روزنامه وطن امروز
1399/11/06
بن‌بست آمریکایی!
دکتر سیدمحمد مرندی: برخلاف تصور رایج، در آمریکا هیچ زمان دموکراسی وجود نداشته است. آمریکا یک الیگارشی بوده و به همین دلیل طی دهه‌های اخیر بویژه بعد از دهه 1980، قشر متوسط جامعه آمریکا به‌سرعت تضعیف و ذوب شد. قشر متوسط که بیشترین جمعیت را داشت، کوچک و کوچک‌تر شد و امروز جامعه آمریکایی دوقطبی شده است، به طوری که عملا فرودستان و اقلیتی که ثروت‌های حیرت‌انگیز دارند جامعه آمریکایی را تشکیل می‌دهند. رؤسای جمهوری مختلف آمریکا چون لیبرال و طرفدار سرمایه‌داری هستند، هیچ‌کدام این روند خطرناک را اصلاح نکردند. در زمان اوباما بعد از بحران اقتصادی 2008، وی این روند را به‌سرعت تشدید کرد؛ بنابراین ترامپ محصول بحران لیبرالیسم و سرمایه‌داری است نه عامل آن و در این 4 سال هم بحران اقتصادی تشدید شد. بحران برای ترامپ این بود که بحران اقتصادی با بحران کرونا توأم شد و مصیبت‌های بزرگی را بر آمریکا وارد کرد. خود ترامپ هم به خاطر کیش شخصیت و منشی که دارد باعث تشدید این بحران‌ها شد؛ بنابراین بحران امروز آمریکا بحرانی نیست که ترامپ آن را به وجود آورده باشد، بلکه نتیجه بن‌بست لیبرالیسم آمریکایی است. آنچه مسلم است اینکه آمریکا در حال حاضر در یک سراشیبی قرار گرفته و شرایط در ماه‌ها و سال‌های آتی برای این کشور سخت‌تر هم خواهد شد. شرایط داخلی آمریکا در زمینه تنش‌ها و اختلافات طبقاتی، قومیتی، نژادی و هویتی بدتر میشود. اساسا آمریکا هیچ‌گاه آنگونه دموکراتیک نبوده که برخی تئوری آن را مطرح کرده و تصور می‌کنند تئوری‌هایی که در ذهن آنهاست، وجود خارجی دارد و در کشورهای غربی رایج است. آمریکا دارای دموکراسی نبوده و نیست و شرایطی که امروز برای آمریکا به وجود آمده است برای بسیاری در داخل آمریکا در دهه‌های اخیر مشهود بود. مسائل چند سال اخیر از جمله روی کار آمدن ترامپ و تنش‌هایی که به وضوح می‌بینیم، قدرت نرم آمریکا را بشدت دچار آسیب کرده است. توانمندی اصلی آمریکا قدرت نرم آن است و به نظر می‌رسد در آینده نفوذ آمریکا در حوزه قدرت سخت نیز بشدت کاهش یابد.