روزنامه ابتکار
1399/11/04
بخشنامه ای که معتل مانده است پیمانکاران شهرداری، مشتریان زباله های کودکان کار
حدود هشت ماه از بخشنامه شهردار تهران در مورد ممنوعیت زباله‌گردی کودکان می‌گذرد، بخشنامه‌ای که قرار بود براساس آن شهرداری تهران با تشدید نظارت خود بر پیمانکاران بازیافت، مانع از به کارگیری کودکان در این بخش شده و مسئولیت قانونی خود در این بخش را ایفا کند، اما حالا باید دید این بخشنامه آن هم از سوی مقام ارشد شهرداری چه دستاوردی داشته است.۲۵ خرداد ماه سال‌جاری به مناسبت ۱۲ ژوئن به عنوان روز جهانی «منع کار کودک» شهردار تهران در بخشنامه‌ای اعلام کرد: «هر اقدام موثر برای کاهش و نهایتاً پایان دادن به کار کودک باید مداخله را از سخت ترین نوع مشاغل آغاز کند. در میان اشکال مختلف کار کودک، پدیده بکارگیری کودکان در فرایند جمع‌آوری و تفکیک پسماند خشک، مصداقی از کار کودک در مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب میشود. این نقد همواره به مدیریت شهری در طول سال‌های گذشته وارد بوده که نظارت کافی بر پیمانکاران خود در این بخش نداشته و در نتیجه زمینه‌ای برای سوء‌استفاده از کودکان فراهم شده است».
به گزارش ایسنا، شهردار تهران در این بخشنامه که چند ماده داشت اعلام می‌کند: «راه حل نهایی از منظر شهرداری تهران، اصلاح الگوی جمع‌آوری پسماند شهر تهران است که برنامه‌ریزی برای آن انجام شده و با اجرای آن، پدیده موسوم به زباله گردی به طور ریشه‌ای از میان خواهد رفت، اما تا آن زمان ضروری است برای منع بکارگیری کودکان در فرایند جمع‌آوری و تفکیک پسماند خشک اقدام جدی صورت گیرد. بر اساس طرحی که همکاران من در معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با کمک معاونت خدمات شهری، سازمان پسماند و سازمان بازرسی شهرداری و مشارکت همه ذینفعان در سطح استان و مدیریت شهری تهیه کرده‌اند، شهرداری تهران آمادگی دارد با تشدید نظارت خود بر پیمانکاران بازیافت مانع از بکارگیری کودکان در این بخش شده و مسئولیت قانونی خود در این بخش را ایفا کند. در این طرح، شهرداران مناطق، مسئول برخورد با پیمانکارانی هستند که از کودکان برای جمع‌آوری زباله خشک استفاده می‌کنند و از همشهریان تهرانی هم تقاضا می‌کنم هر مورد تخلفی را به ۱۳۷ اطلاع دهند.»
بخشنامه شهردار به مناطق، سازمان‌های مربوطه و... ابلاغ شد و بعد از آن جوادی یگانه معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران که این طرح پبشنهاد معاونت وی بوده در گفت‌وگویی به تشریح راهکار اجرای این بخشنامه می‌پردازد و با تاکید بر انجام بررسی‌های مختلف که بیش از یکسال به طول انجامیده، می‌گوید: بررسی‌ها نشان داد که معمولا این کودکان در جمع‌های کوچک خانوادگی کار می‌کنند و معمولا از کشور افغانستان و از شهر هرات آمدند که بر اساس روابط خانوادگی در گاراژها و گودهای خارج از تهران دور یکدیگر جمع شده و مشغول زباله‌گردی هستند و همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که این افراد معمولا ظهرها سوار خودرو شده و به تهران می‌آیند و هر پنج الی شش خیابان در اختیار یک گروه است که موظف هستند مخازن این خیابان‌ها را گشته و پسماند خشک آن را بردارند و معمولا تا ساعت ۱۲ تا ۲ بامداد نیز فعال هستند و بعد از آن به همراه زباله‌هایشان توسط خودروهای پوشیده شده به گاراژها برگردانده می‌شوند و صبح ها نیز به تفکیک زباله مشغول هستند.
پیمانکاران شهرداری، مشتری زباله‌های کودکان کار
وی با بیان اینکه معمولا پیمانکار پسماند خشک شهرداری مشتری این زباله‌ها است، می‌گوید: از آنجایی که گودها و گاراژهای آنها خارج از شهر تهران است نمی‌توانیم در مورد محل فعالیت آنها اقدامی انجام دهیم اما می‌توانیم بر روی پیمانکار شهرداری نظارت داشته باشیم.
جوادی یگانه با بیان اینکه طبق قراردادی که شهرداری با پیمانکار پسماند خشک امضاء می‌کند، پیمانکار موظف به تفکیک است، می‌افزاید: پیمانکار باید با استقرار غرفه یا ماشین‌های ملودی‌دار اقدام به جمع‌آوری زباله‌های خشک کند و همچنین حق استفاده از اتباع و کودکان کمتر از ۱۵ سال را نیز ندارد اما به صورت غیررسمی پیمانکار این اقدامات را انجام می‌دهد.
بخشنامه لازم بود، اما کافی نیست
الهام فخاری نیز درمورد سرانجام این بخشنامه و میزان اثرگذاری آن می‌گوید: همانطور که می‌دانید، بخشنامه تاکید بر یک الزام اداری و اجرایی است و صدور بخشنامه و ابلاغ آن به واحدهای شهرداری البته که کاری لازم بوده ولی چنان که در شهر می‌بینید قطعا کافی نیست.
