم به مثابه میخ آخر به تابوت شخصیت سیاسی ترامپ بود.    * آخرین سخنرانی ترامپ در کاخ سفید دونالد ترامپ، شامگاه سه‌شنبه در آخرین روز حضور خود در کاخ سفید و پیش از پرواز به مریلند برای حضور در مراسم رسمی تودیع، در سخنرانی پایانی در کاخ سفید گفت: مفتخرم که تنها رئیس‌جمهور چند دهه قبل آمریکا هستم که جنگ جدیدی را آغاز نکرده است. وی در بخش دیگری از این سخنرانی گفت: «سلسله رویدادهای صلح تاریخی در خاورمیانه روی داد و توافق‌های صلح افق جدیدی را در این منطقه به وجود آورد. من 4 سال پیش به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا به واشنگتن آمدم و نخستین فردی از بیرون بودم که در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شدم. من زندگی خود را به عنوان سیاستمدار صرف نکردم، بلکه یک سازنده بودم». وی اضافه کرد: «همزمان با آمادگی برای انتقال قدرت، می‌گویم حرکتی را که شروع کردیم تنها یک آغاز است». وی در بخش دیگری از سخنان خود، بدون اینکه به نقش آمریکا در شکل‌گیری داعش اشاره کند، مدعی شد دولتش خلافت داعش را از بین برد و به زندگی «ابوبکر البغدادی» موسس آن پایان بخشید. او همچنین در سخنانی توهین‌آمیز از اقدام خود در ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی دفاع کرد.    * جلسه سرنوشت‌ساز ترامپ در کاخ سفید دونالد ترامپ در آخرین شب اقامتش در کاخ سفید، در جلسه‌ای، هشداری مشوش‌کننده دریافت کرد. به گزارش سی‌ان‌ان، مشاوران حقوقی رئیس‌جمهوری آمریکا در این جلسه به او گفتند اگر آنطور که زمانی گفته بود بخواهد خودش و خانواده‌اش را عفو کند، از نظر قانونی در وضعیت خطرناکی قرار می‌گیرد، زیرا اینگونه القا می‌شود که جرمی در کار است. همچنین به ترامپ هشدار داده شد اگر بخواهد اعضایی از کنگره را که در یورش به کنگره در ششم ژانویه دست داشتند عفو کند، بقیه سناتورها علیه او در جریان استیضاحش موضع خواهند گرفت. بنا بر این گزارش، در این جلسه علاوه بر ترامپ، دخترش ایوانکا و دامادش جرد کوشنر هم حضور داشتند.   * فرمان عفو 73 نفر در ساعات پایانی ریاست‌جمهوری ترامپ دونالد ترامپ پیش از ترک کاخ سفید و در ساعات پایانی دوران ریاست‌جمهوری‌اش دستور عفو و تخفیف مجازات را برای ۱۴۳ نفر صادر کرد. کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای در وبگاه رسمی خود با اعلام این خبر نوشت از این میان، ۷۳ نفر عفو کامل شده‌ و ۷۰ نفر دیگر نیز تخفیف مجازات گرفته‌اند. کاخ سفید در این بیانیه، لیست کامل این افراد را آورده است که در میان آنان نام «استیو بنن» استراتژیست سابق کاخ سفید و مشاور ترامپ به چشم می‌خورد. این در حالی است که پیش‌تر هم برخی منابع خبر داده بودند ترامپ، استیو بنن را که متهم به کلاهبرداری است و ظاهرا با شورش‌های کنگره ارتباط داشته، عفو کرده است. یکی از افراد دیگری که مورد عفو کامل ترامپ قرار گرفته «آوی‌ام سلا» شهروند سرزمین‌های اشغالی است که سال ۱۹۸۶ در رابطه با پرونده «جاناتان پولارد» به جاسوسی متهم شده بود. پولارد تحلیلگر سابق نیروی دریایی آمریکاست که سال ۱۹۷۸ به اتهام فاش کردن اسناد و اطلاعات محرمانه برای اسرائیل، باز‌داشت شد. وی به حبس ابد محکوم شده بود اما 5 سال پیش با آزادی مشروط وی موافقت شد.   * نامه ترامپ برای بایدن خبرگزاری سی‌ان‌ان به نقل از یکی از افراد نزدیک به ترامپ اعلام کرد ترامپ مطابق سنت مرسوم برای رئیس‌جمهوری بعد از خود نامه‌ای را روی میز کارش گذاشت. ترامپ در این نامه خطاب به بایدن نوشت: جو، می‌دانی که من برنده شدم!   سی‌ان‌ان همچنین گزارش داد ملانیا ترامپ همسر دونالد ترامپ در اقدامی مشابه، برای خانم جیل بایدن، همسر جو بایدن و بانوی اول آمریکا در دولت جدید، نامه گذاشته است.   * ثبت رکورد 400 هزار قربانی کرونا در آخرین روز ریاست‌جمهوری ترامپ دانشگاه جان  هاپکینز آمریکا در آخرین روز ریاست جمهوری ترامپ با انتشار آماری اعلام کرد تعداد قربانیان ویروس کرونا در آمریکا از 400 هزار نفر عبور کرد. بر اساس آمار این دانشگاه، تعداد مبتلایان به کرونا در آمریکا نیز به بیش از 24 میلیون و 186 هزار نفر رسید. تعداد قربانیان ویروس کرونا در آمریکا در حالی از 400 هزار نفر عبور کرد که ترامپ در ابتدای شیوع همه‌گیری کرونا در آمریکا، این بیماری را دست‌کم گرفته و آن را ترفند دموکرات‌ها برای ضربه زدن به خود توصیف کرده بود.