وی با بیان اینکه زباله‌گردی و ماجرای پسماند در کلانشهر پیچیده‌ای چون تهران، مسئله‌هایی ازجمله زباله‌گردی و زباله‌کاری کودکان و نوجوانان را به دنبال دارد، می‌افزاید: گرچه این مسئله فقط با یک بخشنامه حل نمی‌شود ولی ابلاغ این مقررات اداری یکی از گام‌ها است و آموزش کارکنان واحدها ، پیمانکاران و آگاه‌سازی درباره‌ی پیامدهای قانونی به‌کارگیری کارگر کودک یا نوجوان هم کار بایسته دیگری است. افزون بر همه اینها باید ضمانت اجرایی برای اجرای قانون و مقررات باشد و هم با کسانی یا گروه‌هایی که قانون‌شکنی کنند یا قانون را دور بزنند برخورد جدی، پرهزینه و سازمان‌یافته‌ای صورت بگیرد.
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه به گمان من حلقه گم‌شده ماجرا اینجاست که واحد شهری و پیمانکار متخلف هنوز هم چنان که باید سزای قانون‌شکنی خود را نمی‌بیند، می‌گوید: از سوی دیگر هنگامی م‌توان سخن از کاهش موثر به کارگیری کارگر کودک و نوجوان در فرایند گردآوری و بازیافت پسماند به میان آورد که فرایند این کار تغییر کرده باشد. مثلا پاکسازی هنگام برف کاری حاکمیتی و نیازمند کنش مستقیم شهرداری به مثابه نهاد عمومی است و هنگامی که در قالب پیمانکاری واسپاری می‌شد هر سال ماجرا درست می‌کرد، ولی امسال دوباره مستقیم خود شهرداری پایش و پاکسازی هنگام بارش را مدیریت کرده که خوشبختانه حواشی گذشته را کم کرده است. در مقایسه می‌توان گفت که مرحله‌ی گردآوری پسماند که در واقع کالای گران‌بها و البته دارای تاریخ مصرف و همراه با آلودگی و به هم ریختگی هم هست یک کار نیازمند مدیریت مستقیم حاکمیتی است و آن چه می‌توان به پیمانکار واسپاری کرد مرحله‌ای است که پسماند جمع‌آوری شده، آماده تحویل به مراکز تفکیک و بازیافت یا دپو شده باشد و تا زمانی که پیمانکاران درگیر مرحله سیال، غیرقابل نظارت و پایش همه جانبه در گستره شهر باشند، خطر به کارگیری کارگر غیررسمی و غیرقانونی از اتباع غیرایرانی تا کودک و نوجوان، باقی خواهد بود.
انتظار محال از یک بخشنامه!
فخاری با تاکید بر اینکه ما با مُسکن‌های موضعی و مقطعی نمی‌توانیم مشکلی مانند وضعیت پسماند تهران را حل کنیم، ادامه می‌دهد: نه ما، نه هیچ فرد یا گروه دیگری نمی‌تواند، چراکه حل این مسئله البته که شدنی است ولی نیازمند یک کار همگانی و همزمان مردم و دستگاه‌های مختلف ازجمله شهرداری، استانداری، اداره کل رفاه کار و امور اجتماعی و نهادهای مردمی است. هر حلقه این زنجیره که نباشد یا کار نکند، کل کار دچار مشکل میشود. عده‌ای پیرامون پسماند تهران تغذیه می کنند و سودهای سرشار و شگفت‌آوری نصیبشان می شود. اینها هم قطعا از حوزه نفوذ و منافع خود استفاده می‌برند و باید در روند تغییر و اصلاح فرایند مدیریت پسماند تهران به جنبه اقتصادی و سود و زیان این لایه پنهان ولی پرقدرت توجه کرد.
وی می‌افزاید: باید بگویم که آن معجزه‌ای که از یک بخشنامه انتظار داشته باشیم، محال است. معجزه تغییر و بهبود وقتی رخ می‌دهد که مسئله را درست شناخته باشیم، این مسئله اقتصادی-خدماتی را بخواهیم حل کنیم و همه باهم با بکارگیری دانش و تجربه و همکاری برای آن وقت بگذاریم و کار کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
ماجرای ابتلای دو پرسپولیسی به کرونا
داستان برنامه دردسرساز دربی برای میناوند و انصاریان
محمدعلی وکیلی
صندلی رئیس جمهوری چند؟
چرا حواشی برنامه‌های گفت‌وگو محور صدا و سیما تمامی ندارد؟
سرانجام خانه‌نشینی کاربلدها!
بخشنامه ای که معتل مانده است
پیمانکاران شهرداری، مشتریان زباله های کودکان کار
سخنان تند جهان بزرگی علیه روحانی با واکنش‌هایی همراه بود
ماجرای یک توهین عجیب در شبکه فرهیخته 4
تعدد کاندیداهای احتمالی هم نتوانسته شور انتخاباتی ایجاد کند
انفعال جریان های سیاسی در فضای سرد انتخاباتی
از کاهش نرخ دلار تا ریزش قیمت‌ها در بازار خودرو
بایدن چرخ خودروسازان را پنچر کرد؟!
رئیس قوه قضائیه:
آنها که فکر می‌کنند با مذاکره مشکلات کشور حل میشود اشتباه می‌کنند
چرا تندروهای خارجی از اقدامات بایدن هراس دارند؟
مسیر مبهم بازگشت به برجام
روابط عمومی قرارگاه نجف اشرف نیروی زمینی سپاه اعلام کرد
دستگیری تروریست عامل شهادت افسر راهنمایی و رانندگی در روانسر
لذت زایدالوصف ساخت واکسن کرونا
فلاحت‌پیشه:
وقت را تلف نکنیم؛ دنیا دیپلماسی را برای ایران انتخاب کرده است